QAYDA 5
Böyük nəsihəti
BÖYÜK NƏSİHƏTİ NƏ DEMƏKDİR?
Böyüklər uşaqlara yol göstərməli, onlara məsləhət verməlidir. Uşaqlar buna möhtacdır. Bir valideyn kimi bunu sizdən yaxşı heç kim edə bilməz. Əslinə qalsa, bu sizin məsuliyyətinizdir. Lakin başqa böyüklər də övladınıza kömək edib, məsləhət verə bilər.
BÖYÜK NƏSİHƏTİ NƏ ÜÇÜN VACİBDİR?
Bir çox ölkələrdə uşaqlar böyüklərlə çox az vaxt keçirir. Məsələn,..
Uşaqlar günün çoxunu məktəbdə keçirir, orada isə şagirdlərin sayı müəllimlərdən və digər böyüklərdən qat-qat çoxdur.
Bəzi uşaqlar məktəbdən qayıdanda evdə tək olurlar, çünki valideynlərin ikisi də işləyir.
Bir araşdırmaya əsasən, Birləşmiş Ştatlarda 8—12 yaş arası uşaqlar hər gün orta hesabla altı saat elektron cihazlarla vaxt keçirirləra.
Bir kitabda deyilir: «Uşaqlar öyüd-nəsihət, məsləhət üçün analarına, atalarına, müəllimlərinə və başqa böyüklərə yox,.. öz yaşıdlarına üz tuturlar» («Hold On to Your Kids»).
NƏSİHƏTİ NECƏ VERMƏLİ?
Övladlarınızla vaxt keçirin.
MÜQƏDDƏS KİTAB PRİNSİPİ: «Uşağa düzgün yolu öyrət, qocalanda da o yoldan çıxmaz» (Məsəllər 22:6).
Uşaqlar sövqi-təbii olaraq valideynlərindən məsləhət gözləyirlər. Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, uşaqlar, hətta yeniyetməlik dövrünə daxil olanda da valideynlərinin məsləhətini yaşıdlarının məsləhətindən üstün tuturlar. Doktor Lorens Stainberq «Siz və övladınız» adlı kitabda yazır: «Valideynlər yeniyetməlik və gənclik dövründə insanın əhvali-ruhiyyəsinə və davranışına təsir göstərən ən böyük qüvvə olaraq qalırlar». O həmçinin əlavə edir: «Yeniyetmələr həmişə dediyinizi qəbul etməsə də, yaxud hər sözünüzlə razılaşmasa da, sizin fikrinizi bilmək istəyirlər və dediyinizə qulaq asırlar» («You and Your Adolescent»).
Övladınız sizdən məsləhət gözlədiyi üçün bu fürsəti əldən verməyin. Onunla vaxt keçirin, fikrinizi, dəyərlərinizi və təcrübənizi onunla bölüşün.
Başqalarının köməyindən yararlanın.
MÜQƏDDƏS KİTAB PRİNSİPİ: «Hikmətli ilə oturub-duran hikmətli olar» (Məsəllər 13:20).
Bəlkə, elə bir adam tanıyırsınız ki, övladınız üçün yaxşı örnək ola bilər. Onda övladınızın həmin adamla vaxt keçirməsi üçün şərait yarada bilərsiniz. Əlbəttə ki, bu sizi valideyn məsuliyyətindən azad etməyəcək. Uşağın tərbiyəsilə siz məşğul olmalısınız. Lakin etibar etdiyiniz, övladınıza zərər yetirməyəcəyini bildiyiniz başqa bir böyük adam da övladınıza kömək edə bilər. Müqəddəs Kitabdan oxuyuruq ki, Timuti artıq yetkin insan olsa da, həvari Bulusla ünsiyyəti ona çox böyük fayda gətirmişdi. Timutinin dostluğunun Bulusa da köməyi dəymişdi (Filippililərə 2:20, 22).
Bu gün bir çox ailələr qohum-əqrəbadan uzaq yaşayır, məsələn, bəzən nənə-baba, əmilər, dayılar, xalalar, bibilər və digər qohumlar başqa ölkədə yaşayırlar. Əgər sizin də ailənizdə belədirsə, onda baxın görün yeniyetmə övladınızda görmək istədiyiniz keyfiyyətlər kimdə var və övladınız üçün onlarla ünsiyyət etməyə şərait yaradın.
a Bu araşdırmaya əsasən, yeniyetmələr elektron cihazlarla gündə orta hesabla doqquz saat vaxt keçirir. Uşaqlar və yeniyetmələrlə bağlı bu statistikaya məktəbdə, yaxud ev tapşırığını edərkən internetdə keçirdikləri vaxt daxil deyil.