Јеһованын салеһлијиндән зөвг алын

“Салеһлијин вә инајәтин ардынҹа ҝедән адам һәјат, салеһлик вә иззәт тапар” (СҮЛЕЈМАНЫН МӘСӘЛЛӘРИ 21:21).

1. Мүасир инсанларын ҝетдији һансы јоллар фәлакәтли нәтиҹәләрә ҝәтириб чыхарыб?

“ЈОЛ вар ки, инсанын гаршысында дүз ҝөрүнүр, амма сону өлүмдүр” (Сүлејманын мәсәлләри 16:25, МКШ). Мүгәддәс Китабда чәкилән бу мәсәл, мүасир инсанларын әксәријјәтинин ҝетдији јолу неҹә дә дәгиг тәсвир едир! Үмумијјәтлә инсанлар, јахынларынын ән лазыми тәләбатларыны нәзәрә алмадан, јалныз өз ҝөзләриндә доғру олан иши иҹра етмәјә чалышырлар (Сүлејманын мәсәлләри 21:2). Онлар гануна сөздә табе олур, анҹаг фүрсәт дүшән кими јашадыглары өлкәнин ганунларындан јан кечир, мә’нәви вә иҹтимаи нормалара риајәт етмирләр. Нәтиҹәдә, парчаланмыш вә гејри-мүәјјәнлик ичиндә олан ҹәмијјәт јараныб (2 Тимотејә 3:1-5).

2. Бәшәријјәтин шәхси фајдасы үчүн нә ҝәрәкдир?

² Хејримиз үчүн, һәмчинин бүтүн бәшәр аиләсинин сүлһ вә тәһлүкәсизлији үчүн һамынын разылаша биләҹәји вә риајәт етмәјә һазыр олаҹағы әдаләтли ганун вә нормалар олдугҹа ваҹибдир. Ајдындыр ки, нә дәрәҹәдә ағыллы вә сәмими олса да, инсанлар тәрәфиндән тәклиф едилән һеч бир ганун вә нормалар бу тәләбаты өдәјә билмәз (Јеремја 10:23; Ромалылара 3:10, 23). Әдаләтли ганунлар мөвҹуддурса, онлары һарадан тапмаг олар вә онлар нәдән ибарәтдир? Јәгин ки, нөвбәти суал даһа ваҹибдир: Әҝәр бу ҹүр ганунлар мөвҹуддурса, онлара севиниб, риајәт едәҹәксинизми?

Әдаләтли нормалары һарадан тапмаг олар

3. Һамыја мәгбул вә фајдалы нормалар вермәк тәләбинә ким мүвафигдир вә нәјә ҝөрә?

³ Һамыја мәгбул вә фајдалы нормалар үчүн, бүтүн милли, мәдәни вә сијаси сәддләри кечән вә инсан зәифлијинин вә узагҝөрмәзлијинин мане олмадығы шәхсә мүраҹиәт етмәлијик. Сөзсүз ки, бүтүн бу тәләбләрә мүвафиг олан шәхсијјәт Гадир Јараданымыз Јеһова Аллаһдыр. О бәјан едир: “Ҝөјләр неҹә јердән јүксәкдирсә, јолларым сизин јолларыныздан вә дүшүнҹәләрим сизин дүшүнҹәләриниздән елә јүксәкдир” (Ишаја 55:9). Бундан әлавә, Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Јеһова “сәдагәт Аллаһыдыр вә һагсызлыг етмәз, садиг [салеһ] вә доғру олан одур” (Тәснијә 32:4). Мүгәддәс Китабын мүхтәлиф һиссәләриндә Јеһованын салеһ олдуғу фикринә раст ҝәлинир (Чыхыш 9:27; 2 Тарихләр 12:6; Мәзмур 11:7; 129:4; Јеремјанын мәрсијәләри 1:18; Вәһј 19:2). Бәли, садиг, әдаләтли вә салеһ Аллаһ олдуғу үчүн, ән үстүн нормалары бизә Јеһова верә биләр.

4. “Салеһ” сөзү нә демәкдир?

⁴ Бу ҝүн бә’зи өлкәләрдә “салеһ” сөзү дәбдә дејил. Чох инсанлар она мәнфи вә һәтта тәһгиредиҹи мә’на верирләр. Онлар үчүн салеһлик ријакарлыға, икиүзлү мө’минлијә бәрабәрдир. Лакин бир лүғәтә әсасән “салеһ” сөзү “дини әхлаг гајдаларына ҹидди шәкилдә риајәт едән, диндар, ҝүнаһсыз”, һәмчинин “әдаләтли, дүзҝүн” мә’насыны верир. Мәҝәр биз, бүтүн бу ҝөзәл хүсусијјәтләри өзүндә ҹәмләшдирән ганун вә ја нормаларын мөвҹуд олмасына севинмәрикми?

5. Салеһлик анлајышы Мүгәддәс Китабда неҹә мүәјјән едилир?

⁵ “Јәһуди енсиклопедијасында” салеһлик һаггында гејд олунур: “Салеһлик — садәҹә мүҹәррәд анлајыш дејил (“Encyclopaedia Judaica”). Бу хүсусијјәт, һәр ҹәһәтҹә әдаләтли вә дүзҝүн давранмагдан ибарәтдир”. Мәсәлән, Аллаһын салеһлији, садәҹә олараг Онун мүгәддәслик вә паклыг кими дахили хүсусијјәти дејил, дүзҝүн вә әдаләтли ишләрдә Онун мөвҹудлуғунун изһарыдыр. Јеһова мүгәддәс вә пак олдуғуна ҝөрә, демәк олар ки, Онун етдији вә Ондан изһар олан һәр бир шеј әдаләтли вә доғрудур. Мүгәддәс Китабда дејилдији кими, “Рәбб бүтүн јолларында адилдир вә бүтүн ишләриндә инајәтлидир” (Мәзмур 145:17).

6. Павел өз ҝүнләриндә јашајан бә’зи имансыз јәһудиләр һаггында нә деди вә нәјә ҝөрә?

⁶ Һәвари Павел бу фикри, Ромада јашајан мәсиһчиләрә јаздығы мәктубунда гејд едир. О, иман етмәјән бә’зи јәһудиләр һаггында јазырды: “Аллаһын истәдији салеһлији анламајараг вә өз салеһликләрини бәргәрар етмәјә чалышараг, онлар Аллаһын истәдији салеһлијә табе олмадылар” (Ромалылара 10:3). Павел нәјә ҝөрә бу инсанларын “Аллаһын истәдији салеһлији” анламадыгларыны гејд едир? Мәҝәр онлара Аллаһын әдаләтли ганунларыны өјрәтмәмишдиләрми? Өјрәтмишдиләр. Лакин онларын әксәријјәти салеһлији, тамамилә шәхси ҹәһәт кими вә дини гајдалара сон дәрәҹә дәгиг, сәлигәли риајәт етмәјин сәмәрәси кими анлајырдылар. Онлар, јахынларына гаршы мүнасибәтдә салеһлији әлдә рәһбәр тутулмасы лазым олан бир норма һесаб етмирдиләр. Исанын ҝүнләриндә јашајан дин рәһбәрләри кими, онлар әдаләтин вә салеһлијин нә олдуғуну баша дүшә билмәдиләр (Матта 23:23-28).

7. Јеһованын салеһлији неҹә тәзаһүр олунур?

⁷ Јеһованын салеһлији исә Онун бүтүн ишләриндә вә башгалары илә мүнасибәтиндә ајдын тәзаһүр олунур. Онун салеһлији, биләрәкдән едилән ҝүнаһа ҝөз јуммаға јол вермәсә дә, О, буна ҝөрә сојуг, горхмасы вә узаглашмасы ҝәрәк олан һәдсиз тәләбкар Аллаһ дејил. Бундан әлавә, Онун салеһ ишләри сајәсиндә инсанлар Она јахынлаша вә ҝүнаһын дәһшәтли нәтиҹәләриндән ҹанларыны гуртара биләрләр. Бу сәбәбдән Јеһова тамамилә һаглы олараг “Һагг Аллаһ вә Хиласкар” адланыб (Ишаја 45:21).

Салеһлик вә хилас

8, 9. Ганун Аллаһын әдаләтли олдуғуну неҹә ҝөстәрирди?

⁸ Јеһованын салеһлији илә хилас бәхш едән мәһәббәти арасындакы бағлылығы анламаг үчүн, Мусанын васитәсилә Аллаһын Исраил халгына вердији Гануна диггәт јетирәк. Ганунун әдаләтли олдуғуна шүбһә јохдур. Исраил халгы илә видалашаркән Муса онлара хатырлатды: “Бу ҝүн өнүнүзә гојмагда олдуғум бүтүн бу шәриәт кими о гәдәр адил ганунлары вә һөкмләри олан һансы бөјүк милләт вардыр?” (Тәснијә 4:8). Әсрләр сонра исә Исраил падшаһы Давуд деди: “Рәббин һөкмләри һагдыр; һамысы доғрудур” (Мәзмур 19:9).

⁹ Ганунун васитәсилә Јеһова јахшылыг вә пислик нормаларынын нәдән ибарәт олдуғуну ајдын ҝөстәрди. Ганунда исраиллиләрин нәинки дини мәсәләләрдә, һәтта ишҝүзар мүнасибәтләрдә, аилә һәјатында, гида, санитарија вә сөзсүз ки, мәһкәмә гәрарларында белә неҹә давранаҹаглары барәдә хырда тәфсилатлара гәдәр јазылмышды. Гануну позмаг ҹидди ҹәза, бә’зи һалларда исә өлүм һөкмү илә нәтиҹәләнирдиa. Бәс Ганунда верилән әдаләтли тәләбләр, бә’зиләринин бу ҝүн иддиа етдикләри кими, ағыр, дөзүлмәз јүк идими, инсанлары азадлыг вә севинҹдән мәһрум едирдими?

10. Јеһованы севәнләр Онун ганунларына неҹә јанашырдылар?

¹⁰ Јеһованы севән кәсләр Онун вердији әдаләтли ганун вә фәрманлардан севинҹ дујурдулар. Мәсәлән, ҝөрдүјүмүз кими, Давуд падшаһ Јеһованын һөкм гәрарларынын һәгиги вә әдаләтли олдуғуну е’тираф етмәклә бәрабәр, онлары үрәкдән севир вә белә гәрарлара ҝөрә миннәтдарлығыны билдирирди. О, Јеһованын ганун вә һөкмләри һаггында јазырды: “Гызылдан, чох саф гызылдан да зијадә арзуланар; балдан вә сүзмә шан балындан дадлыдыр. Гулун да онларла горунур; онлары тутмагда бөјүк мүкафат вардыр” (Мәзмур 19:7, 10, 11).

11. Неҹә олду ки, Ганун “Мәсиһә јол ҝөстәрән мүрәбби” олду?

¹¹ Әсрләр сонра, Павел Гануну даһа чох гијмәтләндирмәјин сәбәбини ҝөстәрди. О, Галатијадакы мәсиһчиләрә мәктубунда јазырды: “Ганун Мәсиһә јол ҝөстәрән мүрәббимиз олду ки, биз иманла салеһ сајылаг” (Галатијалылара 3:24). Павелин ҝүнләриндә мүрәбби, јә’ни тәрбијәчи бөјүк евдә гул вә ја нөкәр кими хидмәт едирди. Онун вәзифәси ушаглары горумаг вә онлары мәктәбә апармаг иди. Буна охшар тәрздә, Ганун да исраиллиләри, гоншу халгларын әхлагсызлығындан вә дини натәмизлијиндән горујурду (Тәснијә 18:9-13; Галатијалылара 3:23). Бундан әлавә, Ганун исраиллиләрә онларын ҝүнаһкар вәзијјәтләрини, бағышланмаја вә хиласа мөһтаҹ олдугларыны билдирирди (Галатијалылара 3:19). Ганунун тә’јин етдији гурбан ҝәтирмәк тәдбирләри фидијә гурбанлығынын ҝәрәклијинә ишарә едир вә һәгиги Мәсиһи мүәјјән етмәк үчүн бир тимсал кими хидмәт едирди (Ибраниләрә 10:1, 11, 12). Бу минвалла, Јеһова өз салеһлијини Ганун васитәсилә тәзаһүр етдирәрәк, буну инсанларын рифаһы вә әбәди хиласы наминә етди.

Аллаһын салеһ сандығы кәсләр

12. Гануна дәгиг риајәт етмәклә исраиллиләр нәјә наил ола биләрдиләр?

¹² Јеһованын вердији Ганун һәр бир саһәдә әдаләтли олдуғу үчүн, исраиллиләр она риајәт етмәклә Аллаһын ҝөзүндә салеһ ола биләрдиләр. Муса, Вә’д едилән дијара јахынлашан исраиллиләрә хатырлатды: “Аллаһымыз Рәббин өнүндә бүтүн бу әмрләри бизә әмр етдији кими иҹра етмәјә диггәт етсәк бизим үчүн салеһлик олаҹагдыр” (Тәснијә 6:25). Үстәлик Јеһова сөз верди: “Ганунларымы вә һөкмләрими тутаҹагсыныз; әҝәр бир адам онлары иҹра едәрсә, онларла јашајаҹагдыр; мән Рәббәм” (Левилиләр 18:5; Ромалылара 10:5).

13. Инсанлардан әдаләтли Ганунун иҹрасыны тәләб етмәклә Јеһова әдаләтсизликми ҝөстәрирди? Изаһ един.

¹³ Әфсуслар олсун ки, исраиллиләр бир халг кими Јеһованын гаршысында Онун ганун вә һөкмләрини јеринә јетирмәдиләр вә буна ҝөрә дә вә’д едилән хејир-дуалара малик олмадылар. Аллаһын бүтүн ганунларыны иҹра етмәк онлара мүјәссәр олмады, чүнки Аллаһын Гануну камил, онлар исә гејри-камил идиләр. Бу, Аллаһын әдаләтсиз олдуғунуму ҝөстәрир? Әлбәттә, јох. Павел јазырды: “Инди нә дејәк? Мәҝәр Аллаһын јанында һагсызлыгмы вар? Әсла!” (Ромалылара 9:14). Гануна гәдәр вә ондан сонра да, ајры-ајры инсанларын гејри-камил вә ҝүнаһлы олмаларына бахмајараг, Аллаһ онлары салеһ санмышды. Аллаһ горхусуна малик олан бу инсанлар сырасына Нуһ, Ибраһим, Ејуб, Раһаб вә Даниел дахилдир (Тәквин 7:1; 15:6; Ејуб 1:1; Һезекиел 14:14; Јагуб 2:25). Онда белә бир суал јараныр: Аллаһ һансы әсаса ҝөрә бу инсанлары салеһ санмышдыр?

14. Мүгәддәс Китабда бир инсанын “салеһ” адланмасы һансы мә’наны дашыјыр?

¹⁴ Мүгәддәс Китабда бир инсанын салеһлији барәдә бәһс едилдикдә, онун ҝүнаһсыз вә камил олдуғу нәзәрдә тутулмур. Бу о демәкдир ки, һәмин адам Аллаһын вә инсанларын гаршысында өз вәзифәсини јеринә јетирир. Мәсәлән, “Нуһ салеһ” сајылды вә “өз нәсли арасында гүсурсуз” иди, чүнки “Нуһ һәр шеји” Аллаһын она әмр етдији кими јеринә јетирди (Јарадылыш 6:9, 22, МКШ; Малаки 3:18). Вәфтизчи Јәһјанын валидејнләри Зәкәријјә вә Елизавет “Аллаһ гаршысында салеһ олуб Рәббин бүтүн әмр вә еһкамларына гүсурсуз” әмәл едирдиләр (Лука 1:6). Һәтта исраилли олмајан ромалы јүзбашы Корнелиус “салеһ, Аллаһдан горхан бир адам” адланмышды (Һәвариләрин ишләри 10:22).

15. Салеһлик нә илә сых бағлыдыр?

¹⁵ Бундан әлавә, инсанын салеһлији садәҹә Аллаһын тәләбләрини јеринә јетирмәсиндән ибарәт дејил, лакин онун үрәјиндә оланларла, јә’ни Јеһоваја вә Онун вә’дләринә олан инамы, миннәтдарлығы вә мәһәббәти илә сых бағлыдыр. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Ибраһим “Рәббә иман етди вә Рәбб буну она салеһлик сајды” (Јарадылыш 15:6, МКШ). Ибраһим јалныз Аллаһын мөвҹудлуғуна дејил, һәмчинин Онун “зүрријјәт” барәдәки вә’динә дә инанырды (Тәквин 3:15; 12:2; 15:5; 22:18). Бу ҹүр иман вә она мүвафиг тәрздә едилән ишләр әсасында, Јеһова Ибраһимин вә башга садиг инсанларын гејри-камиллијинә бахмајараг, онларла үнсијјәтдә олур вә онлара хејир-дуа верирди (Мәзмур 36:10; Ромалылара 4:20-22).

16. Фидијәјә иман ҝәтирмәк сајәсиндә нәјә наил олунур?

¹⁶ Нәһајәт, инсанларын салеһлији Иса Мәсиһин фидијә гурбанлығына иман етмәләриндән асылыдыр. Павел биринҹи әсрин мәсиһчиләри һаггында јазырды: “Онлар, Онун [Аллаһын] лүтфү илә Иса Мәсиһин фидијәси нәтиҹәсиндә салеһлији мүфтә алдылар” (Ромалылара 3:24, И-93). Павел бурада, Мәсиһлә бәрабәр сәмави Падшаһлыгда һәмварис сечиләнләр һаггында данышырды. Лакин Исанын фидијә гурбанлығы јалныз онлара дејил, ејни заманда милјонларла башга инсанлара да Аллаһын ҝөзүндә салеһлијә чатмаға имкан јаратды. Һәвари Јәһја рө’јасында “ағ либас ҝејиб... тахтын вә Гузунун гаршысында” дуран “кимсәнин сајмаға гадир олмадығы бөјүк бир издиһам” ҝөрдү. Ағ либас бу инсанларын Аллаһ гаршысында тәмиз вә салеһ олдуғуну ҝөстәрирди, чүнки онлар “либасларыны јујуб, онлары Гузунун ганы илә ағартдылар” (Вәһј 7:9, 14).

Јеһованын салеһлијиндән зөвг алын

17. Салеһлијә ҹан атан кәсләр һансы аддымлары атмалыдырлар?

¹⁷ Бахмајараг ки, Јеһова, инсанларын салеһлијә чатмалары наминә Оғлу Иса Мәсиһи мәһәббәтлә гурбан верди, лакин инсанлар автоматик олараг салеһлијә наил олмурлар. Инсан ҝәрәк фидијәјә иман ҝәтирсин, Аллаһын ирадәсинә мүвафиг јашасын, өзүнү Јеһоваја һәср етсин вә буну суда вәфтиз олунмагла ҝөстәрсин. Сонра инсан салеһлијә ҹан атмаға давам етмәли вә диҝәр руһани кејфијјәтләри инкишаф етдирмәлидир. Павел, сәмави дә’вәтә малик олан вәфтиз олунмуш мәсиһчи Тимотеји тәшвиг едәрәк деди: “Салеһлик, Аллаһ јолуна бағлылыг, иман, мәһәббәт, тәһәммүл, һәлимлик јолуну излә” (1 Тимотејә 6:11; 2 Тимотејә 2:22). Даима сә’ј ҝөстәрмәјин ҝәрәклијини Иса да гејд етмишдир: “Әввәлҹә Онун Падшаһлығыны вә Онун салеһлијини ахтарын”. Аллаһын Падшаһлығынын хејир-дуаларына малик олмаға чалышдығымыз кими Јеһованын салеһлик јоллары илә ҝетмәјә дә сә’ј ҝөстәририкми? (Матта 6:33, И-93).

18. а) Салеһлијә ҹан атмаг нәјә ҝөрә асан дејил? б) Лутун нүмунәсиндән биз нә өјрәнирик?

¹⁸ Әлбәттә, салеһлијә ҹан атмаг асан дејил. Чүнки һәр биримиз гејри-камилик вә тәбиәтҹә салеһлијә мејлли дејилик (Ишаја 64:6). Бундан әлавә бизи, Јеһованын салеһ нормалары илә марагланмајан инсанлар әһатә едир. Бизим вәзијјәтимиз, өз ганунсузлуғу илә мәшһур олан Содом шәһәриндә јашајан Лутун вәзијјәтини хатырладыр. Һәвари Петер, Јеһованын Луту гачылмаз фәлакәтдән хилас етмәји нәјә ҝөрә дүзҝүн сандығыны изаһ етди. О јазырды: “Бу салеһ, онларын арасында јашајараг, онларын һагсыз ишләри барәсиндә ешидиб, бунлары ҝөрүрдү вә өз салеһ ҹанына ҝүндән-ҝүнә әзаб верирди” (2 Петер 2:7, 8). Буна ҝөрә дә һәр биримиз өзүндән сорушмалыдыр: Һәр јанда раст ҝәлдијим әхлагсызлыгла өз үрәјимдә разылашыраммы? Популјар, лакин гәддар әјләнҹәләри вә идман нөвләрини садәҹә хошаҝәлмәз бир шејми сајырам? Јохса, Лут кими мән дә бу салеһ олмајан ишләрдән әзаб чәкирәм?

19. Әҝәр Аллаһын салеһлијиндән зөвг алырыгса, һансы хејир-дуалара малик олаҹағыг?

¹⁹ Биз, бу тәһлүкәли вә мүтәрәддид дүнјада Јеһованын салеһлијинә севинәрәк, тәһлүкәсизлик вә мүдафиә тапырыг. “Ја Рәбб, чадырында ким галаҹаг? Мүгәддәс дағында ким отураҹаг?” суалларына Давуд падшаһ белә ҹаваб верди: “Камал илә јеријән вә салеһ иш ҝөрән вә үрәјиндән һәгигәти сөјләјән” (Мәзмур 15:1, 2). Јеһованын салеһлијинә ҹан атараг, ондан зөвг алараг биз, Аллаһла јахшы мүнасибәтләри горујаҹаг вә Онун хејирхаһлығындан јарарланмаға вә Ондан хејир-дуа алмаға давам едәҹәјик. Она ҝөрә дә һәјатымыздан мәмнунуг, өзүмүзә һөрмәт һисси вә гәлб раһатлығы дујуруг. Аллаһын Кәламында дејилир: “Салеһлијин вә инајәтин ардынҹа ҝедән адам һәјат, салеһлик вә иззәт тапар” (Сүлејманын мәсәлләри 21:21). Бундан башга, һәр шејдә әдаләтлә давранмаға сә’ј ҝөстәрәрәк әтрафымыздакы инсанларла ҝөзәл мүнасибәтләрә малик олаҹаг вә һәјатымызы һәм мә’нәви, һәм дә руһани ҹәһәтдән јахшылашдыраҹағыг. Мәзмурчу бәјан едирди: “Хошбәхтдир о кәсләр ки, һагг-әдаләтә бағлыдыр, һәр заман дүрүст давраныр” (Мәзмур 106:3).

[Һашијә]

Изаһ едә биләрсинизми?

• Салеһлик нә демәкдир?

• Хилас, Аллаһын салеһлији илә неҹә бағлыдыр?

• Аллаһ инсанлары һансы әсаса ҝөрә салеһ сајыр?

• Јеһованын салеһлијиндән неҹә зөвг ала биләрик?

[23-ҹү сәһифәдәки шәкилләр]

Давуд падшаһ Аллаһын ганунларына дәрин мәһәббәт ифадә едирди.

[24-ҹү сәһифәдәки шәкилләр]

Аллаһ Нуһу, Ибраһими, Зәкәријјәни, Елизавети, һәмчинин Корнелиусу салеһ санды. Билирсинизми нәјә ҝөрә?