Kun Taano ta Tinogotan nin Dios an Pagsakit

“Mayo sa tawong naglalakaw an kakayahan na giyahan an saiyang lakad. Tanosan ako, O Jehova.”—Jeremias 10:23, 24.

AN MGA tataramon na iyan isinurat rinibong taon na pagkalalanga sa tawo. Narealisar ni Jeremias na sagkod kan saiyang kaaldawan, an kasaysayan nin tawo sarong trahedya kun ikokomparar sa marahay na kapinonan na itinao nin Dios sa enot niatong mga magurang.

An obserbasyon ni Jeremias orog pang pinatunayan kan rekord nin labi sa 2,500 pang taon nin kasaysayan poon kan saiyang panahon. Naggrabe pa nin orog an trahedya nin tawo. Ano an nagkadiperensia?

Salang Paggamit sa Libreng Kabotan

An enot niatong mga magurang nakalingaw sa bagay na sinda dai linalang tanganing guminhawa na siblag sa Dios asin sa saiyang mga pagboot. Nagdesisyon sindang magin independiente sa Dios, sa paghona na mapapakarhay kaiyan an saindang buhay. Pero ini pag-abuso sa saindang katalingkasan. Sinda luminuwas sa ibinugtak nin Dios na mga limite sa libreng kabotan.—Genesis, kapitulo 3.

Taano ta dai na sana linaglag nin Dios si Adan asin Eva dangan nagpoon liwat sa saro pang mag-agom na tawo? Huli ta pinagdudahan an saiyang unibersal na soberaniya asin an saiyang paagi nin pamamahala. An saiyang pagigin Makakamhan sa gabos na Dios asin Kaglalang sa gabos nagtatao saiya kan diretso na maghade sa sainda. Mantang sia Madonong sa Gabos, an saiyang pamamahala pinakamarahay para sa gabos na linalang. Pero ngonyan inaangat an pamamahala nin Dios.

Mas marahay daw an magigibo nin mga tawo kisa pamamahala nin Dios? Aram nanggad kan Kaglalang an simbag sa hapot na iyan. An seguradong paagi na maaraman iyan nin mga tawo iyo an pagtogot na mapasainda an daing limiteng katalingkasan na gusto ninda. Kun siring, an sarong dahelan, kaiba nin iba pa, kun taano ta tinogotan nin Dios an karatan asin pagsakit tanganing ipaheling na dai mapagduduhan kun baga an pamamahala nin tawo na siblag sa saiya puwedeng magin mapanggana.a

Si Adan asin Eva nagdara nin kasakitan sa sadiri ninda asin sa saindang mga aki. Saindang ‘inani an saindang itinanom.’ (Galacia 6:7) “Sinda guminawe nin kapahapahamak sa sadiri ninda; sinda bako [nin Dios na] mga aki, an kasalan sadiri ninda.”—Deuteronomio 32:5.

An enot niatong mga magurang pinatanidan na an independensia sa pamamahala nin Dios magbubunga kan saindang kagadanan. (Genesis 2:17) Iyan napatunayan na totoo. Sa pagbaya sa Dios, binayaan ninda an burabod kan saindang salud asin buhay. Sinda luminuya sagkod na inabotan sinda nin kagadanan.—Genesis 3:19.

Pakalihis kaidto, itinogot nin Dios an bastanteng panahon tanganing lubos na ikapaheling kan pamilya nin tawo kun baga an ano man na politikal, sosyal, o ekonomikong palakaw na imbento ninda na siblag sa saiyang pamamahala magigin biyong nakakokontento. An arin man daw sa mga palakaw na ini magtatao nin maogma, matoninong na kinaban na mayo nin krimen o guerra? May makatatao daw nin materyal na prosperidad sa gabos? May makadadaog daw sa helang, paggurang, asin kagadanan? An pamamahala nin Dios sinadya na gibohon an gabos na iyan.—Genesis 1:26-31.

An Itinotokdo kan Pag-agi nin Panahon

Dai nahaloy pinatunayan kan kasaysayan an katotoohan kan Roma 5:12: “An kagadanan nakalakop sa gabos na tawo.” Ipinaliliwanag kan bersikulong ini na “paagi sa sarong tawo an kasalan naglaog sa kinaban asin an kagadanan huli sa kasalan.” Kan an enot niatong mga magurang nagrebelde tumang sa pamamahala nin Dios, sinda nagkadepekto, nagin bakong sangkap. An pagkaigwang ini nin depekto iyo sana an ikapamamana ninda sa saindang mga aki. Bilang resulta, kita gabos namundag na may depekto, naghehelang asin nagagadan.

Ipinaheling man kan pag-agi nin panahon kun gurano karaot an iginagawe sa lambang saro nin makasalan na mga tawo. Nagkaigwa nin maringis na mga guerra na dai na mabilang sa kadakolan, mga pagkaongis sa rasa asin relihiyon, inkisisyon, gabos na klase nin grabeng krimen, asin mga gibo nin kapasloan asin kahanaban. Dugang pa, an kadukhaan asin gutom nambiktima sa dai mabilang na minilyon na tawo.

Kan nakaaging rinibong taon, prinobaran nin katawohan an gabos na maiisip na klase nin gobyerno. Pero, sunod-sunod iyan na nasudya na panigoan an mga pangangaipo nin tawo. Kasuarin pa sana, an mga gobyernong Komunista hinaboan sa dakol na nasyon. Sa demokratikong mga nasyon lakop an krimen, kadukhaan, daing kasegurohan sa ekonomiya, asin malbersasyon. Totoo nanggad, an gabos na klase nin gobyerno nin tawo napatunayan na kulang.

Saro pa, itinao nin Dios sa mga tawo an panahon na makaabot sa saindang pinakakulminasyon nin sientipiko asin materyal na mga gibo. Pero tunay daw na progreso kun an pana nasalidahan nin nuklear na mga bomba? kun an mga tawo nakakabiyahe pasiring sa espasyo pero dai nakakapamuhay nin matoninong digdi sa daga? kun an minilyon natatakot na lumuwas kun banggi huli sa krimen?

An ipinaheheling kan panahon iyo na dai mahihimo nin tawo na ‘giyahan an saindang lakad’ nin mapanggana kun paanong dai ninda mahihimong mabuhay na mayo nin kakanon, tubig, asin aire. Kita dinisenyo na magsarig sa paggiya kan satong Kaggibo kun paanong kita linalang na magsarig sa kakanon, tubig, asin aire.—Mateo 4:4.

Paagi sa pagtogot sa karatan asin pagsakit, pinatunayan nin Dios nin makasaro para sa gabos na panahon an mamondong mga resulta nin salang paggamit sa libreng kabotan. Ini napakahalagang balaog kaya imbes na haleon sa tawo an libreng kabotan, itinogot nin Dios na maheling ninda kun ano an kahulogan kan salang paggamit dian.

Mapadapit sa libreng kabotan, an librong “Statement of Principles of Conservative Judaism” nagsasabi: “Kun mayo an tunay na posibilidad na an mga tawo pumili kan sala kun napapaatubang sa marahay asin maraot, daing kahulogan an bilog na ideya nin pagpili. . . . An kadaklan sa pagsakit sa kinaban direktang resulta kan satong salang paggamit sa libreng kabotan na itinao sa sato.”

Tunay na tama si Jeremias kan sia magsabi: “Mayo sa tawong naglalakaw an kakayahan na giyahan an saiyang lakad.” Asin tama man si Salomon kan sia magsabi: “An tawo nagsakop sa tawo sa saiyang ikararaot.”—Eclesiastes 8:9.

Mapuwersa nanggad, ipinag-iilustrar kaiyan an kadaihan nin kakayahan nin tawo na haleon an pagsakit. Minsan si Salomon, sa ibong kan gabos niang kadonongan, kayamanan, asin kapangyarihan dai kayang itanos an kasakitan na gikan sa pamamahala nin tawo.

Kun siring, paano tatapuson nin Dios an pagsakit? Babayadan daw nia an mga tawo para sa nakaagi nindang pagsakit?

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 9]

Tinawan nin Dios an katawohan nin sangkap na kapinonan, alagad ta ipinaheheling kan kasaysayan na independiente sa Dios dai kaya nin tawo na “giyahan an saiyang lakad” sa mapangganang paagi