Maan Biblu’n nun kannganlɛ’n yo e wun sa ye dan
“Nyanmiɛn mmla’n i sufalɛ’n yo n fɛ.”—RƆM. 7:22.
MAAN AMUN KUNNDƐ KOSAN NGA’M BE SU TƐLƐ :
?Sɛ amun bo be ɲin ase be kanngan Biblu’n nun blɛblɛblɛ’n, i su mmlusuɛ benin yɛ amún ɲɛ́n i ɔ?
?Ngue yɛ é yó naan y’a si Biblu’n nun ndɛ nga e kwla fa uka e wiengu’n niɔn?
?Wafa sɛ yɛ Biblu’n i nun kannganlɛ kpa’n sasa e ɔ?
1-3. ?Kɛ e kanngan Biblu’n nun mɔ e fa i nun ndɛ’n su’n, mmlusuɛ benin yɛ e ɲɛn i ɔ?
ANIAAN bla kpɛnngbɛn kun seli kɛ: “N la Zoova i ase cɛn kwlaa, i Ndɛ’n m’ɔ uka min mɔ n wun i wlɛ’n ti.” Aniaan bla sɔ’n, w’a kanngan Biblu’n i wunmuan’n nun kpɛ 40 tra su, sanngɛ ɔ tɛ kanngan nun. Aniaan talua kun liɛ’n, ɔ klɛli kɛ Biblu’n nun kannganlɛ’n ti’n, ɔ wun i wlɛ kɛ Zoova o lɛ sakpa. Ɔ maan, ɔ wa fɛli i wun mantannin Zoova kpa. Ɔ seli kɛ: “Aklunjuɛ nga n di’n, n nin a dimɛn i sɔ le!”
2 Akoto Piɛli wlali e kwlaa e fanngan kɛ e “kunndɛ Nyanmiɛn ndɛ b’ɔ ti kɛ nɔnnɔn bɔ b’a gua-man nun like’n” sa’n. (1 Piɛ. 2:2) Kɛ e kanngan Biblu’n nun mɔ e fa i nun ndɛ’n su’n, e akunndan’n buman e fɔ. Kpɛkun, e si like nga ti yɛ e o mɛn nun’n. Asa ekun’n, ɔ uka e maan be nga be klo Ɲanmiɛn mɔ be su i kɛ e sa’n, e nin be e afiɛn’n mantan kpa. I kwlaa ngalɛ’n ti’n, ɔ fata kɛ ‘Nyanmiɛn mmla’n i sufalɛ’n yo e fɛ.’ (Rɔm. 7:22) Sanngɛ e kwla ɲɛn i su mmlusuɛ wie mun ekun. ?Mmlusuɛ sɔ mun yɛle benin?
3 Kɛ blɛblɛblɛ amún sí Zoova nin i Wa’n, nn amún kló be kpa. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn amún kló amun wiengu wie. Biblu’n nun like suanlɛ’n ti’n, amún sí kɛ ɔ ka kan Ɲanmiɛn wá núnnún mɛn tɛ nga. Kpɛkun wafa ng’ɔ́ dé sran kpa mun’n, amún sí i wie. Kɛ amún bó jasin’n, amun kwla yiyi ndɛ fɛ sɔ’n nun kle sran mun. Sɛ amun kan ninnge nga amun suannin be Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kle sran mun’n, Zoova yrá amun su.
MAAN E KANNGAN NUN NAAN E BU SU AKUNNDAN
4. ?Ndɛ nga Ɲanmiɛn kɛnnin i Zozie 1:8 nun’n, i bo yɛle benin?
4 Zoova kunndɛman kɛ, kɛ é kɛ́nngɛn i Ndɛ’n nun’n e kpli. Ɔ seli Zozie m’ɔ ti i sufuɛ laa’n kɛ: ‘Mmla ng’ɔ ti klɛwa fluwa nga nun’n, kan flan nun. Bu i akunndan wia su nin kɔnguɛ.’ (Zoz. 1:8; Jue. 1:2) I sɔ mɔ Ɲanmiɛn kannin’n, yɛle kɛ e kɛnngɛn i Ndɛ’n nun blɛblɛblɛ naan y’a kwla bu su akunndan. Like nga e kɛnngɛn i Biblu’n nun mɔ e ‘bu i su akunndan’n,’ ɔ tike e ɲin. Kpɛkun, ɔ wla e fanngan kpa. Kɛ é kánngan Biblu’n nun mɔ e fite ndɛ annzɛ laa sa wie m’ɔ wla fanngan’n su’n, maan e kanngan nun blɛblɛblɛ. Wie liɛ bɔbɔ kɛ é kánngan nun’n, e nɛn’n kwla fite kan. Kɛ ɔ yo sɔ’n, ndɛ’n kwla wluwlu e wun kpa. ?Ngue ti yɛ i sɔ’n ti cinnjin ɔn? Afin kɛ e wun afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn man e’n i wlɛ kpa’n, e ɲan wunmiɛn e fa su.
5-7. An fa sa wie mun kle kɛ, kɛ e bo e ɲin ase e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, i sɔ’n kwla uka e (a) naan y’a nanti Ɲanmiɛn mmla’m be su, (b) naan y’a kan ndɛ amanniɛn su, (c) naan blɛ kekle nun bɔbɔ’n, y’a lafi Zoova su.
5 Kɛ é kánngan Biblu’n i lika wie m’ɔ yo e kɛ i nun ndɛ’m be wlɛ wunlɛ ti kekle’n, like ng’ɔ kwla uka e’n, yɛle kɛ maan e bo e ɲin ase e kanngan nun blɛblɛblɛ naan y’a kwla bu su akunndan. Maan e fa sunnzun ase nsan e yiyi nun. I klikli’n, aniaan gbanflɛn kun kánngan Biblu’n nun kɔ́’n, w’a ju Ose fluwa’n su. Kɛ ɔ kanngan i ndɛ tre 4, i mma 11 lele 13 nun’n, ɔ jran ɔ bu akunndan. (An kanngan Oze 4:11-13 nun.) ?Ngue ti yɛ ɔ jran bu ndɛ sɔ’n i su akunndan ɔn? Afin i suklu lɔ’n, be wlɛwlɛli i kɛ ɔ kunndɛ bla. Ɔ maan kɛ ɔ bu Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’m be akunndan’n, ɔ se i klun lɔ kɛ: ‘Yoo, sa tɛtɛ nga sran’m be yo’n, maan ɔ yo nvialiɛ nun o, Zoova wun i kwlaa. Ɔ fataman kɛ n fɔkɔ i awlɛn.’ Siɛn’n, aniaan bian’n fua kpa kɛ ɔ́ nánti Ɲanmiɛn i mmla’m be su titi.
6 Sunnzun ase nɲɔn su’n yɛ. Aniaan bla kun su bo i ɲin ase kanngan Zoɛl fluwa nun kpɛkun, w’a ju i ndɛ tre 2, i mma 13 su. (An kanngan Zoɛl 2:13 nun.) Kɛ ɔ kanngan ndɛ mma sɔ m’ɔ bu i akunndan’n, w’a wun i wlɛ kɛ Zoova “i klun ti ufue, ɔ si aunnvuɛ. Ɔ faman ya ndɛndɛ. I klun ufue liɛ’n gua lɛ ngbɛn yɛ be isa ɔ.” Ɔ maan ɔ se i klun lɔ kɛ, ɔ fata kɛ i nzuɛn’n fa Zoova liɛ’n. Ɔ fa ajalɛ kɛ ɔ́ káci i aeliɛ wie mun. Afin wie liɛ’n, kɛ ɔ́ kán ndɛ klé i wun’n annzɛ sran uflɛ’n, ɔ kɛn i ya su yɛ i nuan fite tɛtɛ.
7 I nsan su’n, maan e fa aniaan kun m’ɔ le bla nin ba mɔ i junman sacili’n i sunnzun ase. Wafa ng’ɔ ko yo naan w’a tɛ i awlobo’n, i ngokɔɛ’n nun yɛ ɔ ti ɔ. Ɔ́ bó i ɲin ase kánngan Naɔm 1:7 nun’n, w’a wun kɛ Zoova liɛ’n “awlaboɛ blɛ nun’n, i sin yɛ be fia-a. Be nga be fiɛ i fɔnvɔ’n bo’n, ɔ nian be lika.” Ndɛ sɔ’n fɔnvɔ aniaan’n dan. Ɔ wun kɛ i bɔbɔ nin i awlobo’n, Zoova nian be lika. Ɔ maan, ɔ yaci kokolɛ dan’n. I sin’n, ɔ bo i ɲin ase kanngan Naɔm 2:1 nun. (An kanngan nun.) E niaan’n wun kɛ kannzɛ lika’n ti kekle i su’n, sanngɛ ɔ fata kɛ ɔ bo jasin fɛ’n fa kle kɛ Zoova yɛ ɔ ti i fiawlɛ ɔ. Kannzɛ aniaan’n wo junman kunndɛlɛ su’n, sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ le mɔcuɛ kwlaa nun’n, ɔ́ súan jasin fɛ’n bolɛ’n bo.
8. Kɛ amún kánngan Biblu’n nun’n, ndɛ fɛ wie mɔ amun wunnin i’n, amun bo su kpe kan.
8 Biblu’n i lika nga sran wie’m be kwla bu i kɛ be nun ndɛ’m be wlɛ wunlɛ’n ti kekle’n, be nun wie’m be nun yɛ y’a wun afɔtuɛ kpa nga e kannin be ndɛ lɛ mun ɔn. Kɛ é kánngan Ose nin Zoɛl ɔ nin Naɔm be fluwa’n nun mɔ e wun be nun afɔtuɛ mun’n, e kunndɛman kɛ é yáci be nun kannganlɛ. Fluwa sɔ’m be kwla fɔnvɔ e yɛ be kle e ngwlɛlɛ. Like kunngba’n yɛ Biblu’n wunmuan’n kwla yo ɔ. Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti kɛ asiɛ kun mɔ i bo lɔ’n, ninnge kpakpa kɛ diaman sa’n, be sɔnnin lɔ kpa ɔ. Maan e kunndɛ diaman sɔ mun kpa. Yɛle kɛ, kɛ é kánngan Biblu’n nun’n, maan e kunndɛ atin nga Ɲanmiɛn kle e’n, ɔ nin fɔnvɔlɛ ndɛ mun.
E MIAN E ƝIN NAAN E WUN I NUN NDƐ’M BE WLƐ
9. ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ kpa ɔ?
9 Kannzɛ ɔ ti cinnjin kɛ cɛn kwlaa e kanngan Biblu’n nun’n, sanngɛ ɔ fata kɛ e wun like nga e kanngan’n i wlɛ. I sɔ’n ti kɛ é kánngan Biblu’n nun’n, maan e fa fluwa nga anuannzɛ yi be mun naan e kunndɛ sran nin lika nin sa nga be kan be ndɛ’n, be su like. Sɛ e wunman wafa ng’ɔ fata kɛ e nanti Biblu’n i nun ndɛ wie su’n, e kwla usa asɔnun kpɛnngbɛn annzɛ Klistfuɛ wie mɔ w’a tin Ɲanmiɛn sulɛ nun’n, i ngwlɛlɛ afɛ. Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun like nga ti yɛ ninnge’m be wlɛ wunlɛ kpa’n ti cinnjin’n, amun e fa Klistfuɛ klikli’m be nun kun m’ɔ kplinnin i ɲin wunnin Ɲanmiɛn ndɛ’n i wlɛ kpa’n i sunnzun ase. Sran sɔ’n yɛle Apolɔsu.
10, 11. (a) ?Wafa sɛ yɛ be ukali Apolɔsu naan w’a si like kle kpa ɔ? (b) ?Ngue yɛ Apolɔsu i su ndɛ’n kle e ɔ?
10 Apolɔsu ti Zuifu yɛ “ɔ si Nyanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n kpa.” Asa ekun’n, “ɔ ti waka-waka.” Sa Nga Be Yoli’n fluwa’n waan: “Ɔ kan Jésus ndɛ’n yɛ ɔ kle sran’m be like weiin, sanngɛ Zan i batɛmu kunngba cɛ yɛ be yoli i-ɔ.” Apolɔsu siman kɛ Zezi kannin batɛmu’n i su ndɛ uflɛ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun. Kɛ ɔ bali Efɛzi lɛ mɔ Prisiyi nin i wun Akilasi be tili like ng’ɔ kleli’n, be kleli i “Nyanmiɛn ndɛ’n weinwein kpa.” (Yol. 18:24-26) ?Wafa sɛ yɛ i sɔ’n yoli Apolɔsu i ye ɔ?
11 Kɛ Apolɔsu fɛli i Efɛzi lɛ’n, ɔ ɔli Akai lɔ Ɲanmiɛn ndɛ’n i kanlɛ wie. “Kɛ ɔ juli lɔ’n, ɔ ukali be bɔ be lafi Nyanmiɛn su i ye dan b’ɔ yoli be’n ti, afin ɔ kpalo Zuif’m be ndɛ’n yakpa su nzra nun, yɛ ɔ kan kle be weiin kɛ be klɛli i Nyanmiɛn Ndɛ’n nun kɛ Jésus yɛ ɔ ti Krist nin-ɔn.” (Yol. 18:27, 28) Siɛn’n, Apolɔsu kwla yiyi batɛmu nga be yo sran kun m’ɔ kaci Klistfuɛ’n i nun weinwein kpa. Ninnge m’ɔ wunnin be wlɛ kpa’n ti’n, ɔ “ukali” be nga be su bo Ɲanmiɛn i sulɛ bo’n, be kpa naan b’a wɔ be ɲrun. ?Ngue yɛ Apolɔsu i su ndɛ’n kle e ɔ? Ɔ kle e kɛ maan e mian e ɲin e wun ndɛ nga e kɛnngɛn i Biblu’n nun’n i wlɛ kpa. Asa ekun’n, sɛ sran uflɛ waan ɔ́ úka e naan y’a si like kle’n, maan e kan e wun ase e kplin su yɛ e lɛ i ase. I liɛ’n, é sí like klé kpa.—An nian kuku “?Ninnge nga e di be su siɛn’n yɛ amun fa kle sran mun ɔn?” nun.
MAAN E FA LIKE NGA E SUAN’N UKA SRAN UFLƐ
12, 13. Wafa nga amun kwla fa Biblu’n nun ndɛ’n uka like suanfuɛ kun wɛtɛɛ su naan w’a wɔ i ɲrun Ɲanmiɛn sulɛ nun’n, amun fa sa wie mun yiyi.
12 Kɛ Prisiyi nin Akilasi nin Apolɔsu sa’n, e kwla uka sran uflɛ. ?Kɛ amun uka Biblu’n nun like suanfuɛ kun m’ɔ kaci i aeliɛ’n naan w’a su Ɲanmiɛn kpa’n, i sɔ’n yo amun sɛ? ?Sɛ amun ti asɔnun kpɛnngbɛn’n, kɛ amun fa Biblu’n nun ndɛ kun uka aniaan kun mɔ kekle’n wo i su m’ɔ fin kekle sɔ’n nun fite’n, mɔ i sin ɔ la amun ase’n, i sɔ’n yo amun sɛ? Nanwlɛ, kɛ e fa Biblu’n e uka sran kun m’ɔ kaci i mɛn dilɛ wafa’n, e klun jɔ dan.a ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ e kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn?
13 Eli blɛ su’n, Izraɛlifuɛ sunman be akunndan yoli nɲɔnnɲɔn. Yɛle kɛ sɛ Zoova yɛ bé sú i o, annzɛ amuɛn yɛ bé sɔ́ i o, be kleman kun. Ndɛ nga Eli kan kleli be’n, ɔ kwla uka Biblu’n nun like suanfuɛ kun mɔ kɛ ɔ yo naan ɔ wɔ i ɲrun Zoova i sulɛ nun’n, ɔ sisi i bo’n. (An kanngan 1 Famiɛn Mun 18:21 nun.) Biblu’n nun like suanfuɛ wie o lɛ’n, kɛ mɔ i janvuɛ annzɛ i osufuɛ’m be kwla kɛn i wun ndɛ tɛ ti’n, srɛ kun i. E kwla fa ndɛ ng’ɔ o Ezai 51:12, 13 nun’n, e ukɛ i naan w’a fa ajalɛ kɛ ɔ́ sú Zoova.—An kanngan nun.
14. ?Ngue yɛ amún yó naan sɛ ɔ fata kɛ amun uka sran wie’n, amun wla w’a kpɛn Biblu’n nun ndɛ mma ng’ɔ nin i fata’n su ɔ?
14 Kɛ e fa wun i lɛ’n, ndɛ nga be kwla wla fanngan nin nga be kwla kle ngwlɛlɛ’n, be diman be yalɛ Biblu’n nun. Sanngɛ amun kwla usa amun wun kɛ: ‘?Kɛ n sa mian’n, ń yó sɛ naan m’an wun Biblu’n nun ndɛ mma nga n kwla fa ti min wun ɲanman nun’n?’ Amun kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla. I liɛ’n, i nun ndɛ kaka ká amun klun. Ɔ maan sɛ amun sa mian’n, Zoova wawɛ’n fá ndɛ nga amun kanngannin’n kpɛ́n amun wla.—Mark 13:11; An kanngan Zan 14:26 nun.b
15. ?Ngue yɛ e kwla yo naan y’a wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ kpa ɔ?
15 Kɛ Famiɛn Salomɔn sa’n, amun srɛ Zoova kɛ ɔ man amun ngwlɛlɛ naan amun fa di junman ng’ɔ mannin amun’n. (2 Nyo. 1:7-10) Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be buli Ɲanmiɛn ndɛ’n “i akunndan kpa, be kunndɛli kɛ bé wún i wlɛ weiin kpa.” Maan e yo kɛ be sa. I liɛ’n, é sí Zoova i su ndɛ nanwlɛ’n, ɔ nin ninnge nga i waan ɔ́ yó be mun weinwein kpa. (1 Piɛ. 1:10-12) Akoto Pɔlu wlali Timote fanngan kɛ “Nyanmiɛn i sulafilɛ ndɛ’n nin like kpa nga be kleli” i’n, ɔ fa kaci kɛ i aliɛ sa. (1 Tim. 4:6) Sɛ amun yo sɔ wie’n, amún wún Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ kpa kpɛkun, amún sí wafa nga amun kwla fa uka sran uflɛ’n. Asa ekun’n, amún láfi Ɲanmiɛn su kpa trá laa’n.
ƝANMIƐN NDƐ’N I NUN KANNGANLƐ’N SASA E
16. (a) ?Kɛ Bere lɔfuɛ’m be kanngannin Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun cɛn kwlaa’n, wafa sɛ yɛ i bo guali ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlaa wie andɛ ɔ?
16 Bere lɔ Zuifu mun be niannin Nyanmiɛn ndɛ nga be klɛli’n nun kpa cɛn kwlaa. Be fali Nyanmiɛn ndɛ nga be si i’n nin ndɛ nga Pɔlu kan kleli be’n, be sunnzun niannin. ?I bo guali sɛ? Be nun kpanngban be wunnin kɛ Pɔlu i ndɛ’n ti nanwlɛ, ɔ maan “be fali [...] ndɛ’n su.” (Yol. 17:10-12) I sɔ’n kle kɛ sɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlaa’n, é láfi Zoova su kpa. Ɔ fata kɛ e lafi Zoova su sɔ naan y’a kwla wlu mɛn uflɛ nga i waan ɔ́ fá mán e’n nun.—Ebr. 11:1.
17, 18. (a) ?Kɛ Klistfuɛ kun lafi Ɲanmiɛn su kpa m’ɔ klo Ɲanmiɛn nin sran kpa’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n sɛsɛ i awlɛn’n niɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ e ti mɔ e lafi su kɛ é ɲɛ́n i’n, ɔ sasa e ɔ?
17 Pɔlu klɛli kɛ: “E bɔ e o wia nun’n, maan e nian e wun su. Maan Krist su bɔ e lafi’n nin e sran nin Nyanmiɛn klolɛ’n ɔ yo kɛ like kokloko bɔ e fa kata e wue su’n sa. Maan e ti bɔ e wla o su kɛ é nyɛ́n i’n ɔ yo kɛ kpongbo kle sa.” (1 Tɛs. 5:8) Pɔlu i ndɛ yo fɛ. Laa nun’n, sonja mun be fa like kokloko kun fa kata be wue’n su naan like nga be kpɔfuɛ’n to’n w’a ɲanman be awlɛn’n. Klistfuɛ’m be kusu, ɔ fata kɛ be sasa be awlɛn’n. Kɛ Klistfuɛ kun klo Ɲanmiɛn nin sran kpa, kpɛkun ɔ lafi ninnge nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ yó be’m be su kpa’n, i sɔ’n sɛsɛ i awlɛn’n naan w’a tɔman sa tɛ nun. Ɔ maan ɔ́ yó like kwlaa ng’ɔ kwla yo naan Ɲanmiɛn klun w’a jɔ i wun titi’n.
18 Pɔlu seli kɛ maan “e ti bɔ e wla o su kɛ é nyɛ́n i’n” ɔ yo kɛ kpongbo kle sa. Laa nun’n, sɛ sonja kun kɔ́ alɛ kunlɛ naan w’a wlɛmɛn i kpongbo kle’n, be kwla kun i ndɛndɛ kpa. Sanngɛ sɛ i ti kpongbo kle’n ti kpa naan be fin i like kekle i ti lika’n, like yaya su yomɛn i. Kɛ e suan Biblu’n nun like’n, i sɔ’n uka e naan y’a lafi su kpa kɛ Zoova kwla de e. Kpɛkun, “ndɛ ngbɛn-ngbɛn” nga be mɔ be nin Ɲanmiɛn b’a bu’n be kan’n, m’ɔ sa yɛ ɔ saci sran ndɛndɛ kpa’n, e kpalo be. (2 Tim. 2:16-19) Asa ekun’n, e ti mɔ e wla o su kɛ é ɲɛ́n i’n ti’n, é ɲán wunmiɛn é kpálo aeliɛ tɛtɛ mun kekle kpa.
I TI MAAN É ƝÁN NGUAN
19, 20. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e klo Ɲanmiɛn Ndɛ’n niɔn? ?Ngue yɛ e yo m’ɔ kle kɛ e klo Ɲanmiɛn Ndɛ’n niɔn? (An nian kuku “Like nga m miɛn i wun bɔbɔ cɛ yɛ Zoova man min ɔn” nun.)
19 Kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n, ɔ fata kɛ e lafi Zoova Ndɛ’n su kpa tra laa’n. I Ndɛ’n uka e naan y’a wla nzuɛn tɛ’n i ase naan sɛ e konvi sɔ sa tɛ wie yolɛ’n, y’a jran kekle. Asa ekun’n, ɔ fɔnvɔ e yɛ ɔ wla e fanngan naan y’a kwla fin sa kwlaa nga Satan nin i mɛn’n be fa yi e su’n, be nun y’a fite. Mmla nga Zoova fa sie e ɲrun’n, bé úka e naan y’a ka nguan atin su.
20 Maan e si kɛ Ɲanmiɛn klo kɛ ɔ́ “dé sran’m be kwlaa.” Zoova i sufuɛ’m be o “sran’m be kwlaa” nga be kan be ndɛ’n be nun. Be nga kusu mɔ e bo jasin e kle be mɔ e kle be like’n, be o be nun wie. Sanngɛ sran kwlaa ng’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ fíte nun’n, ɔ fata kɛ ɔ “wun sa ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa.” (1 Tim. 2:4) Ɔ maan, sɛ e waan é ɲán e ti’n, ɔ fata kɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla naan e nanti i nun ndɛ’n su. Kɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla’n, i sɔ’n nun yɛ e kle kɛ e klo Zoova i Ndɛ’n niɔn.—Zan 17:17.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
a Ɔ fataman kɛ e fa Biblu’n i nun ndɛ’n e mian sran kun kɛ ɔ kaci annzɛ e fa kle i kɛ ɔ ti sran tɛ. Ɔ fata kɛ e si like suanfuɛ’m be aunnvuɛ yɛ e tra e awlɛn be wun kɛ Zoova fa yo i e lika’n sa.—Jue. 103:8.
b Zan 14:26 (NW): “Sanngɛ ukafuɛ ng’ɔ́ wá úka amun’n yɛlɛ e Si i wawɛ’n b’ɔ́ wá súnmɛn i n dunman nun’n, i yɛ ɔ́ wá klé sa’n kwlaa-a, yɛ i yɛ ɔ́ kpɛ́n amun wla ndɛ nga n kan kleli amun’n i kwlaa su-ɔ.”
[Foto, bue 8]
[Kuku, bue 10]
?NINNGE NGA E DI BE SU SIƐN’N YƐ AMUN FA KLE SRAN MUN ƆN?
Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun yiyilɛ wafa nga e di be su siɛn’n, ɔ fata kɛ e wun be wlɛ kpa. I liɛ’n, é fá like ng’ɔ ti nanwlɛ’n é klé sran mun. Maan i sɔ liɛ’n tran e klun naan e tɛ kosan nga’m be su.
▪ ?Matie 24:34 nun’n, wan mun yɛle ‘sran nga be o lɛ’n’ mɔ Zezi kan be ndɛ’n?—Afuɛ 2010 nun Sasafuɛ Tranwlɛ’n, Avrili 1, i bue 21-23.
▪ Matie 25:32 kan ‘bua mun nin boli’m be nun’ bubulɛ’n i ndɛ. ?Blɛ benin nun yɛ be yo i sɔ liɛ’n niɔn?—Afuɛ 2008 nun Sasafuɛ Tranwlɛ’n, Zuie 1, i bue 27-28.
▪ ?Lik 21:26 se kɛ “sa sroesroe ng’ɔ́ wá jú asiɛ’n su’n ti, sran’m be wawɛ’n tɔ́ blo.” Blɛ benin nun yɛ sa sɔ’n jú ɔ?—Afuɛ 2010 nun Sasafuɛ Tranwlɛ’n, Zuie 1, i bue 18-19.
Sɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla naan e kan e ɲin ase e suan nun like’n, é kwlá úka sran uflɛ naan ndɛ nanwlɛ nga Zoova tu i ɲin kle e dɔ nga su’n, w’a si i wie.—Nya. 4:18.
[Foto]
Be ukali Apolɔsu naan w’a si Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun yiyi kpa.
[Kuku, bue 12]
‘LIKE NGA M MIƐN I WUN BƆBƆ CƐ YƐ ZOOVA MAN MIN ƆN’
Aniaan talua kun klɛli kɛ: “Ninnge kpa kwlaa nga Zoova kpɛn e wla kɛ e yo’n, ng’ɔ yoli min ye kpa’n, yɛle Biblu’n mɔ i waan e kanngan nun cɛn kwlakwla’n. Kɛ ń wá wíe kolɛzi di’n, yɛ m boli Biblu’n nun kannganlɛ bo ɔ. Lele mɔ ń wíe i nun kanngan’n, ɔ ka kan naan w’a di afuɛ nɲɔn. Blɛ sɔ’n nun’n, like kwlaa ng’ɔ kwla uka min naan m’an si like nga n ko yo i mɛn’n nun’n, n wunnin i Zoova i Ndɛ’n nun’n. I kpɛ nɲɔn su nga n su kanngan Biblu’n wunmuan nun’n yɛ. Sanngɛ ndɛ nga n fite be su’n, ɔ yo min kɛ n nin a kannganman be nun le sa. Biblu’n i nun kannganlɛ’n yo min fɛ kpa siɛn’n tra laa’n. N wun kɛ like nga m miɛn i wun bɔbɔ cɛ yɛ Zoova man min ɔn. I sɔ’n yo min ɲɛnmɛn.”