Maan e ɲin yi be nga Zoova sie be asɔnun kpɛnngbɛn’n

1, 2. ?Ngue ti yɛ Zoova fɛli i wun sunnzunnin bua tafuɛ kpa kun ɔn?

BUA tafuɛ kpa’n, ɔ niɛn i bua’m be lika naan b’a wuman. Ɔ fa bua mun kɔ lika mɔ ijre nɔnman o lɛ’n, ɔ nin nzue ba’m be nuan. (Jue. 23:1, 2) Ɔ niɛn i bua’m be su wia su nin kɔnguɛ. (Lik 2:8) Ɔ sasa be naan nnɛn w’a diman be. (1 Sam. 17:34, 35) Bua ng’ɔ ti nɔnman’n, ɔ mɛn i su yo i cɛcɛ. (Eza. 40:11) Kɛ bua kun mlin’n, ɔ kɔ i kunndɛlɛ. Kpɛkun nga like yaya yo i’n, ɔ yo i ayre. (Eze. 34:16) Zoova fɛ i wun sunnzun bua tafuɛ kpa kun. (Eze. 34:11-14) Ɔ yo sɔ naan e wun junman dan ng’ɔ di’n i wlɛ.

² Laa kpa nun’n, Izraɛlifuɛ’m be nun sunman be ti bua tafuɛ nin fie difuɛ. Ɔ maan kɛ Ɲanmiɛn Zoova fɛ i wun sunnzunnin bua tafuɛ’n, be wunnin i wlɛ weiin. Be si kɛ bua nga be niɛnmɛn i lika’n, ɔ wu. I sɔ kunngba’n, sran’m be ti kɛ bua ba mun sa Zoova ɲrun. (Mar. 6:34) Be nga be kplinman su kɛ Zoova ta be naan ɔ kle be atin’n, be fɛ. Be wunman sa kpa’n nin sa tɛ’n be ngbaciɛ, yɛ be bo je kɛ bua mɔ be “lɛ-man sunianfuɛ sa.” (1 Fam. 22:17) Zoova i sufuɛ’m be liɛ’n, be timan sɔ. Afin Zoova nian be lika.

3. ?Ngue yɛ like suanlɛ nga wá yíyí nun ɔn?

³ E mɔ andɛ e ti Zoova i sufuɛ mun’n, e wun weiin kpa kɛ Zoova nian e lika dan kɛ bua tafuɛ’n niɛn i bua’m be lika’n sa. ?Wafa sɛ yɛ ɔ nian e lika yɛ ɔ kle e atin ɔn? ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a ɲɛn i sɔ’n su ye ɔ? Like suanlɛ nga wá yíyí nun klé e.

BUA TAFUƐ KPA’N SIE SRAN WIE MUN BUA TAFUƐ KƐ BE UKƐ I

4. ?Wafa sɛ yɛ Zezi nian Zoova i bua’m be lika ɔ?

⁴ Zoova fali Zezi sieli asɔnun’n su kpɛn. (Efɛ. 1:22, 23) Zezi kusu ti “bua tafuɛ kpa” kɛ i Si’n sa. Ɔ klo i bua ba mun yɛ ɔ nian be lika. Bua’m be ti’n, ‘ɔ fɛli i wun mannin’ bɔbɔ. (Zan 10:11, 14, 15) Tɛ nga Klist fɛli i wun yili’n, sran’m be kwla ɲan su ye dan! (Mat. 20:28) Zoova kplinnin su kɛ Zezi yo sɔ naan “sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a mlin-man, sanngɛ ɔ nyan anannganman nguan.”​—Zan 3:16.

5, 6. (a) ?Wan yɛ Zezi sieli be kɛ be niɛn i bua mma’m be su ɔ? ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ bua mma’m be bu be lika nianfuɛ mun ɔn? (b) ?Like bɔbɔ nga ti yɛ ɔ fata kɛ e ɲin yi asɔnun kpɛnngbɛn mun’n yɛle benin?

⁵ ?Wafa sɛ yɛ Zoova i sufuɛ mɔ be ti i bua mma mun’n, be kle kɛ Zezi Klist yɛ ɔ ti be tafuɛ ɔ? Zezi bɔbɔ seli kɛ: “M bua’m be ti min nɛn, n si be, yɛ be su n su.” (Zan 10:27) Yɛle kɛ atin nga Zezi m’ɔ ti Bua Tafuɛ kpa’n kle be’n, i su yɛ be sin ɔn. I sɔ’n kle kɛ sran nga Bua tafuɛ kpa’n sie be kɛ be ukɛ i’n, bua’m be ɲin yi be. Zezi kpali i akoto nin i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be nian be nga bé wá fɛ́ i ndɛ’n su’n be lika. Ɔ seli be kɛ be “kle” i “bua mma’m” be like. (Mat. 28:20; an kanngan Zan 21:15-17 nun.) Kɛ sran’m bé tíe jasin fɛ’n, nn be nun sunman bé fá su. I sɔ’n ti’n, Zezi sieli i sɔnnzɔnfuɛ nga be ɲin w’a ti kpa’n, kɛ be nian sran sɔ’m be lika.​—Efɛ. 4:11, 12.

⁶ Akoto Pɔlu seli Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn mun kɛ Ɲanmiɛn wawɛ’n sieli be kɛ be “nian Nyanmiɛn i Asɔnun’n” i lika. (Yol. 20:28) Andɛ kusu’n, Ɲanmiɛn wawɛ’n yɛ ɔ sie aniaan wie mun asɔnun kpɛnngbɛn ɔn. Afin Ɲanmiɛn Ndɛ’n mɔ Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin sran mun yɛ be klɛli’n, i nun yɛ be nian naan b’a sie be kpɛnngbɛn ɔn. Ɔ maan sɛ e ɲin yi be’n, nn Ɲanmiɛn nin Zezi mɔ be ti Bua Tafuɛ dan’n yɛ e ɲin w’a yi be ɔ. (Lik 10:16) Like bɔbɔ nga ti yɛ ɔ fata kɛ e bu asɔnun kpɛnngbɛn’m be sran’n, yɛ ɔ o lɛ. Sanngɛ sa wie mun ekun ti’n, ɔ fata kɛ e ɲin yi asɔnun’n kpɛnngbɛn mun.

7. ?Ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo naan aniaan be nin Zoova be afiɛn’n w’a mantan kpa ɔ?

⁷ Asɔnun kpɛnngbɛn’m be kunndɛman kɛ bé míanmían be niaan mun. Sanngɛ, be kunndɛ kɛ aniaan’m be bɔbɔ be bu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i su akunndan naan be fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian be kle be like, yɛ be wla be fanngan ɔn. (2 Kor. 1:24) Kɛ be yo sɔ’n, aniaan’m be bo yo kun kpɛkun be tran fɔun. (1 Kor. 14:33, 34, 40) Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan asɔnun kpɛnngbɛn’m be ‘nian e su titi.’ Yɛle kɛ be uka e naan e tinuntinun e nin Zoova e afiɛn mantan kpa. Ɔ maan, sɛ be wun kɛ aniaan kun su wa yo “sa wie b’ɔ ti-man kpa’n,” annzɛ w’a yo sa’n, be ukɛ i ndɛndɛ kpa. (Gal. 6:1, 2; Zid 22) I kwlaa sɔ’n ti’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e ‘ɲin yi e kpɛnngbɛn mun.’​—An kanngan Ebre Mun 13:17 nun.

8. ?Ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo uka aniaan mun ɔn?

⁸ Akoto Pɔlu m’ɔ ti asɔnun kpɛnngbɛn kpa kun’n, ɔ klɛli Kolɔs lɔ Klistfuɛ’m be fluwa. Ɔ seli be kɛ: “An sasa amun wun, nán maan sran fi fɛ i sa ng’ɔ si i’n nin sa ngbɛn wie fa laka amun naan ɔ nyan amun. Sa sɔ’m be fin lalafuɛ’m be nzuɛn’n, nin ninnge nga e nannan’m be kle’n, be fin-man Krist.” (Kol. 2:8) Ndɛ sɔ mɔ Pɔlu kannin’n, ɔ kle like kun ekun nga ti yɛ ɔ fata kɛ e ɲin yi asɔnun kpɛnngbɛn mun’n. Yɛle kɛ, be uka e naan sran kwlaa ng’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ láka e naan e yaci Zoova sulɛ’n, e kpalo i. Akoto Piɛli kusu seli kɛ “be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n,” nin “be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti like klefuɛ’n,” bé wá kúnndɛ kɛ bé ‘láka be bɔ be lɛ-man anwlɛn kpa’n.’ (2 Piɛ. 2:1, 14) Andɛ kusu’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa ndɛ kɛ ngalɛ sa mun kpɛn aniaan’m be wla naan sa w’a ɲanman be. Asɔnun kpɛnngbɛn’m b’a wun mɛn’n nun sa mun wie, yɛ be ɲin w’a ti. Asa ekun’n, be kleli kɛ be si Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kpa naan be kwla fa kle be niaan’m be like. I ti yɛ be sieli be kpɛnngbɛn ɔn. (1 Tim. 3:2; Tit 1:9) Ɔ maan kɛ bé úka aniaan mun’n, be lafiman be ngunmin be ngwlɛlɛ mɔ be si i’n su. Sanngɛ be nian ndɛ nga Biblu’n kan’n su.

BUA TAFUƐ KPA’N NIƐN I BUA’M BE SU

9. ?Ngue yɛ andɛ Zezi yo naan w’a nian asɔnun’n i lika ɔ?

⁹ Zoova maan i anuannzɛ’n kle i sufuɛ’m be kwlaa be like, yɛ ɔ tu be fɔ. Afɔtuɛ nga anuannzɛ’n man’n, be nun wie o fluwa ng’ɔ yi be’n be nun. Wie liɛ kusu’n, anuannzɛ’n klɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be fluwa trele kle be like ng’ɔ fata kɛ be yo’n. Wie liɛ ekun’n, ɔ klɛ akpasua sunianfuɛ’m be fluwa. Kpɛkun be kusu be kan fluwa’n i nun ndɛ’n kle asɔnun kpɛnngbɛn mun. I sɔ yɛ Zezi yo nian asɔnun’n i lika ɔ.

10. ?Kɛ aniaan kun yaci Ɲanmiɛn sulɛ’n, ngue yɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be yo ɔ?

¹⁰ Aniaan’m be ndɛ lo asɔnun kpɛnngbɛn mun kpa. Ɔ maan, be nian aniaan’m be lika naan be nin Zoova be afiɛn’n mantan kpa titi. Aniaan nga be sa sin su bubu be’n, annzɛ b’a yo sa tɛ wie’n, be li yɛ be ndɛ lo be kpa mɔ be nian be lika ndɛndɛ ɔ. (An kanngan Zak 5:14, 15 nun.) Aniaan sɔ’m be nun wie’m be faman be wun mantanman aniaan mun kun, kpɛkun be yaci Ɲanmiɛn sulɛ. Kɛ be yo sɔ’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be ɲin kpaman be su. Be mian be ɲin be ko kunndɛ be, kpɛkun be wla be fanngan kɛ be sa be sin be w’a su Ɲanmiɛn ekun. Zezi seli kɛ: “Amun Si b’ɔ o nyanmiɛn su lɔ’n ɔ klo-man kɛ ba kanngan nga’m be nun kun mlin.”​—Mat. 18:12-14.

?WAFA SƐ YƐ Ɔ FATA KƐ E BU ASƆNUN KPƐNNGBƐN’M BE FƆNLƐ MUN ƆN?

11. ?Kɛ ɔ yo naan aniaan wie’m be ɲin yi asɔnun kpɛnngbɛn mun’n, ngue ti yɛ ɔ ti kekle man be ɔ?

¹¹ Fɔ nunman Zoova nin Zezi be nun. Sanngɛ, sran nga be sie be asɔnun kpɛnngbɛn’n be liɛ’n, fɔ o be nun. I sɔ’n ti’n, kɛ ɔ yo naan aniaan wie’m be ɲin yi be’n, ɔ ti kekle man be. Wie liɛ’n, be se be klun lɔ kɛ: ‘Fɔ o asɔnun kpɛnngbɛn’m be nun kɛ min sa. ?Ngue ti yɛ be ndɛ liɛ’n su yɛ ń kó fá ɔ?’ Fɔ o asɔnun kpɛnngbɛn’m be nun sɔ. Sanngɛ, nán be fɔnlɛ’n su yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie ɔ.

12, 13. (a) ?Ngue yɛ laa Zoova i sufuɛ wie m’ɔ mannin be junman dan’n, be yoli m’ɔ timan su ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ Zoova maan be klɛli be sa sɔ mun sieli i Biblu’n nun ɔn?

¹² Laa kpa nun’n, be nga Ɲanmiɛn fa be sieli i nvle’n su kpɛn’n, be yoli sa wie mɔ be timan su’n. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n w’a fiaman su. Kpɛnngbɛn sɔ’m be nun kun yɛle Davidi. Ɔ nin bian kun i yi’n be lali. Kpɛkun i sin’n, ɔ yoli maan be kunnin bian’n. (2 Sam. 12:7-9) E kwla kan akoto Piɛli i ndɛ wie. Ɲanmiɛn mɛnnin i junman dan kpa asɔnun’n nun. Sanngɛ, ɔ fɔnnin kpɛ sunman. (Mat. 16:18, 19; Zan 13:38; 18:27; Gal. 2:11-14) Kɛ ɔ fɛ i Adam nin Ɛvu be su lele’n, fɔ’n o sran’m be kwlaa be nun. Zezi kunngba yɛ fɔ’n w’a trɛnmɛn i nun ɔn.

¹³ ?Sran nga Zoova mannin be junman dan kɛ be di’n, ngue ti yɛ sa nga be yoli m’ɔ timan su’n, Zoova yoli maan be klɛli be sieli i Biblu’n nun ɔn? Sa nga ti yɛ ɔ yoli sɔ’n i kun yɛle kɛ, ɔ́ yó sɔ naan sran’m be wun kɛ ɔ kwla fa sran mɔ fɔ o be nun’n kɛ be niɛn i nvle’n su. I sɔ kusu yɛ ɔ yo i titi ɔ. Ɔ maan sran nga Ɲanmiɛn sie be asɔnun kpɛnngbɛn’n, nán maan e se kɛ fɔ o be nun naan e ɲin su yiman be, annzɛ é kán be wun ndɛ tɛ. Sanngɛ, Zoova waan e ɲin yi be yɛ e bu be sran.​—An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 16:2, 8 nun.

14, 15. ?Kɛ e nian wafa nga laa Zoova kannin ndɛ kleli i sufuɛ mun’n, ngue yɛ i sɔ’n kle e ɔ?

¹⁴ Be nga Zoova sie be kpɛnngbɛn’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ e ɲin yi be. Maan e fa Izraɛlifuɛ’m be su ndɛ’n naan e nian wafa nga Zoova kannin ndɛ kleli be blɛ kekle nun’n. I nun nga Zoova wá fá ɲrɛnnɛn blu su’n yí i Ezipti mɛn’n su’n, ɔ kleli Izraɛlifuɛ mun like ng’ɔ fata kɛ be yo naan b’a fite nun’n. Moizi nin Aarɔn yɛ be kannin Zoova nuan ndɛ’n kleli awlobo kpɛnngbɛn mun, yɛ be kusu be kan kleli be fuɛ mun ɔn. Zoova seli kɛ be kun bua naan be fa tɔn aliɛ ngunmin kun be di. Yɛ maan be fa bua’n i mmoja’n wie klikli sua kwlaa nga bé dí aliɛ’n i nun’n, i anuan’n i kadri’m be su. (Tul. 12:1-7, 21-23, 29) Kpɛkun kɛ be tuli Ezipti lɔ’n, Ɲanmiɛn maan Moizi nin Aarɔn yɛ be kleli be like ng’ɔ fata kɛ be yo’n niɔn. Ɔ maan Izraɛlifuɛ’m b’a timan Zoova i nɛn’n ɲanmiɛn su lɔ kɛ ɔ su kan ndɛ klé be. I lɛ’n kle kɛ Zoova fali Moizi nin awlobo kpɛnngbɛn mun yɛ be kleli i nvlefuɛ’m be like ɔ. Andɛ’n, junman kunngba’n yɛ Zoova maan asɔnun kpɛnngbɛn’m be di ɔ.

¹⁵ Biblu’n nun sa sunman be kle kɛ anzi nin sran wie’m be ijɔli Zoova nuan. Be kannin like ng’ɔ fata kɛ Zoova i nvlefuɛ’m be yo naan b’a fite nun’n i ndɛ kleli be. Be nga be fali su’n, be fiteli nun. Atrɛkpa’n, amun si ndɛ sɔ’m be nun wie mun. Kɛ Armagedɔn wá jú’n, e lafi su kɛ like kunngba’n yɛ Zoova wá yó naan i sufuɛ’m be fite nun ɔn. Sanngɛ ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian be wun su kpa naan b’a mianmianman be niaan mun.

BUA’M BE “AKPASUA’N YÓ KUN YƐ BE TAFUƐ’N YÓ KUNNGBA”

16. “?Aniɛn” nga é tí’n, yɛle benin?

¹⁶ Zoova i sufuɛ’m be ‘akpasua’n ti kun,’ yɛ be ‘tafuɛ’n ti kunngba,’ yɛle Zezi Klist. (Zan 10:16) Zezi seli kɛ ɔ nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be o nun “cɛn kwlaa lele mɛn’n fá wíe.” (Mat. 28:20) Kɛ é sé yɛ’n, ɔ ti Famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Yɛ sa kwlaa nga bé wá jú naan b’a nunnun Satan mɛn’n, be o i sa nun. ?Ngue yɛ é yó naan e bo w’a yo kun titi naan y’a ka bua akpasua’n i nun titi ɔ? Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Amún wá tí aniɛn kun b’ɔ́ kpán su amun su. Ɔ́ sé kɛ: ‘Atin’n yɛ ɔ yo yɛ, amun fa su.’” Like nga Zoova kle e m’ɔ o Biblu’n nun’n i wie yɛle “aniɛn” nga é tí’n. I wie ekun yɛle like nga Zoova nin Zezi be maan asɔnun kpɛnngbɛn’m be fa Biblu’n kle e’n.​—An kanngan Ezai 30:21 nin Sa Nglo Yilɛ 3:22 nun.

17, 18. (a) ?Wan yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be tɛ ɔ? ?Ngue yɛ ɔ ti e ndɛ fɛ ɔ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n, wá kɛ́n i ndɛ ɔ?

¹⁷ Biblu’n waan Satan “ti kɛ asɔmɔli b’ɔ wlan-wlan ɔ kpan kunndɛ nnɛn’n sa.” (1 Piɛ. 5:8) Nnɛn wlɛfuɛ’n wlanwlan. Kɛ ɔ wun nnɛn akpasua kun’n, ɔ bu sa. Kpɛkun, nnɛn ng’ɔ di kɔ i liɛ ngunmin’n, annzɛ ng’ɔ timan juejue’n, ɔ tɔ i su trɛ i. I sɔ yɛ Satan yo ɔ. I sɔ’n ti’n, maan e fa e wun mantan aniaan mun kpa, yɛ maan e fa e wun mantan Zoova m’ɔ ti e ‘Tafuɛ b’ɔ ti e Sunianfuɛ’n’ i kpa wie. (1 Piɛ. 2:25) Be nga bé wá ɲán be ti ɲrɛnnɛn dan’n nun’n, Sa Nglo Yilɛ 7:17 waan: “Bua Gbanflɛn’n [yɛle kɛ Zezi] [...] ɔ́ fá be kɔ́ nzue ti mun bɔ be man nguan’n be nuan, yɛ Nyanmiɛn núnnún be nyinmuɛn’n kwlaa.” ?Nán ndɛ fɛ yɛle sɔ’n?

¹⁸ Like suanlɛ nga nun’n, e kannin junman cinnjin nga asɔnun kpɛnngbɛn’m be di’n, i ndɛ. E kannin kɛ be tu be klun be nian asɔnunfuɛ’m be lika. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be tinuntinun be usa be wun kɛ: ‘?Ngue yɛ ń yó naan m’an kle kɛ n nian Zezi i bua mma’m be lika kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa ɔ?’ Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n, ɔ́ wá kɛ́n i sɔ liɛ’n i ndɛ.