An Hararayong Banwaan nin Bolivia Nakakadangog nin Maogmang Bareta
MGA 20 kaming nagtiripon sa tampi kan salog, na galagang inaantisipar an sarong aldaw na pagbiahe tanganing bisitahon an mga baryo sa iraya. Nasa pamitisan kami kan Andes, kun saen an salog nin Beni nakakaabot sa mahiwas na kaplanodohan na nasa palibot kan Amazonas. Iyan sarong lugar nin ekstraordinaryong kagayonan.
Minsan siring, kami bakong mga turista. An pira sa samo mga taga digdi; an iba sa samo naghale sa hararayong siudad tanganing mag-istar digdi sa Rurrenabaque, sarong sadit, magayon na banwaan na may namumurak na mga kahoy, mga harong na nipa an atop, asin matoninong na mga pagtaraed na nadidisturbo sana kan paminsanminsan na taksing motorsiklo. Taano ta mabiahe kami ngonyan?
An nangyayari digdi kapareho kan nangyayari sa dakol na iba pang lugar sa Bolivia. Ipinapaabot nin mga Saksi ni Jehova hale sa mga siudad asin hale sa ibang mga nasyon an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios sa mas saradit na banwaan.—Mateo 24:14.
An Bolivia nasa sentro kan Amerika del Sur. An sakop na daga kan nasyon doble kan sa Pransia alagad an populasyon kaini mga ikasampulong parte sana kan sa Pransia. An kadaklan sa habitante nin Bolivia nag-eerok magsalang sa mga siudad asin sa may minahan na mga banwaan na nasa haralangkawon na lugar o sa mga sentro nin agrikultura na nasa mga kababan. Minsan siring, sa tropikal na mga kababan, suruwaysuway an mga banwaan huli sa mahiwason na mga kadlagan.
Kan mga dekada nin 1950 asin 1960, pinangenotan nin pusoan na mga misyonera, siring ki Betty Jackson, Elsie Meynberg, Pamela Moseley, asin Charlotte Tomaschafsky, an gibohon sa dakol na harayong banwaan. Sinda nagtokdo kan katotoohan sa Biblia sa sinserong mga tawo asin nagtabang na maestablisar an saradit na kongregasyon. Durante kan mga dekada nin 1980 asin 1990, nagdakol an mga Saksi ni Jehova nin anom na doble, prinsipalmente sa mga siudad. Sa ngonyan igwa na nin mga kongregasyon sa gabos na parte kan mga siudad. Sinda manonompongan nindo sa asensadong mga distrito, kun saen an mga tawo nagtatrabaho sa mga opisina sa haralangkaw na edipisyo, nag-iistar sa eleganteng mga mansion, asin namamakal sa mga supermarket. Alagad may mga kongregasyon man sa mga lugar sa palibot, kun saen an mga tawo nag-iistar sa adobeng mga kubo, namamakal sa mga saod sa luwas, asin nagsusulot kan makolor na gubing kan propiong mga taga duman. Pero, ano daw an magigibo tanganing matabangan an dakol pang tawo sa hararayong lugar na makamidbid ki Jehova?
Pagsasakripisyo na Bayaan an Magian na Buhay sa Siudad
Durante kaining huring duwang dekada, nagkaigwa nin lagdoan na pagbalyo nin mga tawo hale sa mga banwaan na may minahan asin probinsia sa Bolivia pasiring sa mga siudad. An pagbalyo nin mga tawo sa pabalik na direksion—hale sa siudad pasiring sa baryo—pambihira. Dakol na baryo an saro sana an telepono asin pirang oras sana kada aldaw na may koryente. An mga Saksi na nag-eerok sa saradit na banwaan na ini tibaad maheling sana an saindang mga kapagtubod sa taonan na mga kombension, asin an pagbiahe pasiring sa mga kombension tibaad magastos, peligroso, asin biyong nakakapagal. Pundamental sanang edukasyon an iinaalok nin mga eskuelahan sa baryo. Ano, kun siring, an nagmomotibar sa dakol na Saksi ni Jehova na magbalyo hale sa mga siudad pasiring sa mga baryo?
“Nagkaoportunidad ako na magkaigwa nin sarong karera sa siudad nin La Paz,” an sabi ni Luis dai pa sana nahahaloy. “Alagad pirmeng ipinapasabot kan sakong mga magurang na an paggibo nin mga disipulo iyo an pinakakawiliwiling karera. Kaya nagkua ako nin halipot na kurso sa konstruksion. Kan magbakasyon ako sa Rurrenabaque, nariparo ko an pagigin interesado kan mga tawo na maghinanyog sa maogmang bareta. Kan maheling ko na kadikiton an mga tugang, namatean ko na kaipuhan ko talagang magdigdi asin tumabang. Pinamamayohan ko ngonyan an 12 pag-adal sa Biblia. Halimbawa, inaadalan ko an sarong hoben na mag-agom na may apat na aki. Dati an lalaki grabe kun uminom asin maghuego, alagad binayaan nia an gabos na bisyong iyan asin nagpoon na siang isabi sa saiyang mga amigo an saiyang nanonodan manongod ki Jehova. Pirme niang pinepreparar an saiyang leksion. Kun sia kaipuhan na maghale nin tolo o apat na aldaw sa pagtroso sa kadlagan, namomondo sia huli ta habo nia na mapaltahan an ano man na Kristianong aktibidad. Kun naheheling ko sinda gabos sa Kristianong mga pagtiripon, namamate ko na bakong sayang an sakripisyo ko sa pagdigdi.”
Si Juana sarong nagsosolong magurang. “Dati akong nagtatrabaho bilang katabang sa harong sa La Paz,” sabi nia. “Kan sadang pa an sakong aking lalaki, naglaog ako sa bilog na panahon na ministeryo sa siudad. Kan ako magbisita sa Rurrenabaque sa sarong pagbiahe, narealisar ko kun gurano pa kadakol an sakong magigibo kun ako mabalyo digdi. Kaya nagbalyo kami, asin nakakua ako nin trabaho bilang sarong katabang. Kan enot, an mainit na klima asin mga insekto depisil na tioson. Alagad pitong taon na kami ngonyan digdi. Dakol akong naaadalan sa Biblia kada semana, asin dakol na estudyante an nagpapaheling nin pag-apresyar paagi sa pag-atender sa mga pagtiripon.” Si Juana asin an saiyang aking lalaki kabilang sa mga malunad sa baroto paduman sa iraya. Imbitado kamong umiba.
An Pagbiahe Pairaya
Nagraragubrob an motor sa may likod mantang pasiring kami sa hayakpit na pag-oltanan kan mga bukid. An sarong grupo nin mga periko nagkagrit, na garo nagrereklamo sa samong presensia. An malaboy na tubig hale sa kabukidan enterong nag-uulakbo sa palibot niamo mantang an baroto ekspertong minamaniobra kan timonel pabagtas sa sulog. Kan kabangaan na nin aga naglusad na kami sa sarong sadit na baryo. Duman tinagbo mi an sarong magurang sa Kongregasyon nin Rurrenabaque, asin itinokdo nia samuya kun saen kami maghuhulit.
Marahayon an pag-istimar sa samo kan mga taga baryo, magsalang sa lindong nin sarong kahoy o sa laog nin sarong harong na gibo sa kawayan asin naaatopan nin nipa. Dai nahaloy nakamidbid mi an sarong hoben pang mag-agom na sibot sa pagpuga nin tubo sa sarong kahoy na pugaan na gibo duman. An tagok minabulwak pasiring sa mangkong tanso. Pagkatapos, saindang papakalakagaon an tagok sagkod na iyan magin subidong panutsa na ikakapabakal sa banwaan. Pinadagos ninda kami sa saindang harong asin dakol sindang ihinapot manongod sa Biblia.
Nagpadagos kami pairaya, na naghuhulit sa baryo-baryo. Dakol an naoogmang madangog an sinasabi kan Biblia manongod sa paghale kan helang asin kagadanan. (Isaias 25:8; 33:24) Digdi, na kulang an medikal na pag-asikaso, an kadaklan na pamilya nag-agi na sa mamondong eksperyensia na magadanan nin aki. An buhay bilang mga paraoma asin parasira na an nakukua tama sanang may makakan mapagal asin bakong segurado. Sa siring, interesanteng marhay para sa dakol an panuga nin Dios na nakasurat sa Salmo 72 manongod sa sarong gobyerno na mahale kan kadukhaan. Pero, sa paghona daw nindo an interesadong mga tawo na nag-iistar sa siring kaharayong mga lugar magibo kan paghihingoa na makaatender sa Kristianong mga pagtiripon? Iyan an nagin hapot ni Eric asin Vicky, na bilog na panahon na mga ministro sa Santa Rosa, na tolong oras na biahe sa sasakyan palaog pa sa lugar kan Amazonas.
Maabot daw an mga Interesado?
Si Eric asin Vicky uminabot sa Bolivia hale sa California, E.U.A., 12 taon na an nakaagi. Sarong paraataman sa sirkito an nagsuherir na bumalyo sinda sa Santa Rosa. “Duwa sana an telepono sa banwaan asin mayong koneksion sa Internet,” an sabi ni Vicky. “Abunda an layas na mga hayop. Parate kaming nakakaheling nin mga buwaya, avestruz, asin darakulang halas mantang binibisita niamo an hararayong lugar sakay sa samong motorsiklo. Minsan siring, an orog na interesante kisa sa mga hayop iyo an mga tawo. Inaadalan niamo sa Biblia an mag-agom na Vaca, na mga hoben pa asin may apat na saradit na aki. Mga 26 kilometros sa luwas kan banwaan an iniistaran ninda. Dating paraburat an ama, alagad ngonyan nagbago na sia. Kada semana, dinadara nia sa Kingdom Hall an saiyang bilog na pamilya asin an saiyang nguhod na tugang na babae. Isinasakay nia an saiyang agom asin an omboy sa kargadera kan saiyang dakulang bisikleta. Isinasakay man kan nuebe anyos na aking lalaki an saiyang sadit na tugang na babae sa saro pang bisikleta, asin an otso anyos na aking lalaki nagbibisikleta nin solo. Inaabot sinda nin tolong oras paduman.” Talagang namomoot ki Jehova an pamilya asin ginigibo ninda an gabos na paghihingoa na makapakiasosyar sa kongregasyon.
Sa laog sana nin 18 bulan, 3 an nakualipikar sa bautismo, asin mga 25 an nag-aatender sa bagong Kingdom Hall sa Santa Rosa. Maski ngani kadakol kan gustong mag-adal kan Biblia, an dakol igwa pa nin masakit daogon na mga olang na kaipuhan nindang pangganahan tanganing makapaglingkod ki Jehova.
An Kadepisilan na Magin Legal an mga Pag-agoman
Si Marina asin Osni, mga misyonero na naglilingkod sa sarong harayong banwaan harani sa linderos kan Bolivia asin Brazil, nagpaliwanag na dakol sa taga duman an dai minimidbid an pag-agoman bilang sarong permanenteng relasyon. Laen-laen an saindang kinakasaro. “Saro ining problema na nakakaolang sa espirituwal na pag-oswag,” an sabi ni Osni. “Kun may gustong magin tunay na mga Kristiano, iyan sarong komplikado asin magastos na proseso. An iba kaipuhan na resolberan an dating mga relasyon asin magpakasal nin legal. Minsan siring, sa pagrekonoser na an tamang pagparehistro kan kasal sarong kahagadan kan Kasuratan, an iba naglapigot tanganing makakua kan kuartang kaipuhan para sa mga babayadan na hinahagad kan ley.”—Roma 13:1, 2; Hebreo 13:4.
Isinaysay ni Marina an eksperyensia ni Norberto. “Nakisaro sia sa nagkapirang babae bago sia nakisaro sa sarong babae na panadera. Mas hoben an babae sa saiya nin mga 35 taon asin igwa ini nin aking lalaki na inampon ni Norberto. Mantang nagdadakula an aki, gusto ni Norberto na magin mas marahay na halimbawa sa saiya. Kaya kan dumalaw an sarong Saksi sa panaderiya, na nag-aalok nin libreng pag-adal sa Biblia, inako iyan ni Norberto, dawa ngani sia dai tataong magbasa asin labi nang 70 anyos. Kan maaraman ni Norberto asin kan saiyang kasaroan an manongod sa mga kahagadan ni Jehova, nagpakasal sinda nin legal asin pagkatapos nabautismohan. An solterito nagin sarong responsableng Kristianong hoben—siring nanggad kan linalaoman na mangyayari kan saiyang padrasto. Nakanood si Norberto na magbasa, asin nakakapagtao pa ngani sia nin mga pahayag sa mga pagtiripon kan kongregasyon. Apisar na medyo maluya na huli sa saiyang edad, sia sarong maigot na ministro kan maogmang bareta.”
Pinapakosog kan Espiritu ni Jehova
Sinabihan ni Jesus an saiyang enot na mga parasunod: “Kamo mag-aako nin kapangyarihan kun dumatong na sa saindo an banal na espiritu, asin kamo magigin mga saksi ko . . . sagkod sa kaporoporohi kan daga.” (Gibo 1:8) Nakakaparigon nanggad sa boot na maheling an espiritu nin Dios na nagmomotibar sa Kristianong mga lalaki asin babae na bumalyo sa hararayong lugar! Halimbawa, kan 2004 inako kan mga 30 maigot na Kristiano an temporaryong mga asignasyon sa hararayong teritoryo bilang mga ministrong espesyal payunir. Inaapresyar ninda an halimbawa kan mga 180 dayo na nagduman sa Bolivia tanganing maglingkod bilang mga payunir, paraataman sa sirkito, boluntaryo sa Bethel, o misyonero. An 17,000 na parahayag kan Kahadean sa Bolivia pinamamayohan an mga 22,000 na pag-adal sa Biblia sa harong nin mga tawong interesado.
An pakaaram na sinda ginigiyahan kan espiritu ni Jehova nagtatao nin dakulang kagayagayahan sa gabos na tugang na ini. Halimbawa, inako ni Robert asin Kathy an asignasyon bilang mga misyonero sa Camiri. Nasa tahaw nin berde, harababang bulod sa gilid nin sarong salog, an Camiri napapasuway nang banwaan kaidto pa. “Garo napapanahon nanggad an samong pag-abot,” an sabi ni Robert. “Sa laog nin duwang taon, mga 40 katawo an nagin parahayag kan maogmang bareta.”
Sarong Paraburat na Hugador an Naghinanyog
Napapahanga an dakol na tawo sa banwaan sa mga pagbagong ginigibo kan mga nag-aadal kan Biblia. Halimbawa, sarong aldaw mga apat na taon na an nakalihis, sarong burat na lalaki na an ngaran Ariel an nakahigda asin nahihingawan. Maski nagin popular sia huli kan saiyang paghuego, igwa sia nin dai nahahaleng kahaditan manongod sa saiyang nagdadakol na utang, maribok na relasyon ninda mag-agom, asin napapabayaan na mga aking babae. An saiyang pag-isip-isip naputol nin sarong Saksi ni Jehova na nagbibisita sa harong-harong. Atentong naghinanyog si Ariel mantang ipinapaliwanag kan tugang an Kasuratan. Dai nahaloy nakahigda na naman si Ariel, na binabasa an manongod sa maogmang buhay pampamilya, Paraiso, asin paglilingkod sa Dios. Sa huri uminoyon siang mag-adal kan Biblia.
Kan panahon na dumatong an mga misyonero sa Camiri, an agom ni Ariel, si Arminda, nag-aadal na man—alagad bako siang gayong entusiastiko. “Gigibohon ko an gabos mapapondo sana si Ariel sa pagburat,” an sabi nia. “Alagad duda ako na iyan mangyayari. Mayo na sia nin pag-asa.” Minsan siring, an pag-adal sa Biblia mas interesante kisa saiyang inasahan. Sa laog nin sarong taon, sia nabautismohan asin nagpapatotoo na sa saiyang pamilya. Dai nahaloy, an nagkapira sa saiyang mga paryente nagdusay kan saindang buhay ki Jehova.
Kun manongod ki Ariel, sarong pakikipagtusayan para sa saiya an pagpondo sa pagburat, paninigarilyo, asin paghuego. Uminabot an panahon na ini nabago kan imbitaran nia an gabos niang kaamigo sa Memorial kan kagadanan ni Jesus. Nagdesisyon sia: “Duman sa mga dai maatender, dai na ako makikiamigo. Aadalan ko sa Biblia an mga maatender.” Nakapoon sia nin tolong pag-adal sa Biblia sa paaging iyan. Dawa kan bago pa si Ariel magin miembro kan kongregasyon, inaadalan na nia sa Biblia an sarong paryente na nag-oswag asin kasabay ni Ariel na nabautismohan. Sinabi ni Arminda: “Garo baga dai na nag-eeksister an dating Ariel.”
An bareta ni Robert: “Kan huring pagbilang, 24 miembro kan pamilyang ini an regular na nag-aatender sa mga pagtiripon. Sampulo an bautisado, asin an walo dai pa bautisadong mga parahayag. An iba na nakaobserbar kan saindang nabagong gawe-gawe nagpoon man na mag-adal kan Biblia asin nag-aatender na sa mga pagtiripon kan kongregasyon. An 100 na nag-aatender kaidto nagin 190. Mga 30 an inaadalan niamo ni Kathy sa Biblia, asin gabos sinda nag-aatender sa mga pagtiripon. Naoogma kami na yaon kami digdi.”
An nangyayaring ini sa hararayong banwaan nin Bolivia sadit sanang kabtang kan pambilog na kinaban na pagtipon na ihinula sa Kapahayagan kapitulo 7, na may sinasabi manongod sa pagtipon kan mga makakaligtas sa dakulang kahorasaan durante kan “aldaw kan Kagurangnan.” (Kapahayagan 1:10; 7:9-14) Dai pa noarin man nangyari sa kasaysayan nin tawo na an minilyon hale sa gabos na nasyon nagkakasararo sa pagsamba sa iyo sanang tunay na Dios. Ini buhay nanggad na ebidensia na an kaotoban kan mga panuga nin Dios harani na!
[Ritrato sa pahina 9]
Si Betty Jackson
[Ritrato sa pahina 9]
Si Elsie Meynberg
[Ritrato sa pahina 9]
Si Pamela Moseley
[Ritrato sa pahina 9]
Si Charlotte Tomaschafsky, nasa porong too
[Ritrato sa pahina 10]
Kada semana nagbibisikleta an pamilyang Vaca nin tolong oras pasiring sa Kingdom Hall
[Ritrato sa pahina 10]
Si Eric asin si Vicky naglilingkod kun saen kaipuhan an mas dakol na parahayag kan Kahadean
[Ritrato sa pahina 11]
An mga taga baryo harani sa salog nin Beni atentong naghihinanyog kan maogmang bareta
[Ritrato sa pahina 12]
Si Robert asin si Kathy naglilingkod bilang mga misyonero sa Camiri