Ајәләрә кечид

ЈЫҒЫНҸАГ ҝөрүшләриндә верилән тәлим Мүгәддәс Јазылара әсасланыр. Һәмчинин тәблиғдә дедикләримизин дә тәмәлини Мүгәддәс Китаб ајәләри тәшкил едир. Анҹаг ајәләрин нә гәдәр фајда ҝәтирәҹәји онлара нә дәрәҹәдә јахшы кечид едиләҹәјиндән асылыдыр.

Садәҹә ајәни демәк вә гаршындакы адамы ајәни сәнинлә бирликдә охумаға дәвәт етмәк аздыр. Ајәјә кечид аларкән ики мәгсәдә наил олмаға чалыш: 1) мараг ојат вә 2) диггәти ајәнин нә үчүн охундуғуна јөнәлт. Бу мәгсәдләрә мүхтәлиф үсулларла чатмаг олар.

Суал вер. Ҹаваб динләјиҹиләр үчүн дәрһал ајдын олмајанда суал вермәк ән јахшы үсулдур. Суалы елә гој ки, инсанлары дүшүндүрсүн. Иса мәһз белә едирди. Фәрисејләр мәбәддә она јахынлашыб, Мүгәддәс Јазылары нә гәдәр јахшы баша дүшдүјүнү ҹамаатын ҝөзү гаршысында јохлајанда Иса онлардан сорушмушду: «Мәсиһ һаггында нә дүшүнүрсүнүз? О кимин Оғлудур?» Онлар «Давудун Оғлу», — дејә ҹаваб вермишдиләр. О заман Иса Мәзмур 110:1 ајәсинә истинад едәрәк суал вермишди: «Елә исә, нә үчүн Давуд Руһдан илһам алыб, Она “Аға” дејәрәк хитаб едир?» Фәрисејләр демәјә сөз тапмамышдылар. Халг исә бөјүк мәмнунијјәтлә Исаны динләмәјә давам етмишди (Мат. 22:41-46).

Хидмәтдә ајәләри охумаздан әввәл белә суаллар вермәк олар: «Һәр биримизин өз ады вар. Бәс Аллаһын да ады вармы? Бу суалын ҹавабыны Јешаја 42:8 (КМ) ајәсиндә тапмаг олар». «Нә вахтса бәшәријјәт бир һакимијјәт алтында бирләшәҹәкми? Ҝөрүн Даниел 2:44 ајәсиндә бу суала неҹә ҹаваб верилир». «Сизҹә, Мүгәддәс Китабда бизим ҝүнләрдә мөвҹуд олан вәзијјәт һаггында данышылырмы? Ҝөрүн 2 Тимотејә 3:1-5 ајәләриндә јазыланлар сизә таныш ҝәлирми?» «Неҹә дүшүнүрсүнүз, нә вахтса әзаб-әзијјәтләрә вә өлүмә сон гојулаҹагмы? Бу суалын ҹавабыны Вәһј 21:4, 5 ајәләриндә охуја биләрик».

Мәрузә заманы ајәләри охумаздан әввәл дүшүнүлмүш суаллар вермәк динләјиҹиләрә һәтта таныш ајәләрә белә јени нәзәрләрлә бахмаға көмәк едәҹәк. Анҹаг бу, галдырдығын суалларын онлар үчүн һәгигәтән дә мараглы олуб-олмамасындан асылы олаҹаг. Һәтта мөвзу динләјиҹиләр үчүн мараглы олса белә, дәфәләрлә ешитдикләри ајәләр охунанда онларын фикри јајына биләр. Бунун гаршысыны алмагдан өтрү мөвзу үзәриндә јахшы дүшүнмәк ҝәрәкдир ки, ајәјә мараглы кечид етмәк алынсын.

Һансыса проблеми гејд ет. Һансыса проблеми гејд етмәк, сонра динләјиҹиләрин диггәтини онун һәллини ҝөстәрән ајәјә јөнәлтмәк олар. Динләјиҹиләрә әслиндә ајәдә оландан чох шеј вәд етмә. Чох вахт ајәдә проблемин һәлли јалныз гисмән тәгдим олунур. Буна бахмајараг, динләјиҹиләрдән хаһиш етмәк олар ки, ајә охунаркән орада проблемин һәллинә даир һансы рәһбәрлијин верилдијинә диггәт јетирсинләр.

Ејни тәрздә, Аллаһа мәгбул давраныша даир һәр һансы принсипи сөјләјиб, сонра она риајәт етмәјин мүдриклик олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн Мүгәддәс Китабдан бир һадисәни нүмунә чәкмәк олар. Мүзакирә олунан мөвзу илә бағлы ајәдә ики вә ја даһа чох фикир оланда бәзи натигләр динләјиҹиләрдән онлара диггәт јетирмәләрини хаһиш едирләр. Әҝәр һансыса аудиторија үчүн бу чох чәтиндирсә, бир нечә мүмкүн варианты сөјләмәк, сонра ајәни охујуб, онун неҹә тәтбиг едилдијини изаһ едәрәк дүзҝүн ҹавабы ҝөстәрмәк олар.

Мүгәддәс Китабы нүфузлу мәнбә кими тәгдим ет. Динләјиҹиләрдә мөвзуја мараг ојатмысанса вә онун бәзи мәгамларына даир бир-ики нөгтеји-нәзәри сөјләмисәнсә, ајәјә садәҹә: «Ҝөрүн, Аллаһын Кәламында бу мәгамла бағлы нә дејилир» — демәклә кечид алмаг олар. Бу, охумаг истәдијин сөзләрин нүфузлу мәнбәдән олдуғуну ҝөстәрәҹәк.

Јеһова Мүгәддәс Китабын һиссәләринин јазылмасы үчүн Јәһја, Лука, Павел вә Петер кими адамлардан истифадә етмишди. Анҹаг онлар бу һиссәләри садәҹә гәләмә алмышлар; Мүәллиф Јеһовадыр. Хүсусән дә Мүгәддәс Јазылары өјрәнмәјән инсанларла сөһбәт едәркән «Петер јазмышдыр», «Павел демишдир» кими сөзләрлә ајәјә кечид алмаг елә дә тәсирли олмајаҹаг. Бу һалда ајәни охумаздан әввәл ону Аллаһын Кәламы кими тәгдим едән сөзләр сөјләмәк даһа јахшы олар. Диггәтә лајигдир ки, мүәјјән һалларда Јеһова Јеремјаја «Ордулар Рәбби белә дејир» демәклә сөзүнә башламағы тапшырмышды (Јер. 7:2; 17:20; 19:3; 22:2). Ајәләри охумаздан әввәл Јеһованын адыны чәкиб-чәкмәмәјимиздән асылы олмајараг, мүзакирә заманы Мүгәддәс Китабда јазыланларын Онун сөзләри олдуғуну ајдын ҝөстәрмәлијик.

Контексти нәзәрә ал. Ајәјә неҹә кечид алмағы дүшүнәркән контексти нәзәрә алмаг лазымдыр. Бәзи һалларда контекстдә нәдән данышылдығыны демәк ҝәрәкдир. Анҹаг контекст нә дејәҹәјинә долајысы илә дә тәсир ҝөстәрә биләр. Мәсәлән, Аллаһдан горхан Әјјубун сөзләри илә онун сахта тәсәлливериҹиләринин сөзләринә ејни ҹүрмү кечид алаҹагсан? «Һәвариләрин ишләри» китабыны Лука јазса да, орада Јагубун, Петерин, Павелин, Филипин, Стефанын, мәләкләрин, еләҹә дә Гамлијелин вә мәсиһчи олмајан башга јәһудиләрин сөзләри ситат ҝәтирилир. Ситат ҝәтирдијин ајәни кимин адындан сөјләјәҹәксән? Јадда сахла ки, мәзмурларын һамысы Давудун дејил, һәмчинин «Сүлејманын мәсәлләри» китабыны јалныз Сүлејман јазмајыб. Бундан башга, китабы јазанын кимләрә мүраҹиәт етдијини вә орада мүзакирә олунан үмуми мөвзуну билмәк ваҹибдир.

Әлавә мәлумат ҝәтир. Ҝәтирдијин әлавә мәлумат Мүгәддәс Китабдан олан һадисәнин јазылдығы вахт мөвҹуд олан вәзијјәтин мүзакирә етдијин вәзијјәтлә охшар олдуғуну ҝөстәрдији тәгдирдә, хүсусилә фајдалы олаҹаг. Диҝәр һалларда, мүәјјән ајәни баша дүшмәк үчүн әлавә мәлумат ҝәтирмәк зәрурәти јараныр. Мәсәлән, фидјә һаггындакы мәрузәдә Ибраниләрә 9:12, 24 ајәләрини ҝәтирәҹәксәнсә, ола биләр, ајәни охумаздан әввәл мүгәддәс мәскәнин ич отағыны гысаҹа тәсвир етмәк лазым ҝәлсин; ајәјә әсасән һәмин јер Исанын ҝөјә галхдыгдан сонра дахил олдуғу јери тәмсил едир. Лакин ҝәтирдијин әлавә мәлумат чох олмамалыдыр ки, охумаг истәдијин ајә көлҝәдә галмасын.

Ајәләрә даһа јахшы кечид алмаг үчүн тәҹрүбәли натигләри мүшаһидә ет. Онларын истифадә етдији үсуллара диггәт јетир. Бу үсулларын нә үчүн еффектив олдуғу һагда фикирләш. Өз чыхышларыны һазыралајаркән әсас ајәләри мүәјјән ет вә һәр биринин һансы мәгсәдә хидмәт етдијинә хүсуси диггәт јетир. Ајәләрин тәсирли сәсләнмәси үчүн һәр биринә неҹә кечид алаҹағыны диггәтлә планлашдыр. Тәдриҹән, истифадә етдијин бүтүн ајәләрә буну тәтбиг ет. Бу саһәдә ирәлиләдикҹә, диггәти Аллаһын Кәламына даһа чох јөнәлдәҹәксән.