Аллаһ һаггында һәгигәт

1, 2. Суаллар вермәк нәјә ҝөрә фајдалыдыр?

УШАГЛАРЫН һәр шеји билмәјә мејлли олдугларына диггәт јетирмисинизми? Дил ачан ҝүндән бөјүкләри сорғу-суала тутмаға башлајырлар. Ҝениш ачылмыш балаҹа ҝөзләринә баханда анлајырсан ки, онлар өз суалларына ҹаваб алмамыш сакитләшән дејилләр. Онлара һәр шеј мараглыдыр: ҝөј нијә мавидир? Улдузлар нәдән дүзәлиб? Гушлара охумағы ким өјрәдиб? Һәрдән бу вәзијјәт бөјүкләри һөвсәләдән чыхара биләр, чүнки нә гәдәр јахшы ҹаваб верирләр-версинләр, јенә дә «нијә?» суалыны ешидирләр.

² Анҹаг суаллар верән јалныз ушаглар дејил. Биз һамымыз јаша долдугҹа јени шејләр өјрәнмәјә давам едирик. Адәтән буну, һәјатда өз јолумузу тапмаг, тәһлүкәләрдән гачмаг вә ја һәр шеји билмәк һәвәсимизи тә’мин етмәк үчүн едирик. Лакин, ҝөрүнүр, вахт кечдикҹә бир чох инсанлар суаллар вермәкдән әл чәкирләр. Хүсусилә дә ән ваҹиб суалларла марагланмырлар, мараглансалар да ҹаваб ахтармырлар.

3. Нәјә ҝөрә бир чохлары ән ваҹиб суаллара ҹаваб ахтармаға сон гојмушлар?

³ Бу китабын үзүндә, мүгәддимәсиндә вә биринҹи фәслинин әввәлиндә олан суалларын үзәриндә дүшүнүн. Бунлар һәјатда ән ваҹиб суаллардыр. Лакин бир чох инсанлар суалларына ҹаваб ахтармаға сон гојмушлар. Нәјә ҝөрә? Бәс Мүгәддәс Китаб һәмин суаллара ҹаваб верирми? Бә’зиләри һесаб едирләр ки, Мүгәддәс Китаб чох гәлиздир вә ону анламаг чәтиндир. Башгалары исә суаллар вермәјә утанырлар. Бир чохларынын фикринҹә, бу кими мөвзулары дин рәһбәрләри вә илаһијјатчылар мүзакирә етмәлидирләр. Бәс бу һагда сиз нә фикирләширсиниз?

4, 5. Һәјатда һансы суаллар даһа ваҹибдир вә нә үчүн онлара ҹаваб ахтармаг лазымдыр?

⁴ Јәгин ки, сиз һәјатын ән ваҹиб суалларына ҹаваб тапмаг истәјирсиниз. Ола билсин, дәфәләрлә дүшүнмүсүнүз: «Һәјатын мә’насы нәдәдир? Өлүмдән сонра һәјат вармы? Аллаһ неҹә Шәхсијјәтдир?» Амма өзүмүзә бу ҹүр суаллар вермәклә јанашы, там вә дүзҝүн ҹаваб тапмаг үчүн сә’ј ҝөстәрмәјимиз дә чох ваҹибдир. Бөјүк мүәллим Иса Мәсиһ демишдир: «Диләјин, сизә вериләҹәкдир; ахтарын, тапаҹагсыныз; гапыны дөјүн, сизә ачылаҹагдыр» (Матта 7:7).

⁵ Әҝәр һәјати ваҹиб суалларын ҹавабыны ахтармаға давам етсәниз, ахтарышларыныз мүтләг мүкафатландырылаҹаг (Сүлејманын мәсәлләри 2:1-5). Инсанлар һәр нә десәләр дә, әмин олун ки, ҹаваб тапмаг мүмкүндүр вә сиз онлары Мүгәддәс Китабдан тапа биләрсиниз. Бу ҹаваблары баша дүшмәк чәтин дејил. Үстәлик, Мүгәддәс Китабдан әлдә едилән билик үмид вә севинҹ бәхш едир. Онлар һәјатда әсл хошбәхтлијә наил олмағыныза да көмәк едә биләр. Ҝәлин илк нөвбәдә инсанларын әксәријјәтини нараһат едән бир суалы мүзакирә едәк.

ДОҒРУДАНМЫ АЛЛАҺ Е’ТИНАСЫЗ ВӘ ГӘДДАРДЫР?

6. Нәјә ҝөрә бир чох инсанлар Аллаһын е’тинасыз олдуғуну дүшүнүрләр?

⁶ Инсанларын әксәријјәти Аллаһ һаггында мәһз бу фикирдәдир. Онлар дејирләр: «Әҝәр Аллаһ бизим гајғымыза галсајды, дүнја тамам башга ҹүр оларды». Бу ҝүн дүнјада мүһарибәләр, әдавәт вә јохсуллуг һөкм сүрүр. Инсанлар хәстәләнир, гоҹалыр вә әзизләрини итирирләр. Бу кими һадисәләрлә үзләшдикдә чохларында белә суал јараныр: «Аллаһ бизи севсәјди вә көмәјимизә чатмаг истәсәјди, бүтүн бунлара јол верәрдими?»

7. а) Чохларында Аллаһын гәддар олдуғу фикринин јаранмасына дин хадимләри неҹә тә’сир ҝөстәрмишләр? б) Мүгәддәс Китаб һәјатда гаршылашдығымыз сынаглар һаггында нә өјрәдир?

⁷ Ән дәһшәтлиси одур ки, инсанларын Аллаһы гәддар санмаларына сәбәб, бә’зән дин хадимләринин тә’лимләри олур. Бәдбәхтлик баш верән заман онлар иддиа едирләр ки, бу, Аллаһын ирадәсидир. Бунунла онлар баш верән бүтүн ҹинајәт вә фәлакәтләрдә Аллаһы ҝүнаһландырмыш олурлар. Бәс Аллаһ һаггында ирәли сүрүлән бу фикир һәгигәтә ујғундурму? Бу һагда Мүгәддәс Китаб нә өјрәдир? Јагуб 1:13 ајәсиндә дејилир: «Имтаһан олунан заман, гој һеч ким: “Аллаһ мәни имтаһан едир”, — демәсин. Чүнки Аллаһ писликлә имтаһан олунмур вә Өзү дә һеч кими имтаһан етмир». Ҝөрдүјүмүз кими, дүнјада баш верән писликләрин сәбәбкары һеч вахт Аллаһ олмамышдыр (Әјјуб 34:10-12). Дүздүр, О, фәлакәтләрә вә бәдбәхтликләрә јол верир. Анҹаг бир шејә јол вермәклә, онун сәбәбкары олмаг арасында бөјүк фәрг вар.

8, 9. а) Бир шејә јол вермәклә, онун сәбәбкары олмаг арасында бөјүк фәрг олдуғуну анламаға һансы нүмунә көмәк едир? б) Бәшәријјәтә јанлыш јол илә ҝетмәјә изин вердији үчүн Аллаһы иттиһам етмәк нәјә ҝөрә һагсызлыг оларды?

⁸ Бир нүмунәни нәзәрдән кечирәк. Өз валидејнләри илә јашајан бир ҝәнҹин атасы хејирхаһ вә гајғыкешдир. Анҹаг оғул инадкарлыг ҝөстәрәрәк, евдән ҝетмәк гәрарына ҝәләндә, ата она мане олмур. О, пис һәјат тәрзи сүрмәјә башлајыр вә бәлаја дүшүр. Оғулун проблемләринә ҝөрә атаны иттиһам етмәк олармы? Әлбәттә, јох! (Лука 15:11-13). Буна бәнзәр тәрздә, јанлыш јол сечдикләри заман Аллаһ да инсанлара мане олмады, амма Аллаһы онларын дүчар олдуглары бәла вә бәдбәхтликләрин сәбәбкары һесаб етмәк дүзҝүн дејил. Буна ҝөрә дә, дүнјада бу гәдәр пислијин баш вермәсиндә Аллаһы ҝүнаһландырмаг һагсызлыг оларды.

⁹ Бәшәријјәтин јанлыш јол илә ҝетмәсинә изин вермәкдә Аллаһын әсаслы сәбәбләри вар. Әлбәттә, мүдрик вә гүдрәтли Јарадан бизә һесабат вермәјә борҹлу дејил. Лакин О, мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк, нә үчүн белә даврандығыны изаһ едир. Сиз бу һагда китабын 11-ҹи фәслиндән өјрәнәҹәксиниз. Әмин олун ки, чәкдијимиз әзаблара вә бәдбәхтликләрә ҝөрә Аллаһ ҝүнаһкар дејил. Әксинә, О бизи бүтүн бунлардан азад едәҹәјини вә’д едир (Јешаја 33:2).

10. Нәјә ҝөрә әмин ола биләрик ки, Аллаһ пислијин бүтүн нәтиҹәләрини арадан галдыраҹаг?

¹⁰ Һәр шејдән әлавә, Аллаһ мүгәддәсдир (Јешаја 6:3). Бу, Онун тәмиз вә пак олдуғуну ҝөстәрир. Аллаһда зәррә гәдәр дә пислик јохдур. Буна ҝөрә дә биз Она там е’тибар едә биләрик. Буну инсанлар һаггында демәк олмаз, чүнки онлар сатгын вә әдаләтсиз ола биләрләр. Һәтта һакимијјәт саһиби олан ән дүзҝүн инсан белә, пис инсанларын вурдуглары зәрәрин һамысыны арадан галдырмаг гүввәсиндә дејил. Аллаһ исә һәр шејә гадирдир. О, пислијин бүтүн нәтиҹәләрини арадан галдырмаг игтидарындадыр вә буну мүтләг едәҹәкдир. Вахты чатанда, Аллаһ инсанлары изтираб вә кәдәрдән әбәдијјән азад едәҹәкдир (Мәзмур 37:9-11).

АЛЛАҺЫН ӘДАЛӘТСИЗЛИЈӘ МҮНАСИБӘТИ

11. а) Аллаһ әдаләтсизлијә неҹә мүнасибәт ҝөстәрир? б) Аллаһ һәјатда гаршылашдығыныз чәтинликләрә неҹә јанашыр?

¹¹ Аллаһ бу ҝүн дүнјада баш верәнләрә вә һәјатда гаршылашдығыныз чәтинликләрә неҹә мүнасибәт ҝөстәрир? Мүгәддәс Китаб Аллаһын ‘әдаләти севдијини’ өјрәдир (Мәзмур 37:28). Нәјин јахшы вә нәјин пис олмасы Онун үчүн чох ваҹибдир. О, һәр ҹүр әдаләтсизлијә нифрәт едир. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Аллаһ гәдимдә дүнјанын писликлә долдуғуну ҝөрүб «үрәјиндә кәдәрләнди» (Јарадылыш 6:5, 6). Аллаһ дәјишмәјиб (Малаки 3:6). О, дүнјада баш верән изтираб вә дәһшәтләрә инди дә нифрәт едир вә һәр бир инсанын әзаб-әзијјәтини ҝөрмәк Она үрәкағрысы верир. Мүгәддәс Китабын әмин етдији кими, О, һәр биримизин гајғысына галыр (1 Петер 5:7).

12, 13. а) Нәјә ҝөрә инсанлар мәһәббәт кими ҝөзәл хүсусијјәтләр тәзаһүр етдирирләр вә мәһәббәт дүнјада баш верәнләрә мүнасибәтимизә неҹә тә’сир ҝөстәрир? б) Аллаһын јер үзүндән пислији силәҹәјинә нә үчүн әмин ола биләрик?

¹² Һарадан билирик ки, инсанларын изтирабларыны ҝөрмәк Аллаһ үчүн чох ағырдыр? Буна бир чох сүбутлар вар. Мүгәддәс Китаб өјрәдир ки, инсан Аллаһын сурәтиндә јарадылыб (Јарадылыш 1:26). Аллаһ јахшы хүсусијјәтләрә малик олдуғу үчүн, һәмин хүсусијјәтләр биздә дә вар. Мәсәлән, сиз тәгсирсиз инсанларын әзаб чәкдијини ҝөрәндә һансы һиссләри кечирирсиниз? Әҝәр сиз башгаларынын ағры-аҹысына биҝанә гала билмирсинизсә, әмин олун ки, Аллаһ буна ҝөрә даһа чох нараһатдыр, чүнки Онун һиссләри бизимкиндән гат-гат ҝүҹлүдүр.

¹³ Инсанын малик олдуғу ән ҝөзәл хүсусијјәтләрдән бири мәһәббәтдир. Биз бу саһәдә дә Аллаһа бәнзәјирик. Мүгәддәс Китаб өјрәдир ки, «Аллаһ мәһәббәтдир» (1 Јәһја 4:8). О, мәһәббәт тәзаһүр етдирдији үчүн, биз дә севмәји баҹарырыг. Сиз дүнјадакы әзаб-әзијјәтә вә әдаләтсизлијә сон гојмаг истәрдинизми? Һәр шеј сиздән асылы олсајды, буну етмәздинизми? Әлбәттә, мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк сиз белә дә давранардыныз. Буна бәнзәр тәрздә, Аллаһын да бүтүн фәлакәт вә һагсызлыглары јер үзүндән мүтләг силәҹәјинә әмин ола биләрик. Бу китабын мүгәддимәсиндә бәһс олунан вә’дләр садәҹә арзу дејил. Онлар мүтләг һәјата кечәҹәк! Лакин Аллаһын вә’дләринә е’тибар едәсиниз дејә, Онунла даһа јахындан таныш олмалысыныз.

АЛЛАҺ БИЗИМ ОНУНЛА ТАНЫШ ОЛМАҒЫМЫЗЫ ИСТӘЈИР

14. Аллаһын ады нәдир вә бу ады нә үчүн истифадә етмәлијик?

¹⁴ Танышлыг нәдән башлајыр? Адәтән өзүмүзү тәгдим едирик. Бәс Аллаһын ады вармы? Иманлы инсанларын әксәријјәти Онун адынын «Аллаһ» вә ја «Рәбб» олдуғуну һесаб едирләр. Лакин бунлар Аллаһын ады дејил, «падшаһ» вә ја «президент» кими титуллардыр. Мүгәддәс Китабдан ҝөрүнүр ки, Аллаһын чохлу титуллары вар. «Аллаһ» вә «Рәбб» онлардан бә’зиләридир. Лакин Мүгәддәс Китаб өјрәдир ки, Аллаһын шәхси ады вар — Онун ады Јеһовадыр. Јешаја 42:8 (КМ) ајәсиндә дејилир: «Мән Јеһовајам, исмим одур; вә иззәтими бир башгасына вә һәмдими ојма бүтләрә вермәјәҹәјәм». Ола билсин, сизин истифадә етдијиниз Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәсиндә Аллаһын ады јохдур. Онда бу китабын «Әлавәләр» бөлмәсиндә, 195-197-ҹи сәһифәләрдәки мә’луматы охумаг сизә мараглы олаҹаг; орада Аллаһын адынын бә’зи тәрҹүмәләрдә истифадә олунмамасынын сәбәби изаһ едилир. Мүгәддәс Китабын гәдим әлјазмаларында Аллаһын адына бир нечә мин дәфә раст ҝәлинир. Ҝөрүндүјү кими, Јеһова Аллаһ истәјир ки, сиз Онун адыны биләсиниз вә истифадә едәсиниз. О Өз адыны бизә Мүгәддәс Китаб васитәсилә ачыр.

15. Јеһова ады һансы мә’наны дашыјыр?

¹⁵ Аллаһын Өзүнә сечдији ад дәрин мә’на дашыјыр. Јеһова ады билдирир ки, Аллаһ бүтүн вә’дләрини вә нијјәтләрини һәјата кечирмәјә гадирдирa. Аллаһын ады надир вә өзлүјүндә јеҝанә аддыр. Бу ады дашымаға јалныз Аллаһ лајигдир. Јеһованын Өзү дә бир чох ҹәһәтдән бәнзәрсиздир. Нәјә ҝөрә?

16, 17. Јеһованын: а) «Күлл-Ихтијар»; б) «әбәдијјәт Падшаһы»; в) «Јарадан» титуллары бизә Онун һаггында нә өјрәдир?

¹⁶ Мәзмур 83:18 ајәсиндә Јеһова һаггында «анҹаг Сән Һагг-Тааласан!» дејилир. Һәгигәтән дә, јалныз Јеһова «Күлл-Ихтијар» адланыр. Вәһј 15:3 ајәсиндә дејилир: «Еј Күлл-Ихтијар Рәбб Аллаһ! Сәнин әмәлләрин бөјүк вә харигул’адәдир. Еј милләтләрин Һөкмдары [«әбәдијјәт Падшаһы», ЈД]! Сәнин јолларын доғру вә һәгигидир». «Күлл-Ихтијар» титулу Јеһованын ән гүдрәтли Шәхсијјәт олдуғуну ҝөстәрир. О, һәдсиз вә мисилсиз ҝүҹә маликдир. «Әбәдијјәт Падшаһы» титулу исә Јеһованын башга бир ҹәһәтдән дә бәнзәрсиз олдуғуну ашкар едир. О, һәр заман мөвҹуд олмушдур. Мәзмур 90:2 ајәсиндә дејилир: «Әзәлдән ахырадәк [әбәдијјән] Аллаһ Сәнсән». Бу фикир инсаны ләрзәјә ҝәтирир, елә дејилми?!

¹⁷ Бундан әлавә, јалныз Јеһова Јарадандыр. Вәһј 4:11 ајәсиндә дејилир: «Ја Рәббимиз вә Аллаһымыз, иззәти, һөрмәти вә гүдрәти алмаға лајигсән. Чүнки һәр шеји Сән јаратдын вә һәр шеј Сәнин ирадәнлә мөвҹуд олду вә јаранды». Тәсәввүр един: ҝөзәҝөрүнмәз руһани варлыглардан тутмуш ҝеҹә ҝөј үзүнә сәпәләнән улдузлара кими, ағаҹларын мејвәләриндән тутмуш чајларда вә океанларда үзән балыглара кими бүтүн һәр шеј Јеһованын Јарадан олмасы сајәсиндә мөвҹуддур!

ЈЕҺОВАЈА ЈАХЫНЛАШМАГ МҮМКҮНДҮРМҮ?

18. Нәјә ҝөрә бә’зиләри Аллаһа јахынлашмағын гејри-мүмкүн олдуғуну дүшүнүрләр, бәс Мүгәддәс Китаб нәји өјрәдир?

¹⁸ Јеһованын әзәмәтли хүсусијјәтләри һаггында охујанда бә’зи инсанларда чашгынлыг јараныр. Онлар Аллаһын әлчатмаз вә Она јахынлашмағын гејри-мүмкүн олдуғуну дүшүнүрләр. Һәмчинин онлара елә ҝәлир ки, бу гәдәр гүдрәтли бир Аллаһ онлара һеч вахт диггәт јетирмәз. Бәс бу һәгигәтән дә беләдирми? Мүгәддәс Китаб бунун там әксини өјрәдир. Орада дејилир ки, Јеһова «һеч биримиздән узаг дејил» (Һәвариләрин ишләри 17:27). Мүгәддәс Китаб, һәтта бизи тәшвиг едир: «Аллаһа јахынлашын, О да сизә јахынлашар» (Јагуб 4:8).

19. а) Јеһоваја јахынлашмаг үчүн биринҹи аддым нәдән ибарәтдир вә бу, һансы хејир-дуалары ҝәтирәҹәк? б) Аллаһын һансы хүсусијјәтләри сизин даһа чох хошунуза ҝәлир?

¹⁹ Аллаһа неҹә јахынлашмаг олар? Илк нөвбәдә, Аллаһ һаггында өјрәнмәјә давам етмәк лазымдыр. Иса демишдир: «Әбәди һәјат о демәкдир ки, Сәни, ваһид һәгиги Аллаһы вә ҝөндәрдијин Иса Мәсиһи танысынлар» (Јәһја 17:3). Бәли, Мүгәддәс Китаб Јеһова вә Иса һаггында билик әлдә етмәклә «әбәди һәјаты» мирас ала биләҹәјимизи өјрәдир! Артыг гејд олундуғу кими, «Аллаһ мәһәббәтдир» (1 Јәһја 4:16). Јеһова бир чох башга ҝөзәл хүсусијјәтләрә дә маликдир. Мисал үчүн, Мүгәддәс Китабда Онун «рәһмли вә лүтфкар», «бол мәһәббәтли вә сәдагәтли» Аллаһ олдуғу дејилир (Чыхыш 34:6). Јеһова, һәмчинин ‘хејирхаһ вә бағышлајандыр’ (Мәзмур 86:5). Сәбир едәндир (2 Петер 3:9). Сиз, Мүгәддәс Китабы охудугҹа, Јеһованын бу вә ја диҝәр ҝөзәл хүсусијјәтләри неҹә тәзаһүр етдирдијини ҝөрәҹәксиниз.

20-22. а) Аллаһы ҝөрә билмәмәјимиз Она јахынлашмағымыза мане олурму? Изаһ един. б) Бә’зиләри јахшы нијјәтләрдән ирәли ҝәләрәк нәјә чалыша биләрләр, амма сиз һансы әһвал-руһијјәдә олмалысыныз?

²⁰ Аллаһы ҝөрмәк мүмкүн дејил, чүнки О, ҝөзәҝөрүнмәз руһдур (Јәһја 1:18; 4:24; 1 Тимотејә 1:17). Лакин Мүгәддәс Китаб Аллаһла таныш олмаға көмәк едир, чүнки орада Онун шәхсијјәти ачыгланыр. Мәзмурчунун дедији кими, биз Јеһованын ‘ҹамалыны’ ҝөрә биләрик (Мәзмур 27:4; Ромалылара 1:20). Јеһова һаггында нә гәдәр чох өјрәнсәниз, О, сизин үчүн бир о гәдәр дә реал олаҹаг. Аллаһа олан мәһәббәтиниз артаҹаг вә сиз Она јахынлаша биләҹәксиниз.

²¹ Јеһованын Мүгәддәс Китабда нәјә ҝөрә Ата адландығыны тәдриҹән анлајаҹагсыныз (Матта 6:9). Аллаһ бизә һәјат вермәклә јанашы, севән атанын өвладларына хошбәхтлик диләдији кими, О да бизә ән ҝөзәл һәјат арзулајыр (Мәзмур 36:9). Һәмчинин Мүгәддәс Китаб өјрәдир ки, инсанлар Јеһованын досту ола биләрләр (Јагуб 2:23). Тәсәввүр един: сиз Каинатын Јараданы илә дост ола биләрсиниз!

²² Ола билсин, бә’зи инсанлар јахшы нијјәтләрдән ирәли ҝәләрәк, сизи Мүгәддәс Китабы өјрәнмәк фикриндән дашындырмаға чалышсынлар. Онлар сизин өз дини е’тигадларынызы дәјишәҹәјиниздән еһтијат едәрәк, нараһат ола биләрләр. Лакин ән јахшы Досту газанмағыныза киминсә мане олмасына јол вермәјин.

23, 24. а) Нәјә ҝөрә өјрәнмә заманы суаллар вермәкдән чәкинмәк лазым дејил? б) Нөвбәти фәсилдә нә һагда өјрәнәҹәјик?

²³ Әлбәттә, илк дәфәдән баша дүшмәдијиниз шејләр олаҹаг. Буна ҝөрә дә көмәк истәмәкдән чәкинмәјин. Бунун үчүн садәҹә бир аз тәвазөкарлыг тәләб олунур. Иса, балаҹа ушаг кими тәвазөкар олмағын тә’рифәлајиг олдуғуну сөјләди (Матта 18:2-4). Билдијимиз кими, ушаглар олдугҹа чох суаллар верирләр. Аллаһ бизим дә өз суалларымыза ҹаваб ахтарыб тапмағымызы истәјир. Мүгәддәс Китаб гәдимдә јашамыш вә Аллаһ һаггында өјрәнмәјә сә’ј ҝөстәрмиш инсанлары тә’рифләјир. Онлар Мүгәддәс Јазылары әсаслы сурәтдә тәдгиг едәрәк, өјрәндикләринин һәгигәт олуб-олмадығына әмин олмаға чалышырдылар (Һәвариләрин ишләри 17:11).

²⁴ Јеһованы танымағын ән јахшы үсулу Мүгәддәс Китабы өјрәнмәкдир. Бу китаб бүтүн башга китаблардан фәргләнир. Һансы саһәдә? Бу мөвзу нөвбәти фәсилдә мүзакирә едилир.