NDƐ NG’Ɔ KLƐ FLUWA’N SU’N

?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn ɔn?

Sran wie kwla se kɛ: ‘Ɲanmiɛn si min klun lɔ, ɔ si like nga min sa miɛn i wun’n i kwlakwla. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ n srɛ i ekun ɔn?’ Sɛ ɔ se sɔ’n, i su ɔ. Afin Zezi seli kɛ Ɲanmiɛn ‘si like nga e sa miɛn i wun’n i sin naan y’a se i.’ (Matie 6:8) Famiɛn Davidi kusu seli kɛ: “Sɛ ndɛ yɛ ń wá kán b’ɔ nian fiteman min nuan bɔbɔ’n, a si i kwlakwla’n lalaa.” (Jue Mun 139:4) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn ɔn? Kɛ ɔ ko yo naan y’a wun i wlɛ’n, maan e nian Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n.a

E SRƐ ƝANMIƐN NAAN É FÁ E WUN MƐ́NTƐN I

Biblu’n se kɛ Zoovab si sa kwlakwla kpan. Sanngɛ ɔ kle ekun kɛ nán e su sa’n i silɛ ngunmin yɛ ɔ ti Zoova i cinnjin ɔn. (Jue Mun 139:6; Rɔmfuɛ Mun 11:33) Kɛ Ɲanmiɛn o lɛ’n, ɔ timan kɛ ɔrdinatɛli sa. Be kwla fa sa kpanngban sie i ɔrdinatɛli nun. Sanngɛ be kwlá traman ɔrdinatɛli kun i janvuɛ. Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e kan e klun ndɛ e kle i naan e fa e wun mɛntɛn i, naan e kaci i janvuɛ. (Jue Mun 139:23, 24; Zak 4:8) I sɔ’n ti’n, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be srɛ i Si Ɲanmiɛn naan ɔ man be like ng’ɔ mian be sa’n. (Matie 6:6-8) Kɛ e kan e klun ndɛ e kle Ɲanmiɛn’n, e nin i e afiɛn mantan kpa.

Wie liɛ’n, e wunman ndɛ kun nga é kán klé Ɲanmiɛn’n. I lɛ nun’n, Ɲanmiɛn kwla nian e klun lɔ si like ng’ɔ mian e sa’n. Kpɛkun, ɔ fa man e. (Rɔmfuɛ Mun 8:26, 27; Efɛzfuɛ Mun 3:20) Kɛ e wun kɛ ninnge kanngan’m be nun bɔbɔ Ɲanmiɛn tɛ e su’n, e fa e wun mɛntɛn i kpa ekun.

?SRƐLƐ NGBA YƐ ƝANMIƐN TƐ SU Ɔ?

Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n, ɔ tɛ i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be srɛlɛ’n su. Sanngɛ, ɔ kle wie kɛ nán srɛlɛ ngba yɛ ɔ tɛ su ɔ. Kpɛkun, like nga ti yɛ Ɲanmiɛn yo sɔ’n, ɔ yiyi nun. I wie yɛle laa Izraɛlifuɛ’m be liɛ’n. Blɛ wie nun’n, be wa fali sa tɛtɛ yolɛ’n cicili be ti. I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn seli i nuan ijɔfuɛ Ezai kɛ ɔ kan kle be kɛ: “Sɛ amun srɛ min bɔ lele’n, ɔ ti ngbɛn. N su sie-man min su. Afin sran’m be mmoja ase gualɛ’n yɛ ɔ ti amun junman-an.” (Ezai 1:15) Ndɛ sɔ’n kle weiin kɛ be nga be buman Ɲanmiɛn i mmla’n i like fi’n, ɔ nin be nga be bu be ngunmin be wun akunndan’n, Ɲanmiɛn tɛman be srɛlɛ’n su.​—Nyanndra Mun 28:9; Zak 4:3.

Biblu’n se ekun kɛ: “E si kɛ like kwlaa nga e srɛ i’n, b’ɔ ti i klun su’n, ɔ́ mán ye.” (1 Zan 5:14) ?I sɔ’n kle kɛ like kwlaa nga Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be srɛ i’n, ɔ ka lɛ fa man be? Wie liɛ’n, ɔ yoman sɔ. Maan e fa akoto Pɔlu i su ndɛ e nian. Blɛ wie nun’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn lele kpɛ nsan kɛ Ɲanmiɛn yi ‘tukpacɛ wie m’ɔ tɔli i su ɔ kali i kplo’n nun’n.’ (2 Korɛntfuɛ Mun 12:7, 8) Atrɛkpa’n, Pɔlu i ɲinma yɛ ɔ yoli i ya trilili ɔ. Nanwlɛ, i sɔ’n boli i wla. Pɔlu bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn maan ɔ yoli sran wie’m be juejue. Yɛ ɔ cɛnnin sran kun bɔbɔ. Siɛn’n, i bɔbɔ yɛ tukpacɛ’n su kle i yalɛ yɛ. (Sa Nga Be Yoli’n 19:11, 12; 20:9, 10) Ɲanmiɛn w’a yiman Pɔlu i kplo’n nun tukpacɛ’n. Sanngɛ ɔ jrɛnnin i sin. I sɔ’n yoli Pɔlu i fɛ.​—2 Korɛntfuɛ Mun 12:9, 10.

Biblu’n kle kɛ Ɲanmiɛn yili atrɛ fa tɛli i sufuɛ wie’m be su. (2 Famiɛn Mun 20:1-7) Sanngɛ, w’a yoman sɔ titi. Kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be bu i kɛ Ɲanmiɛn tɛman be srɛlɛ’n su’n, be wla boli be wun. I wie yɛle Famiɛn Davidi liɛ’n, ɔ seli kɛ: “?Anannganman, naan blɛ’n kwlakwla yɛ ɔ́ wla fí min sa tititi ɔ?” (Jue Mun 13:2) Sanngɛ, kɛ Davidi buli wafa nga Zoova jrɛnnin i sin titi’n i akunndan’n, w’a yacimɛn i su lafilɛ. Ɔ seli kɛ: “N liɛ’n, ɔ klun-ufue’n su yɛ n fa min wla’n n gua-a.” (Jue Mun 13:6) Andɛ’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be yo kɛ Davidi sa. Yɛle kɛ wie liɛ’n, ɔ fata kɛ be srɛ Ɲanmiɛn be jran su kpa naan w’a tɛ be su.​—Rɔmfuɛ Mun 12:12.

?WAFA SƐ YƐ ƝANMIƐN TƐ E SRƐLƐ’M BE SU Ɔ?

Ɲanmiɛn man e like nga e sa miɛn i wun sakpa’n.

Kɛ siɛ nin niɛn’m be o lɛ’n, nán blɛ kwlaa yɛ like nga be mma’m be srɛ be’n, be ka lɛ be fa man be ɔ. I sɔ kunngba’n, nán blɛ kwlaa yɛ like nga e srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ ka lɛ fa man e ɔ. Sanngɛ e Yifuɛ Ɲanmiɛn ti Siɛ kpa. E kwla lafi su kɛ ɔ́ mán e like ng’ɔ mian e’n, blɛ ng’ɔ ti su’n i su.​—Lik 11:11-13.

Wie liɛ’n, Ɲanmiɛn tɛ e su sanngɛ e siemɛn i nzɔliɛ.

Ɔ ju wie’n, e srɛ Ɲanmiɛn lele sanngɛ sa ng’ɔ o e su’n, ɔ wieman. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n, é sé kɛ Ɲanmiɛn tɛman e su mlɔnmlɔn? Nán e bu i sɔ. Afin atrɛkpa’n, ɔ le like wie mɔ Zoova yoli naan w’a suan e bo ɔ. Wie liɛ’n, Zoova kwla fa e janvuɛ kpa wie ti e wun ɲanman nun. (Nyanndra Mun 17:17) Asa ekun’n, kɛ é kánngan Biblu’n nun’n, e kwla fite ndɛ wie su m’ɔ́ fɔ́nvɔ e ɔ. Wafa nga Ɲanmiɛn tɛ e su’n, i wie yɛ ɔ o lɛ ɔ.​—2 Timote 3:16, 17.

Wie liɛ’n, Ɲanmiɛn yiman sa ng’ɔ o i sufuɛ’n su’n. Sanngɛ, ɔ jrɛn i sin naan w’a jran kekle. (2 Korɛntfuɛ Mun 4:7) I wie yɛle Zezi liɛ’n. Blɛ wie nun’n, ɔ srɛli i Si Ɲanmiɛn naan ɲrɛnnɛn ng’ɔ́ wá wún i’n, ɔ to fuɛn i. Afin, ɔ kunndɛman kɛ i Si’n i dunman’n saci. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Zoova sunmɛnnin i anzi kun naan w’a wlɛ i fanngan. (Lik 22:42, 43) I sɔ kunngba’n yɛ kɛ e sa mian’n, Ɲanmiɛn yo ɔ. Ɔ kwla fa e janvuɛ kpa kun fɔnvɔ e. (Nyanndra Mun 12:25) Kɛ ɔ yo sɔ’n, ɔ fata kɛ e wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ su tɛ e srɛlɛ’n su ɔ.

Ɲanmiɛn minndɛ blɛ ng’ɔ ti su’n naan w’a tɛ e su.

Biblu’n se kɛ Ɲanmiɛn m’ɔ kwla sa kwlaa yo’n, kɛ “cɛn ng’ɔ sieli’n ju’n,” ɔ yo aenvuɛfuɛ’m be ye. (1 Piɛr 5:6) Ɔ maan, sɛ Zoova manman e like ng’ɔ mian e sa’n i ndɛndɛ’n, nán e bu i kɛ i wla w’a fi e. Zoova m’ɔ ti e Yifuɛ’n, ɔ si e kpa tra su. Ɔ maan kɛ i blɛ ju’n, ɔ fa like ng’ɔ nin e fata’n man e.

Maan ɔ yo kɛ a ti siɛ annzɛ niɛn sa. Kpɛkun cɛn kun’n, ɔ wa’n w’a se kɛ a to kpanngɔ mɛn i. Wie liɛ’n, a kwla ka lɛ to mɛn i. Wie liɛ kusu’n, sɛ a nian naan ɔ kwlá fuman kpanngɔ’n, a su toman. Á mínndɛ lele ɔ́ jú blɛ nga ba’n kwla fu kpanngɔ’n naan w’a to w’a mɛn i. ?Nɛ́n i ɔ? I sɔ kunngba’n, sɛ e srɛ Ɲanmiɛn e jran su kpa naan i blɛ’n ju’n, ɔ́ mán e “like kwlaa nga [e] nyin o i sin’n.”​—Jue Mun 37:4.

MAAN E LAFI SU KPA KƐ ZOOVA TÍE E SRƐLƐ’N

Biblu’n se Klistfuɛ kpa’m be kɛ nán be yaci Ɲanmiɛn srɛlɛ. Sran wie’m be kwla se kɛ ‘i su ɔ, sanngɛ i yolɛ’n yɛ ɔ ti kekle ɔ.’ I yo, kɛ sa’n tin e su’n, ɔ kwla yo kekle man e kɛ e srɛ Ɲanmiɛn trilili. Sanngɛ, maan e wla kpɛn Ɲanmiɛn srɛlɛ titi’n i su ndɛ nga Zezi kannin’n su.

Zezi kunndɛli kɛ ɔ́ klé i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be srɛ Ɲanmiɛn titi, naan nán be yaci. I sɔ’n ti’n, ɔ buli angbeti bla kun m’ɔ fɛli i ndɛ ɔli jɔlɛ difuɛ kun i ja su’n, i wun ɲanndra kleli be. (Lik 18:1-3) Jɔlɛ difuɛ’n w’a kunndɛman kɛ ɔ́ dí bla’n i ndɛ’n. Sanngɛ i kasiɛn su’n, ɔ seli i klun lɔ kɛ: “Ḿ má jrɛ́n i sin ń dí i jɔlɛ sɔ’n, sɛ m’an yo-mɛn i sɔ-ɔ, ɔ su yaci-man min yalɛ klelɛ’n.” (Lik 18:4, 5) Glɛki nun’n, ndɛ nga jɔlɛ difuɛ’n kannin’n, ɔ kle kɛ ɔ jrannin angbeti bla’n i sin naan bla’n w’a “sacimɛn i dunman.”c Jɔlɛ difuɛ sɔ m’ɔ sroman Ɲanmiɛn’n, w’a kunndɛman kɛ bla’n saci i dunman. I sɔ’n ti’n, ɔ dili bla’n i ndɛ’n mɛnnin i. ?Sɛ jɔlɛ difuɛ’n yoli sɔ’n, Ɲanmiɛn yɛ be mɔ “be sun flɛ i kɔnguɛ nin wia nun’n,” ɔ su jranman be sin ɔn? Zezi seli kɛ Ɲanmiɛn “jrán be sin dí be jɔlɛ sɔ’n ndɛndɛ kpa.”​—Lik 18:6-8.

Wie liɛ’n, e srɛ lele e wunman kɛ Ɲanmiɛn tɛ e su. Sɛ ɔ yo sɔ’n, nán e kpɔnzɔ naan e yaci srɛlɛ. I liɛ’n, é klé kɛ like nga e srɛ’n ti e cinnjin kpa naan i yɛ ɔ kwla fa man e ɔ. Asa ekun’n, é wún wafa nga Ɲanmiɛn tɛ e su’n i wlɛ. Ɔ maan é fá e wun mɛ́ntɛn i. Nanwlɛ, sɛ e lafi Ɲanmiɛn su e srɛ i e jran su kpa’n, saan ɔ́ tɛ́ e su.​—Lik 11:9.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

[Ndɛ kwle, bue 4]

“An fa amun wun mantan Nyanmiɛn, yɛ i kusu fɛ́ i wun mántan amun-ɔn.”​—Zak 4:8.

[Ndɛ kwle, bue 5]

“Sa nga ti yɛ e wla’n wo Nyanmiɛn su dan’n yɛ: e si kɛ like kwlaa nga e srɛ i’n, b’ɔ ti i klun su’n, ɔ́ mán ye.”​—1 Zan 5:14.

[Ndɛ kwle, bue 6]

“An yo amun wun aenvuɛfuɛ’m Nyanmiɛn b’ɔ kwla sa kwlaa yo’n i nyrun naan sɛ cɛn ng’ɔ sieli’n ju’n w’a man amun su.”​—1 Piɛr 5:6.

[Ndɛ kwle, bue 6]

“An srɛ, bé fá mán amun.”​—Lik 11:9.