INOT NA LIBRO NIN MGA HADI

1 Gurang na ngunyan si Hading David+ asin nasa puro na kan saiyang buhay* asin dawa tamungan ninda siya, linilipot pa man giraray siya. 2 Kaya sinabi sa saiya kan saiyang mga lingkod: “Magpahanap ka nin sarong hoben na babayi, sarong daraga, para sa kagurangnan kong hadi asin magseserbi siya sa hadi bilang tagaasikaso niya. Mahigda siya sa kataid mo tanganing maimbungan an kagurangnan kong hadi.” 3 Naghanap sinda sa bilog na teritoryo kan Israel nin sarong magayon na hoben na babayi, asin nahanap ninda si Abisag+ na Sunamita.+ Dangan iiniba ninda siya sa hadi. 4 Magayunon na marhay an hoben na babayi. Siya an nagin tagaasikaso kan hadi asin nagserbi sa saiya, pero dai nakidurog sa saiya an hadi.

5 Kan panahon na iyan, ipinaghahambog ni Adonias+ na aki ni Hagit an saiyang sadiri, na sinasabi: “Ako an magigin hadi!” Nagpagibo siya nin sarong karwahe asin nagkua siya nin mga parakabayo saka 50 lalaking madaralagan sa inutan niya.+ 6 Alagad dai siya sinaway kan saiyang ama* ni hinapot: “Taano ta ginibo mo ini?” Guwapuhon man si Adonias. Sunod siya ki Absalom na iminundag kan saiyang ina. 7 Nakipag-ulay siya ki Joab na aki ni Zeruia asin ki Abiatar+ na saserdote, asin nag-alok sinda ki Adonias nin tabang asin suporta.+ 8 Pero dai suminuporta ki Adonias si Zadok+ na saserdote, si Benaias+ na aki ni Jehoiada, si Natan+ na propeta, si Simei,+ si Rei, asin an mga matitibay na parapakilaban ni David.+

9 Dangan, duman sa may gapo kan Zohelet na harani sa En-rogel, nag-atang si Adonias+ nin mga karnero, mga baka, asin mga pinatabang hayop. Inimbitaran niya an gabos niyang tugang na mga aking lalaki kan hadi, asin an gabos na lalaki kan Juda na mga lingkod kan hadi. 10 Pero dai niya inimbitaran si Natan na propeta, si Benaias asin an mga matitibay na parapakilaban, o si Solomon na saiyang tugang. 11 Dangan hinapot ni Natan+ si Bat-seba,+ an ina ni Solomon:+ “Dai mo nabaretaan na nagin hadi na si Adonias+ na aki ni Hagit, asin mayong kaaram-aram manungod digdi an kagurangnan tang si David? 12 Kaya madya, may isusuhestiyon tabi ako saimo tanganing mailigtas mo an buhay mo asin an buhay kan* aki mong si Solomon.+ 13 Magduman ka ki Hading David asin sabihon mo saiya, ‘Bakong ika, kagurangnan kong hadi, an suminumpa sa saimong lingkod: “An aki mong si Solomon an magigin hadi kasunod ko, asin siya an matukaw sa sakong trono”?+ Kaya taano ta si Adonias an nagin hadi?’ 14 Mantang nakikipag-ulay ka pa sa hadi, malaog ako asin sasabihon ko sa hadi na tama an mga sinabi mo.”

15 Kaya naglaog si Bat-seba sa pribadong kuwarto kan hadi. Gurangon na an hadi, asin pinagseserbihan siya ni Abisag+ na Sunamita. 16 Dangan nagduko si Bat-seba asin naglaob sa atubangan kan hadi, asin sinabi kan hadi: “Ano an gusto mong hagadon?” 17 Nagsimbag siya: “Kagurangnan ko, ika po baga an suminumpa sa saimong lingkod sa ngaran ni Jehova na saimong Diyos, ‘An aki mong si Solomon an magigin hadi kasunod ko, asin siya an matukaw sa sakong trono.’+ 18 Pero si Adonias an nagin hadi, asin dai ini aram kan kagurangnan kong hadi.+ 19 Nag-atang siya nin kadakul na torong baka, pinatabang hayop, saka karnero asin inimbitaran niya an gabos na aking lalaki kan hadi, si Abiatar na saserdote, asin si Joab na pamayo kan hukbo;+ pero dai niya inimbitaran an saimong lingkod na si Solomon.+ 20 Asin ngunyan, kagurangnan kong hadi, hinahalat ka kan bilog na Israel para sabihon mo sa sainda kun siisay an matukaw sa trono kan kagurangnan kong hadi kasunod niya. 21 Ta kun dai, sa oras na magadan* an kagurangnan kong hadi, ako asin an aki kong si Solomon ibibilang na mga traydor.”

22 Mantang nakikipag-ulay pa siya sa hadi, naglaog si Natan na propeta.+ 23 Ipinaisi tulos sa hadi: “Nag-abot si Natan na propeta!” Nagrani siya sa hadi asin naglaob sa atubangan kan hadi. 24 Dangan naghapot si Natan: “Kagurangnan kong hadi, nagsabi kang, ‘Si Adonias an magigin hadi kasunod ko, asin siya an matukaw sa sakong trono’?+ 25 Naghali kaya siya ngunyan na aldaw para mag-atang+ nin kadakul na toro, pinatabang hayop, saka karnero, asin inimbitaran niya an gabos na aking lalaki kan hadi, an mga namamayo kan hukbo, saka si Abiatar na saserdote.+ Yaon sinda duman, kaiba niyang nagkakakan saka nag-iinom asin sige nindang sabi, ‘Mabuhay si Hading Adonias!’ 26 Pero ako na saimong lingkod dai niya inimbitaran, o si Zadok na saserdote, o si Benaias+ na aki ni Jehoiada, o an saimong lingkod na si Solomon. 27 Inawtorisaran daw ini kan kagurangnan kong hadi na dai ipinapaaram sa saimong lingkod kun siisay an dapat na magtukaw sa trono kan kagurangnan kong hadi kasunod niya?”

28 Sinabi ni Hading David: “Apuda nindo si Bat-seba.” Kaya naglaog si Bat-seba asin nagtindog sa atubangan kan hadi. 29 Dangan suminumpa an hadi: “Isinusumpa ko sa ngaran kan buhay na Diyos na si Jehova, an saro na nagligtas sako* sa gabos kong kasakitan,+ 30 arog mismo kan isinumpa ko sa saimo sa ngaran ni Jehova na Diyos kan Israel, ‘An aki mong si Solomon an magigin hadi kasunod ko, asin siya an matukaw sa sakong trono!’ iyan an papangyarihon ko ngunyan na aldaw.” 31 Dangan nagduko si Bat-seba asin naglaob sa atubangan kan hadi asin nagsabi: “Mabuhay ka lugod sagkod lamang kagurangnan kong Hading David!”

32 Tulos na nagsabi si Hading David: “Apuda nindo si Zadok na saserdote, si Natan na propeta, saka si Benaias+ na aki ni Jehoiada.”+ Kaya nagralaog sinda asin nag-atubang sa hadi. 33 Sinabi kan hadi sa sainda: “Iiba nindo an mga lingkod kan saindong kagurangnan, asin pasakayon nindo sa sakong mula* an aki kong si Solomon,+ tapos darahon nindo siya sa Gihon.+ 34 Duman siya lalahidan* ni Zadok na saserdote saka ni Natan na propeta+ na magin hadi kan Israel. Dangan patanugon nindo an hamudyong asin magsarabi kamo, ‘Mabuhay si Hading Solomon!’+ 35 Pagkatapos, sumunod kamo saiya pabalik, dangan malaog siya asin matukaw sa sakong trono; asin siya an magigin hadi na kasalida ko, asin nonombrahan ko siyang magin lider kan Israel asin kan Juda.” 36 Nagsimbag tulos si Benaias na aki ni Jehoiada: “Amen! Kumpirmaron lugod ini ni Jehova na Diyos kan kagurangnan kong hadi. 37 Kun paanong inantabayanan ni Jehova an kagurangnan kong hadi, antabayanan man lugod Niya si Solomon,+ asin gibuhon Niyang mas nakakalabi an saiyang trono kisa sa trono kan kagurangnan kong si Hading David.”+

38 Dangan nagbaba si Zadok na saserdote, si Natan na propeta, si Benaias+ na aki ni Jehoiada, asin an mga Keretita saka mga Peleteo,*+ asin pinasakay ninda si Solomon sa mula ni Hading David,+ dangan dinara siya sa Gihon.+ 39 Kinua kan saserdoteng si Zadok sa tolda+ an lalagan na sungay na may laog na lana,+ asin linahidan niya si Solomon.+ Dangan, pinatanog ninda an hamudyong asin nagkurahaw an gabos na tawo: “Mabuhay si Hading Solomon!” 40 Pagkatapos kaiyan, nagsurunod sa saiya an gabos na tawo. Mantang nagtutukad, nagpapatanog sinda nin mga plawta asin grabe an saindang kaugmahan, mala ta nagyugo-yugo* an daga huli sa ribok ninda.+

41 Nakatapos nang magkakan si Adonias asin an gabos na inimbitaran niya kan madangog ninda ini.+ Pagkadangog ni Joab sa hamudyong, naghapot siya: “Taano ta grabe an ribok sa siyudad?” 42 Mantang nagtataram pa siya, nag-abot si Jonathan+ na aki ni Abiatar na saserdote. Dangan sinabi ni Adonias: “Maglaog ka, ta marahay* kang tawo, asin siguradong may dara kang marahay na bareta.” 43 Alagad nagsimbag si Jonathan ki Adonias: “Bakong marahay an bareta! Ginibong hadi si Solomon kan kagurangnan tang si Hading David. 44 Isinugo kan hadi si Zadok na saserdote, si Natan na propeta, si Benaias na aki ni Jehoiada, asin an mga Keretita saka mga Peleteo* para ibanan siya, asin pinasakay ninda siya sa mula kan hadi.+ 45 Dangan duman sa Gihon siya linahidan ni Zadok na saserdote asin ni Natan na propeta na magin hadi. Pagkatapos kaiyan, nagturukad sinda na nag-uurugma, asin makusugon an ribok sa siyudad. Idto su ribok na nadangog nindo. 46 Apuwera diyan, nagtukaw na si Solomon sa trono kan hadi. 47 Saro pa, nagduruman sa kagurangnan tang si Hading David an mga lingkod niya tanganing umawon siya. An sabi ninda, ‘Pabantugon lugod kan saimong Diyos an pangaran ni Solomon kisa sa saimong pangaran, asin gibuhon Niya lugod na mas nakakalabi an saiyang trono kisa sa saimong trono!’ Dangan an hadi nagduko sa higdaan. 48 Asin sinabi man kan hadi, ‘Umawon lugod si Jehova na Diyos kan Israel, na nagpili ngunyan na aldaw nin saro na matukaw sa sakong trono asin nagtugot na mahiling iyan kan sadiri kong mga mata!’”

49 Asin nagkatarakot an gabos na inimbitaran ni Adonias; gabos sinda nagtirindog asin nagtirikwasan. 50 Natakot man si Adonias huli ki Solomon, kaya naghali siya asin nagpasiring sa altar tapos kuminapot sa mga sungay kan altar.+ 51 Ibinareta ki Solomon: “Natakot ki Hading Solomon si Adonias; asin kuminapot siya sa mga sungay kan altar, asin sinasabi niya, ‘Pasumpaa nguna sako si Hading Solomon na dai niya gagadanon sa espada an saiyang lingkod.’” 52 Kaya nagsabi si Solomon: “Kun magawi siya nin tama, mayo ni sarong buhok niya an mahuhulog sa daga; pero kun magibo siya nin maraot,+ dapat siyang magadan.” 53 Kaya may isinugo si Hading Solomon tanganing kuanon siya sa altar. Dangan nagpasiring siya ki Hading Solomon asin nagduko sa atubangan niya. Pagkatapos sinabi ni Solomon sa saiya: “Magpuli ka na sa harong mo.”

2 Kan madali nang magadan si David, itinao niya sa saiyang aking si Solomon an mga tugon na ini: 2 “Madali na akong magadan.* Kaya magpakakusog ka+ asin magpakalalaki.+ 3 Utubon mo an mga obligasyon mo ki Jehova na saimong Diyos paagi sa paglakaw sa saiyang mga dalan asin pagsunod sa saiyang mga reglamento, mga tugon, mga ipinapautob na desisyon, asin mga pagirumdom na nakasurat sa Katugunan ni Moises+ tanganing magin mapanggana ka* sa gabos mong ginigibo asin sain ka man magduman. 4 Asin uutubon ni Jehova an saiyang panuga sa sako: ‘Kun tatawan nin atensiyon kan saimong mga aking lalaki an saindang dalan paagi sa maimbod na paglakaw sa sakuyang atubangan nin bilog na puso asin kalag,*+ pirming igwa nin saro sa saimong mga gikan na matukaw* sa trono kan Israel.’+

5 “Asin aram mo man na marhay kun ano an ginibo sa sako ni Joab na aki ni Zeruia, su ginibo niya sa duwang pamayo kan mga hukbo kan Israel na si Abner+ na aki ni Ner asin si Amasa+ na aki ni Jeter. Ginadan niya sinda,+ nagpabulos siya nin dugo nin giyera sa panahon nin katuninungan, asin dinigtaan niya nin dugo nin giyera an paha niya sa saiyang habayan* saka an mga sandalyas niya sa saiyang mga bitis. 6 Dapat kang humiro sigun sa saimong kadunungan, asin dai mo siya pagtugutan na magadan dahil sa kagurangan.*+

7 “Alagad sa mga aki ni Barzilai+ na Gileadita, magpahiling ka sa sainda nin maimbod na pagkamuot, asin dapat na kaiba sinda sa mga nagkakakan sa saimong lamesa, huling sa arog kaiyan na paagi ninda ako tinabangan+ kan magdulag ako sa saimong tugang na si Absalom.+

8 “Nakaistar man harani sa saimo si Simei na aki ni Gera na Benjaminita na taga Bahurim. Siya su nagparataram sako nin maringis na maldisyon+ kan aldaw na magpasiring ako sa Mahanaim;+ pero kan sabaton niya ako sa Jordan, suminumpa ako sa saiya sa ngaran ni Jehova: ‘Dai taka gagadanon paagi sa espada.’+ 9 Dai mo siya ngunyan pagpabayaan na dai napapadusahan,+ huling saro kang tawong madunong asin aram mo kun ano an dapat mong gibuhon sa saiya; dai mo pagtugutan na magadan siya dahil sa kagurangan.”*+

10 Dangan nagadan* si David, asin ilinubong siya sa Siyudad ni David.+ 11 An lawig* kan paghadi ni David sa Israel 40 taon. Naghadi siya nin 7 taon sa Hebron+ asin 33 na taon sa Jerusalem.+

12 Dangan nagtukaw si Solomon sa trono kan saiyang amang si David, asin diit-diit na naeestablisar nin marigon an saiyang pagkahadi.+

13 Sarong aldaw, si Adonias na aki ni Hagit nagduman ki Bat-seba na ina ni Solomon. Naghapot si Bat-seba: “Katuninungan an tuyo kan pagdigdi mo?” Nagsimbag siya: “Iyo, katuninungan.” 14 Dangan sinabi niya: “May sasabihon ako saimo.” Nagsimbag si Bat-seba: “Sige, sabihon mo.” 15 Nagsabi si Adonias: “Aram mo man bagang marhay na mapapasako kuta an pagkahadi, asin inaasahan kan bilog na Israel na magigin hadi ako;*+ pero nawara sa sako an pagkahadi asin napasa tugang ko, ta kabutan ni Jehova kun kaya napasaiya iyan.+ 16 Pero may saro lang akong ipapakiulay saimo. Dai mo ako pagsayumahan.” Kaya sinabi ni Bat-seba: “Sige, sabihon mo.” 17 Dangan nagsabi siya: “Pakiulayan mo tabi si Solomon na hadi na itao sako si Abisag+ na Sunamita para magin agom ko. Aram kong dai ka niya sasayumahan.” 18 Nagsimbag si Bat-seba: “Sige! Kakaulayon ko an hadi para saimo.”

19 Kaya nagduman si Bat-seba ki Hading Solomon tanganing makipag-ulay para ki Adonias. Tulos na nagtindog an hadi tanganing sabaton siya asin nagduko an hadi sa saiyang ina. Dangan nagtukaw si Solomon sa saiyang trono asin nagpakua nin saro pang trono para sa ina kan hadi, tanganing makatukaw sa tuo niya an saiyang ina. 20 Dangan sinabi niya sa hadi: “May sadit na bagay lang akong ipapakiulay saimo. Dai mo ako pagsayumahan.” Kaya sinabi sa saiya kan hadi: “Sabihon mo tabi, sakuyang ina; dai taka sasayumahan.” 21 Nagsabi siya: “Lugod na itao mo sa tugang mong si Adonias si Abisag na Sunamita para magin agom niya.” 22 Nagsimbag si Hading Solomon sa saiyang ina: “Taano ta hinahagad mo si Abisag na Sunamita para ki Adonias? Hagadon mo na man lugod para saiya an pagkahadi,+ ta siya baga an matua kong tugang,+ asin sinusuportaran siya ni Abiatar na saserdote saka ni Joab+ na aki ni Zeruia.”+

23 Huli kaini, suminumpa si Hading Solomon sa ngaran ni Jehova: “Padusahan lugod ako nin Diyos nin magabat kun dai magbayad kan saiyang buhay* si Adonias huli sa paghagad niya kaini. 24 Isinusumpa ko sa ngaran kan buhay na Diyos na si Jehova, na marigon na nag-establisar sa sako+ asin nagpatukaw sa sako sa trono ni David na sakong ama asin naggibo nin sarong dinastiya* para sa sako,+ siring kan ipinanuga niya, gagadanon ngunyan na aldaw si Adonias.”+ 25 Isinugo tulos ni Hading Solomon si Benaias+ na aki ni Jehoiada. Kaya naghali siya asin pinabagsak* si Adonias, asin nagadan ini.

26 Dangan, sinabi kan hadi ki Abiatar+ na saserdote: “Magpuli ka sa saimong daga sa Anatot!+ Dapat ka kutang magadan, pero dai taka gagadanon sa aldaw na ini huling dinara mo an Kaban kan Soberanong Kagurangnan* na Jehova sa atubangan ni David na sakong ama+ asin huling kadamay ka kan sakong ama sa gabos na inagihan niyang kasakitan.”+ 27 Kaya hinali ni Solomon si Abiatar sa paglilingkod bilang saserdote ni Jehova, tanganing mautob an sinabi ni Jehova sa Shilo+ laban sa pamilya* ni Eli.+

28 Kan mabaretaan ini ni Joab, nagdulag siya pasiring sa tolda ni Jehova+ asin kuminapot sa mga sungay kan altar. Suminuporta kaya si Joab ki Adonias,+ maski ngani dai siya suminuporta kaidto ki Absalom.+ 29 Dangan ibinareta ki Hading Solomon: “Nagdulag si Joab pasiring sa tolda ni Jehova, asin yaon siya sa kataid kan altar.” Kaya isinugo ni Solomon si Benaias na aki ni Jehoiada asin sinabihan: “Dumanon mo siya; gadanon mo!” 30 Kaya nagpasiring si Benaias sa tolda ni Jehova asin sinabi ki Joab: “Ini an sabi kan hadi, ‘Lumuwas ka!’” Pero sinabi niya: “Habo! Digdi ako magagadan.” Nagbalik si Benaias sa hadi asin sinabi niya: “Ini an sinabi ni Joab, asin ini an sinimbag niya sako.” 31 Dangan sinabi kan hadi sa saiya: “Gibuha kun ano an sinabi niya; gadanon mo siya asin ilubong tanganing mawara sa sako asin sa pamilya* kan sakong ama an dugo na pinabulos ni Joab na mayo nin makatanusan na dahilan.+ 32 Sisingilon siya ni Jehova sa pinabulos niyang dugo* huling ginadan niya paagi sa espada an duwang lalaking mas matanos asin mas marahay kisa saiya: Si Abner+ na aki ni Ner, an pamayo kan hukbo kan Israel,+ asin si Amasa+ na aki ni Jeter, an pamayo kan hukbo kan Juda.+ Ginadan niya sinda na dai aram ni David na sakong ama. 33 Si Joab asin an saiyang mga gikan an maninimbag sagkod lamang sa saindang pagkagadan;*+ pero tawan lugod ni Jehova nin katuninungan sagkod lamang si David, an saiyang mga gikan, an saiyang dinastiya,* asin an saiyang kahadian.”* 34 Dangan dinumanan ni Benaias na aki ni Jehoiada si Joab asin ginadan siya, tapos ilinubong siya sa may harong niya na nasa kaawagan. 35 Pagkatapos kaini, ninombrahan kan hadi si Benaias+ na aki ni Jehoiada na magin pamayo kan hukbo bilang kasalida ni Joab, asin ninombrahan man kan hadi si Zadok+ na saserdote bilang kasalida ni Abiatar.

36 Dangan ipinaapod kan hadi si Simei+ asin sinabihan: “Magtugdok ka nin harong sa Jerusalem, asin duman ka mag-istar, dai ka magluwas duman para magpasiring sa ibang lugar. 37 Sa aldaw na magluwas ka asin magbalyo sa Kababan nin Kidron,+ siguradong magagadan ka. Kasalan mo kun taano ta magagadan ka.”* 38 Nagsimbag si Simei sa hadi: “Makatanusan an sinabi mo. Gigibuhon kan saimong lingkod an sinabi kan kagurangnan kong hadi.” Kaya nag-istar sa Jerusalem si Simei nin dakul na aldaw.

39 Alagad pakalihis nin tulong taon, naglayas an duwa sa mga uripon ni Simei asin nagpasiring sa hadi kan Gat na si Akis+ na aki ni Maaca. Kan may magsabi ki Simei: “Nasa Gat an mga uripon mo,” 40 dali-daling linagan ni Simei nin kamadero* an saiyang asno asin nagduman ki Akis sa Gat tanganing hanapon an saiyang mga uripon. Kan magbalik na si Simei hali sa Gat kaiba an saiyang mga uripon, 41 ibinareta ki Solomon: “Nagluwas si Simei sa Jerusalem asin nagpasiring sa Gat, asin nakabalik na siya.” 42 Kaya ipinaapod kan hadi si Simei asin sinabi sa saiya: “Bakong pinasumpa taka sa ngaran ni Jehova asin pinatanidan: ‘Sa aldaw na magluwas ka digdi para magpasiring sa ibang lugar, siguradong magagadan ka’? Asin bakong an simbag mo sako, ‘Makatanusan an sinasabi mo; susunudon ko iyan’?+ 43 Kaya taano baya ta dai mo inutob an isinumpa mo ki Jehova asin an ipinagbuot ko sa saimo?” 44 Dangan sinabi kan hadi ki Simei: “Siguradong aram mo man sa saimong puso an gabos na maraot na ginibo mo ki David na sakong ama,+ asin sisingilon ka ni Jehova sa ginibo mong karatan na iyan.*+ 45 Pero bebendisyunan si Hading Solomon+ asin marigon na maeestablisar sagkod lamang an kahadian ni David sa atubangan ni Jehova.” 46 Dangan isinugo kan hadi si Benaias na aki ni Jehoiada. Kaya naghali siya asin pinabagsak si Simei, asin nagadan ini.+

Kaya an kahadian marigon na naestablisar sa kamot ni Solomon.+

3 Bilang pakipag-alyansa, inagom* ni Solomon an aki ni Faraon na hadi kan Ehipto+ asin dinara niya siya sa Siyudad ni David+ sagkod na matapos niyang maitugdok an sadiri niyang harong,+ asin an harong ni Jehova,+ saka an mga pader sa palibot kan Jerusalem.+ 2 Alagad sa mga halangkaw na lugar pa man giraray nag-aatang an banwaan+ huling kan panahon na iyan, dai pang naitutugdok na harong para sa pangaran ni Jehova.+ 3 Padagos na namutan ni Solomon si Jehova paagi sa pagsunod sa mga reglamento ni David na saiyang ama. Alagad sa mga halangkaw na lugar pa man giraray siya nag-aatang asin nagtututong nin mga dulot.+

4 Nagpasiring sa Gibeon an hadi tanganing mag-atang. Iyan kaya an pinakabantog na* halangkaw na lugar kaidto.+ Nagdulot si Solomon sa altar duman nin 1,000 hayop bilang atang na pigtututong.+ 5 Pagkabanggi, nagpahiling si Jehova ki Solomon duman sa Gibeon paagi sa pangaturugan, asin sinabi nin Diyos: “Hagadon mo kun ano an gusto mong itao ko saimo.”+ 6 Nagsimbag si Solomon: “Nagpahiling ka nin dakulang maimbod na pagkamuot sa saimong lingkod na si David na sakong ama huling maimbod saka matanos asin may sadiyosan na puso siyang naglakaw sa saimong atubangan. Padagos mo siyang pinapahilingan nin maimbod na pagkamuot sagkod ngunyan na aldaw huling tinawan mo siya nin aki na matukaw sa saiyang trono.+ 7 Asin ngunyan, Jehova na sakuyang Diyos, an saimong lingkod an ginibo mong hadi na kasalida ni David na sakong ama, maski hoben* pa ako asin daing eksperyensiya.*+ 8 An saimong lingkod nasa tahaw kan saimong piniling banwaan,+ na kadakul nanggad mala ta dai sinda mabilang. 9 Kaya tawan mo tabi an saimong lingkod nin sarong makinuyog na puso tanganing makapagserbi bilang hukom sa saimong banwaan+ asin mamidbid kun ano an marahay asin an maraot,+ huling siisay an makakapagserbing hukom sa saimong banwaan na ini na kadakul an bilang?”*

10 Naugma si Jehova na ini an hinagad ni Solomon.+ 11 Dangan sinabi nin Diyos sa saiya: “Huling ini an hinagad mo asin dai ka naghagad nin halawig na buhay* o nin kayamanan o na magadan an* saimong mga kalaban, kundi naghagad ka nin pakasabot sa paghusay sa mga kaso,+ 12 itatao ko an hinahagad mo.+ Tatawan taka nin pusong may kadunungan saka pakasabot,+ tanganing kun paanong dai pa nagkaigwa kaidto nin siring sa saimo, dai na man magkakaigwa pa nin siring sa saimo sa maabot na panahon.+ 13 Dugang pa, itatao ko saimo an mga bagay na dai mo hinagad,+ an kayamanan asin kamurawayan,+ tanganing mayo nin ibang hadi an magin kapareho mo sa bilog mong buhay.*+ 14 Asin kun malakaw ka sa sakong dalan paagi sa pagsunod sa mga regulasyon ko saka mga tugon, arog kan ginibo ni David na saimong ama,+ tatawan taka man nin halawig na buhay.”*+

15 Pagmata ni Solomon, narealisar niyang pangaturugan palan idto. Dangan nagpasiring siya sa Jerusalem asin nagtindog sa atubangan kan kaban kan tipan ni Jehova. Nagdulot siya nin mga atang na pigtututong saka mga dulot sa pakikikabtang,+ asin naghanda siya nin bangkete para sa gabos niyang lingkod.

16 Dangan, duwang imoral na babayi* an nagdulok sa hadi asin nagtindog sa atubangan niya. 17 Nagsabi an inot na babayi: “Kagurangnan ko, nag-iistar kami kan babaying ini sa saro sanang harong, tapos nangaki ako nin lalaki mantang nasa harong siya. 18 Kan ikatulong aldaw pagkatapos kong mangaki, nangaki man nin lalaki an babaying ini. Kami sanang duwa an magkaibanan; mayo kaming ibang kaibanan kaidto sa harong. 19 Sarong banggi, nagadan an aki kan babaying ini ta nahigdaan niya. 20 Mantang ako na saimong uripon na babayi nagtuturog, nagbangon siya nin matangang banggi asin kinua niya sa kataid ko an sakuyang aki asin ihinigda niya sa saiyang mga takyag,* tapos su saiyang gadan na aki iyo an ihinigda niya sa mga takyag ko. 21 Pagkaaga, kan magmata ako para pasusuhon an aki ko, nahiling kong gadan na an aki. Kaya minasdan ko siyang marhay asin naaraman kong bako siya an aki na iminundag ko.” 22 Alagad nagsabi su sarong babayi: “Bakong totoo iyan. Ining buhay an sako, su gadan an saimo!” Pero nagsimbag an inot na babayi: “Bako, su gadan an saimo, ining buhay an sako.” Arog sinda kaiyan nagdiskutiran sa atubangan kan hadi.

23 Kan huri, sinabi kan hadi: “Ining saro nagsasabi, ‘Ining buhay na aki an sako, su gadan an saimo!’ tapos ini man na saro nagsasabi, ‘Bako, su gadan an saimo, ining buhay an sako!’” 24 Asin sinabi kan hadi: “Tawan nindo ako nin espada.” Kaya tinawan ninda nin espada an hadi. 25 Dangan nagsabi an hadi: “Bangaon nindo an buhay na aki, tapos tawan nindo nin tigkabanga an duwang babayi.” 26 Tulos-tulos na nakimahirak sa hadi an tunay na ina kan buhay na aki, huling nahirak siya sa saiyang aki. An sabi niya: “Halat tabi, kagurangnan ko! Itao na sana tabi nindo sa babaying ini an buhay na aki! Dai nindo siya paggadanon!” Pero nagsabi su sarong babayi: “Dai siya mapapasako ni mapapasaimo! Bangaon na nindo an aki!” 27 Huli kaini, sinabi kan hadi: “Itao nindo an buhay na aki sa inot na babayi! Dai nindo paggadanon an aki, ta siya an saiyang ina.”

28 Nabaretaan kan bilog na Israel an nagin desisyon kan hadi sa kaso, asin napahanga* sinda sa hadi,+ huling nahiling ninda na yaon sa hadi an kadunungan nin Diyos sa pagtao nin hustisya.+

4 Namahala sa bilog na Israel si Hading Solomon.+ 2 Ini an saiyang mga halangkaw na opisyal:* si Azarias na aki ni Zadok+ an saserdote; 3 si Elihoref asin Ahias na mga aki ni Sisa an mga sekretaryo;+ si Jehosafat+ na aki ni Ahilud an pararekord; 4 si Benaias+ na aki ni Jehoiada an pamayo kan hukbo; si Zadok asin Abiatar+ an mga saserdote; 5 si Azarias na aki ni Natan+ an namamahala sa mga administrador; si Zabud na aki ni Natan saserdote saka amigo kan hadi;+ 6 si Ahisar an namamahala sa palasyo; asin si Adoniram+ na aki ni Abda an namamahala duman sa mga inobligar na magtrabaho para sa hadi.+

7 May 12 administrador si Solomon na namamahala sa bilog na Israel, asin sinda an nagtatao nin kakanon sa hadi saka sa saiyang pamilya. Turnuhan an kada saro sa sainda sa pagtao nin kakanon sa laog nin sarong bulan kada taon.+ 8 Ini an mga administrador: An aki ni Hur, na namamahala sa kabukidan nin Efraim; 9 an aki ni Deker, na namamahala sa Makaz, Saalbim,+ Bet-semes, asin Elon-bet-hanan; 10 an aki ni Hesed, na namamahala sa Arubot (kapot man niya an Socoh asin an bilog na daga nin Hefer); 11 an aki ni Abinadab, na namamahala sa enterong kabakilidan kan Dor (napangagom niya si Tafat na aki ni Solomon); 12 si Baana na aki ni Ahilud, na namamahala sa Taanac, Megido,+ asin sa bilog na Bet-sean,+ na kataid kan Zaretan sa ibaba kan Jezreel, puon sa Bet-sean sagkod sa Abel-mehola sagkod sa rehiyon nin Jokmeam;+ 13 an aki ni Geber, na namamahala sa Ramot-gilead+ (kapot niya an mga nakatoldang baryo ni Jair+ na aki ni Manases, na nasa Gilead;+ kapot man niya an rehiyon nin Argob,+ na nasa Basan:+ 60 darakulang siyudad na may mga pader saka mga balagbag na pambarat na tanso); 14 si Ahinadab na aki ni Iddo, na namamahala sa Mahanaim;+ 15 si Ahimaaz, na namamahala sa Neftali (napangagom niya si Basemat na aki man ni Solomon); 16 si Baana na aki ni Husai, na namamahala sa Aser asin Bealot; 17 si Jehosafat na aki ni Parua, na namamahala sa Isacar; 18 si Simei+ na aki ni Ela, na namamahala sa Benjamin;+ 19 si Geber na aki ni Uri, na namamahala sa daga nin Gilead+ (na teritoryo dati ni Sihon+ na hadi kan mga Amorita asin ni Og+ na hadi kan Basan). May saro man na administrador na namamahala sa gabos na administrador na ini kan nasyon.

20 Dakulon an namamanwaan sa Juda asin Israel, kasingdakul kan mga baybay sa gilid nin dagat.+ Nagkakarakan sinda, nag-iirinom, saka nag-uurugma.+

21 Namahala si Solomon sa gabos na kahadian puon sa Salog*+ sagkod sa daga kan mga Filisteo asin sagkod sa linderos* kan Ehipto. Nagdadara sinda nin tributo* asin naglingkod ki Solomon sa gabos na aldaw kan saiyang buhay.+

22 An kakanon ni Solomon kada aldaw 30 cor* nin pinong harina asin 60 cor nin ordinaryong harina, 23 10 pinatabang baka, 20 bakang hali sa pasabsaban, asin 100 na karnero, apuwera pa sa mga lalaking usa, mga gasela, mga usang corzo,* asin pinatabang mga gamgam* na kakok.* 24 Huli ta sakop ni Solomon an gabos na nasa kamping ini kan Salog,*+ puon sa Tifsa sagkod sa Gaza,+ pati an gabos na hadi na nasa kamping ini kan Salog. Asin igwa nin katuninungan sa gabos na rehiyon na sakop niya.+ 25 Namuhay nin tiwasay an Juda asin Israel, an lambang saro sa sirong kan sadiri niyang puon nin ubas asin sa sirong kan sadiri niyang puon nin higera, puon sa Dan sagkod sa Beer-sheba, sa gabos na aldaw ni Solomon.

26 Igwa si Solomon nin 4,000* na kuwadra para sa saiyang mga kabayong pangkarwahe, asin 12,000 an saiyang mga kabayo.*+

27 An mga administrador na ini nagtatao nin kakanon ki Hading Solomon asin sa gabos na nagkakakan sa lamesa ni Hading Solomon. An kada saro may turnong magtao nin kakanon para sa sarong bulan asin sinisigurado ninda na dai nin magkulang.+ 28 Nagdadara man sinda nin sebada saka dagami sain man iyan kaipuhan para sa mga kabayo, kaiba na an mga kabayong pangkarwahe. Nagdadara sinda sigun sa kota kan kada saro sa sainda.

29 Asin tinawan nin Diyos si Solomon nin dakulaon na kadunungan saka pakasabot asin nin pusong may mahiwas na pakamansay,* siring kan mga baybay sa gilid kan dagat.+ 30 An kadunungan ni Solomon labi pa sa kadunungan kan gabos na taga Sirangan asin sa gabos na kadunungan kan Ehipto.+ 31 Mas madunong siya kisa sa siisay man na tawo, mas madunong siya ki Etan+ na Ezrahita asin ki Heman,+ ki Calcol,+ saka ki Darda na mga aki ni Mahol; asin nagin bantog siya sa gabos na nakapalibot na nasyon.+ 32 Naggibo* siya nin 3,000 na talinhaga+ asin 1,005 an saiyang mga kanta.+ 33 Nagtataram siya manungod sa mga kahoy, magpuon sa sedro na nasa Lebanon sagkod sa hisopo+ na nagtutubo sa pader; nagtataram siya manungod sa mga hayop,+ mga gamgam,*+ mga linalang na nagkakaramang,*+ asin mga sira. 34 Nagduduman ki Solomon an mga tawo sa gabos na nasyon tanganing madangog an saiyang kadunungan, pati na an mga hadi sa bilog na daga na nakabareta kan saiyang kadunungan.+

5 Kan mabaretaan ni Hiram na hadi kan Tiro+ na linahidan si Solomon na magin hadi bilang kasalida kan saiyang ama, pinaduman niya ki Solomon an saiyang mga lingkod, huling haloy nang mag-amigo si Hiram asin David.*+ 2 Nagpadara man nin mensahe si Solomon ki Hiram:+ 3 “Aram mong marhay na an sakong amang si David dai nakapagpatugdok nin harong para sa pangaran ni Jehova na saiyang Diyos huli sa mga pakikigiyera laban sa saiya hali sa enterong palibot sagkod sa ibugtak ni Jehova an saiyang mga kalaban sa irarom kan mga bitis niya.+ 4 Pero tinawan ako ngunyan ni Jehova na sakuyang Diyos nin kapahingaluan sa enterong palibot.+ Mayo nin nakikipaglaban sa sako asin mayo nin nangyayaring maraot.+ 5 Kaya plano kong magtugdok nin harong para sa pangaran ni Jehova na sakuyang Diyos, arog kan ipinanuga ni Jehova ki David na sakong ama: ‘An saimong aki na papatukawon ko sa saimong trono bilang kasalida mo iyo an matugdok nin harong para sa sakong pangaran.’+ 6 Kaya sugua tabi an mga tawo mo na ipalod ako nin mga sedro sa Lebanon.+ Matrabaho an mga lingkod ko kaiba kan mga lingkod mo, asin tatangdanan ko an saimong mga lingkod sigun sa kantidad na sabihon mo, ta aram mo man baga na mayo sa samo an tataong magpalod nin mga kahoy arog kan mga taga Sidon.”+

7 Kan madangog ni Hiram an mensahe ni Solomon, ugmahon siya asin nagsabi: “Pag-umawon lugod si Jehova ngunyan na aldaw, huling tinawan niya si David nin aking madunong na mamamahala sa dakulang banwaan na* ini!”+ 8 Kaya nagpadara si Hiram nin mensahe ki Solomon: “Nadangog ko an mensahe mo sako. Itatao ko an gabos na hinahagad mong trosong sedro asin enebro.+ 9 Hahakuton iyan kan sakong mga lingkod hali sa Lebanon pababa sa dagat, asin gigibuhon ko iyan na mga balsa dangan papaanudon sa dagat sagkod na makaabot sa lugar na sasabihon mo sako. Pag-abot duman, huhubadon ninda an mga gakot kaiyan, asin puwede na nindong harakuton iyan. Bilang bayad, itatao mo an kakanon na hahagadon ko para sa sakong harong.”+

10 Kaya itinao ni Hiram ki Solomon an gabos na hinagad niyang trosong sedro asin enebro. 11 Asin tinawan ni Solomon si Hiram nin 20,000 na cor* nin trigo bilang suplay nin kakanon para sa saiyang harong saka 20 cor* nin purong marhay na lanang oliba.* Iyan an itinatao ni Solomon ki Hiram taon-taon.+ 12 Asin tinawan ni Jehova si Solomon nin kadunungan, arog kan ipinanuga Niya sa saiya.+ Nagkaigwa nin matuninong na relasyon sa pag-ultanan ni Hiram asin ni Solomon, asin naggibo an duwa nin kasunduan.*

13 Nagpaapod si Hading Solomon sa bilog na Israel nin mga lalaking oobligaron niyang magtrabaho para sa saiya; 30,000 na lalaki an inapod.+ 14 Kada bulan, 10,000 sa mga lalaking ini an ipinapadara niya nin turnuhan sa Lebanon. Sarong bulan sindang nasa Lebanon asin duwang bulan na nasa saindang harong; asin si Adoniram+ an namamahala sa mga lalaking ini na inobligar na magtrabaho para sa hadi. 15 Igwa si Solomon nin 70,000 na peyon* asin 80,000 na paratabas nin gapo+ sa mga bukid,+ 16 apuwera pa sa 3,300 na superbisor ni Solomon+ na nagseserbing mga porman na namamahala sa mga trabahador. 17 Ipinagbuot sa sainda kan hadi na magtibag nin mamahalon na darakulang gapo+ tanganing mailatag an pundasyon+ kan harong gamit an mga tinabas na gapo.+ 18 Kaya an mga paratugdok ni Solomon asin an mga paratugdok ni Hiram saka an mga Gebalita+ iyo an nagtarabas kan mga gapo, asin ihinanda ninda an mga tablon saka mga gapo na gagamiton sa pagtugdok kan harong.

6 Kan ika-480 taon puon kan magluwas sa daga nin Ehipto an mga Israelita,*+ kan ikaapat na taon kan paghadi ni Solomon sa Israel, kan bulan nin Ziv*+ (an ikaduwang bulan), pinunan niyang itugdok an harong ni Jehova.*+ 2 An harong* na itinugdok ni Hading Solomon para ki Jehova 60 maniko* an laba, 20 maniko an lakbang, asin 30 maniko an langkaw.+ 3 An portikong+ kasugpon sa atubangan kan templo* 20 maniko an lakbang,* kapareho kan lakbang kan harong.* Sampulong maniko an laba kan gilid kan portiko puon sa atubangan kan harong.

4 Naglaag siya sa harong nin mga papasadit* na bintana.+ 5 Dugang pa, nagtugdok siya nin estruktura na nakadukot sa lanob kan harong; nakapalibot ini sa mga lanob kan harong—sa mga lanob kan templo* asin kan pinakalaog na kuwarto+—asin naggibo siya sa estrukturang ini nin nakapalibot na mga kuwarto sa gilid.+ 6 An inot na eskalon kan mga kuwartong ini sa gilid may lakbang na limang maniko, an ikaduwang eskalon may lakbang na anom na maniko, asin an ikatulong eskalon may lakbang na pitong maniko, huling naggibo siya sa palibot kan harong nin mga tanggang patungan kan mga biga para dai na kaipuhan pang labutan* an mga lanob kan harong.+

7 Mga tinabas nang gapo hali sa lugar na pinagtibagan an ginamit sa paggibo kan harong+ kaya mantang itinutugdok iyan, mayo nin nadangog na tanog nin mga martilyo o mga patok o ano pa man na lansang* na gamit. 8 Nasa timog na gilid* kan harong an laugan kan inot na eskalon kan mga kuwarto sa gilid,+ asin igwa nin sarong paitok na hagyan na pasiring sa ikaduwa saka ikatulong eskalon. 9 Padagos niyang itinugdok an harong sagkod na matapos iyan.+ Binubungan niya an harong gamit an mga bigang sedro saka mga nakarayang tablang sedro.+ 10 Naggibo siya sa estrukturang nakapalibot sa harong nin mga kuwarto sa gilid,+ limang maniko an langkaw kan kada kuwarto, asin nakakonektar ini sa harong paagi sa mga tablon na sedro.

11 Dangan, sinabi ni Jehova ki Solomon: 12 “Kun susunudon mo an sakong mga reglamento saka an sakong mga ipinapautob na desisyon asin an gabos kong tugon,+ gigibuhon ko man sa saimo an ipinanuga ko ki David na saimong ama+ manungod sa harong na itinutugdok mo. 13 Asin mag-iirok ako sa tahaw kan mga Israelita,+ asin dai ko babayaan an sakong banwaan na Israel.”+

14 Padagos na itinugdok ni Solomon an harong tanganing matapos iyan. 15 Naggamit siya nin mga tablang sedro para sa mga lanob na nasa laog kan harong. Pinatungan niya nin tabla an mga lanob, puon sa salog kan harong sagkod sa mga pasagi* kan kisame. An salog kan harong linatagan niya nin mga tablang enebro.+ 16 Dangan nagtugdok siya nin sarong seksiyon na may sukol na 20 maniko hali sa likod na parte kan harong gamit an mga tablang sedro, puon sa salog sagkod sa mga pasagi, asin itinugdok niya sa laog kaini* an pinakalaog na kuwarto,+ an Kabanal-banali.+ 17 Asin an templo*+—an parte kan harong na nasa atubangan kaini—may sukol na 40 maniko. 18 An mga sedro sa laog kan harong inukitan nin mga korteng garo saradit na pakwan+ saka mga bukad na burak.+ Gabos ini sedro; mayo nin nahihiling na gapo.

19 Dangan ihinanda niya an pinakalaog na kuwarto+ sa laog kan harong tanganing diyan ilaag an kaban kan tipan ni Jehova.+ 20 An pinakalaog na kuwarto 20 maniko an laba, 20 maniko an lakbang, asin 20 maniko an langkaw.+ Kinalupkupan niya iyan nin purong bulawan, asin tinapalan niya nin sedro an bilog na altar.*+ 21 Kinalupkupan ni Solomon nin purong bulawan an laog kan harong,+ asin naglaag siya nin bulawan na kadena sa atubangan kan pinakalaog na kuwartong+ kinalupkupan nin bulawan. 22 Kinalupkupan niya nin bulawan an enterong harong. Kinalupkupan man niya nin bulawan an bilog na altar+ na harani sa pinakalaog na kuwarto.

23 Naggibo siya sa pinakalaog na kuwarto nin duwang kerubin+ na gibo sa kahoy na pino,* na an langkaw kan kada saro sampulong maniko.+ 24 Limang maniko an laba kan sarong pakpak kan kerubin, asin limang maniko man an laba kan saro pang pakpak. Sampulong maniko an laba puon sa puro kan sarong pakpak sagkod sa puro kan saro pang pakpak. 25 Sampulong maniko man an ikaduwang kerubin. Pareho an sukol saka korte kan duwang kerubin. 26 Sampulong maniko an langkaw kan sarong kerubin, arog kan saro pang kerubin. 27 Dangan ilinaag niya an mga kerubin+ sa pinakalaog na kuwarto.* Nakabuka an mga pakpak kan mga kerubin. An sarong pakpak kan sarong kerubin nakaabot sa lanob asin an saro man na pakpak kan saro pang kerubin nakaabot sa ibong na lanob, asin an saro pa nindang pakpak nakaunat sa bandang tahaw kan harong, kaya nagdudutaan* an mga pakpak. 28 Asin kinalupkupan niya nin bulawan an mga kerubin.

29 An enterong lanob kan duwang kuwarto* kan harong inukitan niya nin mga kerubin,+ mga puon nin palma,+ saka mga bukad na burak.+ 30 Kinalupkupan niya nin bulawan an salog kan duwang kuwarto kan harong. 31 Asin para sa laugan kan pinakalaog na kuwarto, naggibo siya nin mga pinto na gibo sa kahoy na pino, nin mga harigi sa gilid, saka nin mga poste kan pinto, bilang an ikalimang kabtang.* 32 An duwang pinto gibo sa kahoy na pino, asin inukitan niya iyan nin mga kerubin, mga puon nin palma, saka mga bukad na burak, asin kinalupkupan niya an mga iyan nin bulawan. Dangan pinasakan niya nin pinulpog na bulawan an mga ukit sa mga kerubin asin sa mga puon nin palma. 33 Para sa entrada kan templo,* arog man kaini an pagkagibo niya sa mga poste kan pinto kaiyan na gibo sa kahoy na pino, na kabilang sa ikaapat na kabtang.* 34 Asin naggibo siya nin duwang pinto na gibo sa kahoy na enebro. An sarong pinto may duwang panel na minaitok sa mga paitukan, asin an saro pang pinto may duwang panel na minaitok sa mga paitukan.+ 35 Inukitan niya iyan nin mga kerubin, mga puon nin palma, saka mga bukad na burak, asin kinalupkupan niya nin bulawan an mga inukit.

36 Itinugdok niya an patyong nasa laog;+ naggibo siya nin pader na gibo sa tulong patong nin tinabas na mga gapo asin linagan man niya iyan nin sarong raya nin mga bigang sedro.+

37 Nailatag an pundasyon kan harong ni Jehova kan ika-4 na taon kan paghadi ni Solomon, sa bulan nin Ziv;*+ 38 asin natapos an harong, sigun sa gabos na detalye asin plano kaiyan,+ kan ika-11 taon, sa bulan nin Bul* (an ikawalong bulan). Kaya natapos niya ining itugdok sa laog nin pitong taon.

7 Itinugdok ni Solomon an saiyang sadiring harong.*+ Natapos niya gabos sa laog nin 13 taon.+

2 Asin itinugdok niya an Harong kan Kadlagan nin Lebanon+ na 100 na maniko* an laba, 50 maniko an lakbang, asin 30 maniko an langkaw. May apat ining raya nin mga hariging kahoy na sedro; asin may mga bigang sedro+ sa ibabaw kan mga harigi. 3 May lanob iyan na kahoy na sedro na nasa ibabaw kan mga pabalagbag na biga na nakapatong sa mga harigi. May bilang ining* 45; 15 sa kada raya. 4 May tulong raya nin mga bintana na may hamba, asin an kada bintana may kahampang na saro pang bintana. Tulong raya man an mga kahampang na bintana. 5 Kuwadrado* an mga hamba kan gabos na laugan asin mga poste kan pinto, siring man an tulong raya nin mga bintana na magkaharampang.

6 Asin itinugdok niya an Portiko nin mga Harigi. An sukol kaini 50 maniko an laba asin 30 maniko an lakbang, asin saro pang portiko an itinugdok na kasugpon sa atubangan kaini na may mga harigi asin bubong.

7 Itinugdok man niya an Portiko kan Trono+ kun sain siya matukaw bilang hukom. Inaapod man ining Portiko nin Paghukom.+ Linanuban ninda iyan nin kahoy na sedro puon sa salog sagkod sa mga pasagi.*

8 An harong* na saiyang iistaran, na nasa saro pang patyo,+ medyo may distansiya sa Portiko,* asin pareho an pagkagibo kaini. Nagtugdok man si Solomon nin harong na kaagid kan Portikong ini para sa aking babayi ni Faraon na saiyang inagom.+

9 Gabos ini, puon sa pundasyon sagkod sa pinakaibabaw kan lanob asin sagkod sa dakulang patyo,*+ gibo sa mamahalon na mga gapo+ na tinabas sigun sa sukol asin pinulido an gabos na gilid gamit an mga lagadi para sa gapo. 10 Darakulang marhay na mamahalon na gapo an ginamit sa pundasyon. An ibang gapo may sukol na sampulong maniko, asin an iba, walong maniko. 11 Asin nasa ibabaw kan mga ini an mamahalon na mga gapo na tinabas sigun sa sukol, asin may ginamit man na kahoy na sedro. 12 Sa palibot kan dakulang patyo,* naggibo siya nin pader na gibo sa tulong patong na tinabas na gapo asin sarong raya nin mga bigang sedro, arog kan pader kan nasa laog na patyo+ kan harong ni Jehova asin kan portiko* kan harong.+

13 Ipinasundo ni Hading Solomon si Hiram+ sa Tiro. 14 Aki siya nin sarong babaying balo hali sa tribo ni Neftali, asin an saiyang ama na taga Tiro sarong panday nin tanso.+ Ekspertong marhay si Hiram, may pakasabot,+ asin eksperyensiyado sa gabos na klase nin trabaho sa tanso.* Kaya nagpasiring siya ki Hading Solomon asin ginibo an gabos na ipinagibo sa saiya.

15 Naghurma siya nin duwang hariging tanso,+ na an kada harigi 18 maniko an langkaw, asin an palibot na sukol kan kada harigi 12 maniko.*+ 16 Asin naghurma siya nin duwang payo-payong tanso tanganing ibugtak sa ibabaw kan duwang harigi. Limang maniko an langkaw kan kada payo-payo. 17 An payo-payong nasa ibabaw kan kada harigi igwa nin sinalasalang dekorasyon nin sinaralapid na kurukadena;+ pito sa sarong payo-payo asin pito sa saro pang payo-payo. 18 Binugtakan niya nin duwang raya nin tansong mga bunga nin granada sa palibot kan sinaralapid na kurukadena tanganing tahuban an mga payo-payong nasa ibabaw kan mga harigi; arog kaini an ginibo niya sa duwang payo-payo. 19 An payo-payong nasa ibabaw kan mga harigi na yaon sa portiko korteng burak nin liryo na apat na maniko an langkaw. 20 An parteng ini kan payo-payo nasa ibabaw mismo kan pabutog na parte kaiyan na napapalibutan kan sinaralapid na kurukadena; asin may nakarayang 200 na tansong mga bunga nin granada sa palibot kan kada payo-payo.+

21 Pinatindog niya sa atubangan kan portiko kan templo* an mga harigi.+ Pinatindog niya an harigi sa tuo* asin inapod ining Jakin,* dangan pinatindog niya an harigi sa wala* asin inapod ining Boaz.*+ 22 Korteng burak nin liryo an ibabaw kan mga harigi. Asin natapos an trabaho sa mga harigi.

23 Dangan ginibo niya an tansong tangke nin tubig.*+ Pabilog ini, na 10 maniko an diyametro kan bunganga asin 5 maniko an langkaw, asin 30 maniko an palibot na sukol kaini.*+ 24 Asin sa ibaba kan bunganga kan tansong tangke nin tubig* may nakapalibot na duwang raya nin dekorasyon na korteng garo saradit na pakwan,+ manampulo sa kada sarong maniko, asin hinurma na ini sa tansong tangke nin tubig* kan ginibo an tangke. 25 An tansong tangke nin tubig* nakapatong sa 12 tansong torong baka,+ na an 3 nakaatubang sa norte, an 3 nakaatubang sa sulnupan, an 3 nakaatubang sa timog, asin an 3 nakaatubang sa sirangan. Nakapatong sa mga ini an tansong tangke nin tubig,* asin an parteng lubutan kan mga baka nakatutok pasiring sa tahaw kan tangke. 26 Asin sarong lakbang nin kamot* an hibog kan tansong tangke nin tubig;* asin an bunganga kaini garo bunganga nin kopa, garo bukad na burak nin liryo. An ikakalaog digdi 2,000 na bath* nin tubig.

27 Dangan ginibo niya an sampulong tansong kareta.*+ An kada kareta apat na maniko an laba, apat na maniko an lakbang, asin tulong maniko an langkaw. 28 Asin arog kaini an pagkagibo sa mga kareta: Igwa iyan nin tansong mga panggilid na panel na nakakana sa mga tansong kuwadro. 29 An mga panggilid na panel na nakakana sa mga kuwadro may disenyong mga leon,+ mga torong baka, saka mga kerubin,+ asin may arog man kaining disenyo an mga kuwadro. Sa ibabaw asin irarom kan mga leon saka mga toro may mga pakurbang mga disenyo* na nakaumbok. 30 An kada kareta may apat na tansong ruweda saka tansong ehe, asin sinusuportaran an mga ini nin tukod sa apat na kanto. Sa irarom kan planggana igwa nin mga tukod na may pakurbang mga disenyo* na hinurma sa kada gilid. 31 An bunganga kan planggana nasa laog nin korona. Pabilog an bunganga kaiyan. An rarom kan planggana puon sa pinakaibaba kan korona sagkod sa pinakairarom kan planggana sarong maniko. An kabilugan na rarom kaiyan puon sa ibabaw kan korona sagkod sa irarom kan planggana saro may kabangang maniko. Sa may bunganga kaiyan igwang mga inukit na dekorasyon asin an mga panggilid na panel kaini mga kuwadrado, bakong bilog. 32 Nasa irarom kan mga panggilid na panel kan kareta an apat na ruweda, asin an mga suporta kan mga ruweda nakakarabit sa kareta. An langkaw kan kada ruweda saro may kabangang maniko. 33 An mga ruweda kapareho nin mga ruweda nin karwahe. An mga suporta kaini, mga rim, mga rayos, asin mga kinakabitan kan mga rayos sa ehe, gabos gibo sa hinurmang metal. 34 Igwa nin apat na tukod sa apat na kanto kan kada kareta; hinurma na ini sa kareta kan ginibo an kareta. 35 Sa ibabaw kan kareta igwa nin pabilog na korona na an langkaw kabangang maniko; asin sa may ibabaw kan kareta, an mga kuwadro pati an mga panggilid na panel kaini hinurma na kaiba kan kareta. 36 Sa mga pisngi kan mga kuwadro asin kan mga panggilid na panel kaini nag-ukit siya nin mga kerubin, mga leon, saka mga puon nin palma sigun sa kun gurano kadakula an espasyong mauukitan sa kada saro, na may nakapalibot na pakurbang mga disenyo.*+ 37 Arog kaiyan an pagkagibo niya sa sampulong kareta;+ parareho an pagkahurma,+ an sukol, saka an korte kan mga ini.

38 Naggibo siya nin sampulong tansong planggana+ na an kada saro nalalagan nin 40 bath nin tubig. An sukol* kan kada planggana apat na maniko. An kada saro sa sampulong kareta igwa nin sarong planggana. 39 Dangan ilinaag niya an limang kareta sa may tuong gilid kan harong asin an lima pang kareta ilinaag niya sa walang gilid kan harong, tapos an tansong tangke nin tubig* ilinaag niya sa bandang tuo kan harong, sa bandang timog-sirangan.+

40 Naggibo man si Hiram+ nin mga planggana, mga pala,+ saka mga mangko.+

Kaya natapos ni Hiram an gabos na ipinagibo sa saiya ni Hading Solomon sa harong ni Jehova. Ini an mga ginibo niya:+ 41 an duwang harigi+ asin an korteng mangko na payo-payong nasa ibabaw kan duwang harigi; an duwang sinaralapid na kurukadena+ tanganing tahuban an korteng mangko na payo-payong nasa ibabaw kan duwang harigi; 42 an 400 na tansong bunga nin granada+ para sa duwang sinaralapid na kurukadena, duwang raya nin mga tansong bunga nin granada sa kada sinaralapid na kurukadena, tanganing tahuban an duwang korteng mangko na payo-payong nasa ibabaw kan duwang harigi; 43 an sampulong kareta+ asin an sampulong planggana+ na nasa mga kareta; 44 an tansong tangke nin tubig*+ asin an 12 tansong torong baka na napapatungan kan tansong tangke nin tubig;* 45 asin an mga lalagan nin abo, mga pala, mga mangko, asin an gabos na kagamitan, na ginibo ni Hiram gamit an pinakintab na tanso para ki Hading Solomon para sa harong ni Jehova. 46 Ipinahurma an mga ini kan hadi sa dalipay na mga hurmahan sa distrito kan Jordan, sa pag-ultanan kan Sucot asin Zaretan.

47 Dai na tinimbang ni Solomon an gabos na kagamitan ta dakulon nanggad ini. Dai na inaram an gabat kan mga tanso.+ 48 Ginibo ni Solomon an gabos na kagamitan para sa harong ni Jehova: an bulawan na altar;+ an bulawan na lamesa+ na diyan ilalaag an tinapay na pandulot; 49 an mga kandelero+ na purong bulawan, lima sa tuo asin lima sa wala sa atubangan kan pinakalaog na kuwarto; asin an mga burak-burak+ kan mga kandelero, an mga ilawan, asin an mga pansipit nin mitsa, na gabos gibo sa bulawan;+ 50 an mga planggana, an mga panggunting nin mitsa,+ an mga mangko, an mga kopa,+ saka an mga bugtakan nin baga,+ na gabos gibo sa purong bulawan; asin an mga sulbungan kan mga paitukan kan mga pinto kan pinakalaog na harong,+ an buot sabihon, an Kabanal-banali, asin kan mga pinto kan templo,* na gabos bulawan.+

51 Kaya natapos ni Hading Solomon an gabos na kaipuhan niyang gibuhon para sa harong ni Jehova. Dangan ilinaog na ni Solomon an mga bagay na pinabanal ni David na saiyang ama,+ asin an plata,* an bulawan, asin an mga kagamitan ilinaog niya sa mga sarayan nin kayamanan sa harong ni Jehova.+

8 Kan panahon na iyan, tinipon ni Solomon+ an kamagurangan kan Israel, an gabos na pamayo kan mga tribo, asin an mga pamayo kan mga pamilya kan Israel.+ Nagduruman sinda ki Hading Solomon sa Jerusalem tanganing kuanon an kaban kan tipan ni Jehova sa Siyudad ni David,+ na iyo an Sion.+ 2 Nagtiripon sa atubangan ni Hading Solomon an gabos na lalaki kan Israel sa panahon kan kapiyestahan* sa bulan nin Etanim,* an ikapitong bulan.+ 3 Kaya nag-arabot an gabos na kamagurangan kan Israel, asin inalsa kan mga saserdote an Kaban.+ 4 Dinara ninda an Kaban ni Jehova, an tolda nin pakipagtagbuan,*+ asin an gabos na banal na kagamitan na yaon sa tolda. Dinara an mga iyan kan mga saserdote asin mga Levita. 5 Nagtiripon sa atubangan kan Kaban si Hading Solomon asin an bilog na katiripunan nin Israel na ipinaapod niya. Kadakul na karnero asin baka an iinatang+ mala ta dai ini mabilang.

6 Dangan dinara kan mga saserdote an kaban kan tipan ni Jehova sa mamumugtakan kaini,+ sa pinakalaog na kuwarto, an Kabanal-banali, sa sirong kan mga pakpak kan mga kerubin.+

7 Nakabuka an mga pakpak kan mga kerubin sa ibabaw kan kinamumugtakan kan Kaban, kaya nalilindungan kan mga kerubin an Kaban saka an mga ulayán* kaini.+ 8 Haralaba an mga ulayán+ kaya an mga puro kaiyan nahihiling hali sa Banal sa atubangan kan pinakalaog na kuwarto, pero dai iyan nahihiling hali sa luwas. Asin yaon pa an mga iyan duman sagkod sa aldaw na ini. 9 Mayong ibang laog an Kaban kundi an duwang tablang gapo+ na ilinaog diyan ni Moises+ kan yaon siya sa Horeb, kan makipagtipan si Jehova+ sa banwaan nin Israel pagkaluwas ninda sa daga nin Ehipto.+

10 Kan magluwas an mga saserdote hali sa banal na lugar, napano nin panganuron+ an harong ni Jehova.+ 11 Dai na makapagpadagos pa sa saindang paglilingkod an mga saserdote huli kan panganuron, ta napano kan kamurawayan ni Jehova an harong ni Jehova.+ 12 Sinabi ni Solomon kan pagkakataon na iyan: “Sinabi mo Jehova na mag-iirok ka sa mahibog na maitom na mga panganuron.+ 13 Mapanggana akong nakapagtugdok nin kahanga-hangang harong para saimo, sarong permanenteng lugar na saimong maiirukan sagkod lamang.”+

14 Dangan uminatubang an hadi asin binendisyunan an bilog na katiripunan* nin Israel mantang nakatirindog sinda.+ 15 Sinabi niya: “Pag-umawon lugod si Jehova na Diyos kan Israel, na nanuga* ki David na sakong ama asin paagi kan saiya mismong kamot inutob niya ini, na nagsasabi, 16 ‘Puon kan aldaw na iluwas ko sa Ehipto an banwaan kong Israel, mayo akong piniling sarong siyudad sa gabos na tribo kan Israel tanganing tugdukan nin harong na diyan magdadanay an sakong pangaran,+ alagad pinili ko si David para mamahala sa banwaan kong Israel.’ 17 Asin mawot kan puso ni David na sakong ama na magtugdok nin harong para sa pangaran ni Jehova na Diyos kan Israel.+ 18 Alagad sinabi ni Jehova ki David na sakong ama, ‘Mawot kan saimong puso na magtugdok nin harong para sa sakong pangaran; marahay nanggad na minawot mo ini sa saimong puso. 19 Pero, bako ika an matugdok kan harong, kundi an saimong aki na mamumundag sa saimo.* Siya an matugdok kan harong para sa sakong pangaran.’+ 20 Inutob ni Jehova an saiyang ipinanuga, huling ako an nagsalida ki David na sakong ama asin nagtukaw ako sa trono kan Israel, siring kan ipinanuga ni Jehova. Naitugdok ko man an harong para sa pangaran ni Jehova na Diyos kan Israel+ 21 asin naggibo ako diyan nin lugar para sa Kaban kun sain nakalaag an tipan+ na ipinakipagtipan ni Jehova sa satong mga apuon kan ilinuwas niya sinda sa daga nin Ehipto.”

22 Dangan nagtindog si Solomon sa atubangan kan altar ni Jehova, sa atubangan kan bilog na katiripunan* nin Israel, asin itinaas niya pasiring sa langit an saiyang mga kamot na nakabuka an mga palad,+ 23 asin sinabi niya: “O Jehova na Diyos kan Israel, mayo nin Diyos na arog saimo+ sa kalangitan sa itaas o sa daga sa ibaba, na inuutob an tipan asin nagpapahiling nin maimbod na pagkamuot+ sa saimong mga lingkod na naglalakaw sa atubangan mo nin bilog nindang puso.+ 24 Inutob mo an saimong ipinanuga sa saimong lingkod na si David na sakong ama. Ika mismo an nanuga kaini, asin ngunyan na aldaw inutob mo iyan paagi kan sadiri mong kamot.+ 25 Asin ngunyan, O Jehova na Diyos kan Israel, utuba an saimong ipinanuga sa lingkod mong si David na sakong ama kan ika magsabi: ‘Kun tatawan nin atensiyon kan saimong mga aking lalaki an saindang dalan paagi sa paglakaw sa sakuyang atubangan, arog kan paglakaw mo sa sakuyang atubangan, pirming igwa nin saro sa saimong mga gikan na matukaw sa atubangan ko sa trono kan Israel.’+ 26 Asin ngunyan, O Diyos kan Israel, lugod na magkatotoo tabi an ipinanuga mo sa saimong lingkod na si David na sakong ama.

27 “Alagad, talaga daw na mag-iirok sa daga an Diyos?+ Kun sa langit ngani mismo, iyo, sa langit kan mga langit, dai ka magkaigo,+ di lalo na sa harong na ini na itinugdok ko!+ 28 O Jehova na sakuyang Diyos, tawi tabi nin atensiyon an pamibi saka an pakimahirak kan saimong lingkod, asin danguga tabi an paghagad nin tabang saka an ipinapamibi kan saimong lingkod sa atubangan mo ngunyan na aldaw. 29 Lugod na nakabantay ka* sa harong na ini banggi asin aldaw tanganing magdangog sa mga pamibi kan saimong lingkod na ipinapamibi niya paatubang sa direksiyon kan lugar na ini+ na sinabi mong, ‘Diyan mamumugtak an sakong pangaran.’+ 30 Asin danguga tabi an pakimahirak kan saimong lingkod asin an pakiulay kan saimong banwaan na Israel na ipinapamibi ninda paatubang sa direksiyon kan lugar na ini, asin magdangog ka lugod hali sa iniirukan mo sa kalangitan;+ iyo, lugod na magdangog ka asin magpatawad.+

31 “Pag an sarong tawo inakusaran na nagkasala sa saiyang kapwa, tapos pinasumpa* siya kan nag-akusar sa saiya, asin huli sa saiyang isinumpa magdigdi siya sa atubangan kan saimong altar sa harong na ini,+ 32 magdangog ka lugod hali sa kalangitan asin humiro ka asin husgaran mo an saimong mga lingkod. Ipahayag mong may sála* an saro na maraot asin padusahan mo siya sigun sa ginibo niyang karatan. Asin ipahayag mong daing sála* an saro na matanos asin tawan mo siya nin balos sigun sa saiyang katanusan.+

33 “Pag madaog kan saindang kalaban an saimong banwaan na Israel huling pirmi sindang nagkakasala saimo,+ asin nagbalik sinda sa saimo asin pinamuraway an saimong pangaran+ tapos namibi saka nakimahirak sinda saimo sa harong na ini,+ 34 magdangog ka tabi hali sa kalangitan asin patawadon mo an kasalan kan saimong banwaan na Israel asin ibalik mo sinda sa daga na itinao mo sa saindang mga apuon.+

35 “Pag masarahan an langit asin dai mag-uran+ huling pirmi sindang nagkakasala saimo,+ asin namibi sinda paatubang sa direksiyon kan lugar na ini asin pinamuraway an saimong pangaran asin nagsurulsol sinda sa saindang kasalan huling pinadusahan* mo sinda,+ 36 magdangog ka tabi hali sa kalangitan asin patawadon mo an kasalan kan saimong mga lingkod, kan saimong banwaan na Israel, huling itutukdo mo sa sainda+ an marahay na dalan na dapat nindang lakawan; asin magpauran ka sa daga+ na itinao mo sa saimong banwaan bilang pamana.

37 “Kun magkaigwa nin tiggutom sa nasyon,+ o nin sarong epidemya, pagkaalang huli sa mainit na duros, alamag,+ mahibog na panganuron nin mga duron, o mga duron* na daing kabasugan; o kun salikupan sinda kan saindang kalaban sa arin man na siyudad sa nasyon* o kun magkaigwa nin ano man na klase nin damat o hilang,+ 38 ano man na pamibi, ano man na pakimahirak+ an tibaad gibuhon nin siisay man na tawo o kan bilog mong banwaan na Israel (huling aram kan kada saro sa sainda an pagsakit* kan saiyang sadiring puso)+ pag inunat ninda pasiring sa harong na ini an saindang mga kamot na nakabuka an mga palad, 39 magdangog ka lugod hali sa kalangitan, na saimong irukan,+ asin magpatawad ka lugod+ asin humiro; asin tawan mo nin balos an lambang saro sigun sa gabos niyang gibo,+ huling aram mo an saiyang puso (ika sana an talagang nakakaaram sa puso kan lambang tawo),+ 40 tanganing magkaigwa sinda nin pagkatakot sa saimo sa gabos na aldaw na sinda nabubuhay sa daga na itinao mo sa samong mga apuon.

41 “Asin kun manungod man sa taga ibang nasyon na bakong kabtang kan saimong banwaan na Israel na nagpasiring digdi hali sa harayong lugar huli sa saimong pangaran*+ 42 (huling mababaretaan ninda an manungod sa saimong dakulang pangaran+ asin an manungod sa makusog mong kamot saka nakaunat na takyag), asin nagdigdi siya asin namibi paatubang sa direksiyon kan harong na ini, 43 magdangog ka lugod hali sa kalangitan, na saimong irukan,+ asin gibuha an gabos na ipinakiulay sa saimo kan taga ibang nasyon, tanganing mamidbid kan gabos na tawo sa bilog na daga an saimong pangaran asin magkaigwa sinda nin pagkatakot sa saimo,+ arog kan saimong banwaan na Israel, asin tanganing maaraman ninda na an saimong pangaran yaon sa harong na ini na itinugdok ko.

44 “Kun an saimong banwaan magduman sa giyera laban sa saindang kalaban, sain man na lugar iyan,+ asin mamibi sinda+ ki Jehova paatubang sa direksiyon kan siyudad na saimong pinili+ asin kan harong na itinugdok ko para sa saimong pangaran,+ 45 danguga tabi hali sa kalangitan an saindang pamibi saka an saindang pakimahirak asin tawan mo sinda nin hustisya.

46 “Kun magkasala sinda saimo (huling mayo nin tawo na dai nagkakasala),+ asin maanggot* ka sa sainda asin pabayaan mo sindang madaog kan saindang mga kalaban, asin bihagon sinda kan saindang mga kalaban asin darahon sinda sa daga kan kalaban, harayo man o harani;+ 47 asin makapag-isip-isip sinda sa daga kun sain sinda dinarang bihag,+ asin magbalik sinda saimo+ asin makimahirak saimo mantang nasa daga kan mga nambihag sa sainda,+ na nagsasarabi, ‘Nagkasala kami asin naggibo nin sala; guminibo kami nin maraot,’+ 48 asin magbalik sinda sa saimo nin bilog na puso+ saka bilog na kalag* mantang nasa daga kan saindang mga kalaban na nambihag sa sainda, asin mamibi sinda sa saimo paatubang sa direksiyon kan saindang daga na itinao mo sa saindang mga apuon asin sa direksiyon kan siyudad na saimong pinili asin kan harong na itinugdok ko para sa saimong pangaran,+ 49 danguga tabi hali sa kalangitan, na saimong irukan,+ an saindang pamibi saka pakimahirak, asin tawan mo sinda nin hustisya 50 asin patawadon mo an saimong banwaan na nagkasala saimo, patawadon mo an gabos nindang paglapas sa saimo. Papangyarihon mong mahirak sa sainda an mga nambihag sa sainda, asin kakahirakan ninda sinda+ 51 (huling sinda an saimong banwaan asin mana+ na ilinuwas mo sa Ehipto,+ hali sa laog kan hurnong pigtutunawan nin lansang).+ 52 Lugod na magtao ka tabi nin atensiyon* sa pakimahirak kan saimong lingkod+ asin kan saimong banwaan na Israel paagi sa pagdangog sa sainda nuarin man sinda mag-apod* sa saimo.+ 53 Huling ilinain mo sinda sa gabos na banwaan sa daga bilang saimong mana,+ arog kan sinabi mo paagi ki Moises na saimong lingkod kan ilinuluwas mo sa Ehipto an samong mga apuon, O Soberanong Kagurangnan na Jehova.”

54 Kan matapos na ni Solomon an gabos niyang pamibi asin pakimahirak ki Jehova, nagtindog siya sa atubangan kan altar ni Jehova, na diyan siya nagluhod mantang nakataas pasiring sa langit an saiyang mga kamot na nakabuka an mga palad.+ 55 Dangan nagtindog siya asin binendisyunan an bilog na katiripunan* nin Israel, na sinasabi sa makusog na boses: 56 “Pag-umawon lugod si Jehova, na nagtao nin kapahingaluan sa saiyang banwaan na Israel, arog kan ipinanuga niya.+ Mayo ni sarong tataramon sa gabos na marahay na panuga na ipinanuga niya paagi ki Moises na saiyang lingkod an dai nautob.+ 57 Antabayanan lugod kita ni Jehova na satuyang Diyos kun paanong inantabayanan niya an satong mga apuon.+ Dai man lugod niya kita bayaan o pabayaan.+ 58 Irani niya lugod sa saiya an satong puso+ tanganing maglakaw kita sa gabos niyang dalan asin magsunod kita sa saiyang mga tugon, mga regulasyon, saka mga ipinapautob na desisyon, na ipinagbuot niyang sunudon kan satong mga apuon. 59 An mga pakimahirak kong ini ki Jehova lugod na girumdumon ni Jehova na satong Diyos aldaw asin banggi, asin tawan niya lugod nin hustisya an saiyang lingkod saka an saiyang banwaan na Israel sigun sa pangangaipo sa aroaldaw, 60 tanganing maaraman kan gabos na tawo sa daga na si Jehova an tunay na Diyos.+ Mayo na nin iba!+ 61 Kaya, lugod na magin bilog an* saindong puso+ ki Jehova na satong Diyos paagi sa pagsunod sa saiyang mga regulasyon asin pag-utob sa saiyang mga tugon arog ngunyan na aldaw.”

62 Dangan an hadi asin an bilog na Israel na kaiba niya nagdulot nin kadakul na atang sa atubangan ni Jehova.+ 63 Nagdulot si Solomon ki Jehova nin mga atang sa pakikikabtang:+ Nag-atang siya nin 22,000 na baka asin 120,000 na karnero. Kaya ginibo kan hadi asin kan gabos na Israelita an inagurasyon kan harong ni Jehova.+ 64 Kan aldaw na iyan, kinaipuhan na pabanalon kan hadi an tahaw kan patyo na nasa atubangan kan harong ni Jehova huling diyan siya madulot kan mga atang na pigtututong, mga dulot na tipasi, asin kan mga taba kan mga atang sa pakikikabtang; sadit kayang marhay an altar na tanso+ na nasa atubangan kan templo ni Jehova para magkaigo an mga atang na pigtututong, an mga dulot na tipasi, asin an mga taba+ kan mga atang sa pakikikabtang. 65 Kan panahon na iyan, an kapiyestahan+ isinelebrar ni Solomon kaiba an bilog na Israel, sarong dakulang katiripunan* nin mga tawo hali sa Lebo-hamat* sagkod sa Sulugan na Kababan* nin Ehipto,+ sa atubangan ni Jehova na satong Diyos sa laog nin 7 aldaw asin 7 pang dugang na aldaw, 14 aldaw gabos. 66 Kan suminunod na aldaw,* pinapuli na niya an mga tawo. Hinagad ninda sa Diyos na bendisyunan an hadi, asin nagpuruli sinda na magaya-gaya saka maugma an puso huli sa gabos na karahayan+ na ipinahiling ni Jehova sa saiyang lingkod na si David asin sa saiyang banwaan na Israel.

9 Kan matapos nang maitugdok ni Solomon an harong ni Jehova, an harong* kan hadi,+ asin an gabos na gustong gibuhon ni Solomon,+ 2 nagpahiling si Jehova ki Solomon sa ikaduwang pagkakataon, arog kan pagpahiling niya sa saiya kaidto sa Gibeon.+ 3 Sinabi ni Jehova sa saiya: “Nadangog ko an saimong pamibi asin pakimahirak. An harong na ini na saimong itinugdok pinabanal ko paagi sa permanenteng pagbugtak ko diyan kan sakong pangaran,+ asin magdadanay na yaon diyan an sakong mga mata asin puso.+ 4 Ika man, kun malakaw ka sa sakuyang atubangan arog kan paglakaw kan saimong ama na si David,+ na may integridad an puso+ asin may katanusan+ paagi sa paggibo sa gabos na ipinagbuot ko sa saimo,+ asin pagsunod sa sakong mga regulasyon saka mga ipinapautob na desisyon,+ 5 ieestablisar ko an trono kan saimong kahadian sa Israel sagkod lamang, arog kan ipinanuga ko ki David na saimong ama kan sabihon ko, ‘Pirming igwa nin saro sa saimong mga gikan na matukaw sa trono kan Israel.’+ 6 Pero kun kamo asin an saindong mga aki magpundo sa pagsunod sako asin dai magsunod sa sakong mga tugon saka mga reglamento na itinao ko sa saindo, asin maglingkod kamo sa ibang mga diyos asin magduko sa sainda,+ 7 pupuhuon ko an Israel sa ibabaw kan daga na itinao ko sa sainda,+ asin an harong na pinabanal ko para sa sakong pangaran isisikwal ko sa sakong atubangan,+ asin an Israel uulog-ulugon* saka tutuya-tuyaon kan gabos na banwaan.+ 8 Asin an harong na ini magigin tambak na kagabaan.+ An gabos na maaragi digdi mapapaburarat asin mapiling-piling* dangan masarabi, ‘Taano ta ginibo ini ni Jehova sa nasyon na ini asin sa harong na ini?’+ 9 Dangan sasabihon ninda, ‘Binayaan kaya ninda si Jehova na saindang Diyos, na nagluwas sa saindang mga apuon sa daga nin Ehipto, asin inako ninda an* ibang mga diyos asin nagluhod saka naglingkod sinda sa mga ini. Kaya ipinaabot ni Jehova sa sainda an gabos na kapahamakan na ini.’”+

10 Itinugdok ni Solomon an duwang harong, an harong ni Jehova saka an harong* kan hadi, sa laog nin 20 taon.+ 11 Si Hiram+ na hadi kan Tiro an nagdara ki Solomon nin mga tablon na sedro saka enebro asin kan gabos na bulawan na kaipuhan niya,+ asin itinao ni Hading Solomon ki Hiram an 20 siyudad sa daga nin Galilea. 12 Naghali sa Tiro si Hiram tanganing hilingon an mga siyudad na itinao sa saiya ni Solomon, pero dai niya nagustuhan an mga ini.* 13 Sinabi niya: “Tugang ko, anong klaseng mga siyudad man ining pigtao mo sako?” Kaya inapod an mga iyan na Daga nin Cabul* sagkod sa aldaw na ini. 14 Miyentras tanto, nagpadara si Hiram nin 120 talentong* bulawan sa hadi.+

15 Ini an kasaysayan kan mga inobligar ni Hading Solomon na magtrabaho para sa saiya+ tanganing itugdok an harong ni Jehova,+ an saiyang harong,* an Bulod-bulod,*+ an pader kan Jerusalem, an Hazor,+ an Megido,+ asin an Gezer.+ 16 (Sinalakay kaidto ni Faraon na hadi kan Ehipto an Gezer, sinakop iyan, asin sinulo. Ginaradan man niya an mga Canaanita+ na nakaistar sa siyudad. Kaya itinao niya iyan bilang regalo nin pamamaaram* sa saiyang aking babayi+ na agom ni Solomon.) 17 Pinasarig ni Solomon an Gezer, an Ibabang Bet-horon,+ 18 an Baalat,+ asin an Tamar na nasa kaawagan, na sakop kan saiyang teritoryo, 19 siring man an gabos na siyudad ni Solomon para sa saiyang mga bodega, an mga siyudad para sa saiyang mga karwahe,+ an mga siyudad para sa saiyang mga parakabayo, asin an gabos na minawot na ipatugdok ni Solomon sa Jerusalem, sa Lebanon, asin sa gabos na lugar na saiyang nasasakupan. 20 Kun manungod sa gabos na tawong nagkatarada sa mga Amorita, sa mga Hiteo, sa mga Perizita, sa mga Hivita, asin sa mga Jebusita,+ na bakong kabtang kan banwaan nin Israel,+ 21 idtong mga nagkatarada sa nasyon na dai lubos na linaglag kan mga Israelita, puwersahan na pinapagtrabaho ni Solomon an saindang mga gikan bilang mga uripon sagkod sa aldaw na ini.+ 22 Alagad mayo nin siisay man na Israelita an ginibong uripon ni Solomon+ huling sinda an saiyang mga parapakilaban, mga lingkod, mga halangkaw na opisyal,* mga ayudante kan mga opisyal, asin mga namamayo kan saiyang mga suldados na nakasakay sa karwahe saka kan saiyang mga parakabayo. 23 Igwa nin 550 namamayo sa mga superbisor na namamahala sa mga patrabaho ni Solomon, na nagseserbing mga porman na namamahala sa mga tawo na naggigibo kan trabaho.+

24 Dangan naghali sa Siyudad ni David+ an aking babayi ni Faraon+ tanganing magbalyo sa harong na itinugdok ni Solomon para sa saiya; tapos itinugdok ni Solomon an Bulod-bulod.*+

25 Tulong beses kada taon+ na nagdudulot si Solomon nin mga atang na pigtututong saka mga atang sa pakikikabtang sa altar na ginibo niya para ki Jehova,+ asin nagdudulot man siya nin atang na aso sa altar, na nasa atubangan ni Jehova. Natapos na ni Solomon an pagtugdok kan harong.+

26 Naggibo man si Hading Solomon nin mga barko sa Ezion-geber,+ na harani sa Elot, sa may baybayon kan Dagat na Pula sa daga nin Edom.+ 27 Nagpadara si Hiram nin mga barko asin nin sadiri niyang mga lingkod,+ eksperyensiyadong mga marinero, tanganing maglingkod kaiba kan mga lingkod ni Solomon. 28 Nagpasiring sinda sa Ofir+ asin nagkua duman nin 420 talentong bulawan dangan dinara iyan ki Hading Solomon.

10 Nabaretaan kan reyna kan Sheba an manungod ki Solomon may koneksiyon sa pangaran ni Jehova,+ kaya nagduman siya sa saiya para testingon siya paagi sa dipisil na mga hapot.*+ 2 Nag-abot siya sa Jerusalem na may kaibang kadakul na lingkod,*+ asin may dara siyang mga kamelyo na may kargang lanang balsamo,+ dakulon na bulawan, asin mamahalon na mga bato. Nagduman siya ki Solomon asin nakipag-ulay sa saiya manungod sa gabos na bagay na harani sa puso niya. 3 Dangan sinimbag ni Solomon an gabos na hapot niya. Mayo nin dipisilon na bagay* an dai kayang ipaliwanag sa saiya kan hadi.

4 Kan mahiling kan reyna kan Sheba an gabos na kadunungan ni Solomon,+ an harong na itinugdok niya,+ 5 an kakanon sa saiyang lamesa,+ an areglo nin pagkakatukaw kan saiyang mga opisyal, an pagserbi sa lamesa kan saiyang mga serbidor saka an saindang sulot, an saiyang mga serbidor nin arak, asin an saiyang mga atang na pigtututong na regular niyang idinudulot sa harong ni Jehova, ngalason nanggad siya.* 6 Kaya sinabi niya sa hadi: “Totoo man nanggad an nababaretaan ko sa sakong nasyon manungod sa mga nagibo* mo saka manungod sa kadunungan mo. 7 Alagad dai ako nagtubod sa mga nababaretaan ko sagkod na nagdigdi ako asin mahiling ko mismo iyan. Pero grabe! Mayo pa palan sa kabanga an nasabi sako. An saimong kadunungan saka kayamanan labi pang marhay sa nabaretaan ko. 8 Maugma an mga tawuhan mo, asin maugma an saimong mga lingkod na pirming nagtitindog sa saimong atubangan, na nagdadangog sa saimong kadunungan!+ 9 Pag-umawon lugod si Jehova na saimong Diyos,+ na nauugma sa saimo asin nagpatukaw sa saimo sa trono kan Israel. Huli sa daing katapusan na pagkamuot ni Jehova sa Israel, ninombrahan ka niya na magin hadi para magtao nin hustisya saka katanusan.”

10 Dangan tinawan niya an hadi nin 120 talentong* bulawan, kadakul na lanang balsamo,+ asin mamahalon na mga bato.+ Dai na nuarin man nin nag-abot na lanang balsamo na arog kadakul kan itinao kan reyna kan Sheba ki Hading Solomon.

11 An mga barko ni Hiram na nagdara nin bulawan hali sa Ofir+ nagdara man nin dakulon na marhay na tablon na algum+ hali sa Ofir, saka mamahalon na mga gapo.+ 12 Ginamit kan hadi an mga tablon na algum bilang mga suporta sa harong ni Jehova saka sa harong* kan hadi, asin sa paggibo nin mga arpa saka mga instrumentong de-kuwerdas para sa mga parakanta.+ Dai na nuarin man nin nag-abot o nahiling pang mga tablon na algum na arog kaiyan kadakul sagkod sa aldaw na ini.

13 Itinao man ni Hading Solomon sa reyna kan Sheba an ano man na magustuhan asin hagadon kaini, apuwera pa sa itinao na niya sa saiya huli sa pagkabukas-palad niya.* Pagkatapos kaini, nagpuli na an reyna sa sadiri niyang daga kaiba an saiyang mga lingkod.+

14 Asin an timbang kan bulawan na nag-aabot ki Solomon sa sarong taon 666 na talentong bulawan,+ 15 dai pa digdi kaiba an hali sa mga nagbibiyaheng negosyante, an ganansiya hali sa mga nagnenegosyo, asin an hali sa gabos na hadi kan mga Arabe saka sa mga gobernador kan nasyon.

16 Naggibo si Hading Solomon nin 200 na darakulang kalasag na gibo sa bulawan na may halo+ (600 na siklong* bulawan sa kada kalasag)+ 17 asin 300 na pansagang* na gibo sa bulawan na may halo (tulong minang* bulawan sa kada pansagang). Dangan ilinaog an mga iyan kan hadi sa Harong kan Kadlagan nin Lebanon.+

18 Naggibo man an hadi nin sarong dakulang trono na gibo sa marpil*+ asin kinalupkupan iyan nin dinalisay na bulawan.+ 19 May anom na tangga pasiring sa trono, asin sa likod kaiyan igwa nin atop-atop na bilog, asin may pasunadan nin takyag sa mag-ibong na gilid kan tukawan, saka may duwang estatuwang leon+ na nakatindog sa gilid kan mga pasunadan nin takyag. 20 Asin sa anom na tangga igwang nakatindog na 12 estatuwang leon, saro sa kada puro kan anom na tangga. Mayong ibang kahadian an may ginibong ano man na arog kaini.

21 Bulawan an gabos na inuman ni Hading Solomon, asin purong bulawan an gabos na kagamitan sa Harong kan Kadlagan nin Lebanon.+ Mayo nin gibo sa plata, huling kaidtong panahon ni Solomon ibinibilang na mayong halaga an plata.+ 22 May mga barko kaya nin Tarsis+ an hadi na nagbibiyahe kaiba kan mga barko ni Hiram. Sarong beses sa kada tulong taon, nag-aabot an mga barko nin Tarsis na kargado nin bulawan saka plata, marpil,+ mga kabalang,* asin mga paboreal.*

23 Kaya nakakalabi nanggad sa kayamanan+ asin kadunungan+ si Hading Solomon kisa sa gabos na iba pang hadi sa daga. 24 Asin an mga tawo sa bilog na daga gustong magduman ki* Solomon tanganing madangog an saiyang kadunungan na ibinugtak nin Diyos sa saiyang puso.+ 25 Kada taon, an kada saro sa minabisita sa saiya may darang regalo—mga kagamitan na plata, mga kagamitan na bulawan, mga bado, pangalasag, lanang balsamo, mga kabayo, asin mga mula.*

26 Asin nagparatipon pa si Solomon nin mga karwahe saka mga kabayo.* Igwa siya nin 1,400 na karwahe asin 12,000 na kabayo,*+ asin ilinaag niya an mga iyan sa mga siyudad para sa mga karwahe asin sa Jerusalem harani sa hadi.+

27 Huli sa ginibo kan hadi, nagin kasingdakul nin mga gapo an plata sa Jerusalem, asin an mga sedro nagin kasingdakul kan mga puon nin sikomoro sa Sefela.+

28 An mga kabayo ni Solomon binabakal hali sa Ehipto, asin grupo-grupo nin mga kabayo an binabakal kan mga negosyante kan hadi* sigun sa kantidad kan barakalan kaiyan.+ 29 An kantidad kan kada karwahe na binabakal sa Ehipto 600 na pidasong pirak, asin an sarong kabayo 150 pidasong pirak; dangan, ipinapabakal man ninda iyan sa gabos na hadi kan mga Hiteo+ saka sa mga hadi kan Siria.

11 Alagad apuwera sa aking babayi ni Faraon,+ namuot pa si Hading Solomon sa dakul na babaying taga ibang nasyon:+ mga babaying Moabita,+ Ammonita,+ Edomita, Sidonio,+ asin Hiteo.+ 2 Hali sinda sa mga nasyon na manungod sa sainda sinabi ni Jehova sa mga Israelita: “Dai kamo makiiba sa sainda,* asin dai sinda dapat makiiba sa saindo, ta siguradong dadagkahon ninda kamo na magsunod* sa saindang mga diyos.”+ Pero dayupot na marhay si Solomon sa sainda asin namutan niya sinda. 3 Igwa siya nin 700 na agom na mga prinsesa saka 300 na sekondaryong agom;* asin an saiyang mga agom luway-luway na irinayo sa Diyos an saiyang puso.* 4 Kan gurang na si Solomon,+ dinagka siya kan saiyang mga agom* na magsunod sa ibang mga diyos,+ asin dai nagin bilog an* saiyang puso ki Jehova na saiyang Diyos, bakong arog kan puso ni David na saiyang ama. 5 Asin nagsunod si Solomon ki Astoret+ na diyosa kan mga taga Sidon, saka ki Milcom+ na makababalding diyos kan mga Ammonita. 6 Ginibo ni Solomon kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova, asin dai niya lubos na sinunod si Jehova, bakong arog kan ginibo ni David na saiyang ama.+

7 Kan panahon na iyan nagtugdok si Solomon sa ibabaw kan bukid na kahampang kan Jerusalem nin sarong halangkaw na lugar+ para ki Kemos, an makababalding diyos kan Moab, asin para ki Molec,+ an makababalding diyos kan mga Ammonita.+ 8 Iyan an ginibo niya para sa gabos niyang agom na mga taga ibang nasyon na nagdudulot nin atang na aso asin nag-aatang para sa saindang mga diyos.

9 Naanggot na marhay si Jehova ki Solomon huling an saiyang puso ruminayo ki Jehova na Diyos kan Israel,+ na duwang beses na nagpahiling sa saiya+ 10 asin nagpatanid sa saiya manungod sa mismong bagay na ini, na dai siya magsunod sa ibang mga diyos.+ Pero dai niya sinunod an ipinagbuot ni Jehova. 11 Sinabi ni Jehova ki Solomon: “Huling ginibo mo ini asin dai mo inutob an sakong tipan asin an sakong mga reglamento na ipinagbuot ko sa saimo, kukuanon* ko an kahadian sa saimo asin itatao ko iyan sa saro sa mga lingkod mo.+ 12 Alagad alang-alang sa saimong ama na si David, dai ko ini gigibuhon mantang buhay ka pa. Kukuanon* ko ini sa kamot kan saimong aki,+ 13 pero dai ko kukuanon an bilog na kahadian.+ Itatao ko sa saimong aki an sarong tribo,+ alang-alang ki David na sakong lingkod asin alang-alang sa Jerusalem na sakong pinili.”+

14 Dangan nagbangon si Jehova nin sarong kalaban ni Solomon.+ Siya si Hadad na Edomita, hali sa pamilya kan hadi kan Edom.+ 15 Kan madaog kaidto ni David an Edom,+ nagduman si Joab na pamayo kan hukbo tanganing ilubong an mga nagadan, asin hininguwa niyang gadanon an gabos na lalaki sa Edom. 16 (Huling nagpirmi duman si Joab saka an bilog na hukbo kan Israel sa laog nin anom na bulan sagkod na magadan* niya an gabos na lalaki sa Edom.) 17 Pero nagdulag si Hadad pasiring sa Ehipto kaiba an nagkapira sa mga lingkod na Edomita kan saiyang ama. Aki pa kaidto si Hadad. 18 Kaya naghali sinda sa Midian asin nagpasiring sa Paran. May iiniba sindang mga lalaki hali sa Paran+ asin nagpasiring sinda sa Ehipto, ki Faraon na hadi kan Ehipto. Tinawan siya ni Faraon nin harong, suplay nin kakanon, saka daga. 19 Nawilihan na marhay ni Faraon si Hadad mala ngani ta ipinaagom niya ki Hadad an tugang kan saiya mismong agom na si Tapenes na reyna.* 20 Pag-abot nin panahon, nangaki nin lalaki an tugang ni Tapenes. Pinangaranan ining Genubat, asin pinadakula siya* ni Tapenes sa harong ni Faraon. Nag-istar si Genubat sa harong ni Faraon kaiba kan mga aki ni Faraon.

21 Nabaretaan ni Hadad sa Ehipto na si David ilinubong na* sa kaibanan kan saiyang mga apuon+ saka si Joab na pamayo kan hukbo nagadan na man.+ Kaya sinabi ni Hadad ki Faraon: “Tuguti akong maghali tanganing makabalik ako sa sadiri kong daga.” 22 Alagad sinabi ni Faraon sa saiya: “Ano pa an kulang saimo digdi ta gusto mo nang magbalik sa sadiri mong daga?” Nagsimbag siya: “Mayo man, pero tuguti tabi akong maghali.”

23 Nagbangon man an Diyos nin saro pang kalaban ni Solomon.+ Siya si Rezon na aki ni Eliada. Linayasan niya an saiyang kagurangnan na si Hadadezer+ na hadi kan Zoba. 24 Kan madaog* kaidto ni David an mga lalaki kan Zoba, nagtipon si Rezon nin sadiri niyang mga tawuhan asin nagin siyang namamayo nin sarong grupo nin mga tulisan.+ Kaya nagpasiring sinda sa Damasco+ asin duman nag-istar, asin nagpuon na mamahala sa Damasco. 25 Asin nagin siyang kalaban kan Israel sa bilog na panahon na nabubuhay si Solomon, na nakadagdag pa sa mga danyos na ginibo ni Hadad, asin ikinaungis niyang marhay an Israel mantang namamahala siya sa Siria.

26 Asin yaon man an aki ni Nebat na si Jeroboam+ na sarong Efraimita na taga Zereda. Lingkod siya ni Solomon+ asin an saiyang ina iyo si Zerua na sarong balo. Nagrebelde man siya* sa hadi.+ 27 Ini an dahilan kun taano ta nagrebelde siya sa hadi: Itinugdok ni Solomon an Bulod-bulod*+ asin isinara niya an guang sa pader kan Siyudad ni David na saiyang ama.+ 28 Ngunyan, ining si Jeroboam sarong may kakayahan na lalaki. Kan mahiling ni Solomon na mahigos magtrabaho an hoben na lalaking ini, ginibo niya ining namamahala+ sa gabos na hali sa tribo* ni Jose na inobligar na magtrabaho para sa hadi. 29 Kan panahon na iyan, nagluwas si Jeroboam sa Jerusalem, asin nanumpungan siya ni propeta Ahias+ na taga Shilo mantang nasa dalan. Nakasulot si Ahias nin bagong bado, asin sinda sanang duwa an yaon duman sa kalangtadan. 30 Kinaputan ni Ahias an sulot niyang bagong bado asin ginisi sa 12 pidaso. 31 Dangan sinabi niya ki Jeroboam:

“Kumua ka nin sampulong pidaso huling ini an sinabi ni Jehova na Diyos kan Israel: ‘Kukuanon* ko an kahadian sa kamot ni Solomon, asin itatao ko sa saimo an sampulong tribo.+ 32 Alagad matatada sa saiya an sarong tribo+ alang-alang ki David na sakong lingkod+ asin alang-alang sa Jerusalem, an siyudad na sakong pinili sa gabos na tribo nin Israel.+ 33 Gigibuhon ko ini huling binayaan ninda ako+ asin nagduruko sinda ki Astoret na diyosa kan mga taga Sidon, ki Kemos na diyos kan Moab, asin ki Milcom na diyos kan mga Ammonita. Dai sinda naglakaw sa sakong dalan huling dai ninda ginibo kun ano an tama sa sakong paghiling asin dai ninda sinunod an sakong mga reglamento saka mga ipinapautob na desisyon, bakong arog kan ginibo ni David na ama ni Solomon. 34 Pero dai ko kukuanon sa saiyang kamot an bilog na kahadian, asin papagdanayon ko siyang pamayo sa gabos na panahon na siya nabubuhay alang-alang sa sakong lingkod na si David na sakuyang pinili,+ huling sinunod kaini an sakong mga tugon saka mga reglamento. 35 Alagad hahalion ko sa kamot kan saiyang aki an pagkahadi asin itatao ko iyan sa saimo, an buot sabihon, an sampulong tribo.+ 36 Itatao ko sa saiyang aki an sarong tribo tanganing an sakong lingkod na si David pirming igwa nin lampara sa atubangan ko sa Jerusalem,+ an siyudad na pinili ko para diyan ibugtak an sakuyang pangaran. 37 Asin ika an pipilion kong mamahala sa gabos na gusto mo,* asin ika an magigin hadi sa Israel. 38 Kun susunudon mo an gabos na ipagbuot ko sa saimo saka kun malakaw ka sa sakong mga dalan asin gigibuhon mo kun ano an tama sa sakong paghiling paagi sa pagsunod sa sakong mga reglamento saka mga tugon, arog kan ginibo ni David na sakong lingkod,+ aantabayanan taka man. Asin papangyarihon kong magdanay an saimong dinastiya* arog kan ginibo ko ki David,+ asin itatao ko sa saimo an Israel. 39 Asin papasupugon ko an gikan ni David huli kaini,+ alagad bako sa gabos na panahon.’”+

40 Kaya hininguwa ni Solomon na gadanon si Jeroboam, pero nakadulag si Jeroboam pasiring sa Ehipto, ki Sisak+ na hadi kan Ehipto, asin nagpirmi siya sa Ehipto+ sagkod na magadan si Solomon.

41 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Solomon, an gabos niyang ginibo saka an saiyang kadunungan, bakong nakasurat iyan sa libro kan kasaysayan ni Solomon?+ 42 An lawig* kan pamamahala ni Solomon sa Jerusalem bilang hadi sa bilog na Israel 40 taon. 43 Dangan nagadan* si Solomon asin ilinubong sa Siyudad ni David na saiyang ama; asin si Rehoboam+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.

12 Nagpasiring si Rehoboam sa Sekem huling nagduruman sa Sekem+ an bilog na Israel tanganing gibuhon siyang hadi.+ 2 Kan mabaretaan ini ni Jeroboam na aki ni Nebat (yaon pa siya kaidto sa Ehipto huling nagdulag siya pasiring duman dahil ki Hading Solomon asin sa Ehipto siya nag-istar),+ tulos 3 ninda siyang ipinasundo. Dangan nagpasiring si Jeroboam asin an bilog na katiripunan* nin Israel ki Rehoboam asin nagsabi sa saiya: 4 “Pinagabat kan saimong ama an samong sakal.+ Pero kun pagianon mo an masakit na mga patrabaho sa samo kan saimong ama saka an magabat na sakal* na ibinugtak niya sa samo, maglilingkod kami sa saimo.”

5 Sinabi niya sa sainda: “Magharali nguna kamo; pakalihis nin tulong aldaw, magbalik kamo sako.” Kaya nagpuruli na sinda.+ 6 Dangan kinonsulta ni Hading Rehoboam an mga gurang na lalaki* na naglilingkod sa saiyang ama na si Solomon kan ini nabubuhay pa. Hinapot niya sinda: “Ano an maisusuhestiyon nindong isisimbag ko sa mga tawong ini?” 7 Nagsimbag sinda: “Kun ngunyan na aldaw magigin kang lingkod kan mga tawong ini asin papaonrahan mo an hinahagad ninda saka kun pabor sa sainda an isisimbag mo, danay sindang maglilingkod sa saimo.”

8 Alagad dai niya sinunod an isinuhestiyon sa saiya kan mga gurang na lalaki,* asin kinonsulta niya an mga hoben na lalaking kagurubay niya, na ngunyan mga lingkod na niya.+ 9 Hinapot niya sinda: “Ano an maisusuhestiyon nindong isisimbag ta sa mga tawong ini na nagsabi sa sako, ‘Pagianon mo an sakal na ibinugtak sa samo kan saimong ama’?” 10 Sinabi sa saiya kan mga hoben na lalaking kagurubay niya: “Para sa mga tawong ini na nagsabi sa saimo, ‘Pinagabat kan saimong ama an samong sakal, pero dapat mong pagianon ini para sa samo,’ ini an sabihon mo sa sainda, ‘Mayo lamang sa gigis ko an ginibo sa saindo kan sakong ama.* 11 Kun binugtakan kamo kan sakong ama nin magabat na sakal, dudugangan ko pa iyan. Kun pinadusahan kamo kan sakong ama gamit an latigo, papadusahan ko kamo nin latigong may mga tusok-tusok.’”

12 Pakalihis nin tulong aldaw, nagbalik ki Rehoboam si Jeroboam asin an gabos na iba pa, arog kan sinabi kan hadi sa sainda: “Magbalik kamo sako pakalihis nin tulong aldaw.”+ 13 Pero malanit an nagin simbag kan hadi sa mga tawo; dai niya sinunod an isinuhestiyon sa saiya kan mga gurang na lalaki.* 14 Arog kan isinuhestiyon sa saiya kan mga hoben na lalaki, sinabi niya sa sainda: “Kun pinagabat kan sakong ama an saindong sakal, dudugangan ko pa iyan. Kun pinadusahan kamo kan sakong ama gamit an latigo, papadusahan ko kamo nin latigong may mga tusok-tusok.” 15 Kaya dai dinangog kan hadi an mga tawo huling si Jehova an nagpangyari kaini+ tanganing mautob an mensahe ni Jehova ki Jeroboam na aki ni Nebat na sinabi Niya paagi ki Ahias+ na taga Shilo.

16 Kan mahiling kan bilog na Israel* na habong magdangog sa sainda kan hadi, nagsimbag sinda sa hadi: “Mayo kaming kahirasan ki David! Mayo kaming mana sa aki ni Jesse. Magbaralik kamo sa saindong mga diyos, O Israel. Bahala ka na sa mga gikan* mo, David!” Kaya nagpuruli na an Israel sa saindang mga harong.*+ 17 Pero padagos pang naghadi si Rehoboam sa mga Israelitang nakaistar sa mga siyudad kan Juda.+

18 Dangan isinugo ni Hading Rehoboam si Adoram+ na namamayo sa mga inobligar na magtrabaho para sa hadi, alagad ginarapo siya kan bilog na Israel sagkod na siya magadan. Nagibo ni Hading Rehoboam na makasakay sa saiyang karwahe kaya nakadulag siya pasiring sa Jerusalem.+ 19 Asin padagos na nagrebelde an mga Israelita+ sa dinastiya* ni David sagkod sa aldaw na ini.

20 Kan maaraman kan bilog na Israel na nagbalik na si Jeroboam, ipinaapod ninda siya sa katiripunan asin ginibo siyang hadi sa bilog na Israel.+ Dai na nagsunod sa dinastiya ni David an mga tawo apuwera sa tribo ni Juda.+

21 Pagkaabot ni Rehoboam sa Jerusalem, tinipon niya tulos an gabos na lalaki kan tribo* ni Juda asin kan tribo ni Benjamin, 180,000 na sinanay* na parapakilaban, tanganing makipaglaban sa nasyon* nin Israel para maibalik ki Rehoboam na aki ni Solomon an pagkahadi.+ 22 Dangan an tataramon kan tunay na Diyos uminabot ki Semaias+ na lalaking lingkod kan tunay na Diyos, na an sabi: 23 “Sabihon mo sa hadi kan Juda na si Rehoboam na aki ni Solomon asin sa gabos na lalaki kan tribo* ni Juda saka ni Benjamin asin sa iba pa, 24 ‘Ini an sabi ni Jehova: “Dai kamo makipaglaban sa saindong mga tugang na Israelita. Magpuruli na kamo sa kanya-kanya nindong harong, ta ako an nagpangyari kaini.”’”+ Kaya sinunod ninda an tataramon ni Jehova asin nagpuruli sinda, arog kan sinabi sa sainda ni Jehova.

25 Pinasarig ni Jeroboam an Sekem+ sa kabukidan nin Efraim asin duman siya nag-istar. Hali duman, nagpasiring siya sa Penuel+ asin pinasarig iyan. 26 Sinabi ni Jeroboam sa saiyang puso: “Makakabalik ngunyan an kahadian sa dinastiya ni David.+ 27 Kun padagos na maturukad an banwaan na ini tanganing mag-atang sa harong ni Jehova sa Jerusalem,+ an puso kan banwaan na ini mabalik man sa saindang kagurangnan, ki Rehoboam na hadi kan Juda. Tapos, gagadanon ninda ako asin mabalik sinda ki Hading Rehoboam kan Juda.” 28 Pagkatapos niyang maghagad nin suhestiyon, naggibo an hadi nin duwang bulawan na ugbon na baka+ asin nagsabi sa banwaan: “Masasakitan kamo kun matukad pa kamo pa-Jerusalem. Uni an saimong Diyos, O Israel, na nagluwas sa saimo sa daga nin Ehipto.”+ 29 Dangan ibinugtak niya an saro sa Bethel,+ asin an saro sa Dan.+ 30 Nagin dahilan ini kan saindang pagkakasala,+ asin an banwaan nagduduman pa sagkod sa Dan tanganing magsamba sa ugbon na baka na yaon duman.

31 Asin naggibo siya sa mga halangkaw na lugar nin mga harong para sa pagsamba asin nagnombra siya nin maski siisay sa banwaan na magin mga saserdote, na bakong mga Levita.+ 32 Naggibo man si Jeroboam nin sarong kapiyestahan sa ika-15 aldaw kan ikawalong bulan, na kapareho kan kapiyestahan sa Juda.+ Sa altar na ginibo niya sa Bethel,+ nag-atang siya sa mga ugbon na baka na ginibo niya, asin sa Bethel man siya nag-asignar nin mga saserdote para sa mga halangkaw na lugar na ginibo niya. 33 Asin kan ika-15 aldaw kan ikawalong bulan, sa bulan na siya mismo an nagpili, pinunan niyang magdulot sa ibabaw kan altar na ginibo niya sa Bethel; asin naggibo siya nin sarong kapiyestahan para sa banwaan na Israel, asin nagsakat siya sa altar tanganing magdulot nin mga dulot asin atang na aso.

13 Sa pagbuot ni Jehova, sarong lalaking lingkod nin Diyos+ hali sa Juda an nag-abot sa Bethel mantang nakatindog si Jeroboam sa kataid kan altar+ tanganing magdulot nin atang na aso. 2 Dangan arog kan ipinagbuot sa saiya ni Jehova, nagkurahaw laban sa altar an lalaking lingkod nin Diyos: “O altar, altar! Ini an sabi ni Jehova: ‘Sarong aking lalaki na an pangaran Josias+ an mamumundag sa pamilya* ni David! Iaatang niya sa ibabaw mo an mga saserdote kan mga halangkaw na lugar na nagdudurulot nin atang na aso sa ibabaw mo, asin magtututong siya nin mga tulang nin tawo sa ibabaw mo.’”+ 3 Sarong tanda* an itinao niya kan aldaw na iyan. An sabi niya: “Ini an tanda* na sinabi ni Jehova: Mababaak an altar na ini, asin magkakaurula an mga abo* na nasa ibabaw kaini.”

4 Kan madangog ni Jeroboam an ikinurahaw kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos laban sa altar sa Bethel, iinunat ni Jeroboam an saiyang kamot hali sa altar asin nagsabi: “Dakupon nindo siya!”+ Bigla na sanang naalang* an kamot na iinunat niya laban sa lalaking lingkod nin Diyos, asin dai na niya iyan maihiro pabalik.+ 5 Dangan nabaak an altar asin nagkaurula an mga abo hali sa altar, siring kan tanda* na sinabi ni Jehova paagi kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos.

6 Sinabi kan hadi sa lalaking lingkod kan tunay na Diyos: “Makimahirak ka tabi ki* Jehova na saimong Diyos, asin ipamibi mo ako na lugod maumayan an kamot ko.”+ Kaya nakimahirak ki Jehova an lalaking lingkod kan tunay na Diyos, asin naumayan an kamot kan hadi. 7 Dangan sinabi kan hadi sa lalaking lingkod kan tunay na Diyos: “Mag-iba ka sako sa harong asin magkakan ka, asin tatawan takang regalo.” 8 Alagad nagsimbag sa hadi an lalaking lingkod kan tunay na Diyos: “Dawa itao mo pa sako an kabanga kan saimong mga pagsadiri,* dai ako maiba saimo asin dai ako makakan nin tinapay o mainom nin tubig sa lugar na ini. 9 Huling ini an ipinagbuot sa sako ni Jehova: ‘Dai ka magkakan nin tinapay o mag-inom nin tubig, asin dai ka magbalik sa dalan na inagihan mo.’” 10 Kaya nag-agi siya sa ibang dalan, asin dai siya nagbalik sa dalan na inagihan niya kan magpasiring siya sa Bethel.

11 Kan panahon na iyan, igwa nin sarong gurang na propeta na nag-iistar sa Bethel. Nagpuruli an saiyang mga aking lalaki asin inistorya sa saiya an gabos na ginibo sa Bethel kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos kan aldaw na iyan saka an mga sinabi niya sa hadi. Kan maistorya na ninda iyan sa saindang ama, 12 hinapot sinda kan saindang ama: “Sain na dalan siya nag-agi?” Kaya itinukdo kan saiyang mga aki an dalan na inagihan kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos na hali sa Juda. 13 Sinabi niya sa saiyang mga aki: “Lagan nindo nin kamadero* an asno para sako.” Linagan ninda nin kamadero an asno para saiya, asin nagsakay siya digdi.

14 Sinundan niya an lalaking lingkod kan tunay na Diyos asin nahiling niya siyang nakatukaw sa sirong nin sarong dakulang kahoy. Dangan hinapot niya siya: “Ika su lalaking lingkod kan tunay na Diyos na hali sa Juda?”+ Nagsimbag siya: “Iyo.” 15 Sinabi niya sa saiya: “Mag-iba ka sako sa harong asin magkakan kang tinapay.” 16 Pero sinabi niya: “Dai ako puwedeng mag-iba saimo pabalik saka dai ko puwedeng akuon an imbitasyon mo, asin dai man ako puwedeng magkakan nin tinapay na kaiba mo o mag-inom nin tubig sa lugar na ini. 17 Huling sinabi sa sako ni Jehova, ‘Dai ka magkakan nin tinapay o mag-inom nin tubig duman. Dai ka magbalik sa dalan na inagihan mo.’” 18 Kaya sinabi niya sa saiya: “Propeta man ako arog mo, asin sinabi sako nin sarong anghel an mensaheng ini ni Jehova, ‘Iiba mo siya pabalik sa harong mo tanganing makakakan siya nin tinapay asin makainom nin tubig.’” (Linansi niya siya.) 19 Kaya nag-iba siya saiya pabalik tanganing magkakan nin tinapay asin mag-inom nin tubig sa saiyang harong.

20 Mantang nakatukaw sinda sa may lamesa, uminabot an tataramon ni Jehova sa propetang nagpabalik sa saiya, 21 asin pakurahaw na sinabi kan gurang na propeta sa lalaking lingkod kan tunay na Diyos na hali sa Juda, “Ini an sabi ni Jehova: ‘Huling binalga mo an pagbuot ni Jehova asin dai mo ginibo an itinugon sa saimo ni Jehova na saimong Diyos, 22 imbes nagbalik ka tanganing magkakan nin tinapay asin mag-inom nin tubig sa lugar na ini na manungod digdi sinabi sa saimo, “Dai ka magkakan nin tinapay o mag-inom nin tubig,” an saimong bangkay dai makakaabot sa lulubngan kan saimong mga apuon.’”+

23 Pagkakakan nin tinapay asin pagkainom nin tubig kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos, linagan kan gurang na propeta nin kamadero an asno para sa propetang ini na pinabalik niya. 24 Dangan naghali na siya, pero sarong leon an nagsabat sa saiya sa dalan asin ginadan siya.+ Nakaapon sa dalan an saiyang bangkay, asin nakatindog na kataid kaini an asno; nakatindog man na kataid kan bangkay an leon. 25 May nag-araging mga lalaki asin nahiling an bangkay na nakaapon sa dalan asin an leon na nakatindog na kataid kan bangkay. Naglaog sinda sa siyudad na iniistaran kan gurang na propeta, asin ibinareta ninda duman an nahiling ninda.

26 Kan mabaretaan iyan kan propetang nagpabalik sa saiya, nasabi tulos kaini: “Siya an lalaking lingkod kan tunay na Diyos na binalga an pagbuot ni Jehova,+ kaya itinao siya ni Jehova sa leon tanganing gutay-gutayon asin gadanon, arog kan sinabi sa saiya ni Jehova.”+ 27 Dangan sinabi niya sa saiyang mga aki: “Lagan nindo nin kamadero an asno para sako.” Kaya linagan ninda iyan nin kamadero. 28 Tapos naghali siya asin nahiling an bangkay na nakaapon sa dalan, asin nakatindog na kataid kan bangkay an asno asin leon. Dai kinakan kan leon an bangkay asin dai man kaiyan ginutay-gutay an asno. 29 Inalsa kan propeta an bangkay kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos asin ikinarga ini sa asno. Dinara niya ini sa saiya mismong siyudad tanganing ipagmundo asin ilubong. 30 Kaya ilinubong kan gurang na propeta an bangkay sa saiyang sadiring lulubngan, asin padagos nindang pigtangisan ini na nagsasarabi: “Hirak man saimo, tugang ko!” 31 Kan mailubong na niya ini, sinabi niya sa saiyang mga aki: “Kun ako magadan, ilubong nindo ako sa lugar na pinaglubngan kan lalaking lingkod kan tunay na Diyos. Itaid nindo sa saiyang mga tulang an sakong mga tulang.+ 32 An ikinurahaw niyang mensahe ni Jehova laban sa altar sa Bethel asin laban sa gabos na harong para sa pagsamba na nasa mga halangkaw na lugar+ sa mga siyudad nin Samaria siguradong mangyayari.”+

33 Dawa arog kaini an nangyari, dai pa man giraray nagpundo si Jeroboam sa maraot niyang mga gibo, imbes padagos siyang nagnonombra nin maski siisay sa banwaan na magin mga saserdote para sa mga halangkaw na lugar.+ Itinatalaga niyang saserdote an* siisay man na gustong magin saserdote, asin sinasabi niya: “Gibuhon siyang saro sa mga saserdote para sa mga halangkaw na lugar.”+ 34 An pagkakasalang ini kan pamilya ni Jeroboam+ an nagin dahilan kan saindang pagkalaglag asin pagkapuho sa ibabaw kan daga.+

14 Kan panahon na iyan, nagkahilang an aki ni Jeroboam na si Abias. 2 Kaya sinabi ni Jeroboam sa saiyang agom: “Magsagin-sagin ka tabing ibang tawo tanganing dai ka ninda mamidbid na agom ni Jeroboam, asin magpasiring ka sa Shilo. Yaon duman si Ahias na propeta. Siya an nagsabi sako na magigin hadi ako kan banwaan na ini.+ 3 Magdara ka nin sampulong tinapay saka mga tinapay na binudbudan asin sarong lalagan na may laog na tangguli,* asin magduman ka saiya. Sasabihon niya saimo kun ano an mangyayari sa aki ta.”

4 Ginibo kan agom ni Jeroboam an sinabi sa saiya. Nagpasiring siya sa harong ni Ahias sa Shilo.+ Nakaturuhok na lang nin diretso an mga mata ni Ahias, asin dai na siya makamaan huling gurang na siya.

5 Alagad sinabi ni Jehova ki Ahias: “Madigdi saimo an agom ni Jeroboam tanganing maghapot manungod sa saiyang aki, ta may hilang ini. Sasabihon ko saimo an sasabihon mo saiya.* Pag-abot niya, magsasagin-sagin siyang ibang tawo.”

6 Pagkadangog ni Ahias sa tanog kan mga lakad niya mantang paparani ini sa pintuan, tulos na nagsabi si Ahias: “Dagos ka, agom ni Jeroboam. Taano ta nagsasagin-sagin kang ibang tawo? Inasignaran ako nin Diyos na sabihon saimo an sarong magabat na mensahe. 7 Sabihon mo ki Jeroboam, ‘Ini an sabi ni Jehova na Diyos kan Israel: “Pinili taka sa tahaw kan saimong mga kahimanwa tanganing gibuhon kang lider sa banwaan kong Israel.+ 8 Dangan kinua* ko an kahadian hali sa pamilya* ni David asin itinao ko iyan sa saimo.+ Alagad dai ka nagin arog kan lingkod kong si David na ginibo an sakong mga tugon asin nagsunod sa sako nin bilog niyang puso paagi sa paggibo sana kan kun ano an tama sa sakong paghiling.+ 9 Mas maraot pa an ginibo mo kisa sa gabos na nainot sa saimo, asin naggibo ka para sa saimo nin ibang diyos asin mga metal na imahen* tanganing paangguton ako,+ asin tinalikdan mo ako.+ 10 Huli kaini, mapaabot ako nin kapahamakan sa mga gikan* ni Jeroboam, asin pupuhuon* ko an gabos na lalaki* sa pamilya* ni Jeroboam, dawa pa an mga mayong kalaban-laban asin maluya sa Israel; asin lubos kong sisigidon an mga gikan ni Jeroboam,+ siring sa paghali nin sarong tawo sa udo sagkod na mawara gabos iyan! 11 An siisay man sa mga gikan ni Jeroboam na magadan sa siyudad, kakakanon nin mga ayam, asin an siisay man na magadan sa kalangtadan, kakakanon nin mga gamgam sa kalangitan, huling iyan an sinabi ni Jehova.”’

12 “Magpuli ka na sa harong mo. Pag nakalaog ka na sa siyudad, magagadan an aki nindo. 13 Ipagmumundo siya kan bilog na Israel asin ilulubong siya. Siya sana sa pamilya ni Jeroboam an ilulubong sa lubungan, huling sa pamilya ni Jeroboam, sa saiya sana may nahiling na marahay si Jehova na Diyos kan Israel. 14 Mapili si Jehova nin sarong hadi para sa Israel na maubos* sa pamilya ni Jeroboam+ pag-abot kan aldaw, iyo, maski pa ngunyan na. 15 Tatabason ni Jehova an Israel na siring sa pagiay-giay na tambo* sa tubig, asin gagabuton niya an Israel sa marahay na dagang ini na itinao niya sa saindang mga apuon,+ asin iwawarak niya sinda sa ibong kan Salog,*+ huling naggibo sinda nin mga sagradong poste* ninda,+ na nakapaanggot ki Jehova. 16 Asin papabayaan niya an Israel huli sa mga kasalan ni Jeroboam na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel.”+

17 Kaya nagpuli na sa Tirza an agom ni Jeroboam. Pag-abot niya sa pintuan kan saindang harong, nagadan an aki ninda. 18 Kaya ilinubong ninda siya, asin ipinagmundo siya kan bilog na Israel, arog kan sinabi ni Jehova paagi kan saiyang lingkod na si Ahias na propeta.

19 Asin an iba pang nangyari sa buhay ni Jeroboam, kun paano siya nakigiyera+ asin kun paano siya naghadi, nakasurat sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel. 20 Asin an lawig* kan paghadi ni Jeroboam 22 na taon. Pagkatapos kaini, nagadan siya;*+ asin si Nadab na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.+

21 Miyentras tanto, an nagin hadi sa Juda iyo si Rehoboam na aki ni Solomon. An edad ni Rehoboam kan magin hadi 41 anyos, asin naghadi siya sa laog nin 17 taon sa Jerusalem, an siyudad na pinili ni Jehova+ hali sa gabos na tribo nin Israel tanganing diyan ibugtak an saiyang pangaran.+ An ina ni Rehoboam iyo si Naama na Ammonita.+ 22 Ginibo kan Juda kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova,+ asin huli sa mga kasalan ninda mas pinaanggot ninda siya kisa sa ginibo kan mga apuon ninda.+ 23 Padagos man sindang nagtugdok nin mga halangkaw na lugar, mga sagradong harigi, saka mga sagradong poste*+ sa ibabaw kan lambang halangkaw na bulod+ asin sa sirong kan lambang marambong na kahoy.+ 24 Igwa man sa nasyon nin mga lalaking patutot* sa templo.+ Ginibo kan bilog na banwaan an gabos na makababalding bagay na ginigibo kan mga nasyon na pinalayas ni Jehova sa atubangan kan mga Israelita.

25 Kan ikalimang taon ni Hading Rehoboam, sinalakay ni Hading Sisak+ kan Ehipto an Jerusalem.+ 26 Kinua niya an mga kayamanan sa harong ni Jehova asin an mga kayamanan sa harong* kan hadi.+ Entero niyang kinua, pati an gabos na kalasag na bulawan na ginibo ni Solomon.+ 27 Kaya tanganing maribayan an mga iyan, naggibo si Hading Rehoboam nin mga kalasag na tanso, asin ipinagkatiwala an mga iyan sa mga namamayo kan guwardiya,* na nagbabantay sa may entrada kan harong kan hadi. 28 Pag minaduman an hadi sa harong ni Jehova, dinadara an mga iyan kan mga guwardiya, dangan ibinabalik ninda an mga iyan sa kuwarto kan mga guwardiya.

29 Asin an iba pang nangyari sa buhay ni Rehoboam, an gabos niyang ginibo, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Juda?+ 30 Pirmi kaidtong may giyera sa pag-ultanan ni Rehoboam asin Jeroboam.+ 31 Dangan nagadan* si Rehoboam asin ilinubong sa Siyudad ni David sa kaibanan kan saiyang mga apuon.+ An saiyang ina iyo si Naama na Ammonita.+ Asin si Abiam*+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.

15 Kan ika-18 taon ni Hading Jeroboam+ na aki ni Nebat, nagin hadi sa Juda si Abiam.+ 2 Tulong taon siyang naghadi sa Jerusalem. An saiyang ina iyo si Maaca+ na makuapo ni Abishalom. 3 Ginibo man niya an gabos na kasalan na ginibo kan saiyang ama, asin dai nagin bilog an* saiyang puso ki Jehova na saiyang Diyos, bakong arog kan puso ni David na saiyang apuon. 4 Alagad alang-alang ki David,+ tinawan siya ni Jehova na saiyang Diyos nin lampara sa Jerusalem+ paagi sa pagpili sa saiyang aki na magin kasalida niya bilang hadi asin sa pagpadanay sa Jerusalem. 5 Huli ta ginibo ni David kun ano an tama sa paghiling ni Jehova, asin mayo siyang dai sinunod sa gabos na ipinagbuot Niya sa saiya sa bilog na panahon na siya nabubuhay, apuwera lang sa ginibo niya ki Urias na Hiteo.+ 6 Asin pirmi kaidtong may giyera sa pag-ultanan ni Rehoboam asin Jeroboam sa bilog na panahon na nabubuhay si Rehoboam.+

7 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Abiam, an gabos niyang ginibo, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Juda?+ Nagkaigwa man kaidto nin giyera sa pag-ultanan ni Abiam asin Jeroboam.+ 8 Dangan nagadan* si Abiam asin ilinubong ninda siya sa Siyudad ni David; asin si Asa+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.+

9 Kan ika-20 taon ni Hading Jeroboam kan Israel, nagin hadi sa Juda si Asa. 10 Naghadi siya sa Jerusalem sa laog nin 41 taon. An saiyang lola iyo si Maaca+ na makuapo ni Abishalom. 11 Ginibo ni Asa kun ano an tama sa paghiling ni Jehova,+ arog ni David na saiyang apuon. 12 Pinalayas niya sa nasyon an mga lalaking patutot* sa templo+ asin hinali an gabos na makababalding idolo* na ginibo kan saiyang mga apuon.+ 13 Hinali pa ngani niya sa posisyon bilang inang reyna* an lola niyang si Maaca+ huling naggibo ini nin makababalding idolo para sa pagsamba sa sagradong poste.* Pinutol ni Asa an makababalding idolo+ ni Maaca asin sinulo iyan sa Kababan nin Kidron.+ 14 Pero yaon pa man giraray an mga halangkaw na lugar.+ Dawa arog kaiyan, nagin bilog an* puso ni Asa ki Jehova sa bilog niyang buhay.* 15 Asin dinara niya sa harong ni Jehova an mga plata, bulawan, saka manlain-lain na kagamitan na pinabanal niya asin kan saiyang ama.+

16 Pirmi kaidtong igwa nin giyera sa pag-ultanan ni Asa asin ni Baasa+ na hadi kan Israel. 17 Sinalakay ni Hading Baasa kan Israel an Juda asin pinunan niyang pasarigon* an Rama+ tanganing mayo nin siisay man an makaluwas asin makalaog sa teritoryo ni Hading Asa kan Juda.+ 18 Kaya kinua ni Asa an gabos na plata asin bulawan na natada sa mga sarayan nin kayamanan sa harong ni Jehova saka sa mga sarayan nin kayamanan sa harong* kan hadi asin itinao an mga iyan sa saiyang mga lingkod. Dangan isinugo sinda ni Hading Asa na magduman sa hadi kan Siria na si Ben-hadad na aki ni Tabrimon na aki ni Hezion,+ na nakaistar sa Damasco, asin na sabihon sa saiya an mensaheng ini: 19 “May kasunduan* kitang duwa asin may kasunduan* man an sakong ama saka an saimong ama. May ipinadara akong regalo saimo na plata saka bulawan. Putula an kasunduan* mo ki Hading Baasa kan Israel tanganing rumayo na siya sa sako.” 20 Nag-uyon ki Hading Asa si Ben-hadad asin isinugo kaini an mga namamayo kan saiyang mga hukbo tanganing salakayon an mga siyudad kan Israel, asin pinabagsak ninda an Ijon,+ Dan,+ Abel-bet-maaca, an bilog na Kineret, asin an bilog na daga nin Neftali. 21 Kan mabaretaan ini ni Baasa, tulos niyang ipinundo an pagtugdok sa* Rama asin danay siyang nag-istar sa Tirza.+ 22 Dangan ipinaapod ni Hading Asa an bilog na Juda—mayo nin siisay man na pinalibre—asin hinakot ninda an mga gapo saka an mga tablon sa Rama na ipinantutugdok ni Baasa; asin gamit an mga iyan, pinunan ni Hading Asa na pasarigon* an Geba+ sa Benjamin asin an Mizpa.+

23 Kun manungod sa gabos na iba pang nangyari sa buhay ni Asa, an gabos niyang pambihirang mga gibo saka an gabos niyang ginibo asin an mga siyudad na saiyang itinugdok,* bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Juda? Pero kan gurang na siya, nagkaigwa siya nin hilang sa saiyang mga bitis.+ 24 Dangan nagadan* si Asa asin ilinubong siya sa kaibanan kan saiyang mga apuon sa Siyudad ni David na saiyang apuon; asin si Jehosafat+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.

25 Kan ikaduwang taon ni Hading Asa kan Juda, nagin hadi sa Israel si Nadab+ na aki ni Jeroboam, asin naghadi siya sa Israel sa laog nin duwang taon. 26 Padagos niyang ginibo kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova, asin inarog niya an ginibo kan saiyang ama+ saka an kasalan kaini na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel.+ 27 Nakipagkumplutan laban sa saiya si Baasa na aki ni Ahias na hali sa tribo* ni Isacar. Mantang sinasalikupan ni Nadab asin kan bilog na Israel an Gibeton,+ na sakop kan mga Filisteo, ginadan siya ni Baasa duman. 28 Ginadan siya ni Baasa kan ikatulong taon ni Hading Asa kan Juda asin si Baasa an nagin hadi na kasalida niya. 29 Kan siya na an hadi, ginaradan niya tulos an bilog na pamilya* ni Jeroboam. Mayo siyang itinadang buhay sa pamilya ni Jeroboam; inubos niya sinda arog kan sinabi ni Jehova paagi kan saiyang lingkod na si Ahias na taga Shilo.+ 30 Nangyari ini huli sa mga kasalan ni Jeroboam na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel asin huling pinaanggot niyang marhay si Jehova na Diyos kan Israel. 31 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Nadab, an gabos niyang ginibo, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel? 32 Asin pirmi kaidtong may giyera sa pag-ultanan ni Asa asin ni Hading Baasa kan Israel.+

33 Kan ikatulong taon ni Hading Asa kan Juda, nagpuon na mamahala sa Tirza si Baasa na aki ni Ahias bilang hadi sa bilog na Israel asin naghadi siya sa laog nin 24 taon.+ 34 Alagad padagos niyang ginibo kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova,+ asin inarog niya an mga ginibo ni Jeroboam saka an kasalan kaini na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel.+

16 Dangan, uminabot ki Jehu+ na aki ni Hanani+ an tataramon ni Jehova laban ki Baasa, na an sabi: 2 “Ibinangon taka hali sa alpog asin ginibo takang lider kan banwaan kong Israel,+ pero inarog mo an mga ginibo ni Jeroboam na nagin dahilan kan pagkakasala kan banwaan kong Israel asin pinaanggot ninda ako huli sa saindang mga kasalan.+ 3 Kaya lubos kong pupuhuon si Baasa saka an saiyang pamilya,* asin gigibuhon ko sa saiyang pamilya an arog kan ginibo ko sa pamilya* ni Jeroboam+ na aki ni Nebat. 4 An siisay man sa pamilya ni Baasa na magadan sa siyudad, kakakanon nin mga ayam; asin an siisay man sa pamilya niya na magadan sa kalangtadan, kakakanon nin mga gamgam sa kalangitan.”

5 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Baasa, an saiyang mga ginibo saka pambihirang mga gibo, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel? 6 Dangan nagadan* si Baasa asin ilinubong sa Tirza;+ asin si Elah na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi. 7 Asin paagi ki propeta Jehu na aki ni Hanani, ipinaabot ni Jehova an saiyang tataramon laban ki Baasa asin sa saiyang pamilya. Huli ini sa gabos na karatan na ginibo niya sa atubangan ni Jehova na nagpaanggot sa saiya, arog kan ginibo kan pamilya ni Jeroboam, asin huli man ta ginadan niya siya.*+

8 Kan ika-26 na taon ni Hading Asa kan Juda, nagpuon na maghadi sa Tirza si Elah na aki ni Baasa bilang hadi kan Israel, asin naghadi siya sa laog nin duwang taon. 9 Mantang yaon siya sa Tirza asin nagbuburat* sa harong ni Arza na namamahala sa saiyang palasyo sa Tirza, nakipagkumplutan laban sa saiya an saiyang lingkod na si Zimri na namamayo sa kabanga kan saiyang mga suldados na nakasakay sa mga karwahe. 10 Naglaog si Zimri asin ginadan siya kaini+ kan ika-27 taon ni Hading Asa kan Juda, asin si Zimri an nagin hadi na kasalida niya. 11 Kan siya na an hadi, pagkatukaw tulos niya sa trono, ginadan niya an bilog na pamilya ni Baasa. Mayo siyang itinadang buhay sa mga lalaki,* dawa pa sa mga paryente* kaini o mga amigo. 12 Kaya inubos ni Zimri an bilog na pamilya ni Baasa, arog kan sinabi ni Jehova laban ki Baasa paagi ki Jehu na propeta.+ 13 Nangyari ini huli sa gabos na kasalan ni Baasa saka kan aki niyang si Elah asin sa mga kasalan ninda na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel, na nakapaanggot ki Jehova na Diyos kan Israel huli sa saindang daing serbing mga idolo.+ 14 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Elah, an gabos niyang ginibo, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel?

15 Kan ika-27 taon ni Hading Asa kan Juda, nagpuon na mamahala sa Tirza si Zimri bilang hadi asin naghadi siya sa laog nin pitong aldaw mantang nagkakampo kaidto an mga suldados tanganing makipaglaban sa Gibeton+ na sakop kan mga Filisteo. 16 Dangan, nadangog kan nagkakampong mga suldados an bareta: “Nakipagkumplutan si Zimri asin ginadan niya an hadi.” Kaya kan aldaw mismong idto, ginibo kan gabos na suldados sa kampo* na magin hadi kan Israel si Omri,+ an pamayo kan hukbo. 17 Hali sa Gibeton, nagtukad si Omri saka an gabos na suldados* asin sinalikupan ninda an Tirza. 18 Kan mahiling ni Zimri na nabihag na an siyudad, nagpasiring siya sa may matibay na depensang tore kan harong* kan hadi tapos sinulo niya an harong mantang nasa laog siya, asin nagadan siya.+ 19 Nangyari ini huli sa mga kasalan niya, dahil ginibo niya kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova paagi sa pag-arog niya sa mga ginibo ni Jeroboam saka sa kasalan kaini na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel.+ 20 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Zimri asin sa saiyang pakipagkumplutan, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel?

21 Kaidto nagpuon na mabanga sa duwang grupo an banwaan nin Israel. An sarong grupo nagin mga suportador ni Tibni na aki ni Ginat, asin gusto ninda na siya an magin hadi. An saro pang grupo nagin mga suportador ni Omri. 22 Alagad nadaog kan mga suportador ni Omri an mga suportador ni Tibni na aki ni Ginat. Nagadan si Tibni, asin si Omri an nagin hadi.

23 Kan ika-31 taon ni Hading Asa kan Juda, nagin hadi sa Israel si Omri, asin naghadi siya sa laog nin 12 taon. Anom na taon siyang namahala sa Tirza. 24 Binakal niya ki Semer an bukid nin Samaria sa kantidad na duwang talentong* pirak, asin nagtugdok siya sa bukid nin sarong siyudad. An siyudad na itinugdok niya pinangaranan niyang Samaria,*+ hali sa pangaran ni Semer, an kagsadiri* kan bukid. 25 Padagos na ginibo ni Omri kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova, asin mas maraot pa siya kisa sa gabos na nainot sa saiya.+ 26 Inarog niya an gabos na ginibo ni Jeroboam na aki ni Nebat asin an kasalan kaini na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel, na nakapaanggot ki Jehova na Diyos kan Israel huli sa saindang daing serbing mga idolo.+ 27 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Omri, an saiyang mga ginibo asin an saiyang pambihirang mga gibo, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel? 28 Dangan nagadan* si Omri tapos ilinubong sa Samaria; asin si Ahab+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.

29 Kan ika-38 taon ni Hading Asa kan Juda, nagin hadi sa Israel si Ahab na aki ni Omri, asin namahala sa Samaria si Ahab na aki ni Omri bilang hadi sa Israel+ sa laog nin 22 na taon. 30 Mas maraot pa sa paghiling ni Jehova si Ahab na aki ni Omri kisa sa gabos na nainot sa saiya.+ 31 Garo baga kulang pa sa saiya an pag-arog sa mga kasalan ni Jeroboam+ na aki ni Nebat, kaya inagom man niya si Jezebel+ na aki ni Etbaal na hadi kan mga taga Sidon,+ asin naglingkod siya saka nagduko ki Baal.+ 32 Dugang pa, naggibo siya nin altar para ki Baal sa harong* ni Baal+ na itinugdok niya sa Samaria. 33 Naggibo man si Ahab nin sagradong poste.*+ Kumpara sa gabos na hadi kan Israel na nainot sa saiya, mas dakul an ginibo ni Ahab na nakapaanggot ki Jehova na Diyos kan Israel.

34 Kan panahon ni Ahab, itinugdok liwat ni Hiel na taga Bethel an Jerico. Kan ilinatag niya an pundasyon kaiyan, nagadan an panganay niyang si Abiram, asin kan ikinabit niya an mga pinto kaiyan, nagadan an pinakanguhod niyang si Segub, arog kan sinabi ni Jehova paagi ki Josue na aki ni Nun.+

17 Ngunyan, si Elias*+ na Tisbita na nag-iistar sa Gilead+ nagsabi ki Ahab: “Isinusumpa ko sa ngaran kan buhay na Diyos na si Jehova na sakong pinaglilingkudan,* dai magkakaigwa nin ambon* o uran sa mga taon na ini, apuwera sana kun sabihon ko!”+

2 Uminabot sa saiya an tataramon ni Jehova, na an sabi: 3 “Maghali ka digdi; magpasirangan ka asin magtago ka sa Kababan* nin Kerit na nasa sirangan kan Jordan. 4 Mag-inom ka sa sapa, asin isusugo ko an mga uwak na darahan ka nin kakanon duman.”+ 5 Naghali tulos siya asin ginibo an sinabi ni Jehova. Nagpasiring siya sa Kababan* nin Kerit na nasa sirangan kan Jordan asin duman siya nagpirmi. 6 Asin dinadarahan siya kan mga uwak nin tinapay saka karne kada aga asin banggi, asin sa sapa siya nag-iinom.+ 7 Alagad pakalihis nin nagkapirang aldaw, namara an sapa+ huling dai nag-uuran sa kadagaan.

8 Dangan, uminabot sa saiya an tataramon ni Jehova, na an sabi: 9 “Maghali ka; magpasiring ka sa Zarefta na sakop kan Sidon, asin duman ka magpirmi. Isusugo ko an sarong babaying balo duman na tawan ka nin kakanon.”+ 10 Kaya naghali siya asin nagpasiring sa Zarefta. Pag-abot niya sa may entrada kan siyudad, may nahiling siyang sarong babaying balo na namumurot nin mga pidaso nin kahoy. Kaya inapod niya siya asin nagsabi: “Ikua mo tabi ako nin diit na tubig sa baso tanganing makainom ako.”+ 11 Kan mahali na siya para kumua nin tubig, inapod niya siya asin nagsabi: “Magdara ka man tabi nin sarong pidasong tinapay.” 12 Huli kaini, nagsabi an babayi: “Isinusumpa ko sa ngaran kan saimong buhay na Diyos na si Jehova, mayo ako nin tinapay, kundi sarong hakbot sana nin harina sa dakulang dulay asin diit na lana sa sadit na dulay.+ Namumurot ako ngunyan nin pirang pidaso nin kahoy ta pagpuli ko maluto ako para sa sako asin para sa aki kong lalaki. Asin pagkatapos ming magkakan, magagadan na kami.”

13 Dangan sinabi ni Elias sa saiya: “Dai ka matakot. Magpuli ka asin gibuha an sinabi mo. Pero iluto mo nguna ako nin sadit na bilog na tinapay hali sa kun ano an igwa ka duman, asin darahon mo iyan sa sako. Pagkatapos puwede ka nang magluto nin para sa saimo asin para sa saimong aki. 14 Huli ta ini an sabi ni Jehova na Diyos kan Israel: ‘Dai mauubusan nin harina an dakulang dulay, asin dai mauubusan nin lana an sadit na dulay sagkod sa aldaw na magpauran si Jehova sa ibabaw kan daga.’”+ 15 Kaya naghali siya asin ginibo an sinabi ni Elias. Asin siya saka an saiyang pamilya, pati si Elias, padagos na may kinakakan sa laog nin dakul na aldaw.+ 16 Dai naubusan nin harina an dakulang dulay, asin dai naubusan nin lana an sadit na dulay, arog kan sinabi ni Jehova paagi ki Elias.

17 Pagkatapos kaini, nagkahilang an aking lalaki kan babaying kagsadiri kan harong, asin nagparalala an saiyang hilang sagkod na nagpundo na siya sa paghangos.+ 18 Huli kaini, sinabi kan babayi ki Elias: “Ano an ginibo ko saimo,* O lalaking lingkod kan tunay na Diyos? Napadigdi ka sako tanganing ipagirumdom an kasalan ko asin tanganing gadanon an aki ko?”+ 19 Pero sinabi niya sa babayi: “Itao mo sako an aki mo.” Dangan kinua niya an aki sa mga takyag kan saiyang ina asin isinakat niya sa kuwartong nasa bubungan na dinadagusan niya, asin ihinigda niya sa saiyang higdaan an aki.+ 20 Asin nag-apod siya ki Jehova: “O Jehova na sakuyang Diyos,+ papaabutan mo man nin kapahamakan an babaying balo na pigdadagusan ko paagi sa pagtugot mong magadan an saiyang aki?” 21 Dangan tulong beses niyang dinapaan an aki asin nag-apod ki Jehova: “O Jehova na sakuyang Diyos, ibalik mo tabi sa aki an saiyang buhay.”* 22 Dinangog ni Jehova an pakiulay ni Elias,+ asin nagbalik sa aki an saiyang buhay,* asin nabuhay siya.+ 23 Kinua ni Elias an aki asin ibinaba hali sa kuwartong nasa bubungan pasiring sa laog kan harong dangan dinara sa saiyang ina; asin sinabi ni Elias: “Hilinga, buhay an aki mo.”+ 24 Huli kaini, sinabi kan babayi ki Elias: “Aram ko na ngunyan na saro ka talagang lalaking lingkod nin Diyos+ asin na katotoohan an tataramon ni Jehova na nasa saimong nguso.”

18 Paglihis nin panahon, kan ikatulong taon,+ sinabi ni Jehova ki Elias: “Maghali ka asin umatubang ka ki Ahab, asin mapauran ako sa ibabaw kan daga.”+ 2 Kaya naghali si Elias tanganing umatubang ki Ahab, mantang grabe an tiggutom+ kaidto sa Samaria.

3 Sa panahon man na iyan, ipinaapod ni Ahab si Obadias na namamahala sa saiyang palasyo. (May dakulang pagkatakot ki Jehova si Obadias, 4 asin kan panahon na ginagadan* ni Jezebel+ an mga propeta ni Jehova, itinago ni Obadias sa mga kuweba an 100 na propeta, tig-50 sa kada kuweba, asin dinadarahan niya sinda nin tinapay saka tubig.) 5 Dangan sinabi ni Ahab ki Obadias: “Libuton ta an nasyon asin dumanan an gabos na burabod nin tubig asin an gabos na kababan.* Tibaad makakua kita nin bastanteng duot* para magdanay na buhay an satong mga kabayo saka mula* asin dai maubos na magkagaradan an gabos tang hayop.” 6 Kaya nagbanga sinda nin mga lugar na dudumanan. Si Ahab solong nagpasiring sa sarong direksiyon, asin si Obadias solong nagpasiring sa ibang direksiyon.

7 Mantang nasa dalan si Obadias, sinabat siya ni Elias. Nabisto niya tulos si Elias kaya suminubsob siya asin nagsabi: “Ika iyan, kagurangnan kong Elias?”+ 8 Nagsimbag siya sa saiya: “Iyo, ako ini. Dumanan mo an saimong kagurangnan asin sabihon mo: ‘Yaon digdi si Elias.’” 9 Pero sinabi niya: “Anong kasalan ko ta itatao mo an saimong lingkod sa kamot ni Ahab tanganing gadanon niya? 10 Isinusumpa ko sa ngaran kan saimong buhay na Diyos na si Jehova, ipinahanap ka kan sakong kagurangnan sa gabos na nasyon asin kahadian. Kan magsabi sindang, ‘Mayo siya digdi,’ pinasumpa niya an kahadian saka an nasyon na talagang dai ka ninda nahiling.+ 11 Tapos ngunyan sinasabi mo sako, ‘Dumanan mo an saimong kagurangnan asin sabihon mo: “Yaon digdi si Elias.”’ 12 Kun sa paghali ko baga, darahon ka kan espiritu ni Jehova+ sa lugar na dai ko maaaraman, dangan sinabihan ko si Ahab tapos dai ka niya mahiling, siguradong gagadanon niya ako. Puon kan hoben pa an saimong lingkod, may pagkatakot na ako ki Jehova. 13 Dai tabi nasabi saimo, kagurangnan ko, kun ano su ginibo ko kan piggagaradan ni Jezebel an mga propeta ni Jehova? Itinago ko sa mga kuweba su 100 sa mga propeta ni Jehova, tig-50 sa kada kuweba, asin padagos ko sindang dinarahan nin tinapay saka tubig.+ 14 Tapos ngunyan sinasabi mo sa sako, ‘Dumanan mo an saimong kagurangnan asin sabihon mo: “Yaon digdi si Elias.”’ Siguradong gagadanon niya ako.” 15 Alagad, sinabi ni Elias: “Isinusumpa ko sa ngaran ni Jehova na pamayo nin mga hukbo, an buhay na Diyos na sakong pinaglilingkudan,* mapahiling ako sa saiya ngunyan na aldaw.”

16 Kaya dinumanan ni Obadias si Ahab asin sinabihan siya, asin naghali si Ahab tanganing makipaghilingan ki Elias.

17 Pagkahiling ni Ahab ki Elias, sinabi niya sa saiya: “Ika iyan, su saro na nagdadara nin dakulang problema* sa Israel?”

18 Sinabi ni Elias: “Bako ako an nagdara nin problema sa Israel, kundi ika asin an pamilya* kan saimong ama, ta binalga nindo an mga tugon ni Jehova asin nagsurunod kamo sa mga Baal.+ 19 Kaya ipaapod mo an bilog na Israel asin padumanon mo sinda sa sako sa Bukid nin Carmel,+ pati na an 450 propeta ni Baal saka an 400 na propeta kan sagradong poste,*+ na nagkakarakan sa lamesa ni Jezebel.” 20 Kaya nagpadara si Ahab nin mensahe sa bilog na banwaan nin Israel asin tiniripon niya an mga propeta sa Bukid nin Carmel.

21 Dangan nagrani si Elias sa bilog na banwaan asin nagsabi: “Sagkod nuarin kamo magdadanay na nagkikiang-kiang sa duwang magkalain na opinyon?*+ Kun si Jehova an tunay na Diyos, sumunod kamo saiya;+ pero kun si Baal, sumunod kamo saiya!” Pero dai naggirong an banwaan. 22 Dangan sinabi ni Elias sa banwaan: “Ako na sana an natatadang propeta ni Jehova,+ mantang ki Baal 450 propeta. 23 Darahan nindo kami nin duwang torilyong baka, asin papilion ta sinda nin sarong torilyong baka saka piridasuhon ninda iyan asin ibugtak ninda iyan sa ibabaw kan mga panggatong, pero dai ninda iyan kakalayuhan. Arog man kaiyan an gigibuhon ko sa saro pang torilyong baka, asin ibubugtak ko iyan sa ibabaw kan mga panggatong, pero dai ko iyan kakalayuhan. 24 Tapos maapod kamo sa pangaran kan saindong diyos,+ asin maapod man ako sa pangaran ni Jehova. An Diyos na magsimbag paagi sa pagpadara nin kalayo, iyo an tunay na Diyos.”+ Nagsimbag an bilog na banwaan: “Sige, magayon an sinabi mo.”

25 Sinabi ngunyan ni Elias sa mga propeta ni Baal: “Huling mas dakul kamo, pumili kamo nin sarong torilyong baka asin kamo an inot na magpreparar kaiyan. Dangan mag-apod kamo sa pangaran kan diyos nindo, pero dai nindo iyan pagkalayuhan.” 26 Kaya kinua ninda an napili na torilyong baka, prineparar iyan, asin nagparaapod sinda sa pangaran ni Baal puon aga sagkod udto, na sinasabi: “O Baal, simbaga kami!” Alagad mayo nin boses asin mayo nin siisay man na nagsisimbag.+ Pakiang-kiang sindang nagparalibot sa altar na ginibo ninda. 27 Kan udto na, pigtuya-tuya na sinda ni Elias: “Kusugi pa nindo an pag-apod, ta diyos baga siya!+ Tibaad may hararom siyang iniisip o naghali siya ta nagkasilyas.* O tibaad turog siya asin kaipuhan pukawon!” 28 Kaya kinusugan pa ninda an pag-apod asin ginurot an sadiri ninda nin mga dága* asin garod,* uyon sa saindang kaugalian, sagkod na mapatos an hawak ninda kan nagbuburulos nindang dugo. 29 Lampas nang udto pero padagos pa man giraray sinda sa ginigibo nindang garo sa bua* sagkod sa umabot an oras kan pagdulot nin pambangging dulot na tipasi, pero mayo nin boses asin mayo nin siisay man na nagsisimbag; mayo nin nagtataong atensiyon sa sainda.+

30 Sa katapos-tapusi, sinabi ni Elias sa bilog na banwaan: “Magrani kamo sako.” Kaya nagrani sa saiya an bilog na banwaan. Dangan, hinirahay niya an ginabang altar ni Jehova.+ 31 Asin nagkua si Elias nin 12 gapo, sigun sa bilang kan mga tribo kan mga aking lalaki ni Jacob, na sa saiya sinabi kaidto ni Jehova: “Israel na an magigin pangaran mo.”+ 32 Gamit an mga gapo, naggibo siya nin altar+ sa pangaran ni Jehova. Dangan kinalihan niya an palibot kan altar, na an hiwas kan nasakupan puwedeng sabwagan nin duwang takad na seah* nin banhi. 33 Pagkatapos kaiyan ilinatag niya nin husay an mga panggatong, piniridaso an torilyong baka, tapos ibinugtak iyan sa ibabaw kan mga panggatong.+ Asin sinabi niya: “Panuon nindo nin tubig an apat na darakulang dulay saka ibubo nindo iyan sa dulot na pigtututong asin sa mga panggatong.” 34 Dangan sinabi niya: “Utruhon nindo.” Kaya binubuan ninda giraray iyan. Tapos sinabi pa niya: “Utruhon nindo sa ikatulong beses.” Kaya binubuan ninda iyan sa ikatulong beses. 35 Asin nagburulos an tubig sa palibot kan altar, saka pinano man niya nin tubig an kali.

36 Kan oras na idinudulot na an pambangging dulot na tipasi,+ nagrani si Elias na propeta asin nagsabi: “O Jehova, an Diyos ni Abraham,+ ni Isaac,+ asin ni Israel, maaraman lugod ngunyan na ika an Diyos sa Israel asin na ako an saimong lingkod asin na ginibo ko an gabos na ini sigun sa sinabi mo.+ 37 Simbaga tabi ako, O Jehova! Simbaga tabi ako tanganing maaraman kan banwaan na ini na ika, Jehova, an tunay na Diyos asin na gusto mong magbalik an puso ninda sa saimo.”+

38 Dangan buminagsak an kalayo ni Jehova asin tinumtom an dulot na pigtututong,+ an mga panggatong, an mga gapo, pati alpog, asin pinamara kaiyan an tubig na nasa kali.+ 39 Kan mahiling ini kan bilog na banwaan, tulos-tulos sindang suminubsob asin nagsarabi: “Si Jehova an tunay na Diyos! Si Jehova an tunay na Diyos!” 40 Dangan sinabi sa sainda ni Elias: “Dakupon nindo an mga propeta ni Baal! Dai nindo pagpabayaan na may makadulag sa sainda, ni saro!” Dinakop tulos ninda sinda, tapos dinara sinda ni Elias pababa sa sapa* nin Kison+ asin ginaradan sinda duman.+

41 Sinabi ngunyan ni Elias ki Ahab: “Magtukad ka; magkakan ka saka mag-inom, ta nadadangog ko na an makusog na uran.”+ 42 Kaya nagtukad si Ahab tanganing magkakan asin mag-inom, mantang si Elias nagtukad pasiring sa alituktok kan Carmel asin nagluhod siya saka nagduko, na nakalapat an lalawgon* sa duwa niyang tuhod.+ 43 Dangan sinabi niya sa saiyang suruguon: “Magtukad ka tabi, asin tanawa an dagat.” Kaya nagtukad siya asin nagtanaw sa dagat dangan nagsabi: “Mayo man akong nahiling.” Pitong beses na nagsabi si Elias, “Magbalik ka.” 44 Kan ikapitong beses na pagbalik kan suruguon, nagsabi ini: “Igwa na! May nahihiling akong sadit na panganuron na kasingdakula nin kamot nin tawo na nag-iitaas hali sa dagat.” Sinabi ni Elias: “Dumanan mo si Ahab asin sabihon mo saiya, ‘Andama an karwahe! Magbaba ka na tanganing dai ka malaom kan makusog na uran!’” 45 Dangan nagdiklom an langit huli sa mga panganuron, nagduros, asin buminagsak an makusog na uran;+ asin padagos na nagpadalagan nin karwahe si Ahab pasiring sa Jezreel.+ 46 Alagad an kamot ni Jehova napasa ki Elias. Ihinagkos niya sa saiyang piad an bado niya asin nagdalagan; nainutan pa niya si Ahab na makaabot sa Jezreel.

19 Dangan inistorya ni Ahab+ ki Jezebel+ an gabos na ginibo ni Elias asin kun paano kaini ginaradan sa espada an gabos na propeta.+ 2 Kaya nagsugo si Jezebel nin mensahero tanganing sabihon ki Elias: “Padusahan lugod ako nin magabat kan mga diyos kun sa arog kaining oras sa aga dai taka gibuhon na arog kan kada saro* sa sainda!” 3 Huli kaini, natakot si Elias. Kaya nagdulag siya tanganing iligtas an saiyang buhay.*+ Nakaabot siya sa Beer-sheba+ na sakop kan Juda,+ asin duman niya iwinalat an saiyang suruguon. 4 Bilog na aldaw siyang nagbaklay pasiring sa kaawagan. Pag-abot niya duman, nagtukaw siya sa sirong nin sarong puon nin retama,* asin hinagad na magadan na siya.* An sabi niya: “Sobra na ini! O Jehova, kuanon mo na an buhay* ko,+ ta pareho lang ako kan mga apuon ko.”

5 Dangan naghigda siya asin nakaturog sa sirong kan puon nin retama. Alagad bigla siyang tinikwil nin sarong anghel+ asin sinabi sa saiya: “Bangon na. Magkakan ka.”+ 6 Paghiling niya sa may pamayuhan niya igwa nin sarong bilog na tinapay na nasa ibabaw nin pinainit na mga gapo saka sarong lalagan na may tubig. Nagkakan siya saka nag-inom, tapos naghigda giraray. 7 Paghaloy-haloy, nagbalik giraray an anghel ni Jehova asin tinikwil siya asin nagsabi: “Bangon na. Magkakan ka ta harayuon an babaklayon mo saka masasakitan ka.” 8 Kaya nagbangon siya, nagkakan saka nag-inom, asin nagtao ini sa saiya nin kusog sa pagbaklay niya nin 40 aldaw saka 40 banggi sagkod na makaabot siya sa Horeb, an bukid kan tunay na Diyos.+

9 Naglaog siya sa sarong kuweba+ asin diyan nagpalihis nin banggi; asin uya! uminabot sa saiya an tataramon ni Jehova, na nagsasabi: “Ano an ginigibo mo digdi, Elias?” 10 Nagsimbag siya: “Nagin maigot akong marhay sa paglilingkod ki Jehova na Diyos nin mga hukbo,+ huling binayaan kan banwaan nin Israel an saimong tipan,+ ginaraba ninda an saimong mga altar, saka ginaradan ninda sa espada an saimong mga propeta;+ ako na sana an natatada. Hinahanap ninda ako ngunyan* tanganing gadanon.”+ 11 Alagad sinabi Niya: “Magluwas ka asin magtindog sa bukid sa atubangan ni Jehova.” Asin uya! nag-agi si Jehova,+ asin sarong makusugon na duros an buminaraak sa mga bukid saka tuminiripak sa mga dakulang gapo sa atubangan ni Jehova,+ pero mayo si Jehova sa duros. Pagkatapos kan duros, nagkaigwa nin linog,+ pero mayo si Jehova sa linog. 12 Pagkatapos kan linog, nagkaigwa nin kalayo,+ pero mayo si Jehova sa kalayo. Pagkatapos kan kalayo, may nadangog na kalmado asin maluway na boses.+ 13 Kan madangog ini ni Elias, tinahuban niya tulos kan saiyang alikboy* an saiyang lalawgon,+ nagluwas siya asin nagtindog sa bunganga kan kuweba. Dangan may boses na naghapot sa saiya: “Ano an ginigibo mo digdi, Elias?” 14 Nagsimbag siya: “Nagin maigot akong marhay sa paglilingkod ki Jehova na Diyos nin mga hukbo, huling binayaan kan banwaan nin Israel an saimong tipan,+ ginaraba ninda an saimong mga altar, saka ginaradan ninda sa espada an saimong mga propeta; ako na sana an natatada. Hinahanap ninda ako ngunyan* tanganing gadanon.”+

15 Sinabi ni Jehova sa saiya: “Bumalik ka; magpasiring ka sa kaawagan nin Damasco. Pag-abot mo duman, lahidan mo si Hazael+ na magin hadi kan Siria. 16 Dangan, lahidan mo si Jehu+ na makuapo ni Nimsi na magin hadi kan Israel, asin lahidan mo man si Eliseo* na aki ni Safat, na taga Abel-mehola na magin propeta na kasalida mo.+ 17 An siisay man na makadulag sa espada ni Hazael,+ gagadanon ni Jehu;+ asin an siisay man na makadulag sa espada ni Jehu, gagadanon ni Eliseo.+ 18 Asin may natatada pa akong 7,000 sa Israel+ na dai nagruluhod ki Baal+ asin nagharadok sa saiya.”+

19 Kaya naghali siya duman asin nahiling niya si Eliseo na aki ni Safat mantang nag-aarado. May 12 padis nin torong baka na nag-aarado sa inutan niya asin kapot niya an ika-12 padis. Kaya rinanihan siya ni Elias asin iinapon kaini ki Eliseo an saiyang alikboy.*+ 20 Kaya binayaan ni Eliseo an mga toro asin linapag si Elias asin nagsabi: “Tuguti tabi akong makahadok asin makapagpaaram sa sakong ama saka ina. Dangan masunod ako saimo.” Nagsimbag siya: “Sige, magpuli ka, ta dai taka man pinupugulan.” 21 Kaya nagbalik siya asin nagkua nin sarong padis na torong baka asin binuno* an mga iyan. Ginamit niyang panggatong an mga gamit sa pag-arado tanganing pakalakagaan an karne kan mga toro. Dangan tinawan niya kaiyan an mga tawo asin nagkarakan sinda. Pagkatapos kaiyan, nagsunod siya ki Elias asin naglingkod sa saiya.+

20 Tinipon ni Hading Ben-hadad+ kan Siria+ an bilog niyang hukbo kaiba an 32 na iba pang hadi asin an saindang mga kabayo saka mga karwahe. Dinumanan ninda asin sinalikupan+ an Samaria+ asin nakipaglaban diyan. 2 Dangan nagsugo siya nin mga mensahero pasiring sa siyudad tanganing sabihon ki Hading Ahab+ kan Israel: “Ini an sabi ni Ben-hadad, 3 ‘Sakuya an saimong plata saka bulawan, pati an mga pinakamagayon sa saimong mga agom saka an mga pinakaguwapo sa saimong mga aking lalaki.’” 4 Nagsimbag an hadi kan Israel: “Sigun sa sinabi mo, kagurangnan kong hadi, saimo ako pati na an gabos na sakuya.”+

5 Dangan nagbalik an mga mensahero asin nagsabi: “Ini an sabi ni Ben-hadad, ‘Nagpadara ako saimo nin mensahe: “Itao mo sako an saimong plata, bulawan, mga agom, saka mga aking lalaki.” 6 Pero sa arog kaining oras sa aga, isusugo ko sa saimo an mga lingkod ko asin hahalughugon nindang marhay an harong mo saka an harong kan saimong mga lingkod, asin kukuruanon ninda saka dadarahon an gabos na mahalaga sa saimo.’”

7 Kaya ipinaapod kan hadi kan Israel an gabos na kamagurangan sa nasyon asin sinabi sa sainda: “Hilinga tabi nindo, gusto talaga kan tawong ini na darahan kita nin kapahamakan, ta pighahagad na niya sa sako an mga agom ko, mga aking lalaki, plata, saka bulawan, asin dai ko siya sinayumahan.” 8 Dangan sinabi sa saiya kan gabos na kamagurangan saka kan bilog na banwaan: “Dai ka magsunod saiya; dai ka magtugot.” 9 Kaya sinabi niya sa mga mensahero ni Ben-hadad: “Sabihon nindo sa kagurangnan kong hadi, ‘Itatao ko gabos an inot mong hinagad sa saimong lingkod, pero ining hinahagad mo ngunyan dai ko maitatao.’” Kaya naghali an mga mensahero asin sinabi ninda ini ki Ben-hadad.

10 Ini an mensaheng ipinadara ni Ben-hadad sa saiya: “Padusahan lugod ako nin magabat kan mga diyos kun an sakong mga suldados matawan ko nin dawa tigsararong hakbot kan magigin kagabaan kan Samaria!” 11 Nagsimbag an hadi kan Israel: “Sabihon nindo sa saiya, ‘Dapat daw na maghambog an saro na nagsusulot pa sana kan saiyang pangalasag na siring sa saro na naghuhuba na kaiyan?’”+ 12 Pagkadangog niya kan mensaheng ini, mantang nakikipag-inuman siya sa mga hadi sa saindang mga tolda,* sinabi niya sa saiyang mga lingkod: “Maghanda kamo sa pagsalakay!” Kaya naghanda sinda para salakayon an siyudad.

13 Alagad sarong propeta an nagrani ki Hading Ahab+ kan Israel asin nagsabi: “Ini an sabi ni Jehova, ‘Nahihiling mo an kadakul na suldados na iyan? Itatao ko sinda sa saimong kamot ngunyan na aldaw, dangan mamimidbid mong ako si Jehova.’”+ 14 Naghapot si Ahab: “Paano?” Nagsimbag siya: “Ini an sabi ni Jehova, ‘Paagi sa mga opisyal na naglilingkod sa mga gobernador* kan mga probinsiya.’”* Kaya naghapot siya: “Siisay an inot na masalakay?” Nagsimbag siya: “Ika!”

15 Dangan binilang ni Ahab an mga opisyal na naglilingkod sa mga gobernador* kan mga probinsiya; 232 sinda. Pagkatapos, binilang niya an gabos na suldados na Israelita; 7,000 sinda. 16 Udto sindang nagruluwas sa siyudad mantang nagbuburat si Ben-hadad sa mga tolda* kaiba an 32 na hading nagtatabang sa saiya. 17 Kan inot na magruluwas an mga opisyal na naglilingkod sa mga gobernador* kan mga probinsiya, nagsugo tulos si Ben-hadad nin mga mensahero para aramon an nangyayari. Ibinareta ninda sa saiya: “May mga lalaking nagruruluwas sa Samaria.” 18 Nagsabi siya: “Kun nagluwas sinda para makipagkatuninungan, dakupon nindo sindang buhay; o kun nagluwas sinda para makipaglaban, dakupon pa man giraray nindo sindang buhay.” 19 Alagad pagkaluwas sa siyudad kan mga opisyal na naglilingkod sa mga gobernador* kan mga probinsiya, asin kan mga hukbo na kasunod ninda, 20 ginaradan kan kada saro sa sainda an saindang kalaban. Dangan nagdurulag an mga Siriano,+ asin linapag sinda kan Israel, pero nakadulag si Hading Ben-hadad kan Siria na sakay nin kabayo kaiba an nagkapirang parakabayo. 21 Alagad nagluwas an hadi kan Israel asin ginaradan an mga kalaban na nakasakay sa mga kabayo saka mga karwahe, asin dinaog niya nin grabe an* mga Siriano.

22 Kan huri, nagduman sa hadi kan Israel an propeta+ asin sinabi sa saiya: “Pakusuga an saimong sadiri asin pag-isipan mo an saimong gigibuhon,+ ta sa kapinunan kan masunod na taon* sasalakayon ka kan hadi kan Siria.”+

23 An mga lingkod kan hadi kan Siria nagsabi sa saiya: “An Diyos ninda Diyos nin kabukidan. Iyan an dahilan kun taano ta nadaog ninda kita. Pero kun makikipaglaban kita sa sainda sa kapatagan, madadaog ta sinda. 24 Gibuha man ini: Su gabos na hadi+ haralion mo sa ralaban tapos saralidahan mo nin mga gobernador. 25 Dangan magtipon* ka nin hukbo na kasingdakul kan nawara sa saimo, siring man nin kaparehong bilang nin mga kabayo saka mga karwahe. Makipaglaban kita sa sainda sa kapatagan, asin siguradong madadaog ta sinda.” Kaya nagdangog an hadi sa suhestiyon ninda asin iyan mismo an ginibo niya.

26 Sa pagpupuon kan taon,* tinipon ni Ben-hadad an mga Siriano asin nagpasiring sa Afek+ tanganing makipaglaban sa Israel. 27 Tiniripon man an mga suldados kan Israel asin tinarawan sinda nin suplay, dangan nagruluwas sinda tanganing labanan an mga Siriano. Kan magkampo na an mga Israelita sa kahampang ninda, garo sana sinda duwang sadit na aripumpon nin mga kanding, mantang pano nin mga Siriano an enterong lugar.+ 28 Dangan nagrani sa hadi kan Israel an lalaking lingkod kan tunay na Diyos asin nagsabi: “Ini an sabi ni Jehova, ‘Huling sinabi kan mga Siriano: “Si Jehova Diyos nin kabukidan, asin bako siyang Diyos nin kapatagan,” itatao ko sa saimong kamot an kadakul na suldados na ini,+ asin siguradong mamimidbid nindo na ako si Jehova.’”+

29 Nagkampo sinda na magkahampang sa laog nin pitong aldaw, asin kan ikapitong aldaw nagpuon an ralaban. Nagadan kan mga suldados kan Israel an 100,000 na suldados na Siriano sa saro sanang aldaw. 30 Asin an mga natada nagdurulag pasiring sa Afek+ asin nagralaog sa siyudad. Alagad narumpagan kan pader an natadang 27,000 na suldados. Nagdulag man si Ben-hadad asin naglaog sa siyudad, dangan nagtago siya sa sarong tagong kuwarto.

31 Sinabi sa saiya kan mga lingkod niya: “Nabaretaan ming an mga hadi sa nasyon* nin Israel mga hading mahihirakon.* Tuguti tabi kaming magtapis nin telang sako asin magpudong nin lubid sa samong mga payo asin maduman kami sa hadi kan Israel. Tibaad dai ka niya gadanon.”*+ 32 Kaya nagtapis sinda nin telang sako asin nagpudong nin lubid sa saindang mga payo tapos nagduman sa hadi kan Israel asin nagsabi: “An saimong lingkod na si Ben-hadad nagsabi, ‘Tuguti tabi akong mabuhay.’”* Nagsimbag siya: “Buhay pa siya? Tugang ko siya.” 33 Para sa mga lingkod, saro ining marahay na senyales asin tulos nindang naisip na seryoso an hadi sa sinasabi niya, kaya sinabi ninda: “Iyo, tugang mo si Ben-hadad.” Kaya sinabi kan hadi: “Sige, sunduon nindo siya.” Dangan nagpasiring sa saiya si Ben-hadad, asin pinasakay niya siya sa karwahe.

34 Sinabi ni Ben-hadad sa saiya: “Ibabalik ko an mga siyudad na kinua kan sakong ama sa saimong ama, asin puwede ka man na magtugdok nin mga saudan* sa Damasco, arog kan ginibo kan sakong ama sa Samaria.”

Nagsimbag si Ahab: “Basado sa kasunduan* na ini, papalibrehon taka.”

Kaya naggibo sinda nin kasunduan asin pinalibre siya.

35 Sa pagbuot ni Jehova, saro sa mga aki kan mga propeta*+ an nagsabi sa saiyang kaibanan: “Suntukon mo tabi ako.” Pero habo siyang suntukon kan lalaki. 36 Kaya sinabi niya sa lalaki: “Huling dai mo sinunod an sinabi* ni Jehova, paghali mo digdi sa sako, gagadanon ka nin sarong leon.” Pagkatapos siyang bayaan kan lalaki, sinabat ini nin sarong leon asin ginadan.

37 Saro pang lalaki an nahiling niya asin sinabi niya: “Suntukon mo tabi ako.” Kaya sinuntok siya kan lalaki asin nalugadan siya.

38 Dangan naghali an propeta asin naghalat sa hadi sa may gilid kan dalan. Binendahan niya an mga mata niya tanganing dai siya mabisto. 39 Pag-agi kan hadi, nagkurahaw siya sa hadi: “Nagpasiring an saimong lingkod sa matinding ralaban. Dangan may nag-abot na lalaki na hali man sa ralaban asin may dara siyang saro pang lalaki. Sinabi niya sako, ‘Bantayan mo an lalaking ini. Kun makadulag siya, buhay mo an magigin karibay kan buhay niya,*+ o kaya magbabayad ka nin sarong talentong* pirak.’ 40 Asin mantang sibot an saimong lingkod sa ibang bagay, bigla na sana, wara na su lalaki.” Sinabi sa saiya kan hadi kan Israel: “Iyan dapat an magin padusa saimo; ika na mismo an naghusgar sa sadiri mo.” 41 Dangan tulos niyang hinali an benda sa saiyang mga mata, asin nabisto kan hadi kan Israel na saro siya sa mga propeta.+ 42 Sinabi sa saiya kan propeta: “Ini an sabi ni Jehova, ‘Huling pinabayaan mong makadulag sa kamot mo an tawong sinabi kong dapat gadanon,+ an buhay mo an magigin karibay kan buhay niya,*+ asin an banwaan mo an magigin karibay kan banwaan niya.’”+ 43 Huli kaini, nagpuli sa Samaria an hadi kan Israel+ na mamundo asin nangluluya an buot.

21 Pagkatapos kaini, igwang nangyari may koneksiyon sa ubasan ni Nabot na Jezreelita. Yaon sa Jezreel+ an ubasan na ini, kataid kan palasyo ni Ahab na hadi kan Samaria. 2 Sinabi ni Ahab ki Nabot: “Itao mo sako an saimong ubasan, ta gigibuhon ko ining tanuman nin mga gulay; harani lang kaya ini sa harong ko. Riribayan ko ini nin mas marahay na ubasan. O kun gusto mo, babayadan taka kan halaga kaini.” 3 Pero sinabi ni Nabot ki Ahab: “Dai ko nanggad magigibong itao saimo an minana ko sa sakuyang mga apuon, ta dai ini itinutugot ni Jehova.”+ 4 Kaya nagpuli si Ahab na mamundo saka disganado huli sa sinabi sa saiya ni Nabot na Jezreelita: “Dai ko itatao saimo an minana ko sa sakuyang mga apuon.” Dangan naghigda siya sa saiyang kama na nakapaling an payo* asin habong magkakan.

5 Dinumanan siya kan agom niyang si Jezebel+ asin hinapot: “Ano ta mamunduon ka diyan,* saka habo mong magkakan?” 6 Nagsimbag siya sa agom niya: “Sinabi ko kaya ki Nabot na Jezreelita, ‘Babakalon ko an ubasan mo. O kun gusto mo, riribayan ko ini nin ibang ubasan.’ Pero sinabi niya, ‘Dai ko itatao saimo an ubasan ko.’” 7 Sinabi sa saiya kan agom niyang si Jezebel: “Bakong ika an namamahalang hadi sa Israel? Bangon na saka magkakan; mag-ugma ka na. Itatao ko saimo an ubasan ni Nabot na Jezreelita.”+ 8 Kaya naggibo siya nin mga surat sa pangaran ni Ahab, tinatakan iyan kan pantatak+ kan hadi, asin ipinadara sa kamagurangan+ saka sa mga respetadong tawo na nakaistar sa siyudad ni Nabot. 9 Ini an isinurat niya: “Magdeklarar kamo nin pag-ayuno, asin patukawon nindo si Nabot sa atubangan kan gabos na tawo. 10 Asin patukawon nindo sa atubangan niya an duwang daing datang lalaki na matestigo laban sa saiya,+ na masarabi, ‘Minaldisyon mo an Diyos saka an hadi!’+ Dangan iluwas nindo siya asin gapuon sagkod na magadan.”+

11 Kaya ginibo kan mga lalaki sa saiyang siyudad, kan kamagurangan saka kan mga respetadong tawo na nakaistar sa saiyang siyudad, kun ano mismo an sinasabi sa ipinadarang surat sa sainda ni Jezebel. 12 Nagdeklarar sinda nin pag-ayuno asin pinatukaw si Nabot sa atubangan kan gabos na tawo. 13 Dangan duwa sa mga daing datang lalaki an naglaog asin nagtukaw sa atubangan ni Nabot asin nagtestigo laban sa saiya sa atubangan kan mga tawo. Sinabi ninda: “Minaldisyon ni Nabot an Diyos saka an hadi!”+ Pagkatapos kaiyan, dinara ninda siya sa luwas kan siyudad asin ginapo siya sagkod na magadan.+ 14 Dangan nagpadara sinda nin mensahe ki Jezebel: “Ginapo na si Nabot sagkod na magadan.”+

15 Kan madangog ni Jezebel na ginapo na si Nabot sagkod na magadan, sinabihan niya tulos si Ahab: “Sige na, kuanon mo na an ubasan ni Nabot na Jezreelita+ na habo niyang ipabakal saimo, ta mayo na si Nabot. Gadan na siya.” 16 Kan madangog ni Ahab na gadan na si Nabot, nagduman tulos si Ahab sa ubasan ni Nabot na Jezreelita tanganing sadirihon iyan.

17 Alagad sinabi ni Jehova ki Elias+ na Tisbita: 18 “Dumanan mo sa Samaria si Ahab na hadi kan Israel.+ Yaon siya sa ubasan ni Nabot tanganing sadirihon iyan. 19 Sabihan mo siya, ‘Ini an sabi ni Jehova: “May ginadan kang tawo+ tapos kinua mo pa an pagsadiri niya?”’*+ Dangan sabihon mo saiya, ‘Ini an sabi ni Jehova: “Sa lugar kun sain dinilot nin mga ayam an dugo ni Nabot, diyan man didiluton nin mga ayam an dugo mo.”’”+

20 Sinabi ni Ahab ki Elias: “O, nanumpungan mo ako, kaiwal ko!”+ Nagsimbag siya: “Iyo, nanumpungan taka. ‘Huling desidido ka talagang* gibuhon kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova,+ 21 magpapaabot ako nin kapahamakan sa saimo, asin lubos kong pupuhuon an saimong mga gikan saka uubuson ko sa pamilya ni Ahab an gabos na lalaki,*+ dawa pa an mga mayong kalaban-laban asin maluya sa Israel.+ 22 Asin gigibuhon ko sa saimong pamilya* an arog kan ginibo ko sa pamilya* ni Jeroboam+ na aki ni Nebat asin sa pamilya* ni Baasa+ na aki ni Ahias, huling pinaanggot mo ako asin ika an nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel.’ 23 Asin kun manungod ki Jezebel, sinabi ni Jehova: ‘Kakakanon nin mga ayam si Jezebel sa daga na sakop kan Jezreel.+ 24 An siisay man sa pamilya ni Ahab na magadan sa siyudad, kakakanon nin mga ayam, asin an siisay man na magadan sa kalangtadan, kakakanon nin mga gamgam sa kalangitan.+ 25 Iyo, mayo na nin nagin arog ki Ahab+ na desididong marhay na* gibuhon kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova, huli sa sutsut kan agom niyang si Jezebel.+ 26 Ginibo ni Ahab an pinakamakababalding bagay huling nagsunod siya sa mga makababalding idolo,* arog kan ginigibo kan gabos na mga Amorita na pinalayas ni Jehova sa atubangan kan mga Israelita.’”+

27 Pagkadangog ni Ahab kaini, ginisi niya an saiyang bado asin nagsulot nin telang sako. Dangan nag-ayuno siya asin minahigda na nakasulot nin telang sako saka minalakaw na grabe an kamunduan. 28 Dangan uminabot ki Elias na Tisbita an tataramon ni Jehova: 29 “Nahiling mo kun paano nagpakumbaba si Ahab huli sa sinabi ko sa saiya?+ Huling nagpakumbaba siya sa atubangan ko, dai ko papaabuton an kapahamakan sa panahon na siya nabubuhay. Papaabuton ko an kapahamakan sa saiyang pamilya sa panahon kan aki niya.”+

22 Sa laog nin tulong taon, dai nagkaigwa nin giyera sa pag-ultanan kan Siria asin Israel. 2 Kan ikatulong taon, nagpasiring sa hadi kan Israel si Hading Jehosafat+ kan Juda.+ 3 Dangan sinabi kan hadi kan Israel sa saiyang mga lingkod: “Aram baga nindo na satuya an Ramot-gilead,+ pero nagduduwa-duwa kitang bawion iyan sa hadi kan Siria.” 4 Dangan sinabi niya ki Jehosafat: “Maiba ka sako sa pakikilaban sa Ramot-gilead?” Nagsimbag si Jehosafat sa hadi kan Israel: “Ika asin ako saro sana. An saimong banwaan asin an sakong banwaan saro sana, pati na an saimong mga kabayo asin an sakong mga kabayo.”+

5 Alagad sinabi ni Jehosafat sa hadi kan Israel: “Maghapot nguna+ tabi kita kun ano an sasabihon ni Jehova.”+ 6 Kaya tinipon kan hadi kan Israel an mga propeta, mga 400 na lalaki, asin ihinapot sa sainda: “Makikigiyera ako sa Ramot-gilead o dai?” Nagsimbag sinda: “Sige, sumalakay ka huling itatao iyan ni Jehova sa kamot kan hadi.”

7 Dangan sinabi ni Jehosafat: “Mayo digding propeta si Jehova? Maghapot man kita paagi saiya.”+ 8 Kaya sinabi kan hadi kan Israel ki Jehosafat: “May saro pa na mahahaputan ta kun ano an sasabihon ni Jehova;+ pero anggot ako saiya,+ ta mayo man lamang siyang pigpropesiyang marahay na mga bagay manungod sa sako, puro sana maraot.+ Siya si Micaias na aki ni Imla.” Alagad sinabi ni Jehosafat: “Dai dapat nagtataram nin arog kaiyan an hadi.”

9 Kaya nagpaapod an hadi kan Israel nin sarong opisyal sa palasyo asin sinabihan ini: “Darahon mo tulos digdi si Micaias na aki ni Imla.”+ 10 An hadi kan Israel asin si Jehosafat na hadi kan Juda, na mga nakasulot nin badong panghadi, parehong nakatukaw sa saindang trono sa may ginikan na yaon sa may trangkahan kan Samaria, asin nagpopropesiya sa atubangan ninda an gabos na propeta.+ 11 Dangan si Zedekias na aki ni Kenaana naggibo nin sadiri niyang lansang na mga sungay asin nagsabi: “Ini an sabi ni Jehova, ‘Gamit an mga ini, susuagon* mo an mga Siriano sagkod na maubos mo sinda.’” 12 Arog man kaini an propesiya kan gabos na iba pang propeta. An sabi ninda: “Salakayon mo an Ramot-gilead asin manggagana ka; itatao iyan ni Jehova sa kamot kan hadi.”

13 Kaya an mensahero na nag-apod ki Micaias nagsabi sa saiya: “Hilinga! Pararehong magagayon an sinabi kan mga propeta sa hadi. Tabi na magin arog man lugod kan mga sinabi ninda an sabihon mo; magayon man an sabihon mo.”+ 14 Pero sinabi ni Micaias: “Isinusumpa ko sa ngaran kan buhay na Diyos na si Jehova, kun ano an sabihon sa sako ni Jehova, iyan an sasabihon ko.” 15 Pag-abot niya sa hadi, hinapot siya kan hadi: “Micaias, makikigiyera kami sa Ramot-gilead o dai?” Tulos siyang nagsimbag: “Sige, sumalakay ka asin manggagana ka; itatao iyan ni Jehova sa kamot kan hadi.” 16 Huli kaini sinabi kan hadi sa saiya: “Pirang beses taka bayang dapat pasumpaon tanganing su totoo sana an sabihon mo sa sako sa ngaran ni Jehova?” 17 Kaya sinabi niya: “Nahihiling ko an gabos na Israelita na nagkakasuruway-suway sa ibabaw kan mga bukid+ na garo mga karnerong daing pastor. Nagsabi si Jehova: ‘Mayo nang kagurangnan an mga ini. Papulion nin may katuninungan sa harong ninda an kada saro.’”

18 Kaya sinabi kan hadi kan Israel ki Jehosafat: “Sabi ko na saimo, ‘Mayo siyang ipopropesiyang marahay na mga bagay manungod sa sako, puro sana maraot.’”+

19 Dangan sinabi ni Micaias: “Kun siring, danguga an mensaheng ini hali ki Jehova: Nahiling ko si Jehova na nakatukaw sa saiyang trono+ asin an bilog na hukbo kan kalangitan nakatindog sa kataid niya, sa saiyang tuo saka sa saiyang wala.+ 20 Tapos sinabi ni Jehova, ‘Siisay an maloko ki Ahab tanganing sumalakay siya asin magadan sa Ramot-gilead?’ Asin may sinabi an sarong anghel mantang iba man an sinabi kan saro pa. 21 Dangan sarong espiritu*+ an nagpainutan asin nagtindog sa atubangan ni Jehova asin nagsabi, ‘Ako an maloko saiya.’ Hinapot siya ni Jehova, ‘Paano mo iyan gigibuhon?’ 22 Nagsimbag siya, ‘Mahali ako asin magigin akong sarong espiritu na mapandaya sa nguso kan gabos niyang propeta.’+ Kaya sinabi niya, ‘Sige, lokohon mo siya, asin magigin mapanggana ka. Maghali ka na asin gibuha iyan.’ 23 Kaya, nagbugtak si Jehova nin sarong espiritu na mapandaya sa nguso kan gabos mong propetang ini,+ pero nagdesisyon na si Jehova na paabutan ka nin kapahamakan.”+

24 Nagrani si Zedekias na aki ni Kenaana asin sinampaling si Micaias asin nagsabi: “Sain na dalan nag-agi an espiritu ni Jehova hali sako tanganing makipag-ulay saimo?”+ 25 Nagsimbag si Micaias: “Maghalat ka! Maaaraman mo kun sain na dalan pag nag-abot an aldaw na malaog ka sa pinakalaog na kuwarto tanganing magtago.” 26 Dangan sinabi kan hadi kan Israel: “Dakupon si Micaias asin darahon ki Amon na pamayo kan siyudad asin ki Joas na aki kan hadi. 27 Sabihan sinda, ‘Ini an sabi kan hadi: “Ipreso nindo an tawong ini+ asin tawan nindo siya nin diit sanang tinapay saka tubig sagkod na makabalik ako nin may katuninungan.”’” 28 Alagad sinabi ni Micaias: “Kun makabalik ka nin may katuninungan, buot sabihon dai nakipag-ulay sako si Jehova.”+ Dangan sinabi pa niya: “Kamo gabos, tandaan nindo an sinabi ko.”

29 Kaya sinalakay kan hadi kan Israel asin ni Jehosafat na hadi kan Juda an Ramot-gilead.+ 30 Sinabi kan hadi kan Israel ki Jehosafat: “Babaguhon ko an itsura ko tanganing dai ako mamidbid, asin maduman ako sa ralaban, pero ika, magsulot ka kan bado mong panghadi.” Kaya binago kan hadi kan Israel an saiyang itsura+ asin nagduman sa ralaban. 31 Ipinagbuot kan hadi kan Siria sa saiyang 32 na komandante kan mga karwahe:+ “Dai kamo makipaglaban sa kiisay man, sa suldados man o sa opisyal, kundi sa hadi sana kan Israel.” 32 Asin kan mahiling kan mga komandante kan mga karwahe si Jehosafat, naisip ninda: “Siguradong iyo idto an hadi kan Israel.” Kaya sinalakay ninda siya; asin nagkurahaw si Jehosafat tanganing magpatabang. 33 Kan mahiling kan mga komandante kan mga karwahe na bako siya an hadi kan Israel, tulos sindang nagpundo sa paglapag sa saiya.

34 Alagad may saro na nagpana asin natsambahan niyang tamaan* an hadi kan Israel sa sugpunan kan saiyang gubing na metal.* Kaya sinabi kan hadi sa nagpapadalagan kan saiyang karwahe: “Magpabirik ka na; irayo mo ako sa ralaban,* ta grabe an tama ko.”+ 35 Matindi an labanan kan bilog na aldaw na idto, asin kinaipuhan na patindugon an hadi sa karwahe, paatubang sa mga Siriano. Nagparabulos sa laog kan karwaheng panggiyera an dugo hali sa saiyang lugad, asin nagadan siya pagkabanggi.+ 36 Kan pasulnop na an aldaw, ikinurahaw sa bilog na kampo an mensaheng ini: “Magbaralik na gabos sa kanya-kanyang siyudad! Magbaralik na gabos sa kanya-kanyang daga!”+ 37 Kaya nagadan an hadi, asin dinara ninda siya sa Samaria; ilinubong ninda sa Samaria an hadi. 38 Kan hinuhugasan ninda sa may tipunan nin tubig sa Samaria an karwaheng panggiyera, dinilot kan mga ayam an saiyang dugo asin nagkakarigos duman an mga hostes,* arog kan sinabi ni Jehova.+

39 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Ahab, an gabos niyang ginibo asin an itinugdok niyang harong* na gibo sa marpil+ saka an gabos na itinugdok niyang siyudad, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Israel? 40 Dangan nagadan* si Ahab;+ asin si Ahazias+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.

41 Kan ikaapat na taon ni Hading Ahab kan Israel, nagin hadi sa Juda si Jehosafat+ na aki ni Asa. 42 An edad ni Jehosafat kan siya magin hadi 35 anyos, asin namahala siya sa Jerusalem sa laog nin 25 taon. An saiyang ina iyo si Azuba na aki ni Silhi. 43 Padagos siyang naglakaw sa gabos na dalan kan saiyang ama na si Asa.+ Dai siya suminiko hali diyan, asin ginibo niya kun ano an tama sa paghiling ni Jehova.+ Alagad, yaon pa man giraray an mga halangkaw na lugar, asin an banwaan nag-aatang pa man giraray asin nagdudulot nin atang na aso sa mga halangkaw na lugar.+ 44 Pinagdanay ni Jehosafat an matuninong na relasyon sa hadi kan Israel.+ 45 Kun manungod sa iba pang nangyari sa buhay ni Jehosafat, an saiyang pambihirang mga gibo asin kun paano siya nakigiyera, bakong nakasurat iyan sa libro nin kasaysayan kan mga hadi kan Juda? 46 Hinarali man niya sa nasyon an mga lalaking patutot* sa templo+ na nagkatarada kan panahon ni Asa na saiyang ama.+

47 Mayo kaidto nin hadi sa Edom;+ sarong administrador an nagsasagibo kan katungdan nin hadi.+

48 Naggibo man si Jehosafat nin mga barkong Tarsis* na mapasiring sa Ofir tanganing magkua nin bulawan,+ pero dai nakahali an mga barko ta nagkararaot an mga iyan sa Ezion-geber.+ 49 Kan panahon na idto sinabi ki Jehosafat kan aki ni Ahab na si Ahazias: “Paibanon mo sa mga lingkod mo sa barko an mga lingkod ko,” pero dai nagtugot si Jehosafat.

50 Dangan nagadan* si Jehosafat+ asin ilinubong sa kaibanan kan saiyang mga apuon sa Siyudad ni David na saiyang apuon; asin si Jehoram+ na saiyang aki an nagsalida sa saiya bilang hadi.

51 Kan ika-17 taon ni Hading Jehosafat kan Juda, nagin hadi kan Israel si Ahazias+ na aki ni Ahab. Namahala siya sa Samaria bilang hadi sa Israel sa laog nin duwang taon. 52 Asin padagos niyang ginibo kun ano an maraot sa paghiling ni Jehova asin inarog niya an mga ginibo kan saiyang ama+ saka ina+ asin an mga ginibo ni Jeroboam na aki ni Nebat na nagin dahilan kan pagkakasala kan Israel.+ 53 Padagos siyang naglingkod saka nagduko ki Baal+ asin pirmi niyang pinapaanggot si Jehova na Diyos kan Israel,+ arog kan ginibo kan saiyang ama.