“Рәбб доғрудан да дирилмиш!”

Рәббләри е’дам олунан заман, Исанын шаҝирдләринин неҹә кәдәрли олдугларыны тәсәввүр един! Онларын үмиди, Ариматејалы Јусифин гәбирә гојдуғу ҹәсәд гәдәр ҹансыз ҝөрүнүрдү. Исанын, јәһудиләри ромалыларын әсарәтиндән азад едәҹәјинә олан үмидләри дә пуч олду.

ӘҜӘР бунунла һәр шејә сон гојулмуш олсајды, өзләрини Мәсиһ адландыран бир чохларынын давамчылары кими, Исанын шаҝирдләри дә дағылардылар. Лакин Иса сағ иди! Мүгәддәс Јазылара әсасән, өлүмүндән бир аз сонра о, бир нечә дәфә шаҝирдләринә ҝөрүнмүшдү. Онлардан бә’зиләри уҹадан дејирдиләр: “Рәбб доғрудан да дирилмиш” (Лука 24:34).

Исанын шаҝирдләри, онун Мәсиһ олдуғуна олан иманларыны мүдафиә етмәли олдулар. Илк нөвбәдә, онлар Исанын Мәсиһ олдуғуна ән инандырыҹы сүбут кими онун өлүләрдән дирилмәсинә ишарә едирдиләр. “Һәвариләр бөјүк гүдрәт илә Рәбб Иса Мәсиһин дирилмәсинә шәһадәт етдиләр” (Һәвариләрин ишләри 4:33).

Әҝәр ким исә — ја шаҝирдләрдән биринин шаһидлији васитәсилә, ја да Исанын ҹәсәдинин гәбирдә галдығына дәлилләр ҝәтирмәклә — онун өлүмүнүн јалан олдуғуну сүбут едә билсәјди, мәсиһчилик артыг башланғыҹдан мүвәффәгијјәтсизлијә уғрамыш оларды. Лакин бу баш вермәди. Мәсиһин сағ олдуғуну биләрәк, Исанын шаҝирдләри онун дирилмәсини ачыгҹа е’лан етмәјә башладылар вә бир чох адамлар дирилмиш Мәсиһә иман ҝәтирдиләр.

Иса Мәсиһин дирилмәсинә нәјә ҝөрә сиз дә инана биләрсиниз? Бу һадисәнин һәгигәтән дә баш вермиш олдуғуна һансы сүбутлар вар?

Нәјә ҝөрә бүтүн сүбутлары нәзәрә алмаг лазымдыр?

Мүждәләрин дөрдү дә Иса Мәсиһин дирилмәсинә шәһадәтлик едир (Матта 28:1—10; Марк 16:1—8; Лука 24:1—12; Јәһја 20:1—29)a. Јунанҹа Мүгәддәс Јазыларын диҝәр һиссәләриндә дә Мәсиһин өлүләрдән дирилмәси һаггында әминликлә данышылыр.

Шаҝирдләрин Исанын дирилмәсини тәблиғ етмәләри тәәҹҹүблү дејил. Әҝәр о, һәгигәтән дә Аллаһ тәрәфиндән һәјата гајтарылмышдыса, онда бу, дүнјада ешидилән ән һејрәтләндириҹи хәбәрдир. Бу, Аллаһын мөвҹуд олдуғуна сүбутдур. Һәмчинин, Исанын инди дә сағ олдуғуна ишарәдир.

Бу, бизим үчүн нә мә’на кәсб едир? Иса дуа едирди: “Әбәди һәјат о демәкдир ки, Сәни, ваһид һәгиги Аллаһы вә ҝөндәрдијин Иса Мәсиһи танысынлар” (Јәһја 17:3). Бәли, һәјатымыз үчүн ваҹиб олан, Иса вә онун Атасы һаггындакы биликләри әлдә етмәк имканымыз вар. Әҝәр бу биликләри һәјатымызда тәтбиг едәриксә, һәтта өлсәк белә, Иса кими биз дә дирилдилә биләрик (Јәһја 5:28, 29). Биз, Аллаһын иззәтли Оғлу, падшаһларын Падшаһы Иса Мәсиһин рәһбәрлији алтында, Аллаһын сәмави Падшаһлығынын идарә едәҹәји јер үзү ҹәннәтдә әбәди јашамаг үмидинә саһиб ола биләрик (Ишаја 9:6, 7; Лука 23:43; Вәһј 17:14, И—93).

Буна ҝөрә дә, Исанын дирилдилмәси илә әлагәдар олан суал сон дәрәҹәдә ваҹибдир. Бу суалын ҹавабындан бизим һәм буҝүнкү, һәм дә ҝәләҹәк һәјатымыз асылыдыр. Мәһз буна ҝөрә дә, биз сизә Исанын өлдүрүлмәси вә дирилдилмәси илә әлагәдар дөрд сүбуту арашдырмағы тәклиф едирик.

Иса ишҝәнҹә дирәји үзәриндә һәгигәтән дә өлмүшдү

Бә’зи скептикләр иддиа едирләр ки, Иса дирәк үзәриндә асылмыш олса да, әслиндә өлмәмишди. Онларын дедикләринә ҝөрә о, өлмәк үзрә иди, анҹаг гәбрин сәринлији ону ајылтмышды. Лакин әлдә олан бүтүн мәнбәләр сүбут едир ки, гәбрә Исанын ҹәсәдини гојмушдулар.

Иса һамынын ҝөзү габағында е’дам едилдији үчүн, онун ишҝәнҹә дирәји үзәриндә һәгигәтән дә өлмәсинә шаһидләр варды. Онун өлүмүнү, е’дама ҹавбдеһ олан јүзбашы да тәсдиг етди. Ишә сәнәткарлыгла јанашан јүзбашынын вәзифәсинә, е’дам јериндә өлүмү тәсдигләмәк дә дахил иди. Бундан әлавә, рома һөкмдары Понти Пилат, јалныз Исанын өлдүјү тәсдиг олундугдан сонра, Ариматејалы Јусифә онун ҹәсәдини дәфн етмәк үчүн ҝөтүрмәјә изин верди (Марк 15:39—46).

Гәбир бошдур

Бош гәбир, Исанын шаҝирдләри үчүн онун дирилмәсинин илк сүбуту олду вә бу факт һеч бир шүбһә доғурмур. Исаны јени, истифадә олунмамыш гәбрә гојдулар. Гәбир, Исанын е’дам олундуғу јерә јахын иди вә о заман ону чәтинлик чәкмәдән тапмаг мүмкүн иди (Јәһја 19:41, 42). Мүждәләрин һамысы јекдилликлә тәсдигләјир ки, Исанын өлдүјү ҝүнүн сабаһы онун достлары гәбрин јанына ҝәлдикләри заман ҹәсәд орада јох иди (Матта 28:1—7; Марк 16:1—7; Лука 24:1—3; Јәһја 20:1—10).

Гәбри бош ҝөрәндә, Исанын достлары кими, дүшмәнләри дә һејрәтә ҝәлдиләр. Дүшмәнләри, онун өлдүрүлмәсини вә басдырылмасыны чохдан арзулајырдылар. Өз мәгсәдләринә наил олуб, гәбири еһтијатла мөһүрләдиләр вә јанына кешикчи гојдулар. Буна бахмајараг, һәфтәнин биринҹи ҝүнүнүн сәһәри гәбир бош иди.

Исанын ҹәсәдини достларымы ҝөтүрмүшдү? Бу мүмкүн дејилди, чүнки Мүждәләрин ҝөстәрдији кими, Исанын е’дамындан сонра онлар кәдәр ичиндә идиләр. Бундан әлавә Исанын шаҝирдләри јалан олдуғуну ҝөзәл билдикләри иш хатиринә чәтин ки, өлүм вә тә’гибләрә разылашајдылар.

Бәс ҹәсәди гәбирдән ким ҝөтүрмүшдү? Ајдындыр ки, буну онун дүшмәнләри дә етмәмишди. Әҝәр буну онлар етмиш олсајдылар да, даһа сонра ҹәсәди мүтләг ортаја чыхарар вә сүбут едәрдиләр ки, шаҝирдләрин Исанын өлүләрдән дирилмәси һаггындакы иддиалары јаландыр. Лакин буна бәнзәр бир шеј баш вермәди, чүнки бу һадисәни Аллаһ идарә едирди.

Бир мүддәт сонра, Исанын дүшмәнләри һәвари Петерин сөзләринә е’тираз олараг һеч нә сөјләјә билмәдиләр. О деди: “Еј Исраил әрләри! Бу сөзләри динләјин: Назаретли Иса, Онун васитәсилә Аллаһын аранызда јаратдығы мө’ҹүзәләр, харигәләр вә әламәтләрлә сизә Аллаһ тәрәфиндән тәсдиг едилмиш бир Адам иди. Өзүнүз дә билдијиниз кими, бу Адамы Аллаһын мүәјјән едилмиш мәгсәдинә вә габагҹадан билмәсинә ҝөрә тәслим етдиниз вә ҝөтүрүб ганунсузларын әли илә чармыха мыхлатдырыб өлдүрдүнүз. Аллаһ исә өлүм аҹыларына сон вериб Ону дирилтди; чүнки Онун өлүм тәрәфиндән тутулмасы мүмкүн дејилди. Она ҝөрә ки, Давуд Онун үчүн дејир: “Рәбби даим гаршымда ҝөрдүм, чүнки сарсылмајым дејә О мәним сағымдадыр. Буна ҝөрә үрәјим севинди вә дилим шадланды; һәтта бәдәним дә үмидлә јашајаҹаг. Чүнки Сән ҹанымы өлүләр аләминә тәрк етмәзсән вә Мүгәддәсини чүрүмәјә гојмазсан”” (Һәвариләрин ишләри 2:22—27).

Дирилмиш Исаны чохлары ҝөрмүшдүләр

Мүждәчи Лука “Һәвариләрин ишләри” китабында јазыр: “Әзаб чәкдикдән сонра, гырх ҝүн әрзиндә онлара ҝөрүнүб, Аллаһын Падшаһлығындан бәһс едәрәк, [Иса] Өзүнү бир чох сүбутедиҹи әмәлләрлә онлара [һәвариләрә] дири ҝөстәрди” (Һәвариләрин ишләри 1:2, 3, И—93). Дирилмиш Иса бә’зи шаҝирдләринә мүхтәлиф шәраитләрдә — бағчада, јолда, јемәк вахты вә Тиберија дәнизи кәнарында ҝөрүнмүшдү (Матта 28:8—10; Лука 24:13—43; Јәһја 21:1—23).

Тәнгидчиләр, Исанын шаҝирдләринә ҝөрүнмәсини шүбһә алтына гојурлар. Онлар иддиа едирләр ки, бу әһвалатлары мүждәчиләр ујдурмушлар. Онлар һәмчинин Мүждәләрдә бир-биринә зидд кими ҝөрүнән һадисәләрә ишарә едирләр. Әслиндә исә, Мүждәләрдәки кичик фәргләр садәҹә олараг субут едир ки, бунлары јазанларын арасында ҝизли сөзләшмә олмамышдыр. Мәсиһин јердәки һәјатынын мүәјјән һадисәләрини тәсвир едәркән, мүждәчиләрдән ким исә, башга Мүждәләри тамамлајараг һадисәни тәфсилатлы јазанда Иса һаггында билијимиз артыр.

Дирилмиш Исанын ҝөрүнмәси садәҹә олараг хәјал идими? Бу ҹүр дәлилләр әсассыздыр, чүнки Исаны ҝөрәнләр чох олмушду. Онларын арасында балыгчылар, гадынлар, дөвләт мә’муру вә һәтта шүбһә едән — Исанын јенидән сағ олдуғуна данылмаз сүбутлар алдыгдан сонра дирилмәјә инанан һәвари Тома да варды (Јәһја 20:24—29). Бә’зи һалларда Исанын шаҝирдләри дирилмиш Рәббләрини әввәлҹә таныја билмәмишдиләр. Бир дәфә исә ону 500-дән артыг адам ҝөрмүшдү. Һәвари Павел бу һадисәни Мәсиһин дирилмәсинә сүбут кими истифадә етдији заман, онлардан чохлары һәлә дә сағ идиләр (1 Коринфлиләрә 15:6).

Иса Мәсиһ сағдыр вә инсанларын һәјатына тә’сир ҝөстәрир

Исанын дирилмәси мә’насыз бир мәсәлә дејилдир, о һәр шеји билмәк һәвәсиндән ирәли ҝәләрәк вә ја онун үзәриндә мүбаһисә етмәк үчүн нәзәрдән кечирилмир. Исанын сағ олмасы факты, бүтүн јер үзүндә инсанлара мүсбәт тә’сир ҝөстәрир. Биринҹи әсрдән е’тибарән, вахтилә мәсиһчилијә гаршы е’тинасызлыгла вә ја дүшмәнҹәсинә јанашан бир чох инсанлар сонрадан белә нәтиҹәјә ҝәлмишләр ки, бу һәгиги диндир. Онларын нөгтеји-нәзәрләрини дәјишән нә олду? Мүгәддәс Јазыларын тәдгиги онлары әмин етди ки, Аллаһ Исаны иззәтләндирилмиш руһани варлыг кими ҝөјләр һәјатына дирилдибдир (Филипилиләрә 2:8—11). Бу инсанлар, Исаја вә Јегова Аллаһын инсанлары Мәсиһин фидијә гурбанлығы васитәсилә хилас етмәк нијјәтинә иман ҝәтирмишләр (Ромалылара 5:8). Онлар, Аллаһын ирадәсини јеринә јетирәрәк вә Исанын тә’лимләринә әсасән јашајараг һәгиги хошбәхтлијә наил олмушлар.

Биринҹи әсрдә мәсиһчи олмағын мәс’улијјәти барәдә дүшүнүн. Мәсиһчи олмаг нә нүфуз, нә һакимијјәт, нә дә вар-дөвләт верирди. Әксинә, илк мәсиһчиләрин чоху иманлары наминә “мүлкләринин талан едилмәсини севинҹлә гәбул” едирдиләр (Ибраниләрә 10:34). Мәсиһчи оланлары, фәдакар һәјат, тә’гибләр вә чох вахт да өлүмлә нәтиҹәләнән һәјат ҝөзләјирди.

Мәсиһчи олмаздан габаг, бә’зиләри зәнҝин идиләр вә јахшы мәнсәб саһиби ола биләрдиләр. Тарсусдан олан Шаул, ҝөркәмли шәриәт мүәллими Гамлијелдән тә’лим алмыш вә артыг јәһудиләрин ҝөзүндә ад газанмышды (Һәвариләрин ишләри 9:1, 2; 22:3; Галатијалылара 1:14). Лакин Шаул, Исанын шаҝирди олду вә һәвари Павел ады илә танынды. О вә диҝәр чохлары бу дүнјанын тәклиф етдији нүфуздан вә һакимијјәтдән имтина етдиләр. Нә үчүн? Онлар буну, Аллаһын вә’дләринә әсасланан ҝөзәл үмиди вә Иса Мәсиһин өлүләрдән дирилмәси һаггындакы мүждәни јајмаг үчүн етдиләр (Колослулара 1:28). Онлар, шүбһә етмәдикләри һәгигәт уғрунда әзаб чәкмәјә һазыр идиләр.

Ејни шеји бу ҝүн милјонларла инсанлар һаггында да демәк олар. Онлар Јегованын Шаһидләринин үмумдүнја јығынҹағына мәнсубдурлар. Шаһидләр, Мәсиһин өлүмүнүн һәр ил кечирилән Хатирә Ахшамыны онларла бирликдә гејд етмәк үчүн сизи сәмими гәлбдән дә’вәт едирләр. Хатирә Ахшамы, 2001-ҹи ил апрелин 8-дә базар ҝүнү ҝүн батандан сонра кечириләҹәкдир. Онлар сизи, бу ҝөрүшдә вә һәмчинин Падшаһлыг залларында кечирилән Мүгәддәс Китабын өјрәнилмәсинин бүтүн ҝөрүшләриндә ҝөрмәјә чох шад олаҹаглар.

Исанын јалныз өлмәси вә дирилмәси һаггында дејил, онун һәјаты вә тә’лимләри һаггында да чох өјрәнин. О, бизи јанына ҝәлмәјә дә’вәт едирди (Матта 11:28—30). Јегова Аллаһ вә Иса Мәсиһ һаггында дәгиг билији инди әлдә един. Бу, сизин үчүн Аллаһын севимли Оғлунун ихтијарында олан Падшаһлығын рәһбәрлији алтында әбәди һәјат мә’насыны дашыја биләр.

[Һашијә]

[7-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]

Милјонларла инсанлар, Иса Мәсиһин шаҝирди олмагла һәгиги хошбәхтлији тапмышлар.

[Иҹазә илә]

From the Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, containing the King James and the Revised versions