Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I
Kasumpay kan Kapitulo Beinte-Kuatro: Mayong Makukuang Tabang Hale sa Kinaban na Ini
An Kapangyarihan ni Jehova na Magligtas
13, 14. Ano an nakararangang mga tataramon ni Jehova para sa Sion?
13 An Jerusalem, an kabiserang siudad nin Juda, manonompongan mga pirang kilometro hale sa linderos kan Israel sa timog. Aram na marhay kan mga nag-eerok sa Jerusalem an nangyari sa Samaria. Ngonyan sinda naman an hinuhuma kan iyo man sanang kaiwal na tuminapos sa saindang kataed sa amihanan. Magkakaleksion daw sinda sa nangyari sa Samaria?
14 An sunod na mga tataramon ni Isaias nakararanga sa mga residente kan Jerusalem. Inasegurar nia sinda na namomotan pa man giraray ni Jehova an saiyang katipan na banwaan, na nagsasabi: “Ini an sinabi sa sako ni Jehova: ‘Kun paanong an leon nagngangarob, minsan an may bunday na sadang na leon, sa biktima kaiyan, kun yaon an gabos na pastor na inapod tumang dian, asin apisar kan saindang tingog dai sia makukubhanan asin apisar kan saindang pagriribok dai sia maduko; siring man sana si Jehova nin mga hukbo mahilig tanganing makipaglaban nin huli sa Bukid nin Sion asin nin huli sa saiyang bulod.’” (Isaias 31:4) Siring sa sarong sadang na leon na nagtitindog sa ibabaw kan saiyang biktima, may pag-imon na poprotehiran ni Jehova an saiyang banal na siudad, an Sion. Mayo nin paghambog, mayo nin nanhuhumang mga tataramon, ni ano man na ibang pagkariribok kan mga hukbo nin Asiria an makapapangyari ki Jehova na talikdan an saiyang katuyohan.
15. Paano tinatratar ni Jehova sa mamomoton asin maheherakon na paagi an mga nag-eerok sa Jerusalem?
15 Ngonyan mangnoha an mamomoton asin maheherakon na paagi nin pagtratar ni Jehova sa mga nag-eerok sa Jerusalem: “Siring sa mga gamgam na naglalayog, sa siring man na paagi susurogon ni Jehova nin mga hukbo an Jerusalem. Sa pagsurog sa saiya, sierto man na ililigtas nia sia. Sa pagligtas sa saiya, saiya man na papangyayarihon na sia makadulag.” (Isaias 31:5) An inang gamgam pirmeng alerto tanganing idepensa an saiyang siwo. Paagi sa saiyang nakabukang mga pakpak sia naglalayoglayog sa ibabaw kan saiyang siwo, asin paagi sa saiyang mapagbantay na mga mata sinisiyasat nia an ano man na senyal nin peligro. Kun may magraning naniniba, tolos siang minalayog pabugsok tanganing idepensa an saiyang mga siwo. Kaagid kaiyan, mamomoton na pangangatamanan ni Jehova an mga nag-eerok sa Jerusalem huli sa nananakyadang mga Asirio.
“Magbalik Kamo”
16. (a) Anong mamomoton na pakiolay an ginibo ni Jehova sa saiyang banwaan? (b) Kasuarin nangorognang nagin risang-risa an pagrebelde kan banwaan nin Juda? Ipaliwanag.
16 Ipinagigirumdom ngonyan ni Jehova sa saiyang banwaan na sinda nagkasala asin ineenkaminar sinda na bayaan an saindang salang dalan: “Magbalik kamo sa Saro na tumang sa saiya nagrebelde nin labi-labi an mga aki ni Israel.” (Isaias 31:6) An sampulong tribong kahadean nin Israel dai nagsosolo sa saiyang pagrebelde. An banwaan nin Juda, “mga aki [man] ni Israel,” “nagrebelde nin labi-labi.” Ini nangorognang magigin risang-risa kun, dai mahaloy pakatapos na taposon ni Isaias an saiyang makahulang mensahe, magin hade na an aki ni Ezequias na si Manases. Segun sa rekord kan Biblia, “si Manases padagos na sinusutsutan an Juda asin an mga nag-eerok sa Jerusalem na gumibo nin mas maraot kisa mga nasyon na pinara ni Jehova.” (2 Cronica 33:9) Imahinara iyan! Pinoho ni Jehova an paganong mga nasyon huli ta sinda makababalde sa saindang kaatian, pero an mga nag-eerok sa Juda, na nakipagtipan ki Jehova, mas maraot pa ngani kisa mga tawo kan mga nasyon na idto.
17. Paanong magkaagid an mga kamugtakan ngonyan asin sa Juda sa pagsakop ni Manases?
17 Sa kapinonan kan ika-21 siglo, an mga kamugtakan kaagid sa dakol na bagay kan sa Juda kan kaaldawan ni Manases. An kinaban orog na nagkakabaranga huli sa relihioso, rasyal, asin etnikong pagkaongis. An makatatakot na mga paggadan, padusa, panlulugos, asin etnikong pagdalisay daa minilyon an nabiktima. Daing duwa-duwa, an mga tawo asin nasyon—nangorogna an mga nasyon nin Kakristianohan—“nagrebelde nin labi-labi.” Minsan siring, makasisierto kita na dai totogotan ni Jehova na magpadagos an karatan sagkod lamang. Taano? Huli sa nangyari kan aldaw ni Isaias.
Ilinigtas an Jerusalem
18. Anong patanid an itinao ni Rabsaces ki Ezequias?
18 An mga hadeng Asirio nagtaong kredito sa saindang mga dios huli sa kapangganahan sa kampo de batalya. An librong Ancient Near Eastern Texts igwa kan mga isinurat ni Asurbanipal, sarong monarkang Asirio na naghingako na sia giniyahan “ni Asur, Bel, Nebo, an dakulang mga dios, mga kagurangnan [nia], na (pirmeng) nagmamartsa sa kampi [nia], [kan saiyang] daogon an mga soldados (na eksperyensiado) sa ralaban . . . sa mahiwas asin buelong pakikipaglaban.” Kan kaaldawan ni Isaias, si Rabsaces, na nagrerepresentar ki Hadeng Senaquerib nin Asiria, nagpaheling nin kaagid na paniniwala sa pakikilabot nin mga dios sa guerra nin tawo kan kaolayon nia si Hadeng Ezequias. Pinatanidan nia an Judiong hade tumang sa pagsarig ki Jehova para sa kaligtasan asin sinabi na dai naprotehiran kan mga dios nin ibang mga nasyon an saindang banwaan tumang sa poderosong makinarya de guerra nin Asiria.—2 Hade 18:33-35.
19. Ano an reaksion ni Ezequias sa pagduhagi ni Rabsaces?
19 Ano an reaksion ni Hadeng Ezequias? An pagkasaysay sa Biblia nagsasabi: “Kan madangog iyan ni Hadeng Ezequias, tolos-tolos na pinakit nia an saiyang gubing asin nagsulot nin telang sako asin naglaog sa harong ni Jehova.” (2 Hade 19:1) Rinekonoser ni Ezequias na Saro sana an makatatabang sa saiya sa nakasisindak na kamugtakan na ini. Nagpakumbaba sia asin nag-asa ki Jehova para sa paggiya.
20. Paano mahiro si Jehova para sa mga nag-eerok sa Juda, asin ano an maninigo nindang manodan digdi?
20 Nagtao si Jehova kan kinakaipuhan na paggiya. Paagi ki propeta Isaias, sia nagsasabi: “Sa aldaw na iyan hahaboan kan balang saro an saiyang daing kamanungdanan na mga dios na pirak asin an saiyang daing halagang mga dios na bulawan, na ginibo kan saindong mga kamot para sa saindo bilang kasalan.” (Isaias 31:7) Kun si Jehova makipaglaban na para sa saiyang banwaan, an mga dios ni Senaquerib mabubuyagyag kun ano talaga sinda—daing kamanungdanan. Saro ining leksion na maninigong isapuso kan mga nag-eerok sa Juda. Sa ibong kan pagigin fiel ni Hadeng Ezequias, an daga nin Juda, arog kan Israel, napano nin mga idolo. (Isaias 2:5-8) Para sa mga nag-eerok sa Juda, an pagbalik sa dati kan saindang relasyon ki Jehova mangangaipo nin pagsolsol sa saindang mga kasalan asin paghabo ‘kan balang saro sa saiyang daing kamanungdanan na mga dios.’—Helingon an Exodo 34:14.
21. Paano makahulang ilinadawan ni Isaias an paggadan na gigibohon ni Jehova tumang sa Asirio?
21 Ngonyan makahulang ilinaladawan ni Isaias an paggadan na gigibohon ni Jehova sa makatatakot na kaiwal kan Juda: “An Asirio mapupukan paagi sa espada, bako nin tawo; asin sarong espada, bako nin daganon na tawo, an maubos sa saiya. Asin sia madulag huli sa espada, asin an saiyang hoben na mga lalaki magigin para sa puersahan na pagtrabaho mismo.” (Isaias 31:8) Kun dumatong na an paghampangan, an mga nag-eerok sa Jerusalem dai na ngani kaipuhan na hulboton an saindang mga espada sa mga sarongan kaiyan. An pinakamatitibay sa hukbo nin Asiria uuboson, bakong kan espada nin tawo, kundi kan espada ni Jehova. Kun manongod ki Hadeng Senaquerib nin Asiria, “sia madulag huli sa espada.” Pakatapos magadan an 185,000 kan saiyang mga guerrero sa kamot kan anghel ni Jehova, sia nagpuli. Paghaloyhaloy, mantang nakaduko sa saiyang dios na si Nisroc, inasesinar sia kan saiya mismong mga aking lalaki.—2 Hade 19:35-37.
22. Ano an manonodan kan mga Kristiano ngonyan sa mga pangyayari may labot ki Ezequias asin sa hukbo nin Asiria?
22 Mayo nin siisay man, pati si Ezequias, na makaheheling antes pa kun paano ililigtas ni Jehova an Jerusalem sa hukbo nin Asiria. Minsan siring, an paagi nin pag-atubang ni Ezequias sa krisis nagtatao nin marahayon na halimbawa para sa mga napapaatubang sa mga kasakitan ngonyan. (2 Corinto 4:16-18) Huli sa nakasisindak na reputasyon kan mga Asirio na nanhuhuma sa Jerusalem, natural sana na matakot si Ezequias. (2 Hade 19:3) Pero, may pagtubod sia ki Jehova, asin hinagad nia an Saiyang paggiya, bakong an sa tawo. Kanigoan na bendisyon para sa Jerusalem na ginibo nia iyan! An mga matatakton sa Dios na mga Kristiano ngonyan tibaad makaeksperyensia man nin makosogon na emosyon kun natetension. Sa dakol na kamugtakan, natural sana an takot. Pero kun ‘ibubugtak niato an gabos niatong kahaditan ki Jehova,’ pagmamakolgan nia kita. (1 Pedro 5:7) Tatabangan nia kita na daogon an satong takot asin pakokosogon kita na makayang atubangon an situwasyon na nagtatao nin tension.
23. Sa anong paagi na si Senaquerib, bakong si Ezequias, an natakot?
23 Sa katapustapusi, si Senaquerib, bakong si Ezequias, an natakot. Kiisay sia puedeng dumolok? Ihinula ni Isaias: “‘An saiyang kantil mawawara huli sa grabeng takot, asin huli sa senyal masisindak an saiyang mga prinsipe,’ an sabi ni Jehova, na an saiyang liwanag nasa Sion asin an saiyang horno nasa Jerusalem.” (Isaias 31:9) An mga dios ni Senaquerib—an saiyang “kantil,” an pailihan na saiyang pinagtiwalaan—dinesganar sia. Sinda ‘nawara huli sa grabeng takot,’ sabi ngani. Dugang pa, minsan an mga prinsipe ni Senaquerib daing naginibo. Sinda pinangibabawan man nin grabeng takot.
24. Anong klarong mensahe an manonodan sa nangyari sa Asirio?
24 An kabtang na ini kan hula ni Isaias nagtatao nin klarong mensahe para sa siisay man na makontra sa Dios. Mayo nin armas, mayo nin kapangyarihan, mayo nin pakana an makaoolang sa mga katuyohan ni Jehova. (Isaias 41:11, 12) Kadungan kaiyan, an mga naghihingako na naglilingkod sa Dios pero minabaya sa saiya tanganing maghanap nin seguridad sa makalaman na mga bagay madedesganar. An siisay man na “dai nagsarig sa Banal kan Israel” maheheling si Jehova na “pangyayarihon an kapahapahamak.” (Isaias 31:1, 2) Totoo nanggad, an solamenteng tunay asin nagdadanay na pailihan iyo si Jehova Dios.—Salmo 37:5.