Mga Katukduan sa Bibliya—Dai Nalulumang Kadunungan
IMAHINARON INI: Nagto-tour ka sa sarong museo na pano nin lumang mga monumento. An kadaklan kaiyan haros garatak na, kupas na, saka raraot na. An iba man may mga parte na nagkawarara na. Pero, may saro na dai man lamang naraot; malinaw na malinaw pa an komplikadong mga disenyo kaiyan. “Mas bago ini kisa sa iba?” an hapot mo sa tour guide. “Bako,” an sabi niya, “mas luma ngani iyan, saka dai pa lamang iyan pighirahay.” “Siguro naingatan na marhay ini,” an sabi mo. “Dai,” an sabi kan tour guide, “nabantad nang marhay iyan sa duros saka uran. Dakul man an nagpurbar na rauton iyan.” Tibaad mapangalas ka asin maisip mo, ‘Gibo ini sa ano?’
An Bibliya may pagkakaagid sa ekstraordinaryong monumento na iyan. Libro iyan na luma nang marhay—mas luma pa sa kadaklan. Siyempre, may iba pa man na lumang mga libro. Pero arog kan raraot nang lumang mga monumento, an kadaklan na lumang libro naraot na man sa paglihis nin panahon. Halimbawa, an mga isinurat ninda dapit sa siyensiya sarungat na sa bagong mga kaaraman asin mga impormasyon. An mga sadol ninda dapit sa medisina sa parati garo baga mas peligroso pa imbes na nakakatabang. Asin dakul sa lumang mga librong iyan mga porsiyon na sana an natada; nagkawarara na o nagkararaot na an ibang parte kaiyan.
Pero iba an Bibliya. Labing 35 siglo na an naglihis kan punan iyan na isurat, alagad dai iyan naano. Dawa ngani pauruutro iyan na inatake sa laog nin dakul na siglo—sinulo, ipinagbawal, asin minenos—dai nabago an mensahe kaiyan. Sa ibong nin bagong mga kaaraman, dai nanggad masasabing luma na an Bibliya huling mas nainot pa ngani iyan na nagsambit nin makangangalas na mga impormasyon.—Hilingon an kahon na “Lihis Na sa Panahon o Mas Nainot Pa?”
MGA PRINSIPYO NA KAIPUHAN NIYATO NGUNYAN
Tibaad maisip mo, ‘Talaga daw na praktikal pa ngunyan an mga katukduan sa Bibliya?’ Tanganing masimbag iyan, haputon an sadiri: ‘Ano an pinakamasakit na mga problemang inaatubang kan mga tawo ngunyan? Arin sa mga iyan an talagang nakakahandal?’ Tibaad maisip mo an dapit sa giyera, polusyon, krimen, o korapsiyon. Ngunyan, pag-isipan an nagkapirang prinsipyo na itinutukdo kan Bibliya. Mantang ginigibo mo iyan, haputon an sadiri, ‘Kun isinasabuhay kan mga tawo an mga prinsipyong ini, bako daw na magigin mas magayon an kamugtakan kan kinaban?’
PAGIGIN MAPAGPATUNINONG
“Maugma an mga parapatuninong, huli ta aapudon sindang mga aki nin Diyos.” (Mateo 5:9) “Kun posible, sagkod na magigibo nindo, makipagkatuninungan sa gabos na tawo.”—Roma 12:18.
PAGIGIN MAHIHIRAKON ASIN MAPAGPATAWAD
“Maugma an mga mahihirakon, huli ta papahilingan sinda nin pagkahirak.” (Mateo 5:7) “Padagos na pagpasensiyahan an lambang saro asin lubos na patawadon an lambang saro dawa pa kun an siisay man igwa nin dahilan na ireklamo an saro. Kun paanong lubos kamong pinatawad ni Jehova,a iyo man an dapat nindong gibuhon.”—Colosas 3:13.
PAGKASARARO NIN LAHI
“Ginibo [nin Diyos] hali sa sarong tawo an gabos na nasyon kan katawuhan tanganing mag-istar sa ibabaw kan bilog na daga.” (Gibo 17:26) “An Diyos mayong pinapalain, kundi sa lambang nasyon an tawong natatakot sa saiya asin naggigibo nin matanos saiyang inaako.”—Gibo 10:34, 35.
PANGANGATAMAN SA DAGA
‘Kinua ni Jehova Diyos an tawo, asin ibinugtak duman sa tatamnan nin Eden, tanganing [kultibaron] asin pangatamanan iyan.’ (Genesis 2:15) Lalaglagon nin Diyos “idtong mga nagpapahamak kan daga.”—Kapahayagan 11:18.
PAGKAUNGIS SA KAHANABAN ASIN IMORALIDAD
“Mag-ingat sa gabos na klase nin kahanaban, huli ta maski dakul an pagsadiri nin sarong tawo, dai siya kaiyan matatawan nin buhay.” (Lucas 12:15) “An seksuwal na imoralidad asin an ano man na klase nin karigsukan o kapasluan dai man lamang dapat masambitan diyan sa saindo, na iyo an angay para sa mga tawong banal.”—Efeso 5:3.
PAGIGIN SADIYOSAN ASIN MAHIGOS
“Mawot niyamo na sa gabos na bagay gumawi kami nin sadiyosan.” (Hebreo 13:18) “An saro na naghahabon, dai na maghabon; imbes, magpagal siya.”—Efeso 4:28.
AN KAHALAGAHAN KAN PAGTABANG SA MGA NANGANGAIPO
“Magtaram na may pagranga sa mga nagmumundo nin grabe, tabangan an mga maluya, magin mapasensiya sa gabos.” (1 Tesalonica 5:14) ‘Atamanon an mga ilo asin babaying balo na nasa kasakitan.’—Santiago 1:27.
Dai lang basta itinao kan Bibliya an mga prinsipyong iyan. Sa praktikal na mga paagi, itinutukdo kaiyan sa sato kun paano papahalagahan asin susunudon an mga prinsipyong iyan sa satong buhay sa aroaldaw. Kun susunudon talaga kan dakul na tawo an mga prinsipyong ini, bako daw na makakatabang iyan para mabawasan an problema kan kinaban ngunyan? Kun siring, mas praktikal nanggad asin napapanahon an mga prinsipyo sa Bibliya! Pero paano ka makikinabang ngunyan sa mga katukduan sa Bibliya?
KUN PAANO KA MAKIKINABANG NGUNYAN SA MGA KATUKDUAN SA BIBLIYA
An pinakamadunong na tawo kaidto nagsabi: “An kadunungan napapatunayan na tama paagi sa mga resulta kaiyan.” (Mateo 11:19, nota) Bako daw na mauyon ka diyan? An tunay na basehan kan kadunungan mahihiling sa mga resulta pag sinunod na iyan. Kaya tibaad maisip mo: ‘Kun talagang praktikal an Bibliya, siguradong dapat na marahay an epekto kaiyan sa sakuyang buhay. Paano iyan makakatabang sa mga problemang inaagihan ko ngunyan?’ Pag-isipan an sarong halimbawa.
Para ki Delphine,b maugma, sibot, asin nakakakontento an saiyang buhay. Pero biglang may sunod-sunod na trahedya na nangyari sa saiya. Nagadan an tin-edyer niyang aking babayi. Nagkasuwayan sindang mag-agom. Nagkaproblema siya sa pinansiyal. Nagirumduman niya: “Dai ko na aram kun siisay ako—mayong aki, mayong agom, mayong harong. Pagmati ko nawara na sako an gabos—mayo na akong halaga, mayong kusog, mayong kahulugan an buhay.”
Dai lamang hunaon ni Delphine na magigin totoo sa saiya an mga tataramon na ini: ‘Setentang taon an lawig kan samuyang buhay, o gayod otsenta kun kami makusog. Alagad mga taon na nagdadara nin kasakitan asin kamunduan; gabos minaagi sana, dangan napapara an samuyang buhay.’—Salmo 90:10, An Marahay na Bareta Biblia.
Sa masakit na mga panahon na iyan kan saiyang buhay, kinonsulta ni Delphine an Bibliya. Pambihira an nagin epekto kaiyan sa saiya. Arog kan mababasa sa masunod na tulong artikulo, nahiling man kan dakul na iba pa na dakulaon an naitabang sa sainda kan Bibliya puon kan sunudon ninda an mga sadol kaiyan sa pagresolber sa mga problema ninda sa buhay. Nahiling ninda na an Bibliya kaagid kan monumento na sinambit sa kapinunan. Bako iyan arog kan dai mabilang na mga libro na naluluma asin nagigin lihis na sa panahon. Iyan daw huling an Bibliya garo baga gibo sa sarong espesyal na bagay? Kaisipan daw talaga nin Diyos an laog kaiyan asin bakong kaisipan sana nin tawo?—1 Tesalonica 2:13.
Posibleng mauyon ka man na an buhay halipot sana asin kadakul nin problema. Pag nagagabatan ka na sa mga problema, sain ka nakakakua nin karangahan, tabang, asin masasarigan na sadol?
Pag-ulayan ta an tulong panginot na paagi na nagpapatunay na an Bibliya praktikal sa satong buhay. Matatabangan ka kaiyan kun paano
malikayan an mga problema sagkod na posible.
maresolberan an mga kadipisilan pag maglataw iyan.
makayanan an mga sitwasyon na dai mo na mababago.
Pag-uulayan sa masunod na mga artikulo an tulong bagay na ini.
a Jehova an pangaran nin Diyos arog kan mahihiling sa Bibliya.—Salmo 83:18.
b Sinalidahan an ibang pangaran sa artikulong ini asin sa sunod na tulong artikulo.