«Һәр кәс өз мәс’улијјәтинин јүкүнү дашыјаҹагдыр»
«Һәр биримиз өзү үчүн Аллаһа һесабат верәҹәкдир» (РОМАЛЫЛАРА 14:12).
1. Үч ҝәнҹ ибрани һансы мәс’улијјәти дашымалы олду?
БАБИЛДӘ јашајан үч ҝәнҹ ибранинин һәјаты тәһлүкә алтындадыр. Верәҹәкләри гәрардан бүтүн һәјатлары асылыдыр. Ја јашадыглары өлкәнин гануну тәләб етдији кими нәһәнҝ һејкәлә баш әјмәли, ја да бундан имтина едиб гызмар собанын ичинә атылмалыдырлар. Шадрак, Мешак вә Авед-Негонун киминләсә мәсләһәтләшмәјә вахтлары јохдур, әслиндә бу онлара һеч лазым да дејил. Онлар тәрәддүд етмәдән дејирләр: «Сәнә мә’лум олсун ки, еј падшаһ, биз сәнин аллаһларына гуллуг едән дејилик вә сәнин гојдуғун гызыл һејкәлә дә сәҹдә етмәјәҹәјик» (Даниел 3:1-18). Үч ибрани оғлан мәс’улијјәтләринин јүкүнү өзләри дашыдылар.
2. Иса Мәсиһлә әлагәдар гәрары Пилатын әвәзинә әслиндә ким верди вә бу, ромалы валини ҹавабдеһликдән азад етдими?
2 О вахтдан алты әср кечиб. Вали, бир инсана гаршы чыхарылмыш иттиһамлары динләјир. Иши диггәтлә тәдгиг етдикдән сонра вали мүттәһимин ҝүнаһсыз олдуғуна әмин олур. Лакин ҹамаат мүттәһимин е’дам олунмасыны тәләб едир. Халгын тәләбинә зәиф мүгавимәт ҝөстәрдикдән сонра, вали өз мәс’улијјәт јүкүнү дашымајыб халга тәслим олур. О, әлләрини јујараг дејир: «Мән бу Салеһин ганы үчүн мәс’ул дејиләм». Сонра о, мүттәһими ҹәлладларын ихтијарына тәслим едир. Бәли, Иса Мәсиһә даир өзү гәрар гәбул етмәк әвәзинә, Понти Пилат мәс’улијјәтини башгаларынын бојнуна гојур. О, һеч бир мигдарда су илә, Исаја гаршы чыхардығы әдаләтсиз һөкмүн ҝүнаһыны јуја билмәз! (Матта 27:11-26; Лука 23:13-25).
3. Нәјә ҝөрә башгаларынын бизим әвәзимизә гәрар гәбул етмәсинә јол вермәмәлијик?
3 Бәс сән неҹә? Гәрар вермәли оланда, үч ҝәнҹ ибрани кими давранырсан, јохса әвәзинә башгаларынын гәрар гәбул етмәсинә јол верирсән? Гәрар гәбул етмәк асан иш дејил. Дүзҝүн сечим етмәк үчүн ҝәрәк јеткин оласан. Мәсәлән, валидејнләрдән кичикјашлы ушагларынын хејринә дүзҝүн гәрарлар гәбул етмәләри ҝөзләнилир. Әлбәттә, мәсәлә мүрәккәб олдугда вә мүхтәлиф амилләри нәзәрә алмаг лазым ҝәлдикдә, гәрар гәбул етмәк хүсусилә чәтин ола биләр. Буна бахмајараг, биз анламалыјыг ки, гәрар гәбул етмәк һәр биримизин өһдәсинә дүшән мәс’улијјәт јүкүдүр вә бизим әвәзимизә ону «руһани», јә’ни јеткин баҹы-гардашларымыз дашымамалыдыр (Галатијалылара 6:1, 2). Әксинә, мәһз бу мәс’улијјәт јүкүнә ҝөрә ‘һәр биримиз өзү үчүн Аллаһа һесабат верәҹәк’ (Ромалылара 14:12). Мүгәддәс Китабда дејилир: «Һәр кәс өз мәс’улијјәтинин јүкүнү дашыјаҹагдыр» (Галатијалылара 6:5). Белә исә, һәјатда мүдрик гәрарлар неҹә гәбул едә биләрик? Илк нөвбәдә биз мәһдудијјәтләримизи баша дүшмәлијик.
Башлыҹа тәләб
4. Гәрар гәбул етмәклә бағлы илк инсан ҹүтүнүн итаәтсизлијиндән һансы мүһүм ибрәт дәрсини алырыг?
4 Бәшәр тарихинин лап башланғыҹында илк инсан ҹүтү, сону фәлакәтлә нәтиҹәләнән гәрар гәбул етди. Онлар хејирлә шәри билмә ағаҹынын мејвәсиндән једиләр (Јарадылыш 2:16, 17). Белә гәрар вермәјә онлары вадар едән нә иди? Мүгәддәс Китаб ҹаваб верир: «Гадын ҝөрдү ки, ағаҹын мејвәси јемәк үчүн јахшыдыр, ҝөзә хош ҝөрүнүр... Буна ҝөрә дә о һәмин мејвәдән дәриб једи. Сонра јанында олан әринә дә верди, о да једи» (Јарадылыш 3:6). Һәвванын гәрары егоист бир истәкдән ирәли ҝәлирди. Бу ишдә Адәм дә она гошулду. Нәтиҹәдә, ҝүнаһ вә өлүм «бүтүн инсанлара кечди» (Ромалылара 5:12). Адәмлә Һәвванын итаәтсизлији инсанларын мәһдудијјәтләри барәдә бизә чох мүһүм бир ибрәт верир: нә гәдәр ки, инсан Аллаһын вердији рәһбәрликдән үз дөндәрир, онун јанлыш гәрарлар гәбул етмәси гачылмаздыр.
5. Јеһова бизә һансы рәһбәрлији вериб вә бу рәһбәрликдән фајда әлдә етмәк үчүн биздән нә тәләб олунур?
5 Јеһова Аллаһын бизә рәһбәрлик вермәсинә ҝөрә биз неҹә дә миннәтдарыг! Мүгәддәс Јазыларда дејилир: «Саға ја сола аздығыныз вахт арханыздан “јол будур, ҝедин бу јола” дејилән сәси ешидәҹәксиниз» (Јешаја 30:21). Јеһова бизимлә илһамландырдығы Кәламы, Мүгәддәс Китаб васитәсилә данышыр. Биз бу Кәламы өјрәнмәли вә орадан дәгиг биликләрә јијәләнмәлијик. Дүзҝүн гәрарлар гәбул етмәк истәјириксә, ‘јеткин инсанлар үчүн олан бәрк јемәклә’ гидаланмалыјыг. Һәмчинин ‘дәрк етмә габилијјәтләримизи истифадә етмәклә’ онлары ‘јахшыны писдән ајырмаг үчүн мәшг етдиририк’ (Ибраниләрә 5:14, ЈД). Дәрк етмә габилијјәтимизи Аллаһын Кәламындан өјрәндикләримизи тәтбиг етмәклә мәшг етдирә биләрик.
6. Виҹданымызын бизә дүзҝүн хидмәт етмәси үчүн нә лазымдыр?
6 Мирас алдығымыз виҹдан гәрар гәбул етмәкдә бизә көмәкчи ола биләр. Онун көмәји илә биз мүһакимә јүрүдә билирик, һәмчинин виҹданымыз, бизи ‘ҝаһ иттиһам, ҝаһ да мүдафиә едир’ (Ромалылара 2:14, 15). Виҹданымызын бизә дүзҝүн хидмәт етмәси үчүн, ону Аллаһын Кәламындан олан дәгиг биликләрә јијәләнмәклә тәрбијә етмәли, орада јазыланлары һәјатымызда тәтбиг етмәклә исә һәссаслашдырмалыјыг. Өјрәдилмәмиш виҹдан јерли адәт-ән’әнәләрин тә’сиринә тез ујур. Мүһит вә әһатәмиздә олан адамларын фикирләри дә бизи тез јолдан чыхара биләр. Виҹданымыз бизә сигналлар верәндә биз нә едирик? Онун һәјәҹан сигналларыны даима гулагардына вуруб Аллаһын нормаларыны тапталајырыгмы? Мүәјјән вахтдан сонра белә виҹдан санки дамға басыландан сонра гурумуш һүҹејрәләрлә өртүлү дәри тәк һәссаслығыны итириб кобуд олаҹаг (1 Тимотејә 4:2). Аллаһын Кәламы әсасында тәрбијә едилмиш виҹдан исә е’тибарлы јол ҝөстәрәндир.
7. Мүдрик гәрарлар гәбул етмәк үчүн башлыҹа тәләб һансыдыр?
7 Демәли, мүдрик гәрарлар гәбул етмәк үчүн башлыҹа тәләб Мүгәддәс Јазыларда олан дәгиг билијә јијәләнмәк вә ону һәјатда тәтбиг етмәкдир. Сечимлә үз-үзә дураркән, тез-тәләсик гәрарлар вермәк әвәзинә, Мүгәддәс Китаб принсипләрини арашдырмаға вахт ајырыб, онлары дүшдүјүнүз вәзијјәтдә неҹә тәтбиг етмәк һаггында дүшүнүн. Һәтта елә вәзијјәт олур ки, Шадрак, Мешак, Авед-Него кими биздән дә дәрһал гәрар гәбул етмәк тәләб олунур. Әҝәр виҹданымызы Аллаһын Кәламындакы дәгиг биликләрә әсасән тәрбијә едир вә онлары даима јадымызда сахлајырыгса, онда демәк олар ки, биз там һазырлыглы вәзијјәтдәјик. Јеткинлијә доғру тәрәгги етмәјин, гәрар гәбул етмәк баҹарығымызы һансы мә’нада даһа да јахшылашдыраҹағыны, ҝәлин һәјатын ики саһәсиндә нәзәрдән кечирәк.
Киминлә достлуг едәҹәјик?
8, 9. а) Мүгәддәс Китабын һансы принсипләри пис достлугдан өзүмүзү ҝөзләмәјин ваҹиблијини ҝөстәрир? б) «Пис достлуг» дедикдә тәкҹә Мүгәддәс Китаб нормаларына ујғун јашамајан инсанларла достлугму нәзәрдә тутулур? Изаһ един.
8 Һәвари Павел јазырды: «Алданмајын: пис достлуг јахшы әхлагы позар» (1 Коринфлиләрә 15:33). Иса Мәсиһ дә өз шаҝирдләринә дејирди: «[Сиз] дүнјадан дејилсиниз» (Јәһја 15:19). Бу принсипләри өјрәндикдән сонра биз әхлагсызлар, зинакарлар, оғрулар, сәрхошлар вә бунлара бәнзәр адамларла достлуг етмәјәҹәјик (1 Коринфлиләрә 6:9, 10). Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини даһа дәриндән мәнимсәдикҹә, биз баша дүшүрүк ки, бу ҹүр адамлара телевизија филмләриндә, компүтер екранларында бахмаг вә јахуд да онлар һаггында китабларда охумаг онларла достлуг етмәк гәдәр тәһлүкәлидир. Бураја интернет сөһбәт отагларында «икиүзлүләрлә» үнсијјәт дә дахилдир (Мәзмур 26:4).
9 Елә инсанлар вардыр ки, әхлаги ҹәһәтдән тәмиз олсалар да, һәгиги Аллаһа инамлары јохдур. Бәс беләләри илә јахын үнсијјәт бизә мәнфи тә’сир ҝөстәрә биләрми? Мүгәддәс Јазыларда охујуруг: «Бүтүн дүнја... шәририн һакимијјәти алтындадыр» (1 Јәһја 5:19). Бурадан ајдын олур ки, пис достлуг дејиләндә тәкҹә әхлаг мәсәләләринә бармагарасы баханлар вә әхлагсызларын өзләрилә сых үнсијјәт нәзәрдә тутулмур. Јалныз Јеһованы севән инсанларла достлуг етмәјимиз дүзҝүн олаҹаг.
10. Дүнја илә мүнасибәтимизлә бағлы јеткин гәрарлар вермәкдә бизә нә көмәк едәҹәк?
10 Нә гәдәр чалышсаг да дүнја илә үнсијјәтдән тамамилә гачынмаг мүмкүн олмајаҹаг, буну биздән тәләб едән дә јохдур (Јәһја 17:15). Мәсиһчиләр тәблиғ хидмәтиндә иштирак едир, мәктәбә ҝедир, аиләни тә’мин етмәк үчүн ишләјирләр. Һәјат јолдашы Јеһованын Шаһиди олмајан мәсиһчи, ола биләр, дүнја илә һамыдан чох әлагәдә олур. Јә’ни бүтүн бу факторлар мәсиһчиләрдән дүнја илә мүәјјән дәрәҹәдә әлагә сахламағы тәләб едир. Лакин дәрк етмә габилијјәтимизи мәшг етдиририксә, онда биз дүнјајла чарәсиз әлагә илә, сых достлуг мүнасибәтләри арасындакы фәрги јахшы ајырд едә биләҹәјик (Јагуб 4:4). Бу, һәмчинин мәктәбин тәшкил етдији идман јарышлары вә рәгс ҝеҹәләри кими тәдбирләрдә иштирак едиб-етмәмәк, һабелә, иш јолдашларымыз үчүн тәшкил едилмиш гонаглыглара вә наһарлара ҝедиб-ҝетмәмәклә бағлы јеткин гәрарлар гәбул етмәјимизә көмәк едәҹәк.
Иш сечими
11. Ишлә әлагәдар гәрар гәбул едәркән илк нөвбәдә нә һагда дүшүнмәк лазымдыр?
11 Мүгәддәс Китаб принсипләрини дүзҝүн тәтбиг етмәк мәсиһчиләрә ‘аилә үзвләринин гејдинә галмаг’ үчүн гәрарлар гәбул едәркән көмәк едир (1 Тимотејә 5:8). Ишә дүзәләркән илк нөвбәдә ишин маһијјәтинә фикир вермәли, биздән нәјин тәләб олундуғуну билмәлијик. Јеһованын бәјәнмәдији әмәлләрлә бағлы иши јеринә јетирмәк, әлбәттә ки, дүзҝүн дејил. Бу сәбәбдән дә мәсиһчиләр бүтпәрәстлик, оғурлуг, гандан суи-истифадә вә Аллаһа мәгбул олмајан диҝәр әмәлләрлә бағлы ишләри сечмирләр. Бизи ишә ҝөтүрән јалан данышмағы вә инсанлары алдатмағы тәләб етсә белә, биз буну һеч вахт етмәјәҹәјик (Һәвариләрин ишләри 15:29; Вәһј 21:8).
12, 13. Иш сечими илә әлагәдар ишин өзүндән башга һансы факторлары да нәзәрә алмаг лазымдыр?
12 Бәс әҝәр ишин өзү Аллаһын ганун вә тәләбләринә зидд ҝетмирсә, онда неҹә? Билијимиз даһа дәринә көк атдыгҹа вә дәрк етмә габилијјәтимиз итиләшдикҹә, биз диҝәр факторлары да нәзәрә алмаға башлајаҹағыг. Мәсәлән, гумар ојнанылан јердә телефон зәнҝләринә ҹаваб вермәји виҹданымыз гәбул едәрми? Маашымызы һансы мәнбәдән верәҹәкләр, иш јери һарада јерләшир? Мәсиһчи бу кими суаллары ҝөтүр-гој етмәлидир. Башга бир мисал: мәсиһчи дини тикилиләрин бириндә рәнҝсазлыг етмәклә јалан дини дәстәкләјән бир ишә разылашаҹагмы? (2 Коринфлиләрә 6:14-16).
13 Бәс рәһбәрлији алтында ишләдијимиз инсан јалан ибадәт јериндә абадлыг ишләри апармаг тәклифи алыбса, онда неҹә? Белә олдугда бир нечә фактору нәзәрдән кечирмәлијик: бу ишдә бизим нә дәрәҹәдә иштиракымыз ҝөзләнилир? Иштирак етмәмәјимиз үзрлү һесаб едилә биләрми? Башга бир вәзијјәт: тутаг ки, биз почталјон ишләјирик. Лакин почту, ишләдијимиз әразидә Аллаһа мәгбул олмајан әмәлләрин ҝөрүлдүјү јерләрә дә чатдырмалыјыг. Бу һалда дүзҝүн гәрар вермәк үчүн Матта 5:45 ајәсиндәки принсип көмәјимизә чатаҹаг. Һәмчинин иши ҝүндән-ҝүнә јеринә јетирмәјин виҹданымыза неҹә тә’сир ҝөстәрәҹәјини дә јаддан чыхармаг олмаз (Ибраниләрә 13:18). Иш сечими илә әлагәдар јеткин гәрарлар вермәк кими мәс’улијјәт јүкүмүз, дәрк етмә габилијјәтимизи итиләшдирмәклә јанашы, Аллаһын вердији виҹдан ән’амыны да мәшг етдирмәји тәләб едир.
«Бүтүн јолларында Ону таны»
14. Гәрар гәбул едәркән һәмишә нәји нәзәрә алмалыјыг?
14 Һәјатын диҝәр саһәләри илә — дүнјәви тәһсиллә вә јахуд мүәјјән тибби мүалиҹәни гәбул едиб-етмәмәклә бағлы вердијимиз гәрарлар һаггында нә дејә биләрик? Һәр һансы бир гәрары гәбул етмәздән әввәл вәзијјәтимиз үчүн актуал олан Мүгәддәс Китаб принсипләрини арашдырмалы вә сонра әгли имканларымыздан истифадә едәрәк бу принсипләри тәтбиг етмәлијик. Гәдим Исраилдә падшаһлыг етмиш мүдрик Сүлејман демишди: «Бүтүн гәлбинлә Рәббә ҝүвән, өз идракына е’тибар етмә. Бүтүн јолларында Ону таны, О сәнин јолларыны дүзәлдәр» (Сүлејманын мәсәлләри 3:5, 6).
15. Еркән мәсиһчиләрдән гәрар гәбул етмәклә бағлы нәји өјрәнирик?
15 Гәрарларымызын башга инсанлардан да јан кечмәдијини унутмамалыјыг. Мәсәлән, биринҹи әсрдә јашајан мәсиһчиләр гида илә әлагәдар Төвратдакы бир чох ганунлара артыг табе дејилдиләр. Онлар Мусанын Ганунунун мурдар сајдығы јемәкләрдән јемәјә азад идиләр. Бунунла белә, һәвари Павел бүтләрин мә’бәди илә һәр һансы бир әлагәси ола билән һејванын әти һаггында јазырды: «Әҝәр јемәк гардашымын бүдрәмәсинә сәбәб олурса, мән әсла әт јемәрәм ки, гардашымы бүдрәтмәјим» (1 Коринфлиләрә 8:11-13). Еркән мәсиһчиләр гардашларыны бүдрәтмәмәк үчүн онларын виҹданыны нәзәрә алмаға тәшвиг олунурдулар. Биз истәмирик ки, гәбул етдијимиз гәрарлар киминсә ‘бүдрәмәсинә сәбәб олсун’ (1 Коринфлиләрә 10:29, 32).
Илаһи мүдриклији ахтарын
16. Гәрар гәбул етмәкдә дуа бизә неҹә көмәк едир?
16 Дүзҝүн гәрарлар гәбул етмәкдә дуа әвәзсиз көмәкчидир. Шаҝирд Јагуб јазырды: «Әҝәр сизләрдән биринин һикмәти әксикдирсә, һәр кәсә ҹомәрдликлә вә ҝилејләнмәјәрәк верән Аллаһдан диләсин, она вериләҹәкдир» (Јагуб 1:5). Биз там әминликлә дуада Јеһоваја мүраҹиәт едиб дүзҝүн гәрарлар гәбул етмәк үчүн Ондан мүдриклик истәјә биләрик. Әҝәр Аллаһа өз нараһатчылығымыз һаггында данышыб Ондан рәһбәрлик истәсәк, Онун мүгәддәс руһу принсипләри даһа јахшы баша дүшмәјә вә әввәлләр фикир вермәдијимиз ајәләрә инди јени нәзәрлә бахмаға көмәк едәҹәк.
17. Гәрар гәбул етмәкдә башгалары бизә неҹә көмәк едә биләр?
17 Бәс гәрар гәбул етмәкдә башгаларынын бизә көмәји дәјә биләрми? Бәли, Јеһова бунун да гејдинә галыб. Һәр бир јығынҹагда јеткин мәсиһчиләр вар (Ефеслиләрә 4:11, 12). Әҝәр гәбул едәҹәјимиз гәрар чох мүһүмдүрсә, онда онларла мәсләһәтләшә биләрик. Мүгәддәс Китабы дәриндән баша дүшән вә һәјат тәҹрүбәси олан бу мәсиһчиләр нәзәримизә әлавә Мүгәддәс Китаб принсипләрини чатдырар вә ‘ән үстүн дәјәрләри ајырд едә билмәмизә’ көмәк едәрләр (Филипилиләрә 1:9, 10). Бунунла белә, унутмајын: биз јол вермәмәлијик ки, башгалары әвәзимизә гәрар гәбул етсинләр. Мәс’улијјәт јүкүнү башгаларына дашытдырмамалыјыг, ону өзүмүз дашымалыјыг.
Гәрарларымызын нәтиҹәси һәмишәми јахшы олаҹаг?
18. Дүзҝүн гәрарларын нәтиҹәси барәдә нә демәк олар?
18 Мүгәддәс Китаб принсипләри вә виҹдан әсасында гәбул едилмиш гәрарларын нәтиҹәси һәмишәми јахшы олур? Бәли, сонда јахшы олур, лакин гәрарларымыз дәрһал мүсбәт нәтиҹәни ҝәтирмәјә дә биләр. Шадрак, Мешак вә Авед-Него баша дүшүрдүләр ки, нәһәнҝ һејкәлә баш әјмәмәјин агибәти өлүм ола биләр (Даниел 3:16-19). Һәвариләр дә инсанлардан чох Аллаһа итаәт етмәли олдугларыны јәһуди Синедрионуна билдирәндә азадлыға бурахылмаздан әввәл дөјүлдүләр (Һәвариләрин ишләри 5:27-29, 40). Бундан әлавә, вердијимиз гәрарларын нәтиҹәсинә ‘заман вә фүрсәт’ дә өз мәнфи тә’сирини ҝөстәрә биләр (Ваиз 9:11). Әҝәр дүзҝүн гәрар вермәјимиздән асылы олмајараг, әзаб чәкириксә, әмин ола биләрик ки, Јеһова давам ҝәтирмәјимизә көмәк едәҹәк вә сонда бизи мүкафатландыраҹаг (2 Коринфлиләрә 4:7).
19. Гәрар вермәк мәс’улијјәтимизи биз ҹәсарәтлә неҹә дашыја биләрик?
19 Беләликлә, гәрар гәбул едәркән Мүгәддәс Китаб принсипләрини арашдырмалы, онлара риајәт етмәк үчүн дүшүнҹә габилијјәтимиздән истифадә етмәлијик. Јеһова Өз мүгәддәс руһу вә јығынҹагларда олан јеткин инсанларын васитәсилә бизә көмәк едир. Бүтүн бунлара ҝөрә биз Јеһова Аллаһымыза неҹә дә миннәтдарыг! Бу ҹүр рәһбәрлик вә көмәјин сајәсиндә, ҝәлин мәс’улијјәт јүкүмүзү ҹәсарәтлә дашыјаг.
Сиз нә өјрәндиниз?
• Дүзҝүн гәрарлар вермәк үчүн башлыҹа тәләб һансыдыр?
• Јеткинлијә доғру тәрәгги етмәјимиз дост сечимимизә неҹә тә’сир ҝөстәрир?
• Иш сечими илә бағлы гәрарлар гәбул едәркән һансы ваҹиб факторлары нәзәрә алмалыјыг?
• Дүзҝүн гәрарлар вермәк үчүн һансы көмәкдән истифадә едә биләрик?
[9-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Адәмлә Һәвванын итаәтсизлији бизә мүһүм бир ибрәт верир.
[10-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Ваҹиб гәрар гәбул етмәздән әввәл Мүгәддәс Китаб принсипләрини арашдыр.