Сиз кимә итаәт едирсиниз — Аллаһа, јохса инсанлара?
«Инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәк ҝәрәкдир» (ҺӘВАРИЛӘРИН ИШЛӘРИ 5:29).
1. а) Бу мәгаләдә һансы ајәни мүзакирә едәҹәјик? б) Һәвариләри нәјә ҝөрә зиндана атмышдылар?
ЈӘҺУДИ Али Мәһкәмәсинин һакимләри бәрк гәзәбләнибләр. Мәһбуслар зинданда јохдурлар. Онлар, бир нечә һәфтә бундан габаг Али Мәһкәмә тәрәфиндән өлүмә мәһкум едилмиш Иса Мәсиһин һәвариләридирләр. Инди исә мәһкәмә онун ән јахын давамчылары илә һесаблашмаға һазырдыр. Кешикчиләр дустагларын далынҹа ҝедәндә, зинданын гапылары бағлы олса да, ичәридә һеч кими тапмамышлар. Бир гәдәр сонра онлар хәбәр тутурлар ки, һәвариләр зиндана мәһз тәблиғ фәалијјәтинә ҝөрә атылдыгларына бахмајараг, јенә дә Јерусәлим мә’бәдиндә халга Иса Мәсиһ һаггында ҹәсарәтлә тәблиғ едирләр! Кешикчиләр бирбаша ора јолланыб һәвариләри һәбс едирләр вә онлары мәһкәмә гаршысына ҝәтирирләр (Һәвариләрин ишләри 5:17-27).
2. Мәләк һәвариләрә һансы ҝөстәриши верди?
2 Һәвариләри зиндандан азад едән мәләк иди. Мәләк онлары ҝәләҹәк тә’гибләрдән гуртармаг үчүнмү буну етди? Хејр, о, буну етди ки, Јерусәлим сакинләри Иса Мәсиһ һаггында хош хәбәри ешитсинләр. Мәләк онлара «бу Һәјат барәсиндәки бүтүн сөзләри халга сөјләјин» дејә ҝөстәриш вермишди (Һәвариләрин ишләри 5:19, 20). Мә’бәд кешикчиләри ораја ҝәләндә, һәвариләри итаәткарлыгла бу ҝөстәришә риајәт едән ҝөрүрләр.
3, 4. а) Тәблиғ етмәјә гадаға гојуланда Петер вә Јәһја нә дедиләр? б) Бәс диҝәр һәвариләрин ҹавабы неҹә олду?
3 Бу гәтијјәтли тәблиғчиләрдән икиси, һәвари Петер вә Јәһја, бундан габаг да мәһкәмәдә олмушдулар. Буна истинад едәрәк, баш һаким Гајафа онлары ҹидди сурәтдә мәзәммәт етди: «Сизә бу адла [Исанын ады илә] тә’лим вермәји ҹидди гадаған етмәдикми? Вә будур, тә’лиминизи Јерусәлимин һәр јеринә јајдыныз» (Һәвариләрин ишләри 5:28). Гајафа онлары јенә дә мәһкәмә гаршысында ҝөрәрәк, һеч дә тәәҹҹүбләнмәди. Онлара биринҹи дәфә тәблиғ етмәји гадаған едәндә, ики һәвари ҹаваб вермишди: «Өзүнүз дејин: сизи Аллаһдан даһа артыг динләмәк Аллаһын гаршысында доғрудурму? Ешитдијимиз вә ҝөрдүјүмүз шејләри сөјләмәмәјимиз гејри-мүмкүндүр». Јеремја пејғәмбәр кими, Петер вә Јәһја да Аллаһын тәблиғ етмәк әмринә табе олмамағы гејри-мүмкүн сајырдылар (Һәвариләрин ишләри 4:18-20; Јеремја 20:9).
4 Инди исә јалныз Петер вә Јәһјанын дејил, јениҹә сечилмиш һәвари Матијаны да дахил етмәклә, бүтүн һәвариләрин мәһкәмә гаршысында шаһидлик вермәк имканы јаранмышдыр (Һәвариләрин ишләри 1:21-26). Тәблиғ етмәк гадаған едиләндә, онлар да ҹәсарәтлә дедиләр: «Инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәк ҝәрәкдир» (Һәвариләрин ишләри 5:29).
Кимә итаәт етмәли: Аллаһа, јохса инсанлара?
5, 6. Һәвариләр нәјә ҝөрә мәһкәмәнин гәрарына табе олмадылар?
5 Һәвариләр гануна табе олурдулар вә адәтән мәһкәмәнин гәрарыны позмурдулар. Лакин нә гәдәр нүфузлу олса да, һеч бир инсанын ихтијары јохдур ки, кимисә Аллаһын бир ганунуну белә позмаға тәһрик етсин. Бүтүн јер үзүнүн Һагг-Тааласы Јеһовадыр (Мәзмур 83:18). О «бүтүн дүнјанын Һакими» олмагла јанашы, Али Ганунвериҹи вә әбәдијјәт Падшаһыдыр. Аллаһын һәр һансы бир ганунунун ләғв едилмәси барәдә мәһкәмә гәрары Онун ҝөзүндә гануни гүввәјә малик дејил (Јарадылыш 18:25; Јешаја 33:22).
6 Бу һәгигәти бә’зи ҝөркәмли һүгугшүнаслар да е’тираф етмишләр. Мәсәлән, 18-ҹи әсрдә јашамыш мәшһур инҝилис һүгугшүнасы Уилјам Блакстон јазмышды ки, инсанын јаратдығы һеч бир ганунун Мүгәддәс Китабда јазылан «вәһј ганунуна» зидд ҝетмәсинә јол верилмәмәлидир. Буна ҝөрә, Синедрион һәвариләрә тәблиғ етмәји гадаған едәндә, өз сәлаһијјәтиндән кәнара чыхмышды. Һәвариләр бу гәрара һеч ҹүр табе ола билмәздиләр.
7. Тәблиғ иши каһинләри нәјә ҝөрә аҹыгландырырды?
7 Һәвариләрин тәблиғи давам етдирмәкдә гәти олмалары башчы каһинләри аҹыгландырырды. Гајафа вә каһин тајфасынын үзвләриндән бә’зиләри дирилмәјә инанмајан садукејләр иди (Һәвариләрин ишләри 4:1, 2; 5:17). Лакин һәвариләр Исанын дирилдијини сүбут етмәјә давам едирдиләр. Башчы каһинләрдән бә’зиләри Рома һакимијјәтинин илтифатыны газанмаг үчүн дәридән-габыгдан чыхырдылар. Пилат, Исаны өзләринин падшаһы кими гәбул етмәји онлара тәклиф едәндә, башчы каһинләр һәтта «гејсәрдән башга һөкмдарымыз јохдур» дејә гышгырмагдан чәкинмәдиләр (Јәһја 19:15)a. Һәвариләр јалныз Исанын дирилдијини дејил, онун адындан башга «сәма алтында инсанлара верилмиш башга бир ад јохдур ки, онунла хилас ола биләк» дејәрәк халгы өјрәдирдиләр (Һәвариләрин ишләри 2:36; 4:12). Каһинләр горхурдулар ки, әҝәр јәһудиләр Исаны өз рәһбәрләри кими гәбул етсәләр, Рома гошунлары ҝәлиб онлары вә диҝәр рәһбәрләри ‘һәм јерләриндән’ мәһрум едәҹәк, ‘һәм дә халгларыны јох едәҹәкләр’ (Јәһја 11:48).
8. Гамлијел Синедриона һансы мүдрик мәсләһәти верди?
8 Иса Мәсиһин һәвариләри үчүн ҝәләҹәк һеч дә үрәкачан ҝөрүнмүрдү. Синедрионун һакимләри онлары өлдүрмәк гәрарында гәти идиләр (Һәвариләрин ишләри 5:33). Лакин вәзијјәт ҝөзләнилмәдән дәјишди. Гануну јахшы билән Гамлијел ајаға галхыб, һакимләрә мәсләһәт ҝөрдү ки, фикирләшмәдән һөкм чыхармасынлар. О чох мүдрик сөзләр сөјләди: «Бу тәшәббүс вә бу һәрәкәт инсанлардан исә, јох олаҹагдыр; лакин Аллаһдан исә, ону јох етмәјә сизин ҝүҹүнүз чатмаз». Сонра о, диггәтәлајиг бир фикир әлавә етди: «Һәтта Аллаһла савашанларын һалына дүшә биләрсиниз» (Һәвариләрин ишләри 5:34, 38, 39).
9. Нәдән мә’лум олду ки, һәвариләрин иши доғрудан да Аллаһдан иди?
9 Тәәҹҹүблү олса да, мәһкәмә Гамлијелин мәсләһәтинә гулаг асды. «[Онлар] һәвариләри чағырдылар... дөјдүрдүкдән сонра, Исанын ады илә данышмасынлар дејә, тәнбеһ етдиләр вә сәрбәст бурахдылар». Һәтта башларына ҝәлмиш бүтүн һадисәләрдән сонра белә һәвариләр мәләјин тәблиғ етмәк ҝөстәришинә риајәт етмәјә гәти гәрарлы идиләр. Мәһкәмә бинасыны тәрк етдикдән сонра, онлар «һәр ҝүн мә’бәддә вә евдән-евә тә’лим вермәкдән вә Исанын Мәсиһ олдуғуну мүждәләмәкдән ваз кечмирдиләр» (Һәвариләрин ишләри 5:40, 42). Буна ҝөрә дә, Јеһова онлары мүкафатландырды. Неҹә? «Аллаһын кәламы вүс’әт алырды вә Јерусәлимдә шаҝирдләрин сајы хејли артырды. Каһинләрдән бир чоху да имана сарылырды» (Һәвариләрин ишләри 6:7). Башчы каһинләр аз гала гәзәбдән боғулурдулар. Лакин һәгигәт ајдын иди: һәвариләрин иши доғрудан да Аллаһдан иди!
Аллаһла мүбаризә уғурсузлугла нәтиҹәләнәҹәк
10. Гајафа тутдуғу вәзифәсиндә өзүнү нә үчүн тәһлүкәсиз һисс едирди вә онун инсанлара ҝүвәнмәси неҹә боша чыхды?
10 Биринҹи әсрдә баш каһинләри Рома һөкумәти тә’јин едирди. Варлы Јусиф Гајафаны бу вәзифәјә Валери Грат тә’јин етмишди вә о бу вәзифәни сәләфләринин әксәријјәтиндән даһа узун мүддәт тутмушду. Еһтимал ки, Гајафа бу вәзифәјә тә’јин олунмасыны илаһи гүввәнин мүдахиләсилә дејил, јахшы дипломат олмасы вә Пилатла достлуг мүнасибәтләри илә әлагәләндирирди. Һәр һалда онун инсанлара ҝүвәнмәси боша чыхды. Һәвариләрин Синедрионун гаршысында дурмаларындан јалныз үч ил сонра, Гајафа Рома һөкумәтинин ҝөзүндән дүшдү вә тутдуғу вәзифәдән азад едилди.
11. Понти Пилатын вә јәһуди системинин сону неҹә ҝәлди вә сиз бундан һансы ибрәт дәрсини алдыныз?
11 Гајафаны тутдуғу вәзифәдән кәнар етмәк әмрини Суријанын валиси вә Пилатын бирбаша рәиси Луси Вителли вермишди вә онун јахын досту Пилат буна гаршы һеч бир тәдбир ҝөрә билмәди. Бу һадисәдән бир ил сонра Пилатын өзү, тутдуғу вәзифәдән азад едилди вә јаранмыш ҹидди проблемләрә ҝөрә ҹаваб вермәк үчүн Ромаја чағырылды. О ки галды үмидләрини гејсәрә бағлајан јәһуди рәһбәрләринә, ромалылар доғрудан да ‘ҝәлиб һәм јерләрини, һәм дә халгларыны јох етдиләр’. Бу, ерамызын 70 илиндә, Рома гошунлары Јерусәлими, мә’бәди вә Синедрион залыны јерлә јексан едән заман баш верди. Мәзмурчу «әсилзадәләрә, сизи гуртара билмәјән бәшәр оғлуна ҝүвәнмәјин» дејәркән неҹә дә һаглы иди! (Јәһја 11:48; Мәзмур 146:3).
12. Исанын нүмунәсиндән неҹә ајдын олур ки, Аллаһа итаәт етмәклә биз мүдрик давранырыг?
12 Онлардан фәргли олараг, Аллаһ, дирилмиш Иса Мәсиһи мөһтәшәм руһани мә’бәддә Баш Каһин тә’јин етмишдир. Һеч бир инсан ону бу вәзифәдән кәнар едә билмәз. Иса «даими каһинлијә маликдир» (Ибраниләрә 2:9; 7:17, 24; 9:11). Аллаһ она һәтта дириләри вә өлүләри мүһакимә етмәк сәлаһијјәтини дә вермишдир (1 Петер 4:5). Мәһз Иса Гајафанын вә Понти Пилатын јашајыб-јашамајаҹағыны һәлл едәҹәк (Матта 23:33; Һәвариләрин ишләри 24:15).
Падшаһлығын мүасир ҹәсарәтли тәблиғчиләри
13. Мүасир дөврдә һансы иш инсанлардан, һансы иш Аллаһдан олмушдур? Бу нәдән мә’лум олду?
13 Биринҹи әсрдә олдуғу кими, бизим ҝүнләрдә дә «Аллаһла савашанларын» сајы аз дејил (Һәвариләрин ишләри 5:39). Мәсәлән, Алманијада јашајан Јеһованын Шаһидләри Адолф Һитлери өз фүрерләри, јә’ни рәһбәрләри кими гәбул етмәкдән имтина едәндә, Һитлер Шаһидләрин көкүнү кәсәҹәјинә анд ичмишди (Матта 23:10). Инсан нөгтеји-нәзәриндән буну етмәк үчүн Һитлерин, сөзсүз ки, кифајәт гәдәр гүввәси вар иди. Насистләр минләрлә Шаһидләри јахалајыб һәбс дүшәрҝәләринә ҝөндәрмишләр. Бә’зиләрини өлдүрмәләринә бахмајараг, онлар Шаһидләрин Јеһовадан башга һеч кимә ибадәт етмәк әзмләрини гыра билмәдиләр вә онлары груп шәклиндә мәһв етмәк ҹәһдиндә тамамилә мүвәффәгијјәтсизлијә уғрадылар. Бу мәсиһчиләрин фәалијјәти Аллаһдан иди, Онун ишини исә һеч ким дајандыра билмәз. Һитлерин һәбс дүшәрҝәләриндән сағ чыхан садиг мәсиһчиләр алтмыш ил сонра да Јеһоваја ‘бүтүн үрәкләри, бүтүн ҹанлары вә бүтүн дүшүнҹәләри’ илә хидмәт етмәјә давам едирләр. Һитлер вә онун Насист партијасы исә әмәлләри илә өзләрини тарихин гара сәһифәләринә јаздылар (Матта 22:37).
14. а) Тә’гибчиләр Јеһованын Шаһидләрини ләкәләмәк үчүн онлара һансы бөһтанлары атырлар вә бу нә илә нәтиҹәләнир? б) Бүтүн бунлар Аллаһын халгына бөјүк зәрәр ҝәтирә биләрми? (Ибраниләрә 13:5, 6).
14 Бу ҝүн Јеһова илә диҝәр гүввәләр мүбаризә апарыр. Бу мүбаризәнин дә сону габагҹадан бәллидир — о уғурсузлугла нәтиҹәләнәҹәк! Лакин бу вәзијјәт һәлә давам етдијиндән, Шаһидләр бир чох чәтинликләрлә гаршылашырлар. Мәсәлән, бир нечә Авропа өлкәсиндә һијләҝәр дин рәһбәрләри вә сијаси гүввәләр Јеһованын Шаһидләринә «тәһлүкәли тәригәт» дамғасыны басмышлар. Вахтилә биринҹи әсрин мәсиһчиләринә дә белә дамға басылмышдыр (Һәвариләрин ишләри 28:22). Лакин Инсан Һаглары үзрә Авропа Мәһкәмәси Јеһованын Шаһидләринин тәригәт јох, дин олдуғуну е’тираф етмишдир. Тә’гибчиләрин бу гәрардан, шүбһәсиз ки, хәбәрләри вар. Лакин онлар Шаһидләрә бөһтан атмаға давам едирләр. Тәәссүфләр олсун ки, чохлары бу јалана ујур вә нәтиҹәдә бә’зи мәсиһчиләр ишләриндән азад едилирләр. Мәсиһчи ушагларыны мәктәбдә инҹидирләр. Узун мүддәт әрзиндә Шаһидләрә јығынҹаг ҝөрүшләрини кечирмәк үчүн биналарыны иҹарәјә верән бә’зи саһибкарлар горхудулдуглары үчүн Шаһидләрлә бағладығы мүгавиләләри ләғв едирләр. Диҝәр һалларда мә’мурлар бә’зи баҹы-гардашларымыза вәтәндашлыг вермәкдән имтина етмишләр. Бунун јеҝанә сәбәби — онларын Јеһованын Шаһидләри олмасыдыр. Лакин бүтүн бунлара бахмајараг, мәсиһчиләр јенилмәздирләр!
15, 16. Франсада јашајан Јеһованын Шаһидләри онларын ишинә гаршы јөнәлдилән тә’гибләрә неҹә мүнасибәт ҝөстәрдиләр вә биз нәјә ҝөрә тәблиғ ишимизи давам етдиририк?
15 Мәсәлән, Франсада инсанларын әксәријјәти мүлајим вә гәрәзсиздирләр. Лакин бә’зи тә’гибчиләр Падшаһлыг ишинә мәһдудијјәт гојмаг мәгсәдилә, бир сыра ганунлар чыхармышлар. Јеһованын Шаһидләри буна неҹә мүнасибәт ҝөстәрдиләр? Падшаһлыг хәбәри Франсанын тарихиндә ҝөрүнмәјән дәрәҹәдә вүс’әт алды вә бу, һејранедиҹи бәһрәләр ҝәтирди (Јагуб 4:7). Бир тәсәввүрүнүзә ҝәтирин, јалныз алты ај әрзиндә Мүгәддәс Китаб өјрәнмәләринин сајы 33 фаиз артды! Сәмими үрәкли инсанларын хош хәбәрә һај вермәси Иблиси бәрк гәзәбләндирир (Вәһј 12:17). Франсада хидмәт едән һәмиманлыларымыз әминдирләр ки, Јешаја пејғәмбәрин јаздығы сөзләр бу һалда да дүз чыхыр: «Сәнә гаршы ишләнән һеч бир силаһ ишә јарамајаҹаг. Мәһкәмәдә сәни тәгсирләндирән һәр бир кәси тәгсиркар чыхараҹагсан» (Јешаја 54:17).
16 Бу о демәк дејил ки, тә’гибләр бизим хошумуза ҝәлир. Лакин биз Аллаһын бүтүн хидмәтчиләринә вердији әмрә табе олараг, ешитдијимиз шејләр һаггында данышмаја билмәрик вә буну етмәк фикриндә дејилик. Биз јашадығымыз дөвләтин нүмунәви вәтәндашы олмаг истәјирик. Амма инсанларын гануну Аллаһын ганунуна зидд ҝедәндә, биз Аллаһа итаәт етмәлијик.
Онлардан горхмајын
17. а) Биз нәјә ҝөрә дүшмәнләримиздән горхмамалыјыг? б) Бизи тә’гиб едәнләрә гаршы мүнасибәтимиз неҹә олмалыдыр?
17 Дүшмәнләримиз чох тәһлүкәли вәзијјәтдәдирләр, чүнки онлар Аллаһла мүбаризә апарырлар. Иса демишдир ки, онлардан горхмајаг, әксинә, бизи тә’гиб едәнләр үчүн дуа едәк (Матта 5:44). Биз Аллаһдан хаһиш едирик ки, әҝәр тә’гибчиләримизин арасында Тарсуслу Шаул кими буну билмәдән едәнләр варса, Јеһова хејирхаһлыгла онларын ҝөзләрини һәгигәтә ачсын (2 Коринфлиләрә 4:4). Шаул мәсиһчилији гәбул етдикдән сонра һәвари Павел кими танынмаға башлады вә о вахтын һөкумәт нүмајәндәләриндән чох әзијјәт чәкди. Бунунла белә, о, һәмиманлыларына хатырладырды: ‘Рәисләрә вә һаким даирәләрә табе олун, итаәт един, һәр нөв хејирхаһ иш ҝөрмәјә һазыр олун. Һеч кимә [һәтта сизи тә’гиб едәнләрә белә] ифтира атмајын, гејри-давакар, мүлајим олуб, бүтүн инсанлара там һәлимлик ҝөстәрин’ (Титуса 3:1, 2). Франсада вә дүнјанын һәр бир јериндә јашајан Јеһованын Шаһидләри бу сөзләрә үрәкдән риајәт едирләр.
18. а) Јеһова хидмәтчиләрини тә’гибләрдән гуртармаг үчүн нә едә биләр? б) Биз һансы әминлијә маликик?
18 Аллаһ Јеремја пејғәмбәрә демишдир: «Сәни гуртармаг үчүн Мән сәнинлә олаҹағам» (Јеремја 1:8). Јеһова бизи бу ҝүн тә’гибләрдән неҹә гуртара биләр? О, Гамлијел кими әдаләтли бир һаким јетирә биләр. Ја да елә едә биләр ки, рүшвәтхор вә бизә әдавәт бәсләјән мә’мур ҝөзләнилмәдән тутдуғу вәзифәсиндән азад едилсин вә онун јерини гәрәзсиз бир адам тутсун. Лакин һәрдән Јеһова тә’гибләрин давам етмәсинә јол верә биләр (2 Тимотејә 3:12). Белә олдуғу һалда, онлара таб ҝәтирәк дејә, Аллаһ бизә һәмишә јетәринҹә гүввә верир (1 Коринфлиләрә 10:13). Јеһованын һансы тә’гибләрә јол вермәсиндән асылы олмајараг, биз белә бир әминлијә маликик: Аллаһын халгына гаршы мүбаризә едән, Аллаһа гаршы мүбаризә едир. Онлар һеч вахт гәләбә газана билмәјәҹәкләр.
19. 2006-ҹы ил үчүн һансы ајә сечилиб вә бу ајә нәјә ҝөрә мүнасибдир?
19 Иса шаҝирдләрини габагҹадан хәбәрдар етмишди ки, онлар чәтинликләрлә үзләшәҹәкләр (Јәһја 16:33). Буна ҝөрә Һәвариләрин ишләри 5:29 ајәсиндә јазылан сөзләр бизим ҝүнләр үчүн хүсусилә актуалдыр: «Инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәк ҝәрәкдир». Бу сәбәбдән Һәвариләрин ишләри 5:29 ајәси 2006-ҹы ил үчүн иллик ајә олараг сечилиб. Ҝәлин һәм үзүмүзә ҝәлән 2006-ҹы илдә, һәм дә бүтүн әбәдијјәт боју нәјин баһасына олурса-олсун Аллаһа итаәт едәк!
[Һашијә]
a Каһинләрин ачыгҹасына дәстәкләдикләри «гејсәр» — һамынын нифрәт етдији, ријакар вә гатил олан Рома императору Тибериус иди. О, һәмчинин ијрәнҹ ҹинси һәрәкәтләрлә мәшғул олан адам кими дә ад газанмышдыр (Даниел 11:15, 21).
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Һәвариләрин тә’гибләрә мүнасибәтиндән биз өзүмүз үчүн һансы ибрәт дәрсини ала биләрик?
• Нәјә ҝөрә биз инсанлардан артыг Аллаһа итаәт етмәлијик?
• Дүшмәнләримиз әслиндә киминлә мүбаризә апарырлар?
• Бизи тә’гиб едәнләрә даир нәјә әмин ола биләрик
[15-ҹи сәһифәдәки јазы]
2006-ҹы ил үчүн иллик ајә «Инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәк ҝәрәкдир» ајәси олаҹаг (Һәвариләрин ишләри 5:29).
[13-ҹү сәһифәдәки шәкил]
«Инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәк ҝәрәкдир»