Sairisay an Naniniwala sa Maraot na mga Espiritu?
NANINIWALA daw kamo na an dai naheheling na mga espiritu puwedeng makaimpluwensia sa saindong buhay? Kadakol an masimbag nin may pagdodoon na dai. Mantang minimidbid an pag-eksister nin Dios, tinutuya ninda an ideya nin mga paragibo nin maraot na lihis an kakayahan sa tawo.
An lakop na gayong dai pagtubod sa mga espiritu sa Solnopan sa sarong kabtang huli sa impluwensia nin Kakristianohan, na sa laog nin mga siglo nagtokdo na an daga iyo an sentro kan uniberso, na namumugtak sa pag-oltanan kan langit asin kan impierno na nasa irarom kan daga. Sono sa katokdoan na ini, nagkakamit an mga anghel kan kamurawayan nin langit mantang an mga demonyo pinamamahalaan an mga aktibidad sa impierno.
Mantang an mga nadidiskobre sa siensia nagin dahelan na isikwal nin mga tawo an salang mga ideya dapit sa estruktura kan uniberso, an paniniwala sa espiritung mga linalang nagin bako nang uso. Nagsasabi an The New Encyclopædia Britannica: “Bilang resulta kan ika-16 na siglong rebolusyon Copernicano (basado sa mga teoriya kan taga-Polandia na astronomong si Copernico), na dian . . . an Daga dai na ibinilang na sentro kan aregladong uniberso kundi, imbes, saro na sanang planeta nin sarong sistema solar na saditon na kabtang nin sarong galaksia sa malinaw na daing sagkodan na uniberso—an mga ideya manongod sa mga anghel asin demonyo garo bako nang angay.”
Minsan ngani dakol an dai naniniwala sa maraot na mga espiritu, may minilyon na naniniwala. An nagkasalang mga anghel itinatampok sa dakol na relihiyon, kapwa kan nakaagi asin sa presente. Apuwera sa saindang kabtang bilang mga pararaot nin espirituwalidad, an maraot na mga anghel na ini ibinibilang na mga ahente nin mga kalamidad, siring baga nin guerra, gutom, asin mga linog, siring man bilang mga parapalakop nin helang, mga diperensia sa isip, asin kagadanan.
Si Satanas na Diablo, an pangenot na maraot na espiritu sa Kristianismo asin Judaismo, inaapod na Iblis kan mga Muslim. Sa suanoy na relihiyon sa Persia na Zoroastrianismo, midbid sia bilang Angra Mainyu. Sa relihiyon na Gnostiko, na tuminalubo kan ikaduwa asin ikatolong siglo C.E., hinona sia na an Demiurge, an terminong itinao para sa sarong nag-iimon asin hababang dios na sa saiya an kadaklan sa katawohan nagtatao nin ignoranteng pagsamba.
An mas hababang mga espiritu nin karatan prominenteng itinatampok sa mga relihiyon sa Sirangan. Naniniwala an mga Hindu na an mga asura (demonyo) kinokontra an mga deva (dios). Nangorognang kinatatakotan sa mga asura an mga rakshasa, makatatakot na mga espiritu na nag-eerok sa mga sementeryo.
An ideya kan mga Budista sa mga demonyo mga puwersa na may personalidad na minaolang sa tawo na kamtan an Nirvana, an pagkapara nin pagmawot. An pangenot na parasutsut sa tahaw ninda iyo si Mara, kaiba an tolo niang aking babae na si Rati (Pagmawot), Raga (Kaogmahan), asin Tanha (Pagkapongot).
Naggagamit an mga parasambang Intsik nin mga gatong, karaba, asin paputok tanganing maprotehiran tumang sa kuei, o mga demonyo sa naturalesa. An mga relihiyon sa Hapon naniniwala man na igwa nin dakol na demonyo, kabale na an makatatakot na tengu, mga espiritu na sinasaniban an mga tawo sagkod na palayason nin padi.
Sa daing nasusurat na lenguaheng mga relihiyon sa Asia, Aprika, Oseania, asin mga Amerika, an espiritung mga linalang pinaniniwalaan na matinabang o peligroso sono sa mga kamugtakan asin sa saindang nangingibabaw na saboot. Sinasamba nin mga tawo an mga espiritung ini tanganing olangon an kalamidad asin umako nin mga pabor.
Idagdag sa gabos na ini an lakop na gayong interes sa mahika asin espiritismo, asin malinaw na an paniniwala sa maraot na mga espiritu igwa nin halawig asin lakop na historya. Alagad makatanosan daw na maniwala na nag-eeksister an siring na mga linalang? Sinasabi kan Biblia na nag-eeksister sinda. Minsan siring, kun nag-eeksister talaga sinda, taano ta tinotogotan sinda nin Dios na impluwensiahan an tawo sa ikadadanyar kaini?