SUKKUN-SUKKUN NI AKKA NA POSO
Penting Dope Sopan Santun?
‘Dang adong hea halak na mambukkahon pintu tu au. Boasa pola ikkon bukkaokku pintu tu halak i?’
‘Godang nai dope na porlu dipikkirhon sian apala mandok “tolong”, “mauliate”, dohot “permisi”.’
‘Marhua pola sopan tu adek dohot tu kakak, kan keluarga do.’
Sering do hamu mandok songon i? Molo sering, hamu do na rugi sebenarna. Alana godang do manfaatna molo sopan hita.
Aha do na porlu diboto hamu taringot sopan santun?
Adong do tolu manfaatna molo sopan hamu:
Denggan ma reputasimuna. Denggan manang na dang pandangan ni halak tu hamu, tergantung tu caramuna tikki berurusan dohot nasida do. Molo sopan hamu, gabe dianggap ma hamu songon halak naung dewasa jala bertanggung jawab. Ujungna, gabe diargai akka halak ma hamu. Alai molo kasar do hamu, gabe dianggap ma hamu jolma na egois. Alani i, gabe mago ma akka kesempatanmuna lao mandapot parkarejoan dohot akka na asing. Bibel mandok, “Molo kejam sasahalak, parohon jea do i tu ibana.”—Poda 11:17.
Gabe lomo ma roha ni halak mardongan tu hamu. Bibel mandok, “Patuduhon hamu ma holong. Ai holong ni roha do na boi mambahen jolma marsada.” (Kolosse 3:14) Marlakku do prinsip on tikki mangalului dongan. Lomo do roha ni halak mardongan tu halak na sopan jala na burju tu nasida. Ise huroa na olo mardongan tu halak na kasar dohot tu na jugul?
Gabe burju ma halak tu hamu. Sahalak remaja na margoar si Jennifer mandok, “Molo torus hamu sopan, halak na sebelumna kasar tu hamu boi do gabe burju tu hamu. Alai molo kasar do hamu tu na asing, halak i pe gabe kasar do tu hamu.” Bibel mandok, “Panuhatan na dipakke hamu lao manuhat, i do pakkeonna lao manuhat tu hamu.”—Mateus 7:2.
Kesimpulanna: Tiap ari do hita berurusan dohot halak na asing. Songon dia dibahen hamu tu halak na asing, songon i ma bahenonna tu hamu. Jadi, massai rikkot do asa toktong sopan!
Carana padenggatton pangalaho
Parrohahon ma songon dia pangalahomuna saleleng on. Sukkun ma on tu dirimuna: ‘Sopan do au tikki makkatai dohot halak na uttua sian au? Sadia jotjot do au mandokkon “tolong”, “mauliate”, manang “permisi”? Sibuk do au manjaha manang mambalos SMS tikki makkata-hatai dohot halak na asing? Sopan do au tu natua-tuakku, tu kakakku, dohot tu adekku? Manang gabe lomo-lomokku do tu halak i “ala keluargakku” nasida?’
Bibel mandok: “Parjolo ma hamu pasangappon halak na asing.”—Rom 12:10.
Bahen ma tujuan. Suratton ma tolu na boi dibahen ho lao padenggatton pangalahom. Contohna, dibahen si Alisson na marumur 15 do tujuan asa “gabe halak na hatop mambege, sian apala gabe halak na malo makkatai”. Molo si David na marumur 19 taon, berupaya do ibana asa unang mar-SMS tikki rap dohot keluargana manang donganna. Didok ibana, “Dang sopan songon i. Alana molo mar-SMS au, hira na hudok do tu nasida unlomo rohakku makkatai tu halak na asing sian apala tu nasida.” Si Edward na marumur 17 taon, berupaya do asa unang mamotong pakkataion ni halak na asing. Jala si Jennifer na dipaboa nakkin, berupaya do asa memperbaiki sikapna tu akka halak naung matua. Didok ibana, “Biasana husapa do halak i. Alai pittor hubahen do alasan asa boi au rap dohot dongan sebayakku. Saonari, berupaya do au asa lam mananda nasida. Hasilna, on mambahen au gabe lam sopan.”
Bibel mandok: “Unang ma holan mamparrohahon na porlu di hamu, alai parrohahon ma na porlu di na asing.”—Pilippi 2:4.
Periksa ma aha naung berhasil diulahon hamu. Saleleng sabulan, parrohahon ma songon dia pangalahom dohot songon dia caram makkatai. Tarlumobi di bagian dia na naeng dipadenggan ho. Di akhir bulan, pikkirhon ma: ‘Aha do manfaat na huhilala ala lam sopan au? Adong dope na naeng hupadenggan? Bahen ma tujuan na baru.
Bibel mandok: “Aha na dihalomohon rohamuna bahenon ni halak tu hamu, ikkon songon i do bahenonmuna tu nasida.”—Lukas 6:31.