Үрәјиниздә Аллаһ горхусуну инкишаф етдирин
“Каш ки, онларда белә бир үрәк олајды, та ки... мәндән горхсунлар вә даима әмрләримин һамысыны тутсунлар!” (ТӘСНИЈӘ 5:29).
1. Нәјә ҝөрә шүбһә етмәмәк олар ки, бир ҝүн инсанлар горхудан азад олаҹаглар?
АРТЫГ бир чох јүзилликләрдир ки, инсанлар горху ичиндә јашајырлар. Милјонларла инсанлара аҹлыг, хәстәлик, ҹинајәт вә мүһарибә горхусу раһатлыг вермир. Бу сәбәбдән Инсан һүгуглары Һаггында Үмуми Бәјаннамәнин мүгәддимәсиндә, бүтүн инсанларын горхудан азад олаҹағы бир дүнја јаратмаг тәшәббүсү ифадә олунурa. Хошбәхтликдән, Аллаһ бизә белә бир дүнјанын ҝәләҹәјинә даир әминлик верир, лакин бу дүнја инсанларын гүввәси сајәсиндә јаранмајаҹаг. Јеһова бизә пејғәмбәри Миканын васитәсилә вә’д едир ки, Онун әдаләтли јени дүнјасында “онлары [халгыны] горхудан олмајаҹаг” (Мика 4:4).
2. а) Мүгәддәс Јазылар бизи Аллаһдан горхмаға неҹә тәшвиг едир? б) Аллаһдан горхмаг вәзифәмизлә бағлы һансы суаллар мејдана чыха биләр?
2 Диҝәр тәрәфдән, горху фајдалы да ола биләр. Мүгәддәс Јазыларда Аллаһын хидмәтчиләри Јеһовадан горхмаға дәфәләрлә тәшвиг олунурлар. Муса исраиллиләрә демишдир: “Аллаһын Рәбдән горхаҹагсан; вә она гуллуг едәҹәксән” (Тәснијә 6:13). Бир нечә әср сонра исә Сүлејман јазырды: “Аллаһдан горх вә онун әмрләрини тут; чүнки инсанын бүтүн вәзифәси будур” (Ваиз 12:13). Мәләкләрин рәһбәрлији алтында апарылан тәблиғ фәалијјәтиндә иштиракымыз илә биз дә бүтүн инсанлары Аллаһдан горхмаға вә Она иззәт вермәјә тәшвиг едирик (Вәһј 14:6, 7). Лакин мәсиһчиләр Јеһовадан јалныз горхмалы дејил, һәм дә Ону үрәкдән севмәлидирләр (Матта 22:37, 38). Аллаһы севмәк вә ејни заманда Ондан горхмаг неҹә мүмкүндүр? Севән Аллаһдан нәјә ҝөрә горхмалыјыг? Аллаһ горхусуну инкишаф етдирмәк бизә һансы фајданы ҝәтирәҹәкдир? Бу суаллара ҹаваб вермәк үчүн, өнҹә Аллаһ горхусунун нә демәк олдуғуну вә белә горхунун Јеһова илә мүнасибәтимиздә нәјә ҝөрә әсас мә’на кәсб етдијини анламаг лазымдыр.
Еһтирам, дәрин һөрмәт вә горху
3. Аллаһ горхусу нә демәкдир?
3 Аллаһ горхусуна малик олмаг, мәсиһчиләрин Јарадана ҝөстәрмәли олдуглары мүнасибәти нәзәрдә тутур. Белә бир горху, “Јарадана олан дәрин һөрмәт, бөјүк еһтирам вә Ону наразы салмаг горхусу, јә’ни сағлам горху” кими мүәјјән едилир. Беләликлә, Аллаһ горхусу һәјатымызын ики ваҹиб саһәсинә өз тә’сирини ҝөстәрир: Аллаһа олан мүнасибәтимизә вә Онда нифрәт доғуран ишләрә гаршы мүнасибәтимизә. Ајдындыр ки, бу саһәләрин һәр икиси олдугҹа ваҹиб вә диггәтлә нәзәрдән кечирилмәјә лајигдир. Вајнын “Әһди Ҹәдидин сөзләринә даир изаһлы лүғәт”индә диггәт јетирилир ки, мәсиһчиләр белә еһтирамлы горхуну һәјатларында “руһани мәсәләләрдә олдуғу кими, әхлаги мәсәләләрдә дә рәһбәр тутурлар”.
4. Јараданымыз гаршысында еһтирам вә дәрин һөрмәти неҹә инкишаф етдирмәк олар?
4 Јараданын гаршысында еһтирам вә дәрин һөрмәти неҹә инкишаф етдирмәк олар? Биз ҝөзәл мәнзәрәни, дәрин тәәссүрат доғуран шәлаләни вә ја әзәмәтли ҝүнәш гүрубуну ҝөрдүкдә еһтирам дујуруг. Иман ҝөзләримизлә бу јарадыҹылыг ишләринин архасында Аллаһын әлини ҝөрдүкдә еһтирам һиссимиз даһа да артыр. Бундан әлавә, Давуд падшаһ кими биз дә Јеһованын валеһедиҹи ишләрилә мүгајисәдә өзүмүзүн әһәмијјәтсиз олдуғумузу анлајырыг. “Ҝөјләрини, әлләринин ишләрини, гојдуғун ај вә улдузлары ҝөрүнҹә дедим: Инсан нәдир ки, сән ону анасан? Адам оғлу нәдир ки, сән ону арајасан?” (Мәзмур 8:3, 4). Белә еһтирам биздә дәрин һөрмәт ојадыр, бу исә Јеһованын бизим үчүн етдији һәр шејә ҝөрә миннәтдар олмаға, Она иззәт ҝәтирмәјә тәшвиг едир. Давуд һәмчинин јазырды: “Сәнә шүкр едәрәм; чүнки чох ҝөзәл вә валеһедиҹи сурәтдә јарадылмышам; ишләрин һејрәтләндириҹидир; вә ҹаным буну чох јахшы билир” (Мәзмур 139:14).
5. Јеһовадан нә үчүн горхмалыјыг вә бу саһәдә бизим үчүн һансы ҝөзәл нүмунә вар?
5 Еһтирам вә дәрин һөрмәт, бир Јарадан кими Аллаһын гүдрәти вә Каинатын гануни Һөкмдары кими Онун гаршысында сағлам горху һасил едир. Һәвари Јәһја рө’јада “ҹанавара, онун сурәтинә... галиб ҝәләнләри”, јә’ни Мәсиһин ҝөјдә өз мөвгеләрини тутан мәсһ едилмиш давамчыларынын: “Еј Күлл-Ихтијар Рәбб Аллаһ! Сәнин әмәлләрин бөјүк вә харигул’адәдир. Еј милләтләрин Һөкмдары! Сәнин јолларын доғру вә һәгигидир. Ја Рәбб! Ким Сәндән горхмајаҹаг вә Сәнин адыны иззәтләндирмәјәҹәкдир?” - дејә Аллаһа неҹә иззәт ҝәтирдикләрини ҝөрдү (Вәһј 15:2-4). Аллаһын әзәмәти гаршысында дујулан дәрин еһтирам сајәсиндә јаранан горху, Мәсиһин һакимијјәт шәрикләрини тәшвиг едир ки, Аллаһы сәмави Падшаһлыгда ән бөјүк Һөкмдар кими иззәтләндирсинләр. Јеһованын етдикләри һаггында вә Каинаты әдаләтлә идарә етдији барәдә дүшүнәркән, мәҝәр Ондан горхмағымыза сәбәб јаранмырмы? (Мәзмур 2:11; Јеремја 10:7).
6. Јеһованы кәдәрләндирмәмәк кими сағлам горхуја малик олмаг нә үчүн ваҹибдир?
6 Лакин еһтирам вә дәрин һөрмәтдән әлавә, Аллаһ горхусу өзүнә, Ону кәдәрләндирмәмәк кими сағлам горхуну вә ја итаәтсизлик етмәк горхусуну дахил едир. Нәјә ҝөрә? Чүнки Јеһованын “чох аҹыјан вә лүтф едән” Аллаһ олдуғуна бахмајараг биз унутмалы дејилик ки, О, “сучлуну әсла сучсуз” чыхармыр (Чыхыш 34:6, 7). Јеһова мәһәббәт вә мәрһәмәтлә долу бир Аллаһ олса да, О, әдаләтсизликлә вә гәсдән ишләдилмиш ҝүнаһла барышмајаҹаг (Мәзмур 5:4, 5; Һабаггуг 1:13). Гәсдән вә төвбә етмәдән, Јеһованын ҝөзүндә пис оланы едән вә Она гаршы чыхан кәс ҹәзасыз галмајаҹаг. Һәвари Павелин дедији кими, “јашајан Аллаһын әлләринә дүшмәк дәһшәтлидир”. Белә вәзијјәтә дүшмәјәк дејә, бу горху бизи мүдафиә едәҹәкдир (Ибраниләрә 10:31).
“Она јапышаҹагсыныз”
7. Јеһованын хиласедиҹи гүввәсинә үмид етмәјә һансы әсасымыз вар?
7 Аллаһ гаршысында еһтирамлы горху вә Онун валеһедиҹи гүдрәтини ајдын дәрк етмәк Јеһоваја үмид вә иман етмәјә әсас верир. Өзүнү атасынын јанында раһат һисс едән көрпә кими, биз дә Јеһованын јол ҝөстәрән әли алтында өзүмүзү тәһлүкәсиз вә архајын һисс едирик. Мисирдән чыхдыгдан сонра исраиллиләрин өзләрини неҹә һисс етдикләринә диггәт јетирин: “Исраил Рәббин мисирлиләр үзәриндә етмиш олдуғу бөјүк ишини ҝөрдү вә халг Рәббдән горхду вә Рәббә... инанды” (Чыхыш 14:31). Һәмчинин Елишанын һәјатында баш вермиш һадисә дә ҝөстәрир ки, “Рәббин мәләји ондан горханларын чеврәсиндә орду” гурур вә онлары гуртарыр (Мәзмур 34:7; 2 Краллар 6:15-17). Јеһованын Шаһидләринин мүасир тарихи вә ола билсин, шәхси тәҹрүбәмиз тәсдиг едир ки, Јеһова өз гүввәсини Она хидмәт едәнләрин хејринә истифадә едир (2 Тарихләр 16:9). Бунларын һамысы “Рәбб горхусунда гүввәтли е’тимад” олдуғуну анламагда бизә көмәк едир (Сүлејманын мәсәлләри 14:26).
8. а) Нәјә ҝөрә Аллаһ горхусу бизи, Онун јоллары илә јеримәјә тәшвиг едир? б) Изаһ един, биз Јеһоваја неҹә “јапышмалыјыг”?
8 Аллаһ гаршысында олан сағлам горху, јалныз Она үмид бағламаға вә әмин олмаға дејил, һәмчинин бизә Онун јоллары илә јеримәјә дә көмәк едир. Мә’бәдин тәнтәнәли ачылышы заманы Сүлејман Јеһоваја дуа едирди: “Та ки, аталарымыза вердијин дијарда отурдуглары мүддәтдә сәнин јолларында јеримәк үчүн сәндән горхсунлар” (2 Тарихләр 6:31). Бундан әввәл Муса исраиллиләри тәшвиг едәрәк дејирди: “Аллаһыныз Рәббин ардынҹа јеријәҹәксиниз вә ондан горхаҹагсыныз вә онун әмрләрини тутаҹагсыныз вә онун сөзүнү динләјәҹәксиниз вә она гуллуг едәҹәксиниз вә она јапышаҹагсыныз” (Тәснијә 13:4). Бу ајәләрин ајдын шәкилдә ҝөстәрдији кими, биз Јеһованын јоллары илә јеримәк вә Она “јапышмаг” истәјирик, чүнки Аллаһа үмид бағлајыр вә Она әминик. Бәли, көрпә там е’тибар етдији вә инандығы атасына һәгиги мә’нада “јапышдығы”, јә’ни гысылдығы кими, Аллаһ горхусу да бизи Јеһованы динләмәјә, Она хидмәт етмәјә вә “јапышмаға” тәшвиг едир (Мәзмур 63:8; Ишаја 41:13).
Аллаһы севмәк, Ондан горхмаг демәкдир
9. Аллаһа олан мәһәббәт вә горху арасында һансы бағлылыг мөвҹуддур?
9 Мүгәддәс Јазыларын нөгтеји-нәзәринә ҝөрә, Аллаһдан горхмаг, Ону севмәјин мүмкүн олмадығы мә’насыны вермир. Мәсәлән, Исраил оғулларына Аллаһдан горхмаг, Онун бүтүн јолларында јеримәк вә Ону севмәк тапшырылмышды (Тәснијә 10:12). Ҝөрдүјүмүз кими, Аллаһ горхусу вә Она бәсләнән севҝи бир-бири илә сых бағлыдыр. Аллаһ горхусу, Онун јоллары илә јеримәјә, бунунла да Она олан мәһәббәтимизи ҝөстәрмәјә тәшвиг едир (1 Јәһја 5:3). Бу мәнтигә ујғундур, чүнки кими исә севириксә ону инҹитмәкдән горхуруг. Исраиллиләр сәһрадакы үсјанкар давранышлары илә Јеһованы кәдәрләндирирдиләр. Сөзсүз ки, сәмави Атамызы һеч бир һәрәкәтимизлә кәдәрләндирмәк истәмирик (Мәзмур 78:40, 41). Диҝәр тәрәфдән,“Рәбб ондан горханлардан... разы” галдығы үчүн, биз итаәткар вә сәдагәтли олмағымызла Онун үрәјини севиндиририк (Мәзмур 147:11; Сүлејманын мәсәлләри 27:11). Аллаһа олан севҝи Ону разы салмаға тәшвиг едир, Аллаһ горхусу исә, бизи, Ону кәдәрләндирмәкдән чәкиндирир. Бу кејфијјәтләр бир-биринә зидд ҝетмир, әксинә, бири диҝәрини тамамлајыр.
10. Иса, Аллаһ горхусундан бөјүк севинҹ дујдуғуну неҹә ҝөстәрди?
10 Иса Мәсиһин һәјаты - Аллаһы һәм севиб, һәм дә Ондан горхмағын неҹә мүмкүн олдуғуну ҝөстәрән парлаг нүмунәдир. Иса һаггында Ишаја пејғәмбәр јазмышдыр: “Рәббин руһу, һикмәт вә анлајыш руһу, өјүд вә гүввәт руһу, билик вә Рәбб горхусу руһу онун үзәриндә галаҹаг. Вә онун зөвгү Рәбб горхусунда олаҹаг” (Ишаја 11:2, 3). Бу пејғәмбәрлијә әсасән, Аллаһын руһу Исаны сәмави Атасындан горхмаға тәшвиг едирди. Бундан әлавә биз ҝөрүрүк ки, белә бир горху Иса үчүн һеч дә сыхынты дејил, она мәмнунлуг һисси ҝәтирирди. Иса, һәтта ән ағыр сынагларда белә, Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәкдән вә Ону разы салмагдан бөјүк севинҹ дујурду. Ишҝәнҹә дирәјиндә е’дам олунмаг вахты чатанда, Иса Јеһоваја деди: “Мәним истәдијим кими дејил, Сәнин истәдијин кими олсун” (Матта 26:39). Иса бу ҹүр Аллаһ горхусуна малик олдуғу үчүн, Јеһова ону мәмнунијјәтлә динләди, ону мөһкәмләндирди вә өлүм гандалындан азад етди (Ибраниләрә 5:7).
Јеһовадан горхмағы өјрәнмәк
11, 12. а) Нә үчүн Аллаһдан горхмағы өјрәнмәлијик? б) Иса бизә, Јеһовадан горхмағы неҹә өјрәдир?
11 Тәбиәтин ҝүҹү вә әзәмәти гаршысында валеһ олан заман дујдуғумуз гејри-иради горхудан фәргли олараг, Аллаһ горхусу өз-өзүнә әмәлә ҝәлмир. Буна ҝөрә дә Бөјүк Давуд олан Иса Мәсиһ пејғәмбәрҹәсинә бизи дә’вәт едир: “Ҝәлин, еј ушаглар, мәни динләјин; Рәбб горхусуну сизә өјрәдим” (Мәзмур 34:11). Јеһовадан горхмағы Исадан неҹә өјрәнә биләрик?
12 Иса, сәмави Атамызын неҹә ҝөзәл шәхсијјәт олдуғуну анламағымыза көмәк едәрәк, бизә Јеһовадан горхмағы өјрәдир (Јәһја 1:18). Атасынын шәхсијјәтини мүкәммәл шәкилдә әкс етдирдији үчүн, Исанын нүмунәси әсасында Аллаһын неҹә дүшүндүјүнү вә башгалары илә неҹә даврандығыны ҝөрмәк олар (Јәһја 14:9, 10). Бундан әлавә, ҝүнаһларымызын бағышланмасы үчүн дуа едәркән, Исанын гурбанлығы сајәсиндә Јеһоваја јахынлашырыг. Аллаһын мәрһәмәтинин бу валеһедиҹи тәзаһүрү, Аллаһдан горхмаг үчүн өзлүјүндә инандырыҹы сәбәбдир. Мәзмурчу јазырды: “Сәндә әфв вардыр, та ки, сәндән горхулсун” (Мәзмур 130:4).
13. “Сүлејманын мәсәлләри” китабында ҝөстәрилән һансы аддымлар бизә Јеһовадан горхмаға көмәк едир?
13 Аллаһ горхусуну инкишаф етдирмәк үчүн “Сүлејманын мәсәлләри” китабында бә’зи аддымлар ҝөстәрилир: “Оғлум, гулағыны һикмәтә чевирәрәк вә анлајыша үрәјини мејлләндирәрәк, сөзләрими гәбул едәр вә әмрләрими јанында сахларсанса; ҝерчәк, әҝәр идракы чағырар вә анлајыша сәсини јүксәлдәрсәнсә... Рәбб горхусуну о заман анлајаҹагсан вә Аллаһ билијини тапаҹагсан” (Сүлејманын мәсәлләри 2:1-5). Беләликлә, Аллаһдан горхмаг үчүн биз Онун Кәламыны өјрәнмәли, ондакы тә’лими анламаға үрәкдән ҹан атмалы вә әлбәттә ки, Мүгәддәс Китаб мәсләһәтләринә сә’јлә әмәл етмәлијик.
14. Исраил падшаһларына верилән мәсләһәтә биз неҹә риајәт едә биләрик?
14 Гәдим Исраилдә, “Аллаһы Рәбдән горхмағы... шәриәтин бүтүн сөзләрини вә... ганунлары иҹра етмәк үзрә онлары тутмағы өјрәнсин” дејә, һәр бир падшаһа Гануну көчүрмәк вә “һәјатынын бүтүн ҝүнләриндә ондан” охумаг әмри верилмишди (Тәснијә 17:18, 19). Јеһовадан горхмағы өјрәнмәк үчүн, Мүгәддәс Китабы охујуб өјрәнмәк бизим үчүн дә ејни дәрәҹәдә ваҹибдир. Мүгәддәс Китаб принсипләрини һәјатымызда тәтбиг едәрәк, биз тәдриҹән Аллаһын мүдриклији вә билијини әлдә едирик. Һәјатымызда горхунун фајдалы сәмәрәләрини ҝөрдүкдә “Рәбб горхусуну” өјрәнмәјә башлајыр вә Аллаһла олан мүнасибәтимизи јүксәк гијмәтләндиририк. Бундан әлавә, һәмиманлыларымызла бир јерә јығышараг һәр биримиз, јә’ни һәм ҝәнҹләр, һәм дә јашлылар Аллаһын тә’лиминә диггәт јетирмәји, Аллаһдан горхмағы вә Онун јоллары илә јеримәји өјрәнә биләрик (Тәснијә 31:12).
Јеһовадан горхан һәр кәс бәхтијардыр
15. Аллаһ горхусу вә Она етдијимиз ибадәт бир-бири илә неҹә бағлыдыр?
15 Јухарыда дејиләнләрдән ҝөрүнүр ки, Аллаһ горхусу сағлам әһвал-руһијјәдир вә һәр биримиз буну инкишаф етдирмәлијик, чүнки бу горху Јеһоваја етдијимиз ибадәтин ајрылмаз тәркиб һиссәсидир. Бу ҹүр горху һисси дујараг, биз Јеһоваја там е’тибар едир, Онун јоллары илә ҝедир вә Она јапышырыг. Аллаһ горхусу, Иса Мәсиһ кими, бизи дә тәшвиг едәҹәкдир ки, һәјатымызы Она һәср едән заман вердијимиз вә’ди инди вә әбәдијјән јеринә јетирәк.
16. Јеһова нә үчүн бизи Ондан горхмаға тәшвиг едир?
16 Аллаһ горхусу һеч заман гејри-сағлам вә ја азадлығы мәһдудлашдыран олмур. Мүгәддәс Китаб бизә белә әминлик верир: “Нә бәхтијардыр о адам ки, Рәбдән горхар, Онун јолларында јеријәр!” (Мәзмур 128:1). Јеһова, бу горхунун бизи мүдафиә едәҹәјини билдији үчүн, бизи Ондан горхмаға тәшвиг едир. Онун мәһәббәт долу гајғысы Мусаја дедији сөзләриндән ҝөрүнүр: “Каш ки, онларда белә бир үрәк олајды, та ки, өзләринә вә әбәдијјән оғулларына јахшылыг олсун дејә мәндән горхсунлар вә даима әмрләримин һамысыны тутсунлар!” (Тәснијә 5:29).
17. а) Һансы саһәләрдә Аллаһ горхусу бизә фајда ҝәтирир? б) Нөвбәти мәгаләдә Аллаһ горхусунун даһа һансы саһәләри нәзәрдән кечириләҹәк?
17 Әҝәр биз дә үрәјимиздә Аллаһ горхусуну инкишаф етдирәриксә, бу бизим хејримизә олаҹагдыр. Һансы саһәләрдә? Биринҹиси, белә бир әһвал-руһијјә Аллаһа мәгбул олаҹаг вә бизи Онунла јахынлашдыраҹагдыр. Давуд өз шәхси тәҹрүбәсиндән билирди ки, Аллаһ “Ондан горханларын диләјини јеринә јетирәр; вә фәрјадларыны ешидәр вә онлары гуртарар” (Мәзмур 145:19). Икинҹиси, Аллаһ горхусу писликләрә олан мүнасибәтимизә тә’сир етдији үчүн хејримизә хидмәт едәҹәкдир (Сүлејманын мәсәлләри 3:7). Нөвбәти мәгаләдә белә горхунун бизи руһани тәһлүкәләрдән неҹә горудуғуну әтрафлы мүзакирә едәҹәјик. Орада һәмчинин Аллаһдан горхан вә писликдән гачынан кәсләрин Мүгәддәс Китабда верилән нүмунәләринә диггәт јетириләҹәк.
[Һашијә]
a Инсан һүгуглары Һаггында Үмуми Бәјаннамә Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатынын Баш Мәҹлиси тәрәфиндән 1948-ҹи ил декабрын 10-да гәбул едилиб.
Ҹаваб верә биләрсинизми?
• Аллаһдан горхмаг нә демәкдир вә о бизә неҹә тә’сир ҝөстәрир?
• Аллаһдан горхмаг вә Онун јоллары илә јеримәк арасында һансы бағлылыг мөвҹуддур?
• Исанын нүмунәси, Аллаһ горхусунун Она олан мәһәббәтлә бағлы олдуғуну неҹә ҝөстәрир?
• Үрәјимиздә Аллаһ горхусуну инкишаф етдирмәјә нә көмәк едә биләр?
[11-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Исраил падшаһларына Гануну көчүрмәк вә ону һәр ҝүн охумаг әмри верилмишди.
[12-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Ушаг атасына е’тибар етдији кими, Аллаһ горхусу да бизи Она е’тибар етмәјә тәшвиг едир.
[Иҹазә илә]
Улдузлар: Photo by Malin, © IAC/RGO 1991