ОН АЛТЫНҸЫ ФӘСИЛ
Аиләнизи әбәди ҝәләҹәклә тә’мин един
1. Јеһованын аиләләр үчүн нијјәти нәдән ибарәт олмушдур?
ЈЕҺОВА Адәмлә Һәвва арасында никаһ бағлајан заман, Адәм өз севинҹини, гәдим ибрани дилиндә јазылмыш илк ше’ри бәстәләмәклә ифадә етди (Тәквин 2:22, 23). Лакин Јараданын нијјәтинә, өзүнүн инсан өвладларына садәҹә севинҹ бәхш етмәкдән даһа артыг шеј дахил олурду. О истәјирди ки, әр–арвад ҹүтләри вә аиләләр Онун ирадәсини јеринә јетирсинләр. О, илк әр–арвада белә деди: “Сәмәрәли олун вә чохалын, јер үзүнү долдурун вә она саһиб олун; вә дәнизин балыгларына вә ҝөјләрин гушларына вә јер үзәриндә һәрәкәт едән һәр ҹанлы шејә һаким олун” (Тәквин 1:28). Бу тапшырыг неҹә дә мөһтәшәм вә дәјәрли иди! Адәмлә Һәвва Јеһованын ирадәсини там итаәткарлыгла јеринә јетирсәјдиләр һәм өзләри, һәм дә ҝәләҹәк өвладлары неҹә дә хошбәхт олардылар!
2, 3. Бу ҝүн аиләләр ән бөјүк хошбәхтлији неҹә тапа биләрләр?
2 Буна бәнзәр шәкилдә, бу ҝүн дә ән хошбәхт аиләләр, Аллаһын ирадәсини бирликдә јеринә јетирән аиләләрдир. Һәвари Павел јазырды: “Аллаһ јолунда јеримәк [“Аллаһа садиг олмаг”, ЈД] исә һәр шеј үчүн фајдалыдыр, чүнки индики вә ҝәләҹәк һәјат үчүн үмид верир” (1 Тимотејә 4:8). Јеһоваја пәрәстиш едән вә Онун Мүгәддәс Китабда олан ҝөстәришләринә риајәт едән аиләләр “индики... һәјатда” хошбәхтлијә наил олаҹаглар (Мәзмур 1:1–3; 119:105; 2 Тимотејә 3:16). Мүгәддәс Китабын принсипләрини аилә үзвләриндән һеч олмазса биринин һәјата кечирмәси, һеч кимин риајәт етмәмәсиндән даһа јахшыдыр.
3 Бу китабда, аиләнин хошбәхт олмасына јардым едән бир чох Мүгәддәс Китаб принсипләри мүзакирә едилир. Јәгин фикир вердиниз ки, һәмин принсипләрдән бә’зиләри бу китабын сәһифәләриндә дөнә–дөнә тәкрарланыр. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, онлар аилә һәјатынын мүхтәлиф саһәләриндә һамынын хејринә тә’сир ҝөстәрән һәгигәтләри тәгдим едир. Әҝәр аилә үзвләри Мүгәддәс Китабын бу принсипләрини һәјата кечирмәјә чалышсалар, Аллаһа садиглијин һәгигәтән дә “индики... һәјат үчүн үмид” вердијини ҝөрәҹәкләр. Ҝәлин бу ваҹиб принсипләрдән дөрдүнә бир даһа диггәт јетирәк.
ӨЗҮНӘ ҺАКИМ ОЛМАҒЫН ДӘЈӘРИ
4. Никаһда өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини тәзаһүр етдирмәк нә үчүн ваҹибдир?
4 Сүлејман падшаһ демишдир: “Нәфсинә һаким олмајан адам, јыхылмыш вә диварсыз шәһәр кимидир” (Сүлејманын мәсәлләри 25:28; 29:11). “Нәфсинә һаким олмаг”, јә’ни өзүнә һаким олмаг никаһда хошбәхтлијә наил олмаг истәјәнләр үчүн зәруридир. Мәһведиҹи, мәсәлән, гәзәб вә ја еһтирас һиссләринә гапылмагла никаһа елә бир зәрбә вурмаг олар ки, әҝәр дүзәлтмәк мүмкүн олса да, бунун үчүн илләр тәләб олуна биләр.
5. Гејри–камил инсан өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини неҹә инкишаф етдирә биләр вә бу һансы фајданы ҝәтирәҹәкдир?
5 Әлбәттә, Адәмин нәслиндән олан инсанлардан һеч бири гејри–камил бәдәнини там идарә едә билмир (Ромалылара 7:21, 22). Бунунла белә, өзүнә һаким олмаг — мүгәддәс руһун сәмәрәсидир (Галатијалылара 5:22, 23). Демәли, әҝәр биз бу кејфијјәт барәдә дуа етсәк, Мүгәддәс Јазылардакы мүвафиг принсипләри һәјата кечирсәк, бу кејфијјәти тәзаһүр етдирән инсанларла үнсијјәтдә олсаг вә ону тәзаһүр етдирмәјәнләрдән кәнар дурсаг, Аллаһын руһу биздә өзүнә һаким олмаг кејфијјәтини инкишаф етдирәҹәкдир (Мәзмур 119:100, 101, 130; Сүлејманын мәсәлләри 13:20; 1 Петер 4:7). Бу бизә, ширникдириҹи тә’сирләрлә гаршылашсаг белә, “ҹинси әхлагсызлыгдан” чәкинмәкдә көмәк едәҹәкдир (1 Коринфлиләрә 6:18). Гәддарлығы рәдд едәҹәк, ички дүшкүнлүјүндән узаг олаҹаг вә ја онун өһдәсиндән ҝәләҹәјик. Бизи аҹыгландыран шејләрә вә чәтинликләрә даһа сакит јанашаҹағыг. Ушаглар да дахил олмагла, ҝәлин һамымыз, руһун бу ваҹиб сәмәрәсини өзүмүздә инкишаф етдирмәји өјрәнәк (Мәзмур 119:1, 2).
БАШЧЫЛЫҒА ДҮЗҜҮН НӨГТЕЈИ–НӘЗӘР
6. а) Аллаһ һансы башчылыг гајдасыны тә’сис етмишдир? б) Әр нәји јадда сахламалыдыр ки, онун башчылығы аиләјә хошбәхтлик ҝәтирсин?
6 Икинҹи ваҹиб принсип — башчылығы гәбул етмәкдир. Павел, бунунла әлагәдар лазыми гајданы белә тәсвир етди: “Буну да билмәнизи истәјирәм ки, һәр әрин башы Мәсиһ, арвадын башы әр, Мәсиһин башы исә Аллаһдыр” (1 Коринфлиләрә 11:3). Бу о демәкдир ки, әр аиләдә рәһбәрлији өз үзәринә ҝөтүрүр, арвады сәдагәтлә она көмәк едир, ушаглар исә валидејнләринә табе олурлар (Ефеслиләрә 5:22–25, 28–33; 6:1–4). Лакин диггәт јетирин ки, башчылыг дүзҝүн шәкилдә һәјата кечирилдији заман хошбәхтлик ҝәтирир. Аллаһа садиг олан әрләр, башчылығын диктатура олмадығыны билирләр. Онлар, өз Башчылары олан Исаны тәглид едирләр. Иса, “бүтүн варлыгларын үзәриндә баш” олдуғу һалда, “Она хидмәт едилмәк үчүн дејил”, башгаларына “хидмәт етмәјә... ҝәлмишдир” (Ефеслиләрә 1:22; Матта 20:28). Бунун кими, мәсиһчи дә өз башчылыг вәзифәсиндән шәхси мәнфәәти үчүн дејил, арвадынын вә ушагларынын мәнафејинин гејдинә галмаг үчүн истифадә едир (1 Коринфлиләрә 13:4, 5).
7. Аллаһын аиләдә гадына ајырдығы вәзифәни јеринә јетирмәкдә, Мүгәддәс Китабын һансы принсипләри она көмәк едәҹәкдир?
7 Аллаһа садиг олан гадына ҝәлдикдә исә, о, әри илә јарышмыр вә онун үзәриндә ағалыг етмәјә чалышмыр. О, әринә севинҹлә көмәклик ҝөстәрир вә онунла әмәкдашлыг едир. Бә’зән Мүгәддәс Китабда гадын һаггында әрә “мәнсуб олан” шәхс кими бәһс едилир; беләликлә дә, онун башчысынын ким олдуғуна даир һеч бир шүбһә галмыр (Тәквин 20:3, ЈД). Гадын әрә ҝедәркән, “издиваҹ гануну” алтына ҝирир (Ромалылара 7:2). Ејни заманда Мүгәддәс Китаб гадыны “көмәкчи” вә “тамамлајыҹы” адландырыр (Тәквин 2:20, ЈД). Гадын, әриндә чатышмајан хүсусијјәт вә габилијјәтләрә маликдир вә әринә лазыми көмәклији ҝөстәрир (Сүлејманын мәсәлләри 31:10–31). Мүгәддәс Китабда гадын һаггында бир “дост”, өз һәјат јолдашы илә чијин–чијинә чалышан шәхс кими дә бәһс едилир (Малаки 2:14). Мүгәддәс Китабын бу принсипләри, әрлә арвада өз вәзифәләрини баша дүшмәкдә, бир–бирләринә гаршы ләјагәтли мүнасибәт ҝөстәрмәкдә вә лазыми һөрмәти бәсләмәкдә көмәк едир.
ЕШИТМӘКДӘ ИТИ ОЛУН
8, 9. Аиләдә үнсијјәт габилијјәтини јахшылашдырмагда һансы принсипләрин һамыја көмәк едәҹәјини изаһ един.
8 Бу китабда үнсијјәтин ҝәрәклијинә тез–тез диггәт јетирилир. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, инсанлар сөһбәт етдикдә вә бир–бирләрини диггәтлә динләдикдә, проблемләри һәлл етмәк асан олур. Дөнә–дөнә гејд едилир ки, үнсијјәт икитәрәфли һәрәкәти олан күчәјә бәнзәјир. Исанын шаҝирди Јагуб буну белә ифадә едир: “Һәр бир адам ешитмәкдә ити, сөз сөјләмәкдә тәмкинли... олсун” (Јагуб 1:19).
9 Неҹә данышмағымыза диггәт јетирмәмиз дә ваҹибдир. Дүшүнүлмәмиш, мә’насыз вә ја һәддиндән артыг тәнгиди сөзләр, јахшы үнсијјәтә зәрәр вурур (Сүлејманын мәсәлләри 15:1; 21:9; 29:11, 20). Дедијимиз сөзләр доғру олса да, әҝәр онлар сојуг, тәкәббүрлә вә ја башгасынын һиссләринә һөрмәт едилмәдән ифадә едилирсә, еһтимал ки, һәмин сөзләр фајдадан чох зәрәр ҝәтирәҹәк. Нитгимиз хошаҝәлән, “дуз гатылмыш” олмалыдыр (Колослулара 4:6). Сөзләримиз, “ојулмуш ҝүмүшүн ичиндә гызыл алмалар кими” олмалыдыр (Сүлејманын мәсәлләри 25:11). Јахшы үнсијјәт гурмағы өјрәнән аиләләр, хошбәхтлијә доғру бөјүк аддым атырлар.
МӘҺӘББӘТИН ВАҸИБ РОЛУ
10. Никаһда мәһәббәтин һансы нөвү зәруридир?
10 Бу китабын сәһифәләриндә “мәһәббәт” сөзүнә тез–тез раст олунур. Илк нөвбәдә мәһәббәтин һансы нөвүнүн хатырландығы јадыныздадырмы? Дүздүр, никаһда ваҹиб рол ојнајан романтик мәһәббәтдир (јунан. ерос), хошбәхт никаһда исә әрлә арвад арасында дәрин бағлылыг јараныр вә онларын достлуғу мөһкәмләнир (јунан. филиа). Лакин јунанҹа агапе сөзү илә ифадә олунан мәһәббәт даһа дәрин мә’на кәсб едир. Бу, Јеһоваја, Исаја вә јахынларымыза гаршы инкишаф етдирдијимиз мәһәббәтдир (Матта 22:37–39). Бу, Јеһованын бәшәријјәтә гаршы тәзаһүр етдирдији мәһәббәтдир (Јәһја 3:16). Мәһз бу ҹүр мәһәббәти һәјат јолдашымыза вә өвладларымыза тәзаһүр етдирә билмәмиз неҹә дә ҝөзәлдир! (1 Јәһја 4:19).
11. Мәһәббәт аиләнин фираванлығына неҹә көмәк едир?
11 Мәһәббәтин бу јүксәк нөвү никаһда, доғрудан да “камил бирлијин бағы” кими хидмәт едир (Колослулара 3:14). Әрлә арвады бир–биринә бағлајыр вә онлары бир–биринин вә ушагларын хејри наминә ән јахшы шејләри етмәјә тәшвиг едир. Аиләләр чәтинликләрлә гаршылашанда, мәһәббәт, бирҝә ҝөстәрилән сәј нәтиҹәсиндә бу чәтинлији арадан галдырмаға көмәк едир. Һәјат јолдашлары јаша долдугҹа, мәһәббәт даһа сонра да онларын бир–бирләринә көмәк етмәләринә вә бир–бирләрини гијмәтләндирмәләринә јардым едир. “Мәһәббәт... өз мәнфәәтини ахтармаз... һәр шејә гатлашар, һәр шејә инанар, һәр шејә үмид бәсләјәр, һәр шејә таб ҝәтирәр... мәһәббәт әсла түкәнмәз” (1 Коринфлиләрә 13:4–8).
12. Әрлә арвадын Аллаһа олан мәһәббәтләри онларын никаһыны нәјә ҝөрә мөһкәмләндирир?
12 Никаһда кәсилән әһд, һәјат јолдашларынын јалныз бир–бирләринә дејил, илк нөвбәдә Јеһоваја бәсләнән мәһәббәтлә бәркидилдикдә хүсусилә мөһкәм олур (Ваиз 4:9–12). Нәјә ҝөрә? Һәвари Јәһја јазыр: “Аллаһы севмәк, Аллаһын әмрләринә риајәт етмәк демәкдир” (1 Јәһја 5:3). Бу сәбәбдән әр вә арвад ушагларыны чох севдикләринә ҝөрә дејил, Јеһованын тәләб етдији үчүн Она садиг олмағы өјрәтмәлидирләр. (Тәснијә 6:6, 7). Әрлә арвад, јалныз бир–бирләрини севдикләри үчүн дејил, ән башлыҹасы “әхлагсызлары вә зинакарлары мәһкум” едән Јеһованы севдикләри үчүн әхлагсызлыгдан гачынмалыдырлар (Ибраниләрә 13:4). Никаһда һәјат јолдашларындан бири ҹидди проблемләр јарадарса, диҝәри Јеһоваја олан мәһәббәтиндән ирәли ҝәләрәк, Мүгәддәс Китабын принсипләринә риајәт етмәјә давам едәҹәкдир. Бир–бирләринә олан мәһәббәтләри Јеһоваја олан мәһәббәтлә бәркидилмиш аиләләр неҹә дә хошбәхтдирләр!
АЛЛАҺЫН ИРАДӘСИНИ ЈЕРИНӘ ЈЕТИРӘН АИЛӘ
13. Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәјә гәтијјәтлилик, инсанларын диггәтләрини һәгигәтән дә ваҹиб олан шејдән ајырмамагда онлара неҹә көмәк едәҹәкдир?
13 Мәсиһчинин бүтүн һәјаты, Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәјә мәркәзләшиб (Мәзмур 143:10). Аллаһа садиг олмаг дедикдә, мәһз бу нәзәрдә тутулур. Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк, аиләләрә көмәк едир ки, онлар диггәтләрини һәгигәтән дә ваҹиб олан шејләрә јөнәлтсинләр (Филипилиләрә 1:9, 10). Мәсәлән, Иса хәбәрдарлыг етмишди: “Мән оғулу атадан, гызы анадан вә ҝәлини гајнанадан ајырмаға ҝәлмишәм; вә инсанын дүшмәнләри өз евинин сакинләри олаҹагдыр” (Матта 10:35, 36). Исанын хәбәрдарлығына мүвафиг олараг, онун шаҝирдләринин чоху өз аилә үзвләри тәрәфиндән тәзјигләрә мә’руз галырлар. Бу неҹә дә кәдәрли вә ағыр вәзијјәтдир! Буна бахмајараг, аилә бағлары, Јеһова Аллаһа вә Иса Мәсиһә бәсләдијимиз мәһәббәтә үстүн ҝәлмәли дејил (Матта 10:37–39). Әҝәр ким исә аиләси тәрәфиндән ҝөстәрилән тәзјигләрә бахмајараг таб ҝәтирирсә, мүгавимәт ҝөстәрәнләр, Аллаһа садиглијин вердији сәмәрәләри ҝөрдүкдә, өз фикирләрини дәјишә биләрләр (1 Петер 3:1, 2; 1 Коринфлиләрә 7:12–16). Белә олмаса да, ҝөстәрилән мүгавимәтә ҝөрә Аллаһа хидмәт етмәји дајандырмагдан узунмүддәтли фајда әлдә етмәк мүмкүн олмајаҹаг.
14. Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк арзусу, ушагларынын хејринә олараг ән јахшы тәрздә давранмагда валидејнләрә неҹә көмәк едәҹәкдир?
14 Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк, валидејнләрә дүзҝүн гәрар гәбул етмәкдә көмәк едир. Мәсәлән, бә’зи халгларда валидејнләр ушагларына ҝәлир мәнбәји кими бахырлар вә үмид едирләр ки, гоҹаланда өвладлары онларын гејдинә галаҹаглар. Јеткин јашлы өвладларын гоҹа валидејнләринә гајғы ҝөстәрмәләри дүзҝүн вә әдаләтлидир, бу ҹүр дүшүнҹә, валидејнләри өз өвладларыны пулпәрәст һәјат тәрзинә өјрәтмәјә тәшвиг етмәмәлидир. Әҝәр валидејнләр өвладларыны, мадди зәнҝинлији руһани дәјәрләрдән үстүн тутмаға өјрәдирләрсә, бунун ушаглара һеч бир фајдасы олмајаҹагдыр (1 Тимотејә 6:9).
15. Тимотејин анасы Евники, Аллаһын ирадәсини јеринә јетирән аналара нәјә ҝөрә ән ҝөзәл нүмунәдир?
15 Бу ҹәһәтдән ән ҝөзәл нүмунә, Павелин ҝәнҹ досту Тимотејин анасы Евникидир (2 Тимотејә 1:5). Әри онунла бир имана шәрик олмаса да, Евники, Тимотејин нәнәси Лоида илә бирликдә, оғлуну Аллаһа сәдагәтли инсан кими бөјүтмүшдү (2 Тимотејә 3:14, 15). Тимотеј кифајәт гәдәр бөјүдүкдән сонра, Евники онун еви тәрк едиб, Павелин јол јолдашы кими миссионерлик хидмәтиндә Падшаһлыг һаггында хош хәбәри тәблиғ етмәсинә иҹазә верди (Һәвариләрин ишләри 16:1–5). Оғлунун ҝөркәмли бир миссионер олмасы, јәгин ки, Евникини олдугҹа севиндирмишдир! Јеткин јашларында олан Тимотејин Аллаһа сәдагәтли олмасына, ушаглыгда алдығы тә’лим ҝөзәл шәкилдә тә’сир етмишди. Евники оғлу Тимотеј үчүн дарыхырды вә онун сәдагәтли хидмәти һаггында алдығы хәбәрләри севинҹлә, мәмнунлугла динләјирди (Филипилиләрә 2:19, 20).
АИЛӘ ВӘ СИЗИН ҜӘЛӘҸӘЈИНИЗ
16. Бир оғул кими Иса һансы лазыми гајғыны ҝөстәрди, лакин онун ән әсас мәгсәди нәдән ибарәт иди?
16 Иса, Аллаһдан горхан бир аиләдә тәрбијә алмышдыр, бөјүјәндә исә, анасына оғул гајғысы илә јанашырды (Лука 2:51, 52; Јәһја 19:26). Лакин Исанын әсас мәгсәди, Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк иди; бу, онун үчүн инсанлара әбәди һәјат јолуну ачмаг мә’насыны дашыјырды. Иса буну, өзүнүн камил инсан һәјатыны ҝүнаһлы бәшәријјәт уғрунда фидијә олараг вермәклә етди (Марк 10:45; Јәһја 5:28, 29).
17. Исанын сәдагәти, Аллаһын ирадәсини јеринә јетирән инсанлар үчүн һансы ҝөзәл үмидләрә јол ачды?
17 Исанын өлүмүндән сонра, Јеһова ону ҝөјләр һәјаты үчүн дирилтди вә нәһајәтдә ҝөјләр Падшаһлығынын Падшаһы тә’јин едәрәк, она бөјүк сәлаһијјәт верди (Матта 28:18; Ромалылара 14:9; Вәһј 11:15). Исанын гурбанлығы, һәмин Падшаһлыгда онунла бирликдә идарә етмәк үчүн бә’зи инсанларын сечилмәсинә имкан јаратды. Диҝәр сәмими гәлбли инсанлара исә, јер үзү ҹәннәтдәки камил һәјата јол ачды (Вәһј 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3–5; 22:1–4). Бу ҝүн малик олдуғумуз ән бөјүк имтијазлардан бири, бу ҝөзәл хош хәбәри јахынларымыза чатдырмагдыр (Матта 24:14).
18. Һәм аиләләрә, һәм дә ајры–ајры шәхсләрә нә һагда хатырладылыр вә онлар нәјә тәшвиг олунурлар?
18 Һәвари Павелин ҝөстәрдији кими, Аллаһа сәдагәтли олараг сүрүлән һәјат, инсанларын “ҝәләҹәк” һәјатдакы бу хејир–дуалары мирас алаҹаглары вә’динә маликдир. Шүбһәсиз ки, бу, хошбәхтлијә апаран ән ҝөзәл јолдур! Унутмајаг ки, “дүнја вә онун еһтирасы кечиб ҝедир, амма Аллаһын ирадәсини јеринә јетирән әбәди јашајыр” (1 Јәһја 2:17). Буна ҝөрә дә, ушаг да олсаныз, ата вә ја ана, әр јахуд арвад, ушаглы вә ја ушагсыз, тәнһа јашајан јеткин јашлы бир шәхс дә олсаныз Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәјә чалышын. Тәзјигләрә мә’руз галсаныз вә ја ағыр чәтинликләрлә гаршылашсаныз белә, унутмајын ки, јашајан Аллаһын хидмәтчисисиниз. Гој сизин давранышыныз Јеһованы севиндирсин! (Сүлејманын мәсәлләри 27:11). Гој һәјат тәрзиниз сизә инди хошбәхт бир һәјат, ҝәләҹәк јени дүнјада исә әбәди һәјат бәхш етсин!