Аллаһын Кәламыны ҹәсарәтлә бәјан един
«Ҝет, халгым Исраилә пејғәмбәрлик ет» (АМОС 7:15).
1, 2. Амос ким иди вә Мүгәддәс Китабда онун һаггында һансы мә’лумат вар?
БИР ДӘФӘ тәблиғдә Јеһованын хидмәтчисинин үстүнә гышгырараг, каһин деди: «Сәсини кәс! Бурадан рәдд ол!» Аллаһын хидмәтчиси нә етди? Горхдуму, јохса Аллаһын кәламыны ҹәсарәтлә бәјан етмәјә давам етди? Ҹавабы өјрәнмәк мүмкүндүр, чүнки һәмин хидмәтчи башына ҝәлән һадисәни онун өз адыны дашыјан Мүгәддәс Јазыларын «Амос» адлы китабында гәләмә алмышдыр. Каһинлә олан бу ҝөрүш барәдә ҝениш сурәтдә данышмаздан әввәл, ҝәлин бир аз Амосун өзү һаггында өјрәнәк.
2 Амос ким олуб? О нә вахт вә һарада јашамышды? Бу суалларын ҹавабыны Амос 1:1 ајәсиндә охујуруг: «Бу, Тегоалы бир сүрү саһиби олан Амосун сөзләридир. О, Јәһуда падшаһы Уззијанын вә Исраил падшаһы Јоаш оғлу Јаровамын дөврүндә» јашајырды. Амос Јәһуда падшаһлығында јашајырды. Онун доғма шәһәри Јерусәлимдән 16 километр ҹәнубда јерләшән Тегоал иди. О, б. е. ә. доггузунҹу әсрин сонунда — Јәһудада Уззијанын, онгәбиләли Исраил падшаһлығында исә II Јеровамын падшаһлыг етдији дөврдә јашамышдыр. Амос чобан иди. Бундан әлавә, «Амос» китабынын 7-ҹи фәслинин14-ҹү ајәсиндән ҝөрүнүр ки, Амос јалныз чобан дејилди, һәмчинин «фир’он әнҹири ағаҹларыны» јетишдирмәклә мәшғул иди. Демәли, о һәм дә мөвсүм ишчиси иди. О, фир’он әнҹири ағаҹларынын мејвәләрини чәртирди. Буну мејвәләрин тез јетишмәси үчүн едирдиләр. Бу чох ағыр иш иди.
«Ҝет... пејғәмбәрлик ет»
3. Әҝәр тәблиғ етмәјә јарарлы олмадығымызы дүшүнүрүксә, Амосун нүмунәси бизә неҹә көмәк едир?
3 Амос ачыгҹа дејир: «Мән пејғәмбәр дејилдим, пејғәмбәр оғлу да дејилдим» (Амос 7:14, КМ). Амосун атасы пејғәмбәр дејилди, елә Амос өзү дә хүсуси бир тәһсил алмамышды. Лакин Јеһова Өз нијјәтини һәјата кечирмәк үчүн бүтүн Јәһуда падшаһлығындан мәһз Амосу сечди. О заман Аллаһ нә ҝүҹлү падшаһа, нә биликли каһинә, нә дә варлы рәисә үстүнлүк верди. Бу бизи чох руһландырыр. Ола билсин, бизим дә јүксәк вәзифәмиз вә јахшы тәһсилимиз јохдур. Лакин бундан өтрү Аллаһын сөзүнү тәблиғ етмәмәли олдуғумузу дүшүнмәјә дәјәрми? Әлбәттә ки, јох! Јеһова Онун хәбәрини тәблиғ етмәк үчүн бизә лазыми көмәји вермәјә гадирдир. Бу, һәтта тәблиғ етмәјин чәтин олдуғу јерләрә дә аиддир. Мәсәлән, Амосла әлагәдар Јеһова елә дә етмишдир, буна ҝөрә дә, Аллаһын сөзүнү ҹәсарәтлә бәјан етмәк истәјәнләрин һамысы үчүн бу ҹәсур пејғәмбәрин нүмунәсини нәзәрдән кечирмәк фајдалы оларды.
4. Исраилдә пејғәмбәр кими хидмәт етмәк тапшырығы нәјә ҝөрә Амос үчүн чәтин иди?
4 Јеһова Амоса деди: «Ҝет, халгым Исраилә пејғәмбәрлик ет» (Амос 7:15). Бу чәтин тапшырыг иди. Исраилин онгәбиләли падшаһлығында сүлһ вә тәһлүкәсизлик һөкм сүрүрдү. Инсанлар мадди ҹәһәтдән фираван јашајырдылар. Чохларынын ади ҝилдән дејил, баһалы «јонулмуш дашдан» тикилмиш гышлаг вә јајлаг евләри варды. Бә’зиләри фил сүмүјү илә бәзәдилмиш ев әшјаларына малик идиләр вә «ҝөзәл үзүмлүкләр»ин шәрабыны ичирдиләр (Амос 3:15; 5:11). Буна ҝөрә дә, чох инсанларда е’тинасызлыг јаранмышды. Бәли, вахтилә Амосун хидмәт етдији әрази, һәрдән бизим тәблиғ етдијимиз әразијә чох охшајыр.
5. Бә’зи исраиллиләр һансы ганунсузлугларла мәшғул олурдулар?
5 Сөзсүз ки, исраиллиләрин мадди ҹәһәтдән фираван јашамасында пис бир шеј јох иди. Лакин бә’зи исраиллиләр вар-дөвләти әјри јолларла әлдә едирдиләр. Варлы таҹирләр, һакимләр вә каһинләр әлбир олараг ‘јохсуллара зүлм едир’, «мөһтаҹлары» сыхышдырырдылар (Амос 4:1). Ҝәлин хәјалән һәмин дөврә гајыдаг вә бу инсанларын һансы ишләрлә мәшғул олдуғуну мүшаһидә едәк.
Аллаһын гануну позулур
6. Исраилли таҹирләр башгаларынын һесабына неҹә варланырдылар?
6 Әввәлҹә ҝәлин базар мејданына јолланаг. Виҹдансыз таҹирләр орада өлчүнү азалдыр, гијмәти исә галдырырлар, һәтта буғданын төр-төкүнтүсүнү дә тахыл әвәзи сатырлар (Амос 8:5, 6). Бәли, сатыҹылар алыҹылара чох шејдә кәләк ҝәлирләр: онлар чәкидә алдадыр, гијмәтләри галдырыр вә пис мал сатырлар. Таҹирләр касыблары талан едир вә онлар өзләрини гул кими сатмалы олурлар. Таҹирләр онлары «бир ҹүт чарыға» сатын алырлар (Амос 8:6). Бир анлыға тәсәввүр един! Бу аҹҝөз таҹирләр елә һесаб едирләр ки, онларын исраилли гардашлары һеч бир ҹүт чарыға белә дәјмирләр! Бу касыблар үчүн неҹә дә алчалдыҹы иди! Үстәлик онлар Аллаһын Гануну биабырчы шәкилдә позурдулар! Лакин ејни заманда бу таҹирләр шәнбә һаггындакы гануна риајәт едирләр (Амос 8:5). Бәли, онлар имана маликдирләр, лакин онларын иманлары јалныз сәтһидир.
7. Исраил таҹирләри Аллаһын Ганунуну ҹәзасыз олараг неҹә поза билирләр?
7 Ахы неҹә олур ки, бу таҹирләр Аллаһын «гоншуну өзүн кими сев» Ганунуну ҹәзасыз олараг поза билирләр? (Левилиләр 19:18). Бу онлара она ҝөрә мүјәссәр олур ки, Гануна риајәт олунуб-олунмадығына нәзарәт етмәли олан һакимләр дә онларла әлбирдирләр. Һакимләр мәһкәмә ишләринә бахылан шәһәр дарвазаларынын јанында ‘рүшвәт алыр, мөһтаҹларын һаггыны тапдалајырлар’. Мөһтаҹ олан инсанлары мүдафиә етмәк әвәзинә, һакимләр рүшвәт алыб, онларын һаггыны тапдалајырлар (Амос 5:10, 12). Ҝөрдүјүмүз кими, һакимләр дә Аллаһын Ганунуну јеринә јетирмирләр.
8. Әдәбсиз каһинләр нәјә ҝөз јумурлар?
8 Бәс Исраилдәки каһинләр нә илә мәшғулдурлар? Буну ајырд етмәк үчүн, инди башга јерә јолланырыг. Ҝөрүрүк ки, каһинләр «өзләринин Аллаһынын мә’бәдиндә» неҹә дә дәһшәтли ҝүнаһлара јол верирләр! Амосун васитәсилә Аллаһ деди: «Ата вә оғул ејни гызла јатыб мүгәддәс адымы ләкәләјир» (Амос 2:7, 8). Тәсәввүр ет! Исраилли аталар вә оғуллар мә’бәддә фаһишәликлә мәшғул олан ејни гадынларла әхлагсызлыг едирләр. Әдәбсиз каһинләр исә белә әхлагсызлыға ҝөз јумурлар! (Левилиләр 19:29; Ганунун тәкрары 5:18; 23:17).
9, 10. Исраиллиләр Аллаһын һансы әмрләрини позмагда ҝүнаһкар идиләр вә бунун бизим ҝүнләрлә һансы охшарлығы вар?
9 Даһа сонра Јеһова башга ҝүнаһлара диггәт јетирәрәк дејир: «Һәр гурбанҝаһын јанында ҝиров ҝөтүрдүкләри палтарын үзәриндә јатыр, өзләринин Аллаһынын мә’бәдиндә онлар ҹәримә үчүн ҝәтирилән шәрабы ичир» (Амос 2:8). Каһинләр вә үмумијјәтлә халг, ҝиров ҝөтүрүлмүш палтары ахшама кими гајтармағын лазым олдуғу јазылмыш Чыхыш 22:26, 27 ајәләриндәки гануну позурлар. Бунун әвәзинә, онлар бу палтары јаланчы танрыларын мә’бәдләриндә олан бајрам зијафәтләри заманы дөшәк кими истифадә едирләр. Вә касыблардан талан етдикләри пула шәраб алыб, зијафәтләрдә јаланчы танрыларын шәрәфинә ичирләр. Ҝөр онлар тәмиз ибадәтдән нә гәдәр узаг дүшүбләр!
10 Исраиллиләр Ганунда јазылмыш ики ән бөјүк әмри — Јеһованы севмәк вә гоншуну севмәк әмрини виҹдансызҹасына позурдулар. Буна ҝөрә дә Јеһова, онларын хаинликләрини мүһакимә етмәк үчүн Амосу ҝөндәрди. Бу ҝүн бүтүн дүнја, Христиан өлкәләрини дә дахил етмәклә, гәдим Исраил кими корланыб. Бә’зи инсанлар ҹаһ-ҹалал ичиндә јашасалар да, чохлары јохсуллуг ичиндәдирләр, үстәлик дә виҹдансыз тиҹарәт рәһбәрләринин, сијасәтчиләрин вә јалан динләрин руһаниләринин әхлагсыз давранышларыны ҝөрүб, мә’нәви ҹәһәтдән әзаб чәкирләр. Лакин Јеһова изтираб чәкән вә Ону ахтаран инсанлара е’тинасыз дејил. Бу сәбәбдән, Аллаһ Өз мүасир хидмәтчиләринә Амосун јеринә јетирдији ишә бәнзәр бир иши — Онун сөзүнү ҹәсарәтлә тәблиғ етмәк тапшырығыны вериб.
11. Амосун нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрик?
11 Амосун нүмунәси бизим үчүн чох дәјәрлидир, белә ки, хидмәтимиз бу пејғәмбәрин хидмәтинә чох бәнзәјир. Онун нүмунәси бизә үч саһәни ҝөстәрир: 1) биз һансы хәбәри бәјан етмәлијик, 2) ону неҹә бәјан етмәлијик вә 3) дүшмәнләр бизим тәблиғ ишимизи нәјә ҝөрә дајандыра билмәјәҹәкләр. Ҝәлин бу суалларын һәр бирини ајрылыгда нәзәрдән кечирәк.
Амосу нәдә тәглид едә биләрик?
12, 13. Јеһова исраиллиләрдән наразы олдуғуну неҹә ҝөстәрди вә халг буна өз мүнасибәтини неҹә ҝөстәрди?
12 Јеһованын Шаһидләри кими, бизим мәсиһчи хидмәтимизин мәркәзиндә Падшаһлыг һаггында тәблиғ етмәк вә шаҝирдләр һазырламаг иши дурур (Матта 28:19, 20; Марк 13:10). Амма ејни заманда, Амос Јеһованын һөкмләрини бәјан етдији кими, биз дә инсанларын диггәтини Аллаһын хәбәрдарлыгларына јөнәлдирик. Мәсәлән, Амос 4:6-11 ајәләриндән ҝөрүнүр ки, Јеһова Исраилдән наразы олдуғу һагда онлары дәфәләрлә хәбәрдар етмишди. О, бу халга ‘чөрәк гытлығы вермиш’, ‘онлардан јағышы кәсмиш’, ‘әкинләринә сәмум јели вә киф ҝөндәрмиш’ вә онлары вәба хәстәлијинә дүчар етмишди. Бүтүн бунлар исраиллиләри төвбә етмәјә тәшвиг етдими? «Лакин јенә Мәним тәрәфимә дөнмәдиниз» дејә, Аллаһ е’лан етди. Исраиллиләр һәр дәфә Јеһовадан үз дөндәрирдиләр.
13 Јеһова инадкар исраиллиләри ҹәзаландырды. Лакин О буну, јалныз онлар пејғәмбәрин хәбәрдарлығыны ешидәндән сонра етди. Јеһова Өзү бәјан етди: «Худавәнд Рәбб гулу олан пејғәмбәрләрә Өз нијјәтини ачмадан һеч нә етмир» (Амос 3:7). Јеһова Нуһа јер үзүнә Туфан ҝөндәрәҹәји һаггында дејиб, инсанлары хәбәрдар етмәсини тапшырдығы кими, еләҹә дә сонунҹу хәбәрдарлығы инсанлара чатдырмағы Амоса тапшырды. Тәәссүф ки, Исраил Аллаһын хәбәрини рәдд етди вә дүзҝүн аддымлар атмады.
14. Мүасир ҝүнләримиз Амосун јашадығы дөврлә нәдә охшардыр?
14 Әлбәттә ки, мүасир ҝүнләримизин Амосун ҝүнләри илә охшарлығынын чох олдуғу илә разыјыг. Иса Мәсиһ ахыр ҝүнләрдә чохсајлы бәдбәхтликләрин баш верәҹәјини пејғәмбәрлик етмишдир. О, һәмчинин әввәлҹәдән демишдир ки, хош хәбәр бүтүн дүнјада тәблиғ олунаҹагдыр (Матта 24:3-14). Амосун ҝүнләриндә олдуғу кими, бу ҝүн дә инсанларын әксәријјәти нә вахтын әламәтинә, нә дә Падшаһлыг һаггындакы хәбәрә диггәт јетирирләр. Бу ҹүр инсанлары инадкар исраиллиләрин агибәти ҝөзләјир. Јеһова онлары хәбәрдар етмишди: «Аллаһынызы гаршыламаға һазыр олун» (Амос 4:12). Исраиллиләр, Аллаһ Өз һөкмүнү һәјата кечирәрәк Ашшур ордусунун онларын торпагларыны зәбт етмәсинә јол вердији заман Онунла гаршылашдылар. Аллаһа табе олмајан мүасир дүнја исә Онунла Һар-Меҝидонда гаршылашаҹаг (Вәһј 16:14, 16). Һәләлик исә нә гәдәр ки, Јеһова сәбр едир, биз мүмкүн гәдәр даһа чох инсанлары: «Рәббә тәрәф дөнүн ки, сағ галасыныз!» дејә, хәбәрдар етмәјә чалышырыг (Амос 5:6).
Амос кими мүгавимәтләрлә гаршылашырыг
15-17. а) Амасја ким иди вә Амосун тәблиғинә неҹә мүнасибәт ҝөстәрди? б) Амасја Амоса гаршы һансы иттиһамлары ирәли сүрдү?
15 Биз Амосу јалныз нә демәкдә дејил, һәмчинин неҹә демәкдә дә тәглид едә биләрик. Бу, башланғыҹда хатырланан һәмин каһинлә гаршылашдығымыз 7-ҹи фәсилдән ҝөрүнүр. Бу, «Бет-Ел каһини Амасја» иди (Амос 7:10). Бет-Ел шәһәри Исраилин дөнүклүјүнүн, јә’ни бузова ибадәтин мәркәзи иди. Беләликлә, Амасја онгәбиләли падшаһлығын дөвләт дининин каһини иди. О, Амосун ҹәсарәтли тәблиғинә неҹә мүнасибәт ҝөстәрди?
16 Амасја Амоса деди: «Еј ҝөрүҹү, бурадан ҝет, Јәһуда торпағына гач. Пејғәмбәрлијини орада ет, онларын чөрәјини је. Бир дә Бет-Елдә пејғәмбәрлик етмә, чүнки бура падшаһын мүгәддәс мәканы вә сәлтәнәтин мә’бәдидир» (Амос 7:12, 13). Бунунла Амасја санки дејирди: «Чых ҝет евинә! Бизим өз динимиз вар!» Бу каһин һәм дә һакимијјәт адамларыны Амосун фәалијјәтинә гадаға гојмаға тәһрик едирди. Падшаһ II Јаровама Амасја деди: «Амос Исраил нәсли арасында сәнә гаршы гәсд һазырлајыр» (Амос 7:10). Беләликлә, Амасја пејғәмбәри үсјанчылыгда иттиһам едирди! О, падшаһа деди: «Амос белә дејир: “Јаровам гылынҹдан кечирилиб өләҹәк. Исраил халгы өз торпағындан һөкмән әсир апарылаҹаг”» (Амос 7:11).
17 Амасја ҹәми бир нечә сөз десә дә, о, үч јалан иддианы ирәли сүрдү. О деди: «Амос белә дејир». Лакин Амос һеч заман пејғәмбәрлијин она мәхсус олдуғуну иддиа етмирди. Әксинә о, һәмишә гејд едирди: «Рәбб [Јеһова] белә дејир» (Амос 1:3). Пејғәмбәр һәмчинин: «Јаровам гылынҹдан кечирилиб өләҹәк» демәкдә иттиһам олунурду. Лакин Амос 7:9 ајәсинә әсасән, пејғәмбәрлик белә сәсләнирди: «[Мән, Јеһова] Јаровамын нәслинә гаршы гылынҹла чыхаҹағам». Јеһова Јаровамын «нәслинә» гаршы һөкм чыхарды. Даһа сонра Амасја Амосу: «Исраил халгы өз торпағындан һөкмән әсир апарылаҹаг» демәкдә ҝүнаһландырды. Лакин Амос Аллаһа дөнән һәр бир исраиллинин хејир-дуа алаҹағы һагда да пејғәмбәрлик едирди. Ајдын ҝөрүнүр ки, Амасја фактлары тәһриф едәрәк, Амосун тәблиғ фәалијјәтинә рәсми сурәтдә гадаға гојулмасына чалышырды.
18. Амасјанын давранышы илә бу ҝүн руһаниләрин давранышы арасында һансы охшарлыглар вар?
18 Амасјанын давранышы илә бу ҝүн Јеһованын халгынын дүшмәнләринин давранышы арасында охшарлыг ҝөрүрүкмү? Неҹә ки, Амасја Амосу сусмаға мәҹбур етмәјә чалышырды, еләҹә дә инди бә’зи каһинләр, килсәдә јүксәк руһани вәзифәләр тутан шәхсләр вә патриархлар Јеһованын хидмәтчиләринин тәблиғ фәалијјәтинә мане олмаға чалышырлар. Амасја јаландан Амосу үсјанчылыгда иттиһам едирди. Бу ҝүн дә бә’зи дин рәһбәрләри Јеһованын Шаһидләрини милли тәһлүкәсизлик үчүн тәһлүкә јаратмагда јалан јерә иттиһам едирләр. Вә Амасја Амосун фәалијјәтинә гадаға гојмаг үчүн падшаһа мүраҹиәт етдији кими, еләҹә дә руһаниләр Јеһованын Шаһидләрини тә’гиб етмәкдә көмәк үчүн өз һәмфикирләри олан сијасәтчиләрә мүраҹиәт едирләр.
Дүшмәнләр бизим тәблиғ ишимизи дајандыра билмәзләр
19, 20. Амос Амасја тәрәфиндән ҝөстәрилән мүгавимәтә неҹә јанашырды?
19 Амос Амасја тәрәфиндән ҝөстәрилән мүгавимәтә неҹә јанашырды? Әввәлҹә о, каһинә онун сөзләрини хатырладыр: «Исраилә гаршы пејғәмбәрлик етмә... дејирсән». Сонра исә Аллаһын бу ҹәсарәтли пејғәмбәри тәрәддүд етмәдән, Амасјанын һәгигәтән дә хошуна ҝәлмәјән сөзләри онун үзүнә деди (Амос 7:16, 17). Амос горхуја дүшмәди. Бизим үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Һәтта мүасир амасјаларын дәһшәтли тә’гибләр јаратдыглары јерләрдә белә, биз Аллаһа табе олмаға сон гојмајаҹағыг вә Аллаһын сөзүнү тәблиғ етмәјә давам едәҹәјик. Биз Амос кими: «Рәбб [Јеһова] белә дејир» дејәрәк бәјан етмәјә давам едирик. Бизим тәблиғ ишимизи дајандырмаг һеч вахт дүшмәнләрә мүвәффәг олмајаҹаг, чүнки «Рәббин [Јеһованын] әли» бизимләдир (Һәвариләрин ишләри 11:19-21).
20 Бәли, Амасја онун һәдә-горхусунун әбәс олаҹағыны билмәлијиди. Ахы Амос һеч кимин ону сусмаға мәҹбур едә билмәјәҹәјинин сәбәбини һәлә әввәлҹәдән изаһ етмишди. Бу бизим мүзакирә едәҹәјимиз үчүнҹү амилдир. Амос 3:3-8 ајәләринә әсасән, пејғәмбәр бир сыра суал вә нүмунәләрин көмәји илә һәр бир нәтиҹәнин сәбәби олдуғуну ҝөстәрмишди. Сонра әлавә етмишди: «Шир нә’рә чәкәндә ким ондан горхмаз? Худавәнд Рәбб сөјләјәндә ким пејғәмбәрлик етмәз?» Башга сөзләрлә десәк, Амос динләјиҹиләринә деди: «Неҹә ки, сиз нә’рә чәкән ширдән горхмаја билмәзсиниз, еләҹә дә мән әҝәр буну Јеһова тапшырыбса, Аллаһын сөзүнү тәблиғ етмәјә билмәрәм». Амос ҹәсарәтлә данышырды, чүнки буна ону тәшвиг едән Аллаһа мәгбул горху, јә’ни Јеһованын гаршысында дујдуғу дәрин еһтирам һисси иди.
21. Аллаһын хош хәбәри тәблиғ етмәк тапшырығына неҹә мүнасибәт ҝөстәририк?
21 Јеһова бизә дә тәблиғ етмәји һәвалә едиб. Биз буна неҹә јанашырыг? Биз, Амос вә Исанын илк давамчылары кими, Јеһованын көмәји илә Онун сөзүнү ҹәсарәтлә бәјан едирик (Һәвариләрин ишләри 4:23-31). Нә дүшмәнләрин гызышдырдыглары тә’гибләр, нә дә тәблиғ етдијимиз кәсләрин е’тинасызлығы бизи сусмаға мәҹбур едә билмәз. Јеһованын Шаһидләри Амос кими сә’ј ҝөстәрәрәк бүтүн дүнјада бундан сонра да хош хәбәри ҹәсарәтлә данышмаға тәшвиг һисси дујурлар. Биз Јеһованын јахынлашан һөкмү илә әлагәдар инсанлары хәбәрдар етмәк мәс’улијјәтини дәрк едирик. Бәс бу һөкм нәдән ибарәтдир? Бу суалын ҹавабыны нөвбәти мәгаләдә тапаҹағыг.
Сиз неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Амос һансы шәраитләрдә Аллаһын тапшырығыны јеринә јетирирди?
• Амос кими биз нәји тәблиғ етмәлијик?
• Тәблиғ ишиндә биз һансы әһвал-руһијјә илә иштирак етмәлијик?
• Нә үчүн дүшмәнләр бизим тәблиғ ишимизи дајандыра билмәзләр?
[8-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Аллаһ Өз ишини јеринә јетирмәји «фир’он әнҹири ағаҹларыны» јетишдирән Амоса тапшырмышды.
[11-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Хош хәбәри Амос кими ҹәсарәтлә бәјан едирсәнми?