Pagpaogma sa Saindong—Buhay Pampamilya
Kasumpay kan Kapitulo 4: An Agom na Lalaki na Nagkakamit nin Hararom na Paggalang
6. Ano an manonodan nin mga agom na lalaki ki Jehova Dios asin Jesu-Cristo dapit sa pagkapayo?
6 An pagkapayo ni Jehova ki Cristo ginigibo sa mamomoton na kabootan, asin an reaksion ni Cristo, “An paggibo kan boot mo, O Dios ko, iyo an naoogmahan ko.” (Salmo 40:8; Hebreo 10:7) An pagkapayo ni Jesu-Cristo mamomoton man. Sa mga magigin disipulo nia sia nagsabi: “Ako mahoyo asin mapakumbaba sa puso, asin makakukua kamo nin kaginhawahan para sa saindong kalag.” (Mateo 11:29) An mga miembro kan saiyang kongregasyon, na ibinabaing kan Kasuratan sa nobya, talagang naginhawahan sa irarom kan saiyang pagkapayo. Dai nia sinda inaprobetsaran, kundi nagin siang mapagsakripisyo sa saiyang pagkamoot. Arog man kaini an pagkapayo na maninigong gibohon kan lalaki sa saiyang agom: “Mga agom na lalaki, padagos nindong mamotan an saindong agom na babae, kun paanong an Cristo namoot man sa kongregasyon asin iinatang an saiya man sana dahel kaiyan . . . Sa paaging ini an mga agom na lalaki kaipuhan na mamoot sa saindang agom na babae siring sa saindang sadiring hawak. An namomoot sa saiyang agom na babae namomoot sa saiya man sana, huli ta noarin man mayong tawo na naongis sa saiyang sadiring laman; kundi pinakakakan nia asin inaataman iyan, arog kan ginigibo man kan Cristo sa kongregasyon . . . an lambang saro sa saindo mamoot sa saiyang agom na babae arog kan pagkamoot nia sa saiyang sadiri; sa ibong na kampi, an agom na babae maninigong magkaigwa nin hararom na paggalang sa saiyang agom na lalaki.” (Efeso 5:25-29, 33) Kun itao nindo an arogan sa pagpasakop sa pagkapayo ni Cristo, dai magigin depisil—sa katunayan, puedeng magin kaogmahan—para sa saindong agom na magkaigwa nin hararom na paggalang sa saindong pagkapayo bilang saiyang agom na lalaki.
7, 8. Isabi an pira sa mga paagi na an pirang agom na lalaki dai nakagigibo nin tamang pagkapayo.
7 An dakulang problema iyo na huli sa pagkabakong sangkap asin natural na kapasloan may mga panahon na an lalaki, minsan ngani boot na igalang bilang payo kan pamilya, dai nakapaheheling kan kinakaipuhan na pagkamoot asin konsiderasyon sa saiyang agom. Parate na masabi an babae na dai nia namamatean na sia namomotan kan saiyang agom, na an iniintindi sana kan lalaki iyo an sadiri niang kaogmahan asin satispaksion. Igwa man nin mga babaeng nagrereklamo na an saindang agom dominante. Tibaad ini gikan sa mga paghihingoa kan babae na agawon an pagkapayo kan lalaki, kaya pinaglalabanan kan lalaki an pag-agaw na iyan. O, an lalaki tibaad nagdakula sa lugar na an dakol na agom na lalaki maabhaw asin dominante. Ano man an dahelan, an siring na pag-abuso sa pagkapayo dai nagbubunga kan paggalang nin siisay man.
8 Sa ibong na kampi, imbes na abusohon an pagkapayo, may mga lalaki na nagdidimitir dian. Ipinapasa ninda sa saindang agom an gabos na pagdedesisyon. O, mantang sinasabihan an saindang agom na ‘dai sinda pag-apretaran,’ idinidigson ninda an mga bagay sagkod na madanyaran an pamilya. Tibaad bako man sindang mahugak o lakwatsero sa pisikal, pero kun habo nindang gamiton an saindang isip an resulta magigin kapareho sa sinasabi sa Talinhaga 24:33, 34: “‘Kadikit na pagtorog, kadikit na pagkalipat, kadikit na pagkurumo tanganing magpahingalo,’ asin an kadukhaan maabot sa saimo na garo parahabon, asin an kadaihan na garo tawong armado.”—Revised Standard Version.
9, 10. Kun nagdedesisyon na makaaapektar sa pamilya, kiisay na mga opinyon an maninigong konsideraron kan lalaki?
9 Makakamtan nindo an paggalang kan saindong agom kun patunayan nindo na kamo marigon asin makosog patin nakapagdedesisyon. Alagad dai boot sabihon kaiyan na mayo na nin iba sa pamilya na kokonsultahon o na an opinyon kan saindong agom dai na tatawan nin seryosong pagkonsiderar huli sana ta iyan kontra sa opinyon nindo. Sa enot na kabtang kan rekord kan Biblia mababasa niato an magabat na problema sa pamilya ni Abraham asin Sara, dapit sa aki nindang si Isaac asin sa aki kan saindang oripon na babae na si Agar. Si Sara nagrekomendar nin solusyon na dai oyon sa saboot ni Abraham dapit sa bagay. Alagad ta sinabihan nin Dios si Abraham: “Hinanyoga an saiyang tingog.”—Genesis 21:9-12.
10 Dai niato sasaboton digdi na an lalaki maninigong perming kumuyog sa kagustohan kan saiyang agom. Alagad magigin kapakipakinabang na ipakipag-olay sa babae an mga desisyon na nakaaapektar sa pamilya, na dinadagka siang ipahayag an saiyang mga naiisip asin saboot na daing pag-alangan. Papagdanayon na bukas an mga linya nin komunikasyon, perming magin madaling dolokan, asin maingat na pagturotimbangon an saiyang mga kagustohan sa saindong mga pagdedesisyon. Dai kamo noarin man magin diktador o tiraniko sa paggamit kan saindong pagkapayo, kundi magpaheling nin kapakumbabaan. Bako kamong sangkap, masasala kamo, asin kun iyan mangyari, bobooton nindong kamtan an pagsabot kan saindong agom. Kun lumataw an siring na mga kamugtakan, an babae na an agom mapakumbaba mas mapapasilan na igalang an saiyang pagkapayo kisa sa saro na an agom mapalangkaw.
Paagi sa Pagigin Marahay na Parasustento
11, 12. (a) Ano an paninimbagan kan lalaki dapit sa pagsustento sa materyal na mga pangangaipo sa buhay? (b) Paano na sa katunayan an siring na mga probisyon bunga kan paghihingoa kan mag-agom?
11 Paninimbagan kan lalaki na sustentohan an materyal na mga pangangaipo sa buhay kan saiyang pamilya. Ipinaheheling ini kan 1 Timoteo 5:8: “Tunay na kun an siisay man dai nagsusustento sa mga sadiri nia, asin orog na sa mga miembro kan saiyang harong, sia nagpainda kan pagtubod asin orog pa karaot sa tawong dai nin pagtubod.” Tanganing mabuhay ngonyan, sa dakol na kadagaan, kaipuhan an dakulang kuarta, asin kamo bilang an agom na lalaki kaipuhan na gumibo kan mga desisyon sa kun paano mapaninigoan an pangangaipong ini. Posibleng madiskobre nindo na, apuera sa pag-intrega kan saindong sueldo, kaipuhan man na kamo mag-agom gumibo nin badyet na nasasabotan nindong duwa. Ini nangangahulogan sana nin pagkaigwa nin areglo sa kontroladong paggasto. Makatatabang iyan saindo na mamuhay sa paaging kaya nindo, asin makatatabang na gayo iyan na malikayan an mga diskutiran na may beses na minalataw kun an kuarta nauubos bago magsueldo.
12 Minsan ngani sa kadaklan an lalaki iyo an naghahanap kan kuarta na isusustento sa pamilya, dai maninigong lingawan na iyan nakukua sa paghihingoa kan mag-agom. Kun kamo, agom na lalaki, naghohona na ini ginigibo nindo nin solo, kun siring ontok nguna asin kuentaha kun gurano an magagasto nindo sa pagtangdan sa sarong parasaod, paraluto, parahugas nin kinakanan, paralinig sa harong, paradekorar, paraaling, asin iba pa. Sa kadaklan, pinalilibre na kan saindong agom an gastos na ini paagi sa paggibo kaiyan, na, siempre, iyo an saiyang kabtang bilang kapadis sa pag-agoman. Asin kun an babae man an nagsasaray nin mga rekord kan mga gastos sa harong ikadudugang man nindo an “akauntant” sa listahan sa enotan. Totoo nanggad an Talinhaga 18:22: “Nakakua daw an saro nin marahay na agom na babae? An saro nakakua nin marahay na bagay.”
13. Pag-abot sa materyal na mga bagay, anong punto-de-vista an maninigong likayan nin mga mag-agom, asin paano ini magtatao nin pakinabang sa sainda?
13 Sa pagsustento sa materyal, yaon permi an peligro—sa saindo asin sa saindong agom—na maholog sa materyalistikong punto-de-vista asin pag-atubang sa buhay. Kakadikit kan may arog kaining puersa sa pagpaluya sa pundasyon kan kaogmahan nin pamilya. “Dai kita nagdara nin ano man sa kinaban, asin dai man kita makadadara nin ano man hale dian,” sabi kan parasurat sa Biblia na si Pablo. “Kaya, kun igwa na nin kakanon asin gubing, manigoan na kita kan mga bagay na ini. Minsan siring, idtong mga nagmamaigot na yumaman nahoholog sa sugot asin sa siod patin sa dakol na rungaw asin nakararaot na horot, na nagdadara sa mga tawo sa kalaglagan asin kapahamakan. Huli ta an pagkamoot sa kuarta gamot nin gabos na klase nin karatan, asin sa pag-aabot sa pagkamoot na ini an nagkapira nagkaralagalag sa pagtubod asin sinaksak an bilog nindang sadiri nin dakol na kakologan.” Ano man an mga rogaring na darahon nin materyalistikong pamumuhay, dai kaiyan noarin man matatahoban an kakologan sa pakaheling na an relasyon kan pamilya nanluluya asin nalalaglag. Mas magabat pa man giraray an espirituwal asin emosyonal na kapierdihan sa materyal na ganansia.—1 Timoteo 6:7-10.
14. Ano an minadeterminar kun baga an materyal na mga bagay mahalagang marhay sa buhay nin sarong tawo?
14 An materyalismo pagkamoot sa materyal na mga bagay, bako sanang pagkaigwa nin materyal na mga rogaring. An saro puedeng magin dukha asin materyalistiko, o mayaman asin may espirituwal na kaisipan. Iyan depende sa kun saen an saiyang puso. Si Jesus nagsabi: “Ontok na kamo sa pagtipon nin mga kayamanan sa daga, na digdi an polilya asin takla nakararaot, asin igwa nin mga parahabon na nananalakat asin naghahabon. Kundi, magtipon kamo nin mga kayamanan sa langit, na duman an polilya o takla dai nakararaot, asin an mga parahabon dai nananalakat asin dai naghahabon. Huli ta kun saen an saindong kayamanan, dian man an saindong puso.”—Mateo 6:19-21.
15, 16. Apuera sa marahay na pangangataman sa materyal na mga pangangaipo, ano pa an maninigong gibohon nin agom na lalaki tanganing mapagdanay an maogmang pamilya?
15 An lalaki na marahay na parasustento nin materyal na mga pangangaipo maghohorophorop sa hatol na iyan kan Kasuratan, asin laen pa sa pagtagama kan mga bagay na kaipuhan sa materyal magtatao man sia nin panahon sa pagtao nin espirituwal na mga probisyon sa saiyang pamilya. Ano an pakinabang sa pagtao nin dakol na oras sa sekular na trabaho tanganing makua an materyal na mga bagay sa buhay sagkod na mayo na kamo nin natatadang igong panahon asin kosog para sa pagparigon sa saindong pamilya sa espirituwal na paagi? Tanganing magkaigwa kan kadonongan na mapangganahan an mga problema sa buhay, kaipuhan an panahon tanganing mapatalubo sa pamilya an marigon na kaimbodan sa tamang mga prinsipyo. Iyan magigibo kan pagtao nin lugar sa saindong buhay para sa pagbasa asin pag-orolay dapit sa Tataramon nin Dios, patin nin sararong pamimibi. Bilang payo kan pamilya, kamo, agom na lalaki, an kaipuhan na mangenot digdi. An gagamiton na panahon asin kosog mababawing marhay sa mga pakinabang. An panuga nin Dios dai masusudya: “Sa gabos mong dalan girumdomon mo sia, asin itatanos nia an saimong mga dana.”—Talinhaga 3:6.
16 An lalaki na nagpapagiya sa Kaglalang nag-aapresyar sa pagigin timbang kan hatol sa Eclesiastes 7:12: “An kadonongan para sa proteksion kun paanong an kuarta para sa proteksion; alagad an bentaha nin kaaraman iyo na an kadonongan mismo nagpapadanay na buhay sa mga nakasasadiri kaiyan.” Kaya, bilang marahay na parasustento, sia naghihigos na ikatao an pisikal na mga pangangaipo kan saiyang pamilya. Minsan siring, sia nananarig, “bakong sa kayamanan na bakong segurado, kundi sa Dios.” Nagtatao sia nin halimbawa sa pagtao nin pangenot na halaga sa espirituwal na mga kapakanan, tanganing sia asin an saiyang agom pareho “makapangapot nin marigon sa tunay na buhay.” (1 Timoteo 6:17-19) An mga paghihingoa nin lalaki na ikatao an siring na mga probisyon, kapwa sa pisikal asin espirituwal, makakukua kan paggalang nin sarong agom na matatakton sa Dios.
Paagi sa Pagpaheling nin Onra sa Babae
17-19. Paano an hatol kan Biblia na ‘tawan nin onra’ an agom na babae ikaaaplikar sa seksuwal na relasyon?
17 Si apostol Pedro nakipag-olay sa mga lalaki dapit sa saindang agom asin sinabihan sinda na ‘tawan sinda nin onra siring sa lalagan na mapapasaon, an babae.’ (1 Pedro 3:7) Sa bersikulo man sanang ini idinoon ni Pedro na kamo, an agom na lalaki na nakikiiba sa saindong agom, maninigong magtao sa saiya kan onrang ini “oyon sa kaaraman.”
18 Ini aplikado nanggad sa seksuwal na relasyon. An kadaklan na panlilipot nin mga babae sa saindang agom dapit sa sekso dahelan sa agom na lalaki na ignorante sa pisikal asin emosyonal na pagkagibo sa babae. “Itao kan lalaki sa saiyang agom an nanonongod sa saiya,” alagad gibohon iyan ‘oyon sa kaaraman, na tinatawan sia nin onra siring sa lalagan na mapapasaon,’ an hatol kan Tataramon nin Dios. (1 Corinto 7:3) Kun kamo talagang ‘nagtatao saiya nin onra,’ dai kamo magigin maisog asin mapaghanap, na ipinipirit na panigoan an sadiri nindong mga mawot minsan pa kun an babae tibaad pagal-pagal o nasa masakit na mga panahon kan bulan. (Ikomparar an Levitico 20:18.) Asin kun magdorog kamo, dai nindo iisipon an sadiri sana nindong kaogmahan na linilingawan na an saiyang mga pangangaipo. Sa parteng ini nin buhay parateng mas maluway an reaksion nin babae sa lalaki. An babae igwa nin espesyal na pangangaipo para sa kabootan asin pagpadangat. Sa pagsabi sa lalaki na “itao sa saiyang agom an nanonongod sa saiya,” idinodoon kan Biblia an pagtao, bakong pag-ako.
19 An klaseng iyan nin pagtao, naturalmente, gigibohon sana sa sadiring agom. Totoo, kadakol kan mga lalaki ngonyan na nagkakaigwa nin “relasyon” sa ibang babae. Alagad sa huri ano an napapakinabang ninda? Linalaglag sana ninda an kaogmahan kan saindang sadiring harong. Nagkukulang sinda sa ‘pagtao nin onra’ sa saindang agom, kaya dai sinda nakatatao nin basihan tanganing igalang man sinda kan saindang agom. Labi pa kaiyan, saindang linalapastangan an pag-agoman mismo, areglo na gikan sa Dios. Huli sa gabos na kakologan sa puso na ibinubunga kaini, masasabotan niato kun taano ta nagsasadol an Hebreo 13:4: “Magin logod kagalanggalang sa gabos an pag-aragoman, asin dai pagdigtaan an higdaan kan mag-agom, huli ta hohokoman nin Dios an mga parapakisaro asin parasambay.”
20. Arog kan ipinaheheling sa Efeso 5:28, sa ano pang ibang paagi maninigong pahelingan nin onra an agom na babae?
20 An pagpaheling nin onra sa agom na babae bako sanang sa seksuwal na relasyon. Sa iba man na bagay, an lalaki na talagang kagalanggalang nagpapaheling na halangkaw an saiyang pagheling sa saiyang agom. Dai boot sabihon na ibinubugtak nia an babae sa ibabaw nin pedestal asin nagigin siang oripon kan babae. Imbes, an boot sabihon kaini iyo an nabasa niato sa Efeso 5:28: “An mga agom na lalaki kaipuhan na mamoot sa saindang agom na babae siring sa saindang sadiring hawak. An namomoot sa saiyang agom na babae namomoot sa saiya man sana.” An lalaki na minagibo kaini siertong dai matratar sa saiyang agom na garo mas hababang klaseng tawo. Sa oras nin pagkakan dai nia iisipon na an saiyang hawak maninigong umako kan gabos na pinakamasiram na parte, na tada na sana an para sa babae—dai kun namomotan nia an babae nin ‘siring sa saiyang sadiring hawak.’ Imbes na sadiri sana niang itsura an inaasikaso, an lalaki magkakaigwa nin kapareho o orog pang pagmakolog sa itsura kan saiyang agom, na ginigibo an saiyang makakaya na matabangan an babae na makontento sa saiyang mga gubing. Dai sinusuntok nin lalaki an saiyang sadiri kun dai nia nagigibo an siring sa saiyang minamawot na gibohon. Dai man iyan gigibohon nin Kristianong lalaki sa saiyang agom huli sana ta an babae may beses na dai nakaootob sa saiyang mga linalaoman. Al kontraryo, kun may siisay man na magmaisog sa babae sia maimbod niang tatabangan. Namomotan nia an babae nin siring sa sadiri niang hawak.
21, 22. Paano matatabangan nin agom na lalaki an saiyang agom na makamate nin kaogmahan sa pag-otob sa saiyang papel?
21 Mantang nasasabotan na an mga parte na dian nagkakapareho an saindong mga pangangaipo, kaipuhan man na saboton nindo an pagkakalaen nindong duwa sa isip tanganing kamo ‘makatao nin onra’ sa saindong agom. Sa pundamental, gusto nin mga babae na magtrabaho sa irarom nin autoridad, basta tama an pagkapot kaiyan. Arog kaini an pagkalalang sa sainda ni Jehova Dios. An babae ginibo na magin ‘katabang para sa lalaki, bilang komplemento nia.’ (Genesis 2:18) Pero kun sobra na kaestrikto kan superbisyon, kun mayo na nin lugar na magsadiring boot asin gamiton an saiyang mga kakayahan, puede nang mamatean kan babae na hinahale na an kaogmahan sa saiyang buhay, asin puedeng tumubo an pagsentir.
22 An saro pang mahalagang bagay na kaipuhan tawan nin atension iyo an natural na pagmawot nin babae na makamate na sia kaipuhan. An matinabang na agom inaapresyar nin kadaklan na babae, alagad an lalaki na ipinagigilid na an saiyang agom asin iyo na an minagibo kan gabos puedeng makadiskobre na mas dakol an danyos na nagibo nia kisa sa karahayan. Dakula an nagigibo nindo na makua an kaimbodan kan saindong agom na babae kun kamo maboot asin mapagpahalaga asin ipinaaaram nindo sa saiya na sia kinakaipuhan, na sia saindong iginagalang, na kamo magkatabang, na an kamugtakan “kita” asin “niato,” bakong “ako” asin “ika” o “sako” asin “saimo.” Talaga daw na ipinaaaram nindo sa saindong agom kun gurano an saindong pag-apresyar asin pangangaipo sa saiya? Dai nindo iyan ginigibo paagi sa pagtangdan sa saiya; kaipuhan na ipaheling nindo iyan sa ibang paagi.
Apresyaron an Saiyang mga Kualidad Bilang Babae
23. Sa pankagabsan, paano nagkakalaen an mga lalaki asin babae kun dapit sa emosyon?
23 An sarong babaeng sikologo nagsurat: “Sa pundamental, an mga babae nagmamate mantang an mga lalaki nag-iisip.” Sa sadiri ninda, an sarong ugale dai masasabing mas marahay sa saro; magkalaen sana sinda. Habo niato sa mga tawong daing pagmate; habo man niato sa mga dai iniisip an saindang ginigibo. Malinaw na an mga babae may kakayahan na magmate asin umisip, asin iyo man an mga lalaki. Alagad, sa pankagabsan, an emosyon nin babae orog na nagigin lataw, mantang an lalaki parateng mas may tendensiang pogolan an emosyon apabor sa pinaghohona niang lohikong pag-atubang sa mga bagay. Minsan ngani siempre may mga napapalaen digdi, ini saro pang pagkakalaen na nagpapangyari sa mag-agom na magin komplemento kan lambang saro. Kaiba kan mas emosyonal na naturalesa nin babae, an saiyang makosog na interes sa mga tawo parateng nagpapangyari sa saiya na magin mas maestorya kisa sa lalaki. Asin kaipuhan nin babae an saro na makakaestorya nia. Digdi nagkukulang an dakol na lalaki.
24. Taano ta mahalaga na an lalaki maghinanyog sa saiyang agom asin makipag-olay sa saiya?
24 Kinakaolay daw nindo an saindong agom na babae? Bako sanang dapit sa saindong trabaho, kundi dapit man sa trabaho nia? Interesado daw kamo dian, asin ipinaheheling daw nindo sa saiya na kamo interesado? Kumusta an saiyang aldaw? Ano an nangyari sa mga aki? Dai kamo magpuli asin maghapot, ‘Ano an pamanggihan niato ngonyan?’ asin, pakakakana kaiyan, itago an saindong payo sa likod nin diaryo asin ungol na sana an isinisimbag sa saiyang pakiestorya sa saindo. Magin interesado sa saindong agom, sa saiyang mga iniisip, sa saiyang mga aktibidad, sa saiyang mga saboot. Pakosogon an saiyang boot dapit sa saiyang mga proyekto, omawon sia sa saiyang mga nagigibo. Kun inoomaw sia sa saiyang nagigibo, tibaad ponan niang gibohon an ibang trabaho na tibaad napabayaan nia. An pagtatsar puedeng magin traydor na hilo asin parapaluya nin boot, alagad an odok na pag-omaw na itinao kun saen iyan maninigo sarong bolong asin pampabagsik na nagpapaogma sa espiritu!—Talinhaga 12:18; 16:24.
25, 26. (a) Ano an mensahe na itinatao nin sarong regalo sa agom na babae? (b) Anong klaseng pagtao an pinakamahalaga sa agom na babae?
25 Dinadarahan daw sia nindo paminsanminsan nin regalo? Dai man kaipuhan na mamahalon—tibaad sadit sanang bagay na nagsasabing, ‘Nagirumdoman taka.’ Asin ginigibo daw nindo ini, bako man na para sa sarong espisipikong okasyon, kundi gikan sa boot, na daing ibang dahelan kundi na iyan gusto nindong gibohon? An marahay na mga sorpresa perming nakaoogma. Bako daw na naoogma kamo kun sinosorpresa nia kamo paagi sa pagluto kan paborito nindong putahe? Balosan nindo nin sorpresa an sorpresa, asin paogmahon sia. An saradit na regalo, na gikan sa pagkamoot, orog na makahulogan kisa sa mamahalon na mga regalo na nakaugalean sanang itinatao—tibaad sa kapiritan pa—huli sa pakamate nin obligasyon. “An Dios namomoot sa maogmang paratao.” (2 Corinto 9:7) Iyo man an mga agom na babae. Minsan pa bakong espesyal an pagkakan, girumdoma, “Orog na marahay an kakanon na gulay na igwa nin pagkamoot kisa sa bakang pinataba sa sabsaban asin may kaibang pagkaongis.”—Talinhaga 15:17.
26 An pinakamahalagang pagtao iyo an pagtao kan saindong sadiri—kan saindong panahon, kosog, atension asin mga iniisip, orog na an mga pinakaharani sa saindong puso. Dakol na lalaki an nadedepisilan digdi. Para sa sainda an pagpahayag nin pagkamoot garo rungaw na pagkasentimental asin bakong angay sa lalaki. Alagad kun namomotan nindo an saindong agom, gigirumdomon nindo kun gurano kahalaga sa sarong babae an sarong heling, sarong pag-apihap, sarong tataramon. Alagad an kadaihan kaini may dakulang magigibo tanganing sia makamate nin kaanggotan, kapagalan, kamondoan. Kaya, arogon an halimbawa na nasusurat sa Awit ni Salomon sa Biblia. An pagpahayag nin pagmakolog asin pagpadangat sa iba marahay para sa sarong nagpapahayag. An mga tawo perming gustong makidayupot sa mga tawong mainit. Asin ano an tawong mainit? Sia tawo na nagpapahayag kan saiyang mga saboot asin entusiasmo sa saiyang mga namomotan. An siring na init nakaoolakit; iyan ibabalik sa nagtao.—Awit ni Salomon 1:2, 15; Lucas 6:38.
27, 28. (a) Ano an puedeng ihapot nin agom na lalaki sa saiyang sadiri, tanganing maaraman kun baga tama an saiyang paggibo nin pagkapayo? (b) Taano ta marahay na magtao nin atension sa bagay na ini?
27 Agom na lalaki, hapota an saindong sadiri: An sako daw na pagkapayo pasil na igalang kan sakong agom? Namomotan ko daw sia nin siring sa sakong sadiri? O interesado sana daw ako sa sadiri kong satispaksion asin mga kagustohan? Gurano an itinatao kong pagkonsiderar sa saiyang mga pangangaipo? Bago ako magdesisyon para sa pamilya, hinihinanyog ko daw an saiyang mga opinyon asin kinokonsiderar an saiyang mga pagmawot? Ginigibo ko daw an sakong mga desisyon para sa saiyang kapakanan? Tinatawan ko daw sia nin onra bilang lalagan na mas mapapasaon, an babae? Ako daw nakikikomunikar sa saiya, asin binubukasan an sakong puso sa saiya?
28 Dai nindo ini maootob sa sangkap na paagi. Alagad kun magibo kamo nin nagdadanay asin mapakumbabang paghihingoa, makasasarig kamo na dakula an magigibo kaini tanganing kamo magin agom na lalaki na nagkakamit kan hararom na paggalang kan saindong agom asin kan pag-oyon nin Dios.
(Ipagpapadagos sa masunod na luwas.)