ДОГГУЗУНҸУ ФӘСИЛ
Натамам аиләләр мүвәффәгијјәтә наил ола биләрләр!
1—3. Натамам аиләләрин сајы нәјә ҝөрә артыр вә белә вәзијјәт бу саја дахил оланлара неҹә тә’сир едир?
АМЕРИКА Бирләшмиш Штатларында натамам аиләләр “ити сүр’әтлә артан аилә типи” адланыр. Ејни вәзијјәт бир чох башга өлкәләрдә дә мөвҹуддур. Бу ҝүн, әввәлләр олдуғуна нисбәтән даһа чох адамлар бошаныр, һәјат јолдашыны тәрк едир, ајры јашајыр вә ја никаһдан кәнар ушаға саһиб олур. Бүтүн бунлар, милјонларла валидејн вә ушаглара ҝүҹлү тә’сир ҝөстәрир.
2 Бир ана јазмышдыр: “Мәним 28 јашым вар, ики ушагла дул галмышам. Бу мәни чох сарсыдыр, чүнки ушагларымын атасыз бөјүмәсини истәмирәм. Һәрдән мәнә елә ҝәлир ки, һеч ким мәним гејдимә галмыр. Ушагларым мәни тез– тез ағлајан ҝөрүр вә бу да онлара тә’сир ҝөстәрир”. Натамам аиләләрдәки валидејнләрин чоху гәзәб, тагсыркарлыг вә јалгызлыг кими һиссләрлә мүбаризә апармагла јанашы, ејни заманда һәм евдән кәнарда ишләмәли, һәм дә ев ишләрини јеринә јетирмәлидирләр. Белә валидејнләрдән бири дејир: “Тәнһа валидејнләр жанглјора бәнзәјирләр. Алты ај мәшг етдикдән сонра, нәһајәт, дөрд кичик топу ејни вахтда һаваја атыб тутмағы өјрәнирсән. Лакин буну етмәји там өјрәнән кими, ким исә сәнә әлавә бир топ атыр!”
3 Натамам аиләләрдә ушаглар чох вахт өзүнәмәхсус чәтинликләрлә гаршылашырлар. Ола билсин, онлар, валидејнләринин гәфилдән бошанмасы вә ја онлардан биринин өлүмү илә әлагәдар јаранан ҝүҹлү һәјәҹан һиссләри илә мүбаризә апармалы олурлар. Санки атанын вә ја ананын олмамасы ушаглара пис тә’сир едир.
4. Јеһованын натамам аиләләрин гејдинә галдығыны һарадан билирик?
4 Натамам аиләләр, Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврләрдә дә мөвҹуд иди. Мүгәддәс Китабда дәфәләрлә “јетим” вә “дул гадын” һаггында хатырланыр (Чыхыш 22:22; Тәснијә 24:19–21; Ејуб 31:16–22). Јеһова Аллаһ онларын чәтин вәзијјәтләринә лагејд дејилди. Мәзмурчу, Аллаһы “јетимләрин атасы вә дул гадынларын һакими” адландырды (Мәзмур 68:5). Шүбһәсиз ки, Јеһова буҝүнкү натамам аиләләрә дә ејни ҹүр гајғы ҝөстәрир! Доғрудан да, Онун Кәламында, белә аиләләрин мүвәффәгијјәтә наил олмаларына көмәк едәҹәк принсипләр тәгдим едилир.
ЕВ ИШЛӘРИНИН ӨҺДӘСИНДӘН ҜӘЛМӘК
5. Тәнһа валидејнләр башланғыҹда һансы проблемләрлә гаршылашырлар?
5 Ев ишләринә даир мәсәләләри мүзакирә едәк. Бошанмыш бир гадын е’тираф едир: “Чох вахт киши көмәјинә еһтијаҹ дујурсан, мәсәлән, машынын бир јери хараб олдугда нә едәҹәјини билмирсән”. Буна бәнзәр шәкилдә, јени бошанмыш вә ја дул галмыш кишиләр дә, инди евдә јеринә јетирәҹәкләри ишин чох олдуғуну ҝөрәндә, чыхылмаз вәзијјәтдә галырлар. Евдә олан сәлигәсизлик исә, ушагларын өзләрини даһа зәиф вә гәтијјәтсиз һисс етмәләринә сәбәб олур.
6, 7. а) “Сүлејманын мәсәлләри” китабында “баҹарыглы арвад” һаггында һансы ҝөзәл нүмунә верилмишдир? б) Ев ишләрини чалышганлыгла јеринә јетирмәк, натамам аиләләрә неҹә көмәк едир?
6 Бу ишдә нә көмәк едә биләр? “Сүлејманын мәсәлләри” китабынын 31:10–31 ајәләриндә тәсвир олунан “баҹарыглы арвадын” (ЈД) нүмунәсини нәзәрдән кечирәк. Онун ҝөрдүјү ишин мүхтәлифлији валеһедиҹидир: алыр, сатыр, тикир, јемәк һазырлајыр, мүлк үчүн пул јығыр, әкинчиликлә мәшғул олур вә ишләрә нәзарәт едирди. Онун наилијјәтләринин сирри нәдә иди? О, сәһәрдән ахшама гәдәр сә’јлә чалышырды. Бундан әлавә, бә’зи ишләри башгаларына тапшырараг, еләҹә дә өз әлләри илә башгаларынын хејринә чалышараг, ишләрини јахшы тәшкил едирди. Онун тә’риф газанмасы тәәҹҹүблү дејил!
7 Әҝәр ушагларынызы тәнһа бөјүдүрсүнүзсә, евдәки мәс’улијјәтләринизә виҹданла јанашын. Белә бир ишдән севинҹ әлдә един, чүнки бу, сизин ушагларынызы даһа чох хошбәхт едәҹәкдир. Бунунла бәрабәр, ишләри дүзҝүн планлашдырмаг вә гајдасына салмаг да ваҹибдир. Мүгәддәс Китабда дејилир: “Чалышган адамын дүшүнҹәләри анҹаг бәрәкәт ҝәтирәр” (Сүлејманын мәсәлләри 21:5). Ушагларыны тәнһа тәрбијә едән бир ата е’тираф едир: “Мән, аҹана гәдәр јемәк һаггында дүшүнмүрәм”. Анҹаг дүшүнүлмүш сурәтдә һазырланмыш јемәк, адәтән тәләсик олараг һазырланан јемәкдән даһа дојдуруҹу вә ҹәлбедиҹи олур. Һәмчинин, ола билсин, сизин үчүн јени олан ев ишләрини јеринә јетирмәји дә өјрәнмәлисиниз. Бә’зи тәнһа аналар, тәҹрүбәли достлары вә көмәк етмәјә һазыр олан мүтәхәссисләрлә мәсләһәтләшәрәк, һәмчинин фајдалы мәсләһәтләр верилән китаблары охујараг, рәнҝләмәји, су кәмәрини тә’мир етмәји вә автомобилин чәтин олмајан тә’мир ишләрини ҝөрмәји өјрәнибләр.
8. Натамам аиләләрдәки ушаглар ев ишләриндә валидејнләринә неҹә көмәк едә биләрләр?
8 Ушаглардан көмәк истәмәк дүзҝүндүрмү? Ушагларыны тәнһа бөјүтмәли олан ана белә бир нәтиҹәјә ҝәлмишдир: “Инсан чалышыр ки, ушагларынын һәјатыны асанлашдырмагла һәјат јолдашынын бошлуғуну долдурсун”. Белә истәји баша дүшмәк олур, лакин бу, ушаглара һәр заман фајда ҝәтирмир. Мүгәддәс Китаб дөврләриндә Аллаһдан горхан јенијетмәләрин өз вәзифәләри варды (Тәквин 37:2; Нәшидәләр Нәшидәси 1:6). Буна ҝөрә, ушаглары һәддиндән артыг јүкләмәмәк үчүн диггәтли олмаг лазым ҝәлсә дә, онлара мүхтәлиф ишләр, мәсәлән, габлары јумаг вә отагларыны сәлигәјә салмаг кими ишләр тапшырмаг мүдриклик оларды. Нәјә ҝөрә бә’зи ишләри бирликдә етмәјәсиниз? Бу, чох севинҹ ҝәтирә биләр.
ЕВИ ДОЛАНДЫРМАГ ЧӘТИН МӘСӘЛӘДИР
9. Тәнһа аналарын әксәријјәти нәјә ҝөрә мадди чәтинликләрлә гаршылашырлар?
9 Тәнһа валидејнләрин әксәријјәтинә өзләринин мадди еһтијаҹларыны тә’мин етмәк чәтиндир, бу, евли олмајан ҝәнҹ аналар үчүн исә хүсусилә ағырдырa. Дөвләт тәрәфиндән көмәк тәгдим олунан өлкәләрдә, һеч олмазса һәр һансы бир иш тапана гәдәр бу ҹүр көмәкдән истифадә етмәк мүдриклик оларды. Мүгәддәс Китаб, лазым ҝәлдикдә бу ҹүр имканлардан истифадә етмәјә мәсиһчиләрә иҹазә верир (Ромалылара 13:1, 6). Буна бәнзәр чәтинликләрлә дуллар вә бошананлар да гаршылашырлар. Илләр боју ев ишләри илә мәшғул оланларын әксәријјәти, бир даһа евдән кәнарда ишләмәјә мәҹбур олур вә чох вахт садәҹә маашы аз олан иш тапа билирләр. Бә’зиләри пешә һазырлығы групларында вә ја гыса мүддәтли курсларда тә’лим алмагла өз вәзијјәтләрини јүнҝүләшдирмәјә наил олурлар.
10. Тәнһа ана нәјә ҝөрә иш ахтармалы олдуғуну ушагларына неҹә изаһ едә биләр?
10 Әҝәр ушагларыныз иш ахтармағыныза ҝөрә наразылыгларыны билдирәрләрсә, тәәҹҹүбләнмәјин вә һеч бир шејдә өзүнүзү ҝүнаһландырмајын. Нәјә ҝөрә ишләмәли олдуғунузу онлара изаһ един вә онларын тәләбатларынын гејдинә галмағы сизә Јеһованын әмр етдијини баша дүшмәләринә көмәк един (1 Тимотејә 5:8). Вахт кечдикҹә ушагларын әксәријјәти баш верән дәјишиклијә алышыр. Лакин чалышын ки, ҝәрҝин һәјат тәрзинизин јол вердији гәдәр, ушагларынызла даһа чох вахт кечирәсиниз. Сизин мәһәббәтиниз вә диггәтли олмағыныз, аиләнизин мә’руз галдығы мадди зәрбәләрин тә’сирини јүнҝүлләшдирә биләр (Сүлејманын мәсәлләри 15:16, 17).
КИМ КИМӘ ГАЈҒЫ ҜӨСТӘРИР?
11, 12. Тәнһа валидејнләр мүнасибәтлә әлагәдар һансы нормалара риајәт етмәлидирләр вә онлар буну неҹә едә биләрләр?
11 Тәнһа валидејнләрин өз ушагларына хүсусилә јахын олмалары тәбиидир, лакин бу заман диггәтли олмаг лазымдыр ки, Аллаһын валидејнләрлә ушаглар арасында тә’јин етдији мүнасибәт нормалары позулмасын. Мәсәлән, әҝәр тәнһа ана аиләнин башчылыг мәс’улијјәтләрини оғлуна һәвалә едәрсә вә јахуд гызыны өзүнә сирдаш билиб, шәхси проблемләрини онун үстүнә атарса, ҹидди чәтинликләр јарана биләр. Бу, мүнасиб давраныш дејил, ушагда стресс јарадар вә ја онун чашыб галмасына сәбәб ола биләр.
12 Ушагларынызы әмин един ки, онлар сизин јох, бир валидејн кими, сиз онларын гајғысына галаҹагсыныз. (2 Коринфлиләрә 12:14 илә мүгајисә един.) Бә’зән мәсләһәт вә ја көмәјә еһтијаҹыныз ола биләр. Буну өз ушагларыныздан јох, мәсиһчи ағсаггаллардан вә јахуд да јеткин мәсиһчи гадынлардан истәјә биләрсиниз (Титуса 2:3).
ТӘРБИЈӘ ҺӘМИШӘ ОЛДУҒУ КИМИ ЗӘРУРИДИР
13. Тәнһа ана тәрбијә илә әлагәдар һансы проблемлә гаршылаша биләр?
13 Ушаглар онун тәләбләринә ҹидди јанашсын дејә, адәтән кишијә чох чалышмаг лазым ҝәлмир, лакин гадын буна һәр заман асанлыгла наил ола билмир. Бир тәнһа ана дејир: “Оғулларым хариҹи ҝөрүнүшдән јеткин кишијә бәнзәјирләр. Бә’зән онларын јанында гәрарсыз вә зәиф ҝөрүнмәмәк асан олмур”. Ола билсин ки, севимли һәјат јолдашынызын өлүмүнә ҝөрә һәлә дә кәдәр ичиндәсиниз вә ја никаһынызын дағылмасы илә әлагәдар тагсыркарлыг вә гәзәб һисси кечирирсиниз. Әҝәр ушагларын һимајәдарлығыны кечмиш әринизлә бөлүшүрсүнүзсә, онда ушағынызын онунла јашамаг истәјәҹәјиндән нараһат ола биләрсиниз. Бу ҹүр нараһатчылыг, ушагларын тәрбијәсиндә таразлығы ҝөзләмәјә мане ола биләр.
14. Тәнһа валидејнләр ушағын тәрбијәсилә әлагәдар таразлашмыш нөгтеји–нәзәрләри неҹә горуја биләрләр?
14 Мүгәддәс Китабда дејилир ки, “өзбашына бурахылан ушаг анасыны утандырыр” (Сүлејманын мәсәлләри 29:15). Аиләдә гајда–ганун јарадараг вә онлара табе олмағы тәләб едәрәк Јеһованын көмәјинә бел бағлаја биләрсиниз, буна ҝөрә дә тагсыркарлыг, виҹдан әзабы вә ја горху һиссинә гапылмајын (Сүлејманын мәсәлләри 1:8). Мүгәддәс Китабын принсипләриндән әл чәкмәјин (Сүлејманын мәсәлләри 13:24). Мүдриклик, ардыҹыллыг вә мәтанәтлилик ҝөстәрмәјә чалышын. Вахт кечдикҹә ушагларын чоху белә ҹәһдләрә һај верирләр. Бунунла бәрабәр, сиз өз ушагларынызын һиссләрини нәзәрә алмалысыныз. Мәсәлән, тәнһа бир ата сөјләјир: “Мән ушагларымы тәрбијә едәркән, аналарыны итирмәјин онлар үчүн нә гәдәр ағыр олдуғуну даима јадда сахлајырам. Фүрсәт дүшән кими онларла сөһбәт едирәм. Шам јемәјини һазырлајаркән, сәмими сөһбәтләр едирик. Белә анларда ушаглар мәнә һәгиги мә’нада е’тибар едирләр”.
15. Бошанмыш шәхс кечмиш һәјат јолдашы һаггында сөһбәт едәркән нәдән чәкинмәлидир?
15 Әҝәр сиз бошанмысынызса, кечмиш һәјат јолдашынызы ушагларынызын ҝөзүндә алчалтмаға чалышмаг аз фајда ҝәтирәҹәкдир. Валидејнләрин мүбаһисәси ушаглара чох пис тә’сир едир вә нәтиҹәдә, онлар сизин һеч биринизә һөрмәт етмәјәҹәкләр. Буна ҝөрә дә, “сән атандан һеч дә фәргләнмирсән!” кими аҹы сөзләр сөјләмәкдән чәкинин. Кечмиш һәјат јолдашыныз сизә нә гәдәр ағыр јара вурмуш олурса–олсун, о, һәр заман олдуғу кими, һәр ики валидејнинин дә мәһәббәтинә, диггәтинә вә тәрбијәсинә еһтијаҹ дујан ушағынызын атасы вә ја анасыдырb.
16. Натамам аиләдә һансы мөһкәмләндириҹи руһани мәшғулијјәт, тәрбијәнин ајрылмаз һиссәси олмалыдыр?
16 Әввәлки фәсилләрдә дејилдији кими, тәрбијә етмәк јалныз ҹәзаландырмаг јох, һәмчинин тә’лим вә нәсиһәт вермәк мә’насыны да дашыјыр. Јахшы руһани тә’лим програмы васитәсилә, бир чох чәтинликләри арадан галдырмаг олар (Филипилиләрә 3:16). Мүнтәзәм сурәтдә мәсиһчи јығынҹагларында иштирак етмәк зәруридир (Ибраниләрә 10:24, 25). Һәр һәфтә аиләви Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси кечирмәјин әһәмијјәти дә аз дејил. Дүздүр, буну етмәк һәр заман асан олмур. Ишләринә виҹданла јанашан бир ана дејир: “Иш ҝүнүндән сонра адам һәгигәтән дә динҹәлмәк истәјир. Амма мән бунун ваҹиб олдуғуну дәрк едәрәк, гызымла аиләви өјрәнмә кечирмәк үчүн әввәлҹәдән өзүмү һазырлајырам. Гызым аиләви өјрәнмәмизи чох севир!”
17. Павелин һәмкары олан Тимотејин ҝөзәл тәрбијәсиндән нә өјрәнмәк олар?
17 Һәвари Павелин һәмкары олан Тимотејә Мүгәддәс Китабын принсипләрини, еһтимал олундуғу кими, атасы дејил, анасы вә нәнәси өјрәтмишди. Бунунла белә, Тимотеј ҝөзәл мәсиһчи олду! (Һәвариләрин ишләри 16:1, 2; 2 Тимотејә 1:5; 3:14, 15). Әҝәр ушагларынызы “Рәббин тәрбијә вә нәсиһәти илә” бөјүтмәјә чалышырсынызса, мүвәффәгијјәтә наил олаҹағыныза үмид едә биләрсиниз (Ефеслиләрә 6:4).
ТӘНҺАЛЫҒА ГАЛИБ ҜӘЛМӘЈИН ҮСУЛУ
18, 19. а) Натамам аиләләрдә валидејнләрин јалгызлыг һиссләри нәдә ифадә олуна биләр? б) Шәһвани арзуларын өһдәсиндән ҝәлмәкдә көмәк едән һансы мәсләһәт верилир?
18 Тәнһа валидејнләрдән бири ҝилејләнәрәк демишдир: “Евә, дөрд дивар арасына гајытдыгда, хүсусилә дә ушаглар јатдыгдан сонра јалгызлыг дөзүлмәз олур”. Бәли, чох вахт јалгызлыг, тәнһа валидејнләрин гаршылашдыглары ән бөјүк проблемдир. Никаһа хас олан сәмими достлуг үнсијјәтинин вә нәвазишин һәсрәтини чәкмәк тәбиидир. Бәс бу проблеми нәјин баһасына олурса–олсун һәлл етмәјә чалышмаға дәјәрми? Һәвари Павелин ҝүнләриндә бә’зи ҝәнҹ дул гадынлар јол верирдиләр ки, “шәһвани арзулары Мәсиһә олан вәфадарлыгларына галиб ҝәлсин” (1 Тимотејә 5:11, 12). Шәһвани арзуларын руһани мәнафејә үстүн ҝәлмәсинә јол вериләрсә, бу, там мүвәффәгијјәтсизлијә уғрада биләр (1 Тимотејә 5:6).
19 Бир мәсиһчи ата дејир: “Ҹинси шөвг чох ҝүҹлүдүр, лакин онун өһдәсиндән ҝәлмәк мүмкүндүр. Ағлыныза белә фикирләр ҝәлдикдә, онларын үзәриндә дајанмаг олмаз. Онлары атмаг ҝәрәкдир. Һәмчинин ушағыныз барәдә дүшүнмәк дә көмәк едир”. Аллаһын Кәламында “дахили варлығынызын дүнјәви јөнләрини — ҹинси әхлагсызлығы... өлдүрүн”, дејә мәсләһәт верилир (Колослулара 3:5). Әҝәр сиз иштаһанызы “өлдүрмәјә” чалышырсынызса, дадлы јемәкләр тәсвир олунан журналлара бахар вә ја тәкҹә јемәк һаггында данышан инсанларла сөһбәт едәрсинизми? Әлбәттә ки, јох! Бу, шәһвани арзулара да аиддир.
20. а) Иманына шәрик олмајан адамла ҝөрүшә чыхан шәхси һансы тәһлүкә ҝөзләјир? б) Һәм биринҹи әсрдә, һәм дә бизим ҝүнләримиздә, никаһда олмајан кәсләр тәнһалыға неҹә үстүн ҝәлмишләр?
20 Бә’зи мәсиһчиләр онларын иманларына шәрик олмајан кәсләрлә ҝөрүшмәјә башлајырлар (1 Коринфлиләрә 7:39). Бу чыхыш јолудурму? Хејр! Бошанмыш мәсиһчи бир гадын дејир: “Тәнһалыгдан да пис шеј вар. Бу, дүзҝүн сечмәдијин шәхслә евли олмагдыр!” Әлбәттә ки, биринҹи әсрин мәсиһчи дул гадынлары да тәнһалыг һисси кечирирдиләр, лакин һикмәтли гадынлар гонаг гәбул етмәјә, мүгәддәсләрин ајагларыны јумаға, әзаб чәкәнләрә јардым ҝөстәрмәјә давам едирдиләр (1 Тимотејә 5:10). Бизим зәманәмиздә дә, чох илләр әрзиндә Аллаһдан горхан һәјат јолдашы тапмаға үмид едән садиг мәсиһчиләр фәалијјәтлә мәшғулдурлар. 68 јашлы мәсиһчи дул гадын, һәр дәфә өзүнү тәнһа һисс едәндә башга дул гадынлара баш чәкирди. О дејир: “Гонаглыға ҝедәндә, ев ишләри илә мәшғул оланда вә руһани ишләримин гејдинә галанда өзүмү тәнһа һисс етмәјә вахтым галмыр”. Аллаһын Падшаһлығы һаггында башгаларына өјрәтмәк, хүсусилә фајдалы вә хејирхаһ бир ишдир (Матта 28:19, 20).
21. Дуа вә достларла үнсијјәт, тәнһалығын өһдәсиндән ҝәлмәкдә неҹә көмәк едә биләр?
21 Әлбәттә, тәнһалыгдан мө’ҹүзәви сурәтдә јаха гуртармаг мүмкүн дејил. Анҹаг Јеһованын вердији гүввә сајәсиндә тәнһалыға таб ҝәтирмәк олар. Мәсиһчи “ҝеҹә–ҝүндүз нијаз вә дуалара давам” едән заман белә гүввәјә малик ола биләр (1 Тимотејә 5:5). Нијаз етмәк — сәмими хаһишләр, бәли, фәрјадла вә һәтта ҝөз јашлары илә көмәк үчүн едилән јалварышлардыр. (Ибраниләрә 5:7 илә мүгајисә един.) Үрәјини “ҝеҹә–ҝүндүз” Јеһоваја ачыб сөјләмәк, доғрудан да фајдалыдыр. Бундан әлавә, тәнһалығын јаратдығы бошлуғу долдурмаг үчүн фајдалы үнсијјәт чох шеј едә биләр. Сүлејманын мәсәлләри 12:25 ајәсиндә јазылдығы кими, бу ҹүр үнсијјәт заманы руһландырыҹы “јахшы сөз” ешитмәк мүмкүндүр.
22. Һәрдән тәнһалыг һисси јаранарса, нәји јада салмаг фајдалыдыр?
22 Әҝәр сиздә һәрдәнбир тәнһалыг һисси јаранырса — бу исә тамамилә мүмкүндүр — унутмајын ки, һәјатда һамынын проблеми олур. Һәгигәтән дә, һәр неҹә олурса–олсун “дүнјадакы гардашларымыз” да әзаб чәкирләр (1 Петер 5:9). Кечән ҝүнүн арзусу илә јашамагдан чәкинин (Ваиз 7:10). Һал–һазырда малик олдуғунуз үстүнлүкләри гијмәтләндирин. Вә ән ваҹиби исә, нөгсансызлығынызы горумаға вә Јеһованын үрәјини севиндирмәјә гәти гәрарлы олун (Сүлејманын мәсәлләри 27:11).
БАШГАЛАРЫ НЕҸӘ ЈАРДЫМ ЕДӘ БИЛӘРЛӘР?
23. Тәнһа валидејнләрлә әлагәдар, јығынҹагдакы мәсиһчиләрин үзәринә һансы мәс’улијјәт дүшүр?
23 Һәмиманлыларын дајаг дурмалары вә көмәк ҝөстәрмәләри олдугҹа ваҹибдир. Јагуб 1:27 ајәсиндә дејилир: “Ата Аллаһын јанында тәмиз вә ләкәсиз диндарлыг будур: Јетимләри вә дуллары онларын мәшәггәтли анларында зијарәт етмәк”. Бәли, мәсиһчиләр натамам аиләләрә көмәк етмәјә борҹлудурлар. Буну неҹә етмәк олар?
24. Еһтијаҹ ичиндә олан натамам аиләләрә неҹә көмәк етмәк олар?
24 Мадди ҹәһәтдән көмәк етмәк олар. Мүгәддәс Китабда дејилир: “Дүнјада фираван јашајыб, өз гардашынын еһтијаҹ ичиндә олдуғуну ҝөрән, лакин она рәһми ҝәлмәјән инсанда Аллаһын мәһәббәти неҹә јашаја биләр?” (1 Јәһја 3:17). Бурада “ҝөрән” кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү, тәсадүфән нәзәр салмаг дејил, диггәтлә бахмаг мә’насыны дашыјыр. Бу ҝөстәрир ки, хејирхаһ мәсиһчи аиләнин вәзијјәти вә тәләбатлары илә әввәлҹә таныш олмалыдыр. Ола билсин, аиләнин пула еһтијаҹы вар. Бәлкә дә, евдә нәјинсә тә’миринә көмәк етмәк лазымдыр. Вә ја бәлкә дә садәҹә ҝүнорта јемәјинә вә ја достлуг ҝөрүшләринә дә’вәт едиләрләрсә, натамам аиләләрин үзвләри миннәтдар оларлар.
25. Һәмиманлылар тәнһа валидејнләрә неҹә шәфгәт ҝөстәрә биләрләр?
25 Бундан башга, 1 Петер 3:8 ајәсиндә дејилир: “Һамыныз һәмфикир, башгаларынын дәрдинә шәрик, гардаш севән, шәфгәтли, меһрибан, тәвазөкар олун”. Алты ушаг анасы олан бир дул гадын сөјләјир: “Јашамаг асан дејил, бә’зән бу мәнә әзаб верир. Лакин баҹы вә гардашлар һәрдән мәнә дејирләр: “Ҹоан, етдијин иш чох ҝөзәлдир, сән әбәс јерә чалышмырсан”. Башгаларынын сәнин һаггында дүшүндүкләрини вә гајғы ҝөстәрдикләрини билмәк, чох көмәк едир”. Јашҹа бөјүк олан мәсиһчи гадынлар, ушагларыны тәнһа бөјүдән ҝәнҹ аналарын, кишиләрлә мүзакирә етмәјә чәкиндикләри проблемләри јаранан заман диггәтлә динләмәклә, онлара хүсуси көмәк ҝөстәрә биләрләр.
26. Јеткин мәсиһчиләр атасыз бөјүјән ушаглара неҹә көмәк едә биләрләр?
26 Мәсиһчи кишиләрин дә көмәк етмәк имканлары вар. Салеһ Ејуб дејирди: “Јардымчысы олмајан јетими гуртарардым” (Ејуб 29:12). Бизим ҝүнләримиздә дә бә’зи мәсиһчи кишиләр, атасыз бөјүјән ушаглара диггәт јетирир вә һеч бир ҝизли нијјәтләри олмадан, “сидги үрәкдән... ҝәлән мәһәббәт” ҝөстәрирләр (1 Тимотејә 1:5, И–93). Онлардан бә’зиләри өз аиләләринә е’тинасызлыг ҝөстәрмәдән, һәрдән белә ушагларла мәсиһчи хидмәтиндә әмәкдашлыг едир, евләринә аиләви өјрәнмәјә дә’вәт едир вә ја бош вахтларыны онларла бирҝә кечирирләр. Бу ҹүр хејирхаһлыг, атасыз бөјүјән ушағы пис јолдан горуја биләр.
27. Тәнһа валидејнләр кимин көмәјинә әмин ола биләрләр?
27 Әлбәттә ки, тәнһа валидејнләр, нәтиҹәдә “өз мәс’улијјәтинин јүкүнү” өзләри дашымалы олурлар (Галатијалылара 6:5). Буна бахмајараг, мәсиһчи баҹы–гардашлар вә шәхсән Јеһова Аллаһ онлары севир. Мүгәддәс Китабда Јеһова Аллаһ һаггында дејилир: “Јетими вә дул гадыны тутар” (Мәзмур 146:9). Јеһованын мәһәббәт долу көмәји сајәсиндә натамам аиләләр мүвәффәгијјәтә наил ола биләрләр!
a Ҝәнҹ мәсиһчи гадын әхлагсыз давранышына ҝөрә һамилә галарса, мәсиһчи јығынҹағы онун һәрәкәтинә гәтијјән бәраәт газандырмајаҹаг. Лакин о төвбә едәрсә, ағсаггаллар вә јығынҹағын диҝәр үзвләри она өз көмәкләрини тәклиф едә биләрләр.
b Биз бурада, ушағы, валидејнләрдән биринин амансызҹасына рәфтарындан мүдафиә етмәк лазым ҝәлән вәзијјәтләрдән бәһс етмирик. Әҝәр кечмиш һәјат јолдашыныз, сизи нүфуздан салмаға чалышараг, ушаглары сизи тәрк етмәјә разы етмәк истәјирсә, белә вәзијјәтдә неҹә давранаҹағынызы, мәсиһчи јығынҹағынын ағсаггаллары кими тәҹрүбәли достларла мәсләһәтләшмәјиниз јахшы оларды.