Mga Hobenes—Mag-ingat Tumang sa Pagkaigwa nin Duwang Klaseng Buhay
“Mag-ogma ka, soltero, sa saimong pagkahoben . . . Alagad aramon mo na sa gabos na ini hohokoman ka kan tunay na Dios.”—ECLESIASTES 11:9.
1, 2. Ano an halimbawa nin sarong hoben na may duwang klaseng buhay?
“Poon sa pagkaomboy pinadakula ako sa Kristianong palibot, sa tahaw nin mga Saksi ni Jehova,” an isinurat nin sarong hoben. “Pero, an buhay ko, minsan sa harong, kabaliktaran nanggad kan mga pamantayan asin kaisipan kan sakong mga magurang. An buhay ko sa kadaklan malaswang buhay, daing disiplinang buhay kan kinaban.”
2 Ipinaliliwanag pa kan hoben na ini: “Bago ako mag-edad nin dies anyos, pinonan ko nang mamuhay sa duwang kinaban sa pinakamakakaya ko—an akoon asin magkaigwa nin mga amigo sa eskuwelahan pero akoon pa man giraray kan sakong mga magurang. Sa eskuwelahan nakikipareho ako sa estilo asin gawe sagkod sa makakaya ko . . . Pero sa harong iba man na gayo ako. Ako an pormal na Kristiano na linalaoman kan sakong mga magurang.”
3. (a) Ano an pananarig niato, pero ano an aram niato? (b) Ano an dahelan kan pagtao niato nin atension sa mga hobenes?
3 Aram mi na an gawe kan hoben na ini bakong iyo an gawe kan kadaklan sa saindo mga hobenes sa kongregasyon. An kadaklan sa saindo, naniniwala kami, sadiosan sa saindong mga magurang asin sa kongregasyon, asin ini ikinaoogma kan samong puso. Pero, aram mi man na an iba nagsasagin matanos, asin sa pinakamakakaya ninda, itinatago ninda sa mga gurang an salang gibo. Kaya an hapot: An pagkatawo daw nindo talagang arog kan ipinaheheling nindo samo, o kamo daw may duwang klaseng buhay? Dai mi ini ihinahapot sa espiritu nin paghanap nin sala kundi, imbes, huli ta talagang namomotan mi kamo asin boot ming tabangan kamo na maogma sa saindong pagkahoben paagi sa pamumuhay na ikaoogma ni Jehova.—Eclesiastes 11:9, 10; 12:14; 2 Corinto 5:10.
4. Paano an nagkapirang may edad na nagkaigwa man nin duwang klaseng buhay, alagad ano an bago pa sanang marisa sa mga hobenes?
4 Pero, tibaad ihapot nindo: ‘Taano ta kinukursunada kaming mga hobenes? Ano man an mga gurang?’ Daing duwa-duwa na sinda kaipuhan na mag-ingat man tumang sa pagkaigwa nin duwang klaseng buhay. Si Guejazi, an katabang ni Eliseo, naghirong may pandadaya, na hiningoang tahoban an bagay na sia nag-ako nin regalo ki Naaman. (2 Hade 5:20-26) Asin si Ananias saka Safira, na may edad na, nagputik sa pagsabi na itinao ninda sa mga apostol an bilog na kabakalan kan oma—na pinoprobaran na paluwason na sinda marahay—mantang an totoo nagtada sinda nin kuwarta para sa saindang sadiri. (Gibo 5:1-4) Alagad an dahelan na tinatawan mi kamo nin atension mga hobenes huli ta minalataw na nagdadakol an mga pangyayari kan problemang ini sa tahaw nindo.
Kun Taano an Iba ta May Duwang Klaseng Buhay
5. (a) Taano ta nagkakaigwa nin duwang klaseng buhay an ibang hobenes? (b) Ano an parateng pagtratar sa mga hobenes kun toltol an saindang pamumuhay, kaya ano an ginigibo kan iba?
5 Taano daw? Itinokdo nin sarong hoben an sarong mayor na dahelan, na ipinaliliwanag: “Habo kong mawaran nin mga kaamigo huli sa pagigin napapalaen.” Totoo na an pagigin napapalaen sa marahay na paagi parateng dahelan na an saro tuyaon. (Ikomparar an 1 Pedro 3:16; 4:4.) Tanganing malikayan ini asin akoon kan saindang mga kaedad, an ibang hobenes nagbuburat pa ngani o nakikidorog. An sarong 13 anyos na daragita na bakong Saksi, na gabos A an marka asin perming nakikipartisipar sa orolay kan klase, nag-agrangay: “An mga soltero noarin man dai magkakainteres sa sarong toltol na arog ko. . . . Iniisip ko na pabayaan na bumaba o maraot an mga marka ko tanganing medyo rumahay an dangog ko.”
6. Paano si Pedro naimpluwensiahan sa salang gibo, kaya paano ini maninigong makaapektar sa paghusgar niato sa mga hobenes?
6 Mahalagang mangnohon, si apostol Pedro mismo sarong beses orog na pinahalagahan an saiyang dangog, o reputasyon, kisa paggibo sa aram niang tama. Kan an Judiong mga Kristiano hale sa Jerusalem sumungko sa Antioquia, si Pedro ruminayo sa Hentil na mga Kristiano sa takot na sia tatsaran kan mga Judio huli sa pakikiasosyar sa mga Hentil na ini. (Galacia 2:11-14) Mantang pati maygurang na mga Kristiano napadaog sa impluwensia nin kairiba, makangangalas daw na arog man kaiyan an gibohon nin mga hobenes na daing kabatidan?—Talinhaga 22:15.
7. Ano an tibaad makasugot sa ibang hobenes na magkaigwa nin duwang klaseng buhay?
7 An saro pang konektadong dahelan na an ibang hobenes may duwang klaseng buhay iyo na sinda naniniwala na dai sinda nag-oogma. Nadadangog ninda an mga hobenes sa eskuwelahan na nag-eestorya manongod sa saindang mga aktibidad—kun gurano kaogma kan parti kan pambihirang musika, kan irinoman, kan pagdodroga, kun gurano an siram na namatean ninda! O nadadangog ninda kun paano sia nakikipaghadokan asin nakikidorog. Kaya napupukaw an pagmawot na manamitan an mga bagay na ini, asin an mga hobenes naiimpluwensiahan na probaran an inaapod kan Biblia na “dai nagdadanay na pag-ogma sa kasalan.”—Hebreo 11:24, 25; 1 Corinto 10:6-8.
8. Ano an pundamental na dahelan na an mga hobenes nagkakaigwa nin duwang klaseng buhay?
8 Minsan siring, an pundamental na dahelan na an ibang hobenes may duwang klaseng buhay iyo na si Jehova asin an nagdadangadang na bagong kinaban bakong tunay para sa sainda. Dai ninda talaga tinutubod an mga panuga ni Jehova o an mga patanid na itinatao paagi sa saiyang Tataramon asin sa saiyang naheheling na organisasyon manongod sa mga resulta nin pagmasumbikal ki Jehova. (Galacia 6:7, 8) Bako sindang arog ni Moises, na manongod sa saiya an Biblia nagsasabi: “Sia nakatorohok na gayo sa pagtao kan balos [nin Dios]. . . . Sia nagpadagos na marigon na garo baga nakakaheling kan Saro na dai naheheling.” Para ki Moises, si Jehova asin an Saiyang mga panuga tunay. Pero an mga may duwang klaseng buhay mayo kan pagtubod na iyan. An naheheling sana ninda iyo an gusto ni Satanas na maheling ninda—an kinang kan saiyang palakaw. Kaya pinagmamaigotan nindang kamtan an dai nagdadanay na pag-ogma sa kasalan pero, kadungan kaiyan, naghihingoa na magsagin banal.—Hebreo 11:26, 27.
Mga Magurang, Puwede Kamong Magin Dahelan Pa
9. (a) Paano an mga magurang puwedeng magin dahelan pa kan pagkaigwa nin duwang klaseng buhay kan saindang mga aki? (b) Ano an kaipuhan na masabotan nin mga gurang asin magin alistong gibohon?
9 An dahelan na kinotar sa kapinonan nagkomento: “An dahelan na ako bakong popular sa eskuwelahan iyo man an inaako asin inooyonan sa harong. Pero labi pa dian an kaipuhan ko. Kaipuhan ko nin saro na makakapotan ko, makakaolay, asin mapagsasabihan nin sekreto, asin dai ko iyan nakua sa sakong mga magurang. Mga magurang, nagmamaan daw kamo na dai magin dahelan pa kan pagkaigwa nin duwang klaseng buhay kan saindong mga aki? Itinatao daw nindo sa sainda an personal na pag-atender asin paggiya na kaipuhan ninda? An mga gurang dapat na masabotan an makosogon, nakararaot sa pagtubod na mga impluwensia na inaatubang kan satong mga hobenes sa eskuwelahan asin mag-alisto na gibohon an gabos na mapupuwede tanganing mapakosog asin matabangan sinda.—Salmo 73:2, 3; Hebreo 12:3, 12, 13.
10. (a) Anong pag-usyuso an paninimbagan nin mga magurang na panigoan? (b) Ano an parateng resulta kun an mga magurang dai nakatatao nin paggiya?
10 Parate na an hapot nin hoben manongod sa relasyon sa mga bakong kasekso, tema na,makamomondo, linilikayan nin dakol na magurang. “Noarin man dai ninda ako kinaolay nin puso-sa-puso,” an estorya nin sarong magayon na 15 anyos na estudyante na nag-aanor. “An gabos na nanonodan ko manongod sa sekso kaipuhan na pag-adalan ko nin sadiri. . . . Nasosopog akong bukasan iyan minsan ngani kadakol kan gusto kong maaraman.” Ano an resulta? Sabi nia: “Huminibog an dai naheheling na lanob sa pag-oltanan ko asin kan sakong mga magurang, asin ako nagin sarong daragita na mapag-usyuso, mangmang asin madaling madara.” Iyo, napadara sia sa seksuwal na mga alok nin sarong soltero, pero siisay an sasabihon nindong may paninimbagan man sa bagay na ini?—Talinhaga 22:3; 27:12.
11. (a) Paano ikapaheheling nin mga magurang na namomotan ninda an saindang mga aki? (b) Ano an posibleng magin reaksion nin mga hobenes sa siring na pagkamoot?
11 Kaipuhan na ipaheling nin mga magurang sa saindang mga aki na talagang namomotan ninda sinda paagi sa pagtao nin panahon sa sainda, pakikipag-olay manongod sa mga sekreto, asin pagtao nin giya. (Talinhaga 15:22; 20:18) “An pagmate ko kun talagang may pagmakolog sinda sa sako magibo sinda nin mga reglamento.” an komento nin saro pang hoben. Dawa kun ipinagsesentir ngonyan nin mga hobenes an saindong mga reglamento asin pagboot, sa huri iyan sasalingoyon nindang may pagpapahalaga. An sarong hoben nagsurat sa saiyang ina: “Bilang saro na permi na sanang nagpoprobar na lumampas sa linderos, naghahanap nin mga paaging makalusot sa estriktong mga reglamento asin pagboot, daing ontok an sakong pasasalamat na rinendahan mo ako.” Kaya ipaheling na namomotan nindo an saindong mga aki paagi sa pag-obligar sainda na kumuyog sa saindong mga reglamento. Logod dai kamo noarin man magin dahelan pa kan saindang pagkaigwa nin duwang klaseng buhay huli sa dai pagpapadanay na bukas sa linya nin komunikasyon o huli ta kamo mayo kan kaipuhan ninda kamo!
12. Anong bakong madonong na kaisipan nin ibang magurang an nagigin dahelan sa pagkaigwa nin duwang klaseng buhay kan saindang mga aki?
12 An mga magurang puwede man na magin dahelan kan pagkaigwa nin duwang klaseng buhay kan saindang mga aki sa laen man na paagi. An komento nin sarong huwes sa halangkaw na husgado kan estado nin New Jersey nag-iilustrar. “An mga maestro,” sabi kan huwes, “naghihingoa na disiplinahon an mga aki para sa salang mga gibo sa eskuwelahan dangan sinisermonan sinda nin mga magurang imbes na suportaran.” Minalataw na may mga magurang na may salang paniniwala na dai makagigibo nin sala an saindang mga aki. Dawa kun ipinaiisi nin Kristianong kamagurangan o iba pang responsableng tugang sa kongregasyon an pagkakasala kan saindang mga aki, an mga magurang nagbibinongog. Sa paggibo nin siring, sinda nagigin pang dahelan sa panloloko kan saindang mga aki.
Kan Ano Man Nanggad an Duwang Klaseng Buhay
13. An pagkaigwa nin duwang klaseng buhay sa katotoohan ano?
13 Ini mahalagang horophoropon: An pagkaigwa nin duwang klaseng buhay sa katunayan pandadaya—pagigin impostor, parasaginsagin. (Salmo 12:2; 2 Timoteo 3:13) Iyan nagigin kapareho ni Satanas, na “nagmamalemale na anghel nin liwanag.” (2 Corinto 11:14, 15) Iyan nangangahulogan man nin pagigin kapareho kan mga namomoon sa relihiyon na sinabi ni Jesus: “Herak man sa saindo, mga eskriba asin Fariseo, mga parasaginsagin! huli ta kamo kabaing nin mga lolobngan na pinaputi, na sa luwas magayonon na paghelingon alagad sa laog pano kan mga tolang nin mga gadan asin nin gabos na klaseng karigsokan. Siring man kamo, sa luwas garo matanos na mga tawo, alagad sa laog kamo parano nin pagsaginsagin asin katampalasanan.” (Mateo 23:27, 28) Maliwanag na an pagkaigwa nin duwang klaseng buhay magabat na kasalan sa Dios.
14. Taano ta maninigong mawoton nin saro na likayan an pagkaigwa nin duwang klaseng buhay?
14 An saro pang bagay na dapat horophoropon iyo ini: An pagsaginsagin dai ikatatago sagkod lamang. “Minsan paagi sa saiyang mga gawe an sarong aki nagpapamidbid kan saiyang sadiri kun baga an saiyang mga gibo malinig asin matanos,” sabi kan Biblia. (Talinhaga 20:11; Lucas 12:1-3) Iyo, an saindong gibo, baga man marahay o maraot, sa huri nahahayag. Asin ipinaheheling kan Biblia na padudusahan nin makuri nin Dios an mga parasaginsagin. (Mateo 24:51) Tunay na maninigo nindong mawoton na likayan an pagkaigwa nin duwang klaseng buhay!
Kun Paano Iyan Lilikayan
15. Ano an makakatabang sa mga hobenes na malikayan an pagkaigwa nin duwang klaseng buhay?
15 An sarong paagi na malikayan an pagkaigwa nin duwang klaseng buhay iyo an pagmidbid kun ano man nanggad iyan dangan ihapot sa sadiri: Iyan daw an gusto kong magirumdoman nin mga tawo manongod sa sako, bilang parasaginsagin, bilang paraarog ki Satanas asin sa mga Fariseo? Siyempre dai! An saro pang makatatabang saindo na malikayan an pagkaigwa nin duwang klaseng buhay iyo an paghorophorop sa personal na kakologan sa puso asin kamondoan na itatao saindo kan siring na buhay. Girumdoma an nangyari ki Guejazi huli sa pagsagingsagin. Napasaiya an lepra ni Naaman, asin sia nagin leproso sa bilog niang buhay. Asin si Ananias saka Safira pareho ginadan nin Dios huli sa pagsagin matinao.—2 Hade 5:27; Gibo 5:5, 9, 10.
16. Ano an nangyari sa sarong hoben na naholog sa kinabanon na pamumuhay?
16 Igwa man nin modernong mga halimbawa. An sarong hoben sa Estados Unidos nagpoon na mag-adal sa Biblia asin mag-atender sa mga pagtiripon sa Kingdom Hall. Alagad ta nagpoon siang umarog sa kinabanon na pamumuhay asin nagpondo sa pakikiasosyar. Nag-agi an mga taon, asin sia nagsurat: “Kaidtong mga duwang bulan na an nakaagi inarang ko sa Dios na sugoan ako nin Saksi ta namatean ko an pagmawot na pumoon liwat. Nagpoon akong mag-adal giraray kan pumotok an bomba. Nadiskobre kan sarong bulan na ako may Kaposi’s sarcoma, na kaiba kan bagong helang na AIDS na dai nabobolong.” Sia nagkonklusyon: “Kun sinunod ko sana kutana asin kinuyog an mga patanid kan Kasuratan kaidto, mayo kutana ako sa kamugtakan na ini ngonyan.” Seguradong gusto nindong likayan an siring kamakamomondong mga resulta! An totoo an kinaban mayo nin ikakaopresir na may halaga.—1 Juan 2:15-17.
17. Ano pa an maninigong makatabang sa mga hobenes na makalikay sa duwang klaseng buhay?
17 An saro pang makakatabang saindo na likayan an duwang klaseng buhay iyo an paghorophorop sa magigin epekto kaiyan sa ngaran ni Jehova. An hoben na nasambitan sa kapinonan nagsabi na an saro na nakaheling saiya na umako nin sigarilyo nagkomento: “Dai ko aram na puwede palan na magsigarilyo an mga Saksi ni Jehova. Bakong Saksi ka?” Kan huri sinabi nia na ruminaot na gayo an pagmate nia sa hapot na iyan ta an saiyang ginigibo nagdadara nin paglanghad ki Jehova. Gusto daw nindo iyan? Kadikiton daw nanggad an pagpapahalaga nindo sa satong Dios na kapareho kan daing kaimbodan na Israel kan suanoy kamo magdadara nin kasopganan sa saiyang ngaran?—Salmo 78:36, 37, 41; Ezequiel 36:22.
18. (a) Ano an posibleng magin reaksion nin mga magurang kun maaraman ninda na an aki ninda may duwang klaseng buhay? (b) Taano ta maninigo ining makaolang sa Kristianong mga hobenes sa pagkaigwa nin duwang klaseng buhay?
18 Apuwera kaiyan, horophoropa an dangog asin pagmate kan saindong mga magurang. “Uminabot an aldaw na naaraman kan sakong mga magurang an tunay kong pagkatawo,” an surat kan hoben na nasambitan sa enotan. “Nakubhanan sinda. Asin sa primerong pangyayari sa buhay ko naheling kong naghibi an sakong ina asin ama. Nakolgan na gayo sinda sa ginibo ko.” Seguro mahibi man an saindong mga magurang kun maaraman ninda na kamo may duwang klaseng buhay. Iyan daw an gusto nindo? “An marahay na dangog orog na mamawoton kisa dakulang kayamanan,” sabi kan Biblia. (Talinhaga 22:1, The Jerusalem Bible) Sa pagkaigwa nin duwang klaseng buhay, rinaraot nindo an sadiri nindong marahay na dangog. Pero bako sana iyan. Rinaraot man nindo an marahay na dangog kan saindong mga magurang asin inaatian iyan, na tinatawan sinda nin kasopganan.—Talinhaga 10:1; 17:21.
19. Ano an nagin epekto ki Jacob kan salang gibo kan saiyang mga aki, asin anong leksion an manonodan digdi?
19 An mga aking lalaki ni Jacob nag-iilustrar kun paano an mga aki makararaot sa marahay na dangog kan saindang magurang. Kan luguson an aki ni Jacob na si Dina, an saiyang mga tugang na lalaki ginaradan an mga lalaki sa siudad dangan sinamsaman an siudad, na nagin dahelan na si Jacob nag-agrangay: “Nagdara kamo nin ostrasismo sa sako sa paggibo sa sako na magin mabata sa mga nag-eerok sa daga.” Pinagbotan pa ngani nin Dios si Jacob na humale sa lugar na idto. (Genesis 34:30; 35:1) Puwede man nindong pabataon an ngaran kan saindong ama asin ina, na dahelan na sinda masopog na umatubang pati sa saindang pagtaraed asin katood. An totoo, arog kan sinasabi kan Biblia: “An aking mangmang pasakit sa saiyang ama asin kapaitan sa babaeng nangaki sa saiya.”—Talinhaga 17:25.
20. Anong napakahalagang regalo an itinao nin Kristianong mga magurang sa saindang mga aki?
20 Alagad kami nagtutubod na habo nindo na an saindong mga magurang magtios nin kasakitan asin kapaitan. Kaya horophoropon an magigin epekto sa sainda kan saindong mga gibo. Saro pa, kun nagkapribilehiyo kamo na magkaigwa nin Kristianong mga magurang, horophoropa an itinao ninda sa saindo—bako sanang buhay—kundi bagay na mas mahalaga pa. An Biblia nagsasabi manongod ki Jehova: “An saimong mamomoton na pagkaherak orog karahay kisa buhay.” (Salmo 63:3) Paagi sa pagpadakula sa saindo sa katotoohan, pinapangyari kan saindong mga magurang na kamtan nindo an mamomoton na pagkaherak nin Dios na tinatabangan kamong magkaigwa nin relasyon sa saiya. An pagkaigwa kaini orog karahay kisa pagkaigwa nin buhay mismo ta minsan kamo magadan, bubuhayon kamo liwat nin Dios sa buhay na daing sagkod sa Paraiso.
Tabangan an Iba na Malikayan Iyan
21. (a) Ano an paninimbagan nin mga hobenes na aram an salang gibo nin iba? (b) Anong marahay na halimbawa an itinao nin sarong 13 anyos?
21 Ano kun may aram kamong duwang klase an buhay? Enot, sadolon sia na dumolok sa kamagurangan. Asin ano kun magsayuma siang gibohon iyan? Kun siring paninimbagan nindo sono sa Kasuratan na ituga iyan. (Levitico 5:1) Aram mi na ini bakong pasil, pero iyan an tamang gibohon. “An mga lugad na itinatao nin sarong namomoot maimbod,” sabi kan Biblia. (Talinhaga 27:6) An sarong daragitang 13 anyos, pagkadangog nin pahayag na nagpapaliwanag kan saiyang paninimbagan sono sa Kasuratan, nagduman sa sarong kaamiga na aram niang naggigibo nin sala asin sinabihan sia na dapat siang magtuga sa kamagurangan. “Nagduman ako asin inaram ko kun nakipag-olay na sia sa magurang,” an surat kan daragita. “Dai. Kaya nagduman ako asin kinaolay ko an saro sa sainda.” An daragita naghapot: “Tama daw an ginibo ko sa pagsumbong kan sakong ‘dating pinakadayupot na amiga?’” Iyo nanggad! Minsan ngani an enot na resulta kaini tibaad makamomondo, nagliligtas pa ngani sa buhay kan nagkasala.—Hebreo 12:11.
22. Anong madonong na gibo an isinasadol sa mga hobenes, asin ano an magigin resulta kaiyan?
22 Pero ini gabos malilikayan kun dai kamo nagkaigwa nin duwang klaseng buhay. Kaya magpakadonong kamo. Pataluboon an makosog na personal na relasyon sa Dios, arog kan ginigibo nindo sa dayupot na katood. Gibohon ini paagi sa regular na pamimibi sa saiya, pag-arang sa saiyang tabang, asin mahigos na pag-adal sa saiyang Tataramon, an Biblia, tanganing maapresyar nanggad nindo an saiyang mga kuwalidad. Mga hobenes, paagi kaiyan kamo bebendisyonan asin paoogmahon nindo an puso kan saindong mga magurang. Alagad orog pang mahalaga, paoogmahon nindo an puso ni Jehova.—Talinhaga 27:11.
Ano an Isisimbag Nindo?
□ Taano ta nagkakaigwa nin duwang klaseng buhay an ibang hobenes?
□ Paano an ibang magurang nagigin dahelan pa sa pagkaigwa nin duwang klaseng buhay kan saindang mga aki?
□ An pagkaigwa nin duwang klaseng buhay sa katotoohan ano?
□ Paano makalilikay an mga hobenes sa pagkaigwa nin duwang klaseng buhay?
□ Ano an paninimbagan nin mga hobenes kun may aram sindang ibang hobenes na nakaginibo nin magabat na kasalan?