Kapahayagan—An Mamuraway na Kulminasyon Kaiyan Harani Na!

Kapitulo 23: An Ikaduwang Herak Man—Mga Hukbo nin mga Parakabayo

1. Sa ibong kan mga paghihingoa kan klero na paraon an mga doron, ano an nangyari, asin ano an ipinaririsa kan pagdatong kan duwa pang herak man?

Magpoon kan 1919, an pagsalakay kan simbolikong mga doron sa Kakristianohan nagtao nin grabeng kasakitan sa klero. Pinagmaigotan nindang paraon an mga doron, alagad ta an mga ini dai napogolan sa pagsalakay na mas makosog kisa kasuarin pa man. (Kapahayagan 9:7) Asin bako sana iyan! Si Juan nagsurat: “An sarong herak man nakalihis na. Uya! May uwa pang herak man na nagdadangadang kasunod kan mga bagay na ini.” (Kapahayagan 9:​12) May natatagama pang ibang nagpapasakit na damat para sa Kakristianohan.

2. (a) Ano an nangyari kan patanogon kan ikaanom na anghel an saiyang trumpeta? (b) Ano an irenerepresentar kan “sarong tingog hale sa mga sungay kan altar na bulawan”? (c) Taano ta apat na anghel an nasasambitan?

² Ano an pinaghalean kan ikaduwang herak man? Si Juan nagsurat: “Asin pinatanog kan ikaanom na anghel an saiyang trumpeta. Asin nadangog ko an sarong tingog hale sa mga sungay kan altar na bulawan na nasa atubangan nin Dios na nagsabi sa ikaanom na anghel, na igwa kan trumpeta: ‘Butasi an apat na anghel na nagagapos sa dakulang salog nin Eufrates.’” (Kapahayagan 9:​13, 14) An pagbutas sa mga anghel bilang simbag sa tingog na hale sa mga sungay kan altar na bulawan. Iyo ini an bulawan na altar nin insenso, asin makaduwa bago kaini an insenso sa mga lalagan na bulawan hale sa altar na ini iinasosyar sa mga pamibi kan mga banal. (Kapahayagan 5:​8; 8:​3, 4) Kun siring, an sarong tingog na ini nagrerepresentar sa sararong pamibi kan mga banal digdi sa daga. Sinda nakikimaherak na sinda mismo kaldahon para sa orog pang mabagsik na paglilingkod bilang “mga mensahero” ni Jehova, ta ini an pundamental na kahulogan kan termino sa Griego na itrinadusir digding “anghel.” Taano ta may apat na anghel? An simbolikong kabilangan na ini garo baga nagpaparisa na sinda oorganisaron tanganing malakopan an bilog na daga.​—Ikomparar an Kapahayagan 7:​1; 20:8.

3. Paano an apat na anghel ‘nagapos sa dakulang salog nin Eufrates’?

³ Paano an mga anghel na idto “nagagapos sa dakulang salog nin Eufrates”? An salog nin Eufrates kan suanoy na mga panahon iyo an nasa amihanan-sirangan na linderos kan daga na ipinanuga ni Jehova ki Abraham. (Genesis 15:​18; Deuteronomio 11:24) Minalataw na an mga anghel napogolan sa linderos kan daga na itinao sa sainda nin Dios, o daganon na sakop kan saindang aktibidad, na pinopogolan sa paglaog nin biyo sa paglilingkod na inandam para sa sainda ni Jehova. An Eufrates lataw man na gayong iinaasosyar sa siudad nin Babilonya, asin pagbagsak nin Jerusalem kan 607 B.C.E., an mga Israelitas sa laman 70 taon na nabihag duman, “na nagagapos sa dakulang salog nin Eufrates.” (Salmo 137:1) Kan taon 1919 an espirituwal na mga Israelitas nagagapos man sa kaagid na paagi, mamondo asin naghahagad nin paggiya ki Jehova.

4. Ano an isinugo sa apat na anghel, asin paano iyan nagibo?

⁴ Makaoogma, si Juan nakapagbareta: “Asin binutasan an apat na anghel, na inandam para sa oras asin aldaw asin bulan patin taon, tanganing gumadan nin ikatolong kabtang kan mga tawo.” (Kapahayagan 9:​15) Si Jehova eksaktong Paratalaan nin Panahon. Sia may iskedyul asin inootob nia iyan. Kaya, an mga mensaherong ini binutasan nin eksakto sa iskedyul asin nasa panahon tanganing mahaman an kaipuhan nindang gibohon. Imahinara an saindang kagayagayahan sa pagluwas sa pagkaoripon kan 1919, na andam na magtrabaho! Sinda isinugo na bako sanang magpasakit kundi sa katapustapusi “gumadan nin ikatolong kabtang kan mga tawo.” Ini konektado sa mga damat na ipinaisi kan enot na apat na tanog nin trumpeta, na nagpasakit sa ikatolong kabtang kan daga, kan dagat, kan mga linalang sa dagat, kan mga burabod asin salog, asin kan mga ilaw sa langit. (Kapahayagan 8:​7-12) Orog pa dian an gigibohon kan apat na anghel. Sinda ‘mangagadan,’ na ibubuyagyag nin biyo an pagigin gadan sa espirituwal kan Kakristianohan. Ini ginibo nin itinutrumpetang mga kapahayagan, na ginibo magpoon kan 1922 asin nagpapadagos sagkod sa presente.

5. Mapadapit sa Kakristianohan, paano an tanog kan ikaanom na trumpeta ipinadangog kan 1927?

⁵ Girumdoma, bago pa sanang patanogon kan langitnon na anghel an ikaanom na trumpeta. Bilang pagkuyog dian, an ikaanom sa serye nin taonan na internasyonal na mga kombension kan mga Estudyante sa Biblia ginibo sa Toronto, Ontario, Canada. An programa duman kan Domingo, Hulyo 24, 1927, ibrinodkast sa konektadong 53 na istasyon nin radyo, an pinakamahiwas na sistema nin pagbrodkast sagkod kan panahon na idto. An berbal na mensaheng idto nakaabot sa tibaad minilyon na nagdadangog. Enot, an sarong mapuwersang resolusyon nagbuyagyag sa Kakristianohan bilang gadan sa espirituwal asin nag-agda: “Sa oras na ini nin karibarawan si Jehova Dios nagdadagka sa mga tawo na talikdan asin sagkod lamang na bayaan an ‘Kakristianohan’ o ‘organisadong Kristianismo’ asin biyong rumayo dian . . . ; an mga tawo [logod] itao nin bilog an sa pusong debosyon asin kaimbodan ki Jehova Dios asin sa saiyang Hade saka kahadean.” “Katalingkasan Para sa mga Tawo” an titulo kan suminunod na pahayag-publiko. Itinao ini ni J. F. Rutherford, an presidente kan Watch Tower Society, sa saiyang pinagkatodan na dinamikong estilo, na angay sa “kalayo asin aso patin asupre” na sumunod na naheling ni Juan sa bisyon.

6. Paano ilinaladawan ni Juan an mga hukbo nin mga parakabayo na sumunod niang naheling?

⁶ “Asin an bilang kan mga hukbo nin mga parakabayo duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo: nadangog ko an kabilangan ninda. Asin ini an pagheling ko sa mga kabayo sa bisyon, asin idtong mga nangangabayo sainda: igwa sinda nin mga takop sa daghan na mapula siring sa kalayo asin asul siring sa jacinto asin amarillo siring sa asupre; asin an payo kan mga kabayo garo payo nin mga leon, asin sa saindang ngoso may nagluluwas na kalayo asin aso patin asupre. Paagi sa tolong damat na ini nagadan an ikatolong kabtang kan mga tawo, uli sa kalayo asin aso patin asupre na nagluluwas sa saindang ngoso.”​—Kapahayagan 9:​16-18.

7, 8. (a) Sa paggiya niisay na nagdadalagan an hukbo nin mga parakabayo? (b) Sa anong mga paagi na an hukbo nin mga parakabayo nakaaagid sa mga doron na sinundan kaiyan?

⁷ Malinaw na an hukbo nin mga parakabayong ini nagdadalagan sa paggiya kan apat na anghel. Makatatakot nanggad ining paghelingon! Isip-isipa an magigin reaksion nindo kun kamo an punteriya kan siring na pagsalakay nin mga parakabayo! An itsura pa sana kaiyan matao na nin makuring takot sa saindong puso. Alagad, namangno daw nindo kun gurano kanakaaagid an hukbong ini nin mga parakabayo sa mga doron na sinundan kaiyan? An mga doron garo mga kabayo; sa hukbo nin mga parakabayo igwa nin mga kabayo. Kun siring, an duwang ini pareho may labot sa teokratikong pakikilaban. (Talinhaga 21:31) An mga doron may ngipon na siring sa leon; an mga kabayo sa hukbo nin mga parakabayo may payo na siring sa leon. Pareho iyan kun siring konektado sa mapusong Leon kan tribo ni Juda, si Jesu-Cristo, na iyo an saindang Namomoon, Kumander, asin Arogan.​—Kapahayagan 5:​5; Talinhaga 28:1.

⁸ An mga doron asin hukbo nin mga parakabayo pareho nakikikabtang sa paghokom ni Jehova. An mga doron nagluwas sa aso na tanda nin kasakitan asin mapanlaglag na kalayo para sa Kakristianohan; sa ngoso kan mga kabayo, may nagluluwas na kalayo, aso, asin asupre. An mga doron may batbat na takop sa daghan, na tanda na an saindang puso protektado nin dai mababaring debosyon sa katanosan; an hukbo nin mga parakabayo may mga takop sa daghan na pula, asul, asin amarillo, na naglaladawan kan kalayo, aso, asin asupre kan nakagagadan na mga mensahe nin paghokom na nagluluwas sa ngoso kan mga kabayo. (Ikomparar an Genesis 19:​24, 28; Lucas 17:​29, 30.) An mga doron may mga ikog na siring sa amamatak para sa pagpasakit; an mga kabayo may ikog na siring sa mga halas para sa paggadan! Minalataw na an pinonan kan mga doron ipagpapadagos kan hukbo nin mga parakabayo na may orog na intensidad sagkod na matapos.

9. Ano an isinisimbolo kan hukbo nin mga parakabayo?

⁹ Kun siring, ano an isinisimbolo kan hukbo nin mga parakabayo? Kun paanong an linahidan na grupong Juan pinonan an garo-trumpetang proklamasyon kan paghokom ni Jehova na banal na pagbalos tumang sa Kakristianohan, na may autoridad na ‘manugod asin magpasakit,’ kun siring malalaoman niato na an iyo man sanang nabubuhay na grupo an gamiton sa ‘pangadan,’ an boot sabihon, sa pagpahayag na an Kakristianohan asin an klero kaiyan biyong gadan sa espirituwal, na isinikwal ni Jehova asin inandam para sa “naglalaad na horno” nin daing sagkod na kalaglagan. An totoo, dapat na mapara an bilog na Dakulang Babilonya. (Kapahayagan 9:​5, 10; 18:​2, 8; Mateo 13:​41-43) Alagad, bago sia laglagon, ginagamit kan grupong Juan “an minasbad kan espiritu, na iyo, an tataramon nin Dios,” sa pagbuyagyag sa garo-gadan na kamugtakan kan Kakristianohan. An apat na anghel asin an mga nangangabayo naggigiya sa piguratibong paggadan na ini sa “ikatolong kabtang kan mga tawo.” (Efeso 6:​17; Kapahayagan 9:​15, 18) Ini nagpaparisa nin tamang pagkaorganisar asin teokratikong paggiya sa irarom kan pangangataman kan Kagurangnan na Jesu-Cristo mantang an makangingirhat na grupo nin mga parabalangibog kan Kahadean minasalakay sa pakikilaban.

Duwang Manampulong Ribo nin Manorosampulong Ribo

10. Sa anong sentido na igwa nin duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo na hukbo nin mga parakabayo?

¹⁰ Paano posibleng magkaigwa nin duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo (sa Ingles, “two myriads of myriads”) sa hukbong ini nin mga parakabayo? An Ingles na terminong myriad sa literal 10,000. Kaya an two myriads of myriads bale 200 milyones.a Makaoogma, igwa na ngonyan nin minilyon na parabalangibog kan Kahadean, pero an kabilangan ninda kulang nanggad sa ginatos na milyon! Alagad, girumdoma an mga tataramon ni Moises sa Bilang 10:​36: “Pagbalik, O Jehova, sa manampulong ribo kan mga ribo-ribo nin Israel.” (Ikomparar an Genesis 24:60.) Iyan mangangahulogan, sa literal, ‘Pagbalik sa manampulong milyon nin Israel.’ Alagad, an Israel may kabilangan sanang mga duwa o tolong milyon kan aldaw ni Moises. Kun siring, ano an boot sabihon ni Moises? Daing duwa-duwa na an nasa isip nia an mga Israelitas maninigong dai nin kabilangan “siring kan mga bitoon sa kalangitan asin siring kan mga baybay sa baybayon,” imbes na bilangon. (Genesis 22:​17; 1 Cronica 27:23) Kaya ginamit nia an termino para sa “myriad” tanganing iparisa an dakula pero daing talaan na kabilangan. Kaya, an The New English Bible isinalin an bersikulong ini na: “Magpahingalo ka, KAGURANGNAN kan dai mabilang na rinibo nin Israel.” Oyon ini sa ikaduwang kahulogan kan termino para sa “myriad” na yaon sa mga diksionaryong Griego asin Hebreo: “sarong kaburonyogan na dai mabilang,” sarong “kaburonyogan.”​—The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament; A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament ni Gesenius, trinadusir ni Edward Robinson.

11. Tanganing an grupong Juan magin manorosampulong ribo minsan sa simbolikong sentido, ano an kaipuhan?

¹¹ Minsan siring, an mga kabilang sa grupong Juan na aon pa sa daga mayo pang 10,000 an kabilangan​—kulang pa sa sarong literal na myriad. Paano sinda ikababaing sa dai mabilang na rinibong mga parakabayo? Tanganing magin manampulong ribo minsan sa simbolikong sentido, dai daw sinda nagkakaipo nin dagdag na mga soldados? Iyan an kaipuhan ninda, asin huli sa dai na kutana maninigong kabootan ni Jehova, iyan an inako ninda! Saen ini hale?

12, 13. Anong mga pangyayari sa kasaysayan poon kan 1918 sagkod 1935 an nagparisa kan pinaghalean kan dagdag na mga soldados?

¹² Poon 1918 sagkod 1922, an grupong Juan nagpoon na mag-alok sa nasasakitan na katawohan kan maogmang paglaom na “an minilyon na nabubuhay ngonyan dai na noarin man magagadan.” Kan 1923 ipinahayag man na an mga karnero sa Mateo 25:​31-34 magmamana nin buhay sa ibabaw kan daga sakop kan Kahadean nin Dios. Itinao an kaagid na paglaom sa pulyetong Freedom for the Peoples, na ilinuwas sa internasyonal na kombension kan 1927. Kan enot na mga taon nin 1930 an matanos na grupong Jonadab asin an “mga tawo na nag-aaragagha asin nag-aaragrangay” huli sa makamomondong espirituwal na kamugtakan kan Kakristianohan ipinaheling na iyo man sana an simbolikong karnero na may paglaom sa daganon na buhay. (Ezequiel 9:​4; 2 Hade 10:​15, 16) Sa paggiya sa mga ini pasiring sa modernong “mga siudad na pailihan,” an The Watchtower kan Agosto 15, 1934, nagsabi: “An mga kabilang sa grupong Jonadab nakadangog sa tanog kan trumpeta nin Dios asin nagkuyog sa patanid paagi sa pagdulag pasiring sa organisasyon nin Dios asin pakikiasosyar sa banwaan nin Dios, asin kaipuhan sindang mag-erok dian.”​—Bilang 35:6.

¹³ Kan 1935 an mga kabilang sa grupong Jonadab espesyal na inimbitaran na umatender sa kombension kan mga Saksi ni Jehova sa Washington, D.C., E.U.A. Duman, kan Biyernes, Mayo 31, itinao ni J. F. Rutherford an saiyang bantog na pahayag na “An Dakulang Kaburonyogan,” na dian malinaw niang ipinaliwanag na an grupong ini sa Kapahayagan 7:​9 (King James Version) iyo man sana an mga karnero sa Mateo 25:​33​—sarong nagdusay na grupo na may daganon na paglaom. Bilang tanda sa mga bagay na maabot, sa kombension na idto 840 bagong Saksi an binautismohan, na an kadaklan kaiba sa dakulang kadaklan.b

14. Magkakaigwa daw nin kabtang an dakulang kadaklan sa simbolikong pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo, asin anong desisyon an ipinahayag kan 1963?

¹⁴ An dakulang kadaklan daw na ini nagkaigwa nin kabtang sa pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo na nagpoon kan 1922 asin tinawan nin partikular na pagdodoon sa kombension sa Toronto kan 1927? Sa paggiya kan apat na anghel, an linahidan na grupong Juan, iyo nanggad! Sa naglilibot sa kinaban na “Daing Katapusan na Maogmang Baretang” Asamblea kan 1963, iyan uminiba sa grupong Juan sa sarong nakapupukaw na resolusyon. Ini nagsasabi na an kinaban “napapaatubang sa linog nin kariribokan sa kinaban na dai pa kaiyan inagihan, asin an gabos na politikal na institusyon kaiyan asin an modernong relihiyosong Babilonya kaiyan yuyugyugon sagkod na magkaroronot.” Ipinahayag an desisyon na “ipagpapadagos ming ipahayag sa gabos na tawo na mayo nin pagpalaenlaen an ‘daing katapusan na maogmang bareta’ manongod sa Mesiyanikong kahadean nin Dios asin manongod sa saiyang mga paghokom, na garo mga damat sa saiyang mga kaiwal alagad gigibohon sa pagkalda sa gabos na tawo na boot na sumamba nin tama sa Dios na Kaglalang sa espiritu asin katotoohan.” An resolusyon na ini entusiastikong inaprobaran sa 24 asamblea sa bilog na kinaban nin total na 454,977 kombensionista, na an labing 95 porsiento kabilang sa dakulang kadaklan.

15. (a) Kan 1988 an dakulang kadaklan nagkompuwesto sa anong porsiento kan hukbo na ginagamit ni Jehova sa langtad? (b) Paano an pamibi ni Jesus sa Juan 17:​20, 21 nagpapahayag kan pakikisumaro kan dakulang kadaklan sa grupong Juan?

¹⁵ An dakulang kadaklan nagpadagos na ipahayag an bilog na pakikisumaro kaiyan sa grupong Juan sa pagbubo kan mga damat sa Kakristianohan. Kan 1988 an dakulang kadaklan na ini labing 99.7 porsiento kan hukbo na ginagamit ni Jehova sa langtad. An mga miembro kaiyan bilog na pusong kaoyon kan grupong Juan, na manongod sa sainda si Jesus namibi sa Juan 17:​20, 21: “Ako nakikimaherak, bako sanang para sa sainda, kundi kaidto man na nagtutubod sa sako paagi sa saindang tataramon; tanganing sinda man gabos magin saro, kun paanong ika, Ama, kasaro ko asin ako kasaro mo, na sinda man magin kasaro niato, tanganing an kinaban magtubod na ako isinugo mo.” Mantang an linahidan na grupong Juan nangengenot sakop ni Jesus, an maigot na dakulang kadaklan nakikiiba sa sainda sa pinakamapanlaglag na pagsalakay nin hukbo nin mga parakabayo sa bilog na kasaysayan nin tawo!c

16. (a) Paano ilinadawan ni Juan an ngoso asin ikog kan simbolikong mga kabayo? (b) Paano an ngoso kan banwaan ni Jehova inandam para sa paglilingkod? (c) Ano an katimbang kan bagay na “an saindang ikog garo mga halas”?

¹⁶ An hukbo nin mga parakabayo nagkakaipo nin asangkapan sa pakikilaban. Asin ini itinao ni Jehova sa makangangalas na paagi! Ilinaladawan iyan ni Juan: “Huli ta an kapangyarihan kan mga kabayo yaon sa saindang ngoso asin sa saindang ikog; huli ta an saindang ikog garo mga halas asin igwa nin mga payo, asin paagi kaini sinda nagpapasakit.” (Kapahayagan 9:​19) Inordenaran ni Jehova an saiyang nagdusay, nabautismohan na mga ministro para sa paglilingkod na ini. Paagi sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro asin iba pang pagtiripon sa kongregasyon asin paadalan, tinokdoan nia sinda kun paano ihuhulit an tataramon, tangani sindang makataram na may autoridad paagi sa “dila kan mga tinokdoan.” Ibinugtak nia an saiyang mga tataramon sa saindang ngoso asin isinugo sinda tanganing ipahayag an saiyang mga paghokom “sa publiko asin sa pagharongharong.” (2 Timoteo 4:​2; Isaias 50:​4; 61:​2; Jeremias 1:​9, 10; Gibo 20:20) An grupong Juan asin an dakulang kadaklan nagwalat nin malanit na mensahe, na katimbang nin “ikog,” sa rinibong milyon na Biblia, libro, brochure, asin magasin na iwinaras sa nag-aging mga taon. Sa saindang mga kaiwal, na pinatatanidan manongod sa nagdadangadang na ‘pasakit’ hale ki Jehova, an mga hukbo nin mga parakabayong ini talagang garo duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo.​—Ikomparar an Joel 2:​4-6.

17. May kabtang daw an mga Saksi ni Jehova sa pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo sa mga nasyon na dai puwedeng magwaras nin mga babasahon ta prohibido an gibohon? Ipaliwanag.

¹⁷ An maigot nanggad na kabtang kan hukbo nin mga parakabayong ini kompuwesto nin mga tugang sa mga nasyon na prohibido an gibohon kan mga Saksi ni Jehova. Siring sa mga karnero sa tahaw nin mga lobo, an mga ini kaipuhan na magin “maingat siring sa mga halas alagad mahoyo siring sa mga salampati.” Bilang pagkuyog ki Jehova, dai sinda puwedeng pumondo sa pagtaram manongod sa mga bagay na saindang naheling asin nadangog. (Mateo 10:​16; Gibo 4:​19, 20; 5:​28, 29, 32) Mantang sinda kakadikit o mayo ngani nin babasahon na iwawaras sa publiko, iisipon daw niato na sinda mayo nin kabtang sa pagsalakay kan hukbo nin mga parakabayo? Dai nanggad! Igwa sinda nin ngoso asin nin autoridad hale ki Jehova na gamiton iyan sa pagpahayag nin katotoohan sa Biblia. Ini ginigibo ninda, sa impormal asin nakakokombensir na paagi, na nag-eestablisar nin mga pag-adal sa Biblia asin ‘dinadara an dakol pasiring sa katanosan.’ (Daniel 12:3) Minsan dai sinda nanunugod paagi sa saindang ikog sa sentido nin pagwalat nin epektibong babasahon, an simbolikong kalayo, aso, asin asupre nagluluwas sa saindang ngoso mantang sinda nagpapatotoo nin mataktika asin may kadonongan manongod sa nagdadangadang na aldaw nin pagkabindikar ni Jehova.

18. Sa pirang tataramon asin kabilangan na an hukbo nin mga parakabayong ini nagwaras kan nandadamat na mensahe sa pormang mga babasahon?

¹⁸ Sa ibang lugar, an babasahon sa Kahadean nagpapadagos na ibuyagyag an Babilonikong mga doktrina asin gibo kan Kakristianohan, na itinatao sa saiya an maninigong pagpasakit sa piguratibong paagi. Sa paggamit nin modernong mga paagi sa pag-imprenta, an dakulang hukbo nin mga parakabayong ini sa 50 taon bago 1987 nakawaras, sa labing 200 kan mga tataramon sa daga, nin mga Biblia, libro, magasin, asin brochure sagkod sa halangkawon na kabilangan nin 7,821,078,415 kopya​—dakol na doble sa literal na duwang manampulong ribo nin manorosampulong ribo. Makologon nanggad an sugod kan mga ikog na iyan!

19, 20. (a) Minsan ngani an espisipikong punteriya kan nandadamat na mga mensahe iyo an Kakristianohan, ano an reaksion nin iba sa mga nasyon na sa luwas na nin Kakristianohan? (b) Paano ilinaladawan ni Juan an reaksion kan mga tawo sa kagabsan?

¹⁹ Katuyohan ni Jehova na an nandadamat na mensaheng ini maninigong “gumadan nin ikatolong kabtang kan mga tawo.” Kun siring, an espisipikong punteriya kaiyan Kakristianohan. Pero iyan nakaabot sa mga nasyon na luwas sa Kakristianohan, pati sa dakol na an pagsaginsagin kan mga relihiyon nin Kakristianohan bantog. An mga tawo daw sa mga nasyon na ini ruminani ki Jehova bilang resulta kan pakaheling sa pagdamat sa maraot na relihiyosong organisasyon na ini? Dakol an guminibo kaini! Nagkaigwa nin madaling pag-ako sa tahaw nin mahoyo asin kawiliwiling mga tawo na nag-iistar sa mga lugar na nasa luwas kan impluwensia nin Kakristianohan. Alagad kun manongod sa mga tawo sa kagabsan, ilinaladawan ni Juan an saindang reaksion: “Alagad an natatada sa mga tawo na dai nagadan kan mga damat na ini dai nagsorolsol sa mga gibo kan saindang mga kamot, tanganing dai na sinda magsamba sa mga demonyo asin sa mga ladawan na bulawan asin pirak asin kalongkaki asin gapo patin kahoy, na dai man nakakaheling ni nakakadangog ni nakakalakaw; asin dai ninda pinagsolsolan an saindang mga paggadan ni an saindang espiritistikong mga gibo ni an saindang pakikisaro ni an saindang mga paghabon.” (Kapahayagan 9:​20, 21) Dai magkakaigwa nin lakop sa kinaban na pagkakombertir kan mga habong magsolsol na ini. An gabos na nagpapadagos sa saindang maraot na mga gibo kaipuhan na umatubang sa silot ni Jehova sa dakulang aldaw kan saiyang pagkabindikar. Alagad “an gabos na mag-arang sa ngaran ni Jehova makaliligtas.”​—Joel 2:​32; Salmo 145:​20; Gibo 2:​20, 21.

²⁰ An napag-olayan pa sana niato kabtang kan ikaduwang herak man. May maabot pa bago matapos an herak man na ini, arog kan maheheling niato sa masurunod na kapitulo.

[Mga Nota sa Ibaba]