Pagsasaro o Pagpakasal?
“Burokrasya sana iyan! Mayo man nin halaga an papel. An mahalaga an pagkamoot. An pagsasaro mas romantikong relasyon. Kaipuhan kamong magin mas maingat asin makonsiderasyon sa lambang saro kun kamo mayo nin legal na bogkos.” Iyan an pangangatanosan ni Jan asin Anna kan sinda magpoon na magsaro.
KAYA maliwanag na an paghona nin iba kun sinda magsasaro na mayo nin legal na mga bogkos sinda matatakot na mawara an lambang saro. Kaya sinda magigin mas maingat sa lambang saro asin sa saindang relasyon. Sa ibabaw, tibaad garo iyan marahay na pangangatanosan. Alagad an siring daw na mga relasyon parateng mas marigon ki sa legal na pagpakasal?
Pagsasaro—Igwa daw nin mga Disbentaha?
Sa librong Unmarried Cohabitation, an parasiyasat na si J. Trost, pakapag-atubang nin impormasyon na tinipon hale sa pag-adal sa tema, nagpahayag na “an pagkaparate kan pagsusuhay sa mga dai kasal mga doble kisa mga kinasal.”
Si Jan asin Anna nagsaro sa laog nin tolong taon bago sinda nagpakasal. Gurano karigon kan enot na relasyon na idto? “Nadiskobre mi na an kaswal na relasyon nagbubukas sana kan tata sa likod para sa ibang kaswal na relasyon. Kun ika kasaroan sana, mas madali kang umiba sa iba.”
Si Lars asin Anette nagsaro man sa laog nin tolong taon bago nagpakasal. Sabi ni Lars: “Kun minalataw an mga problema, mas may tendensia kaming dumulag sa lambang saro ki sa tumukaw asin resolberan an mga bagay, arog kan hinihingoa ming gibohon ngonyan bilang mag-agom.” Idinudugang ni Anette: “Dai ko aram kun pirang beses akong naanggot ki Lars asin sinabihan siang kukuanon ko na an mga gamit ko asin mahale ako. Dai ko na iyan ginigibo ngonyan.”
“Mga gamit ko,” sabi ni Anette. Nagpaparisa iyan kan punto-de-vista nin mga nagsasaro sa saindang mga kasangkapan—na nababanga sa mga gamit “ko” asin mga gamit “mo.” An iba nagsasaray nin mga resibo asin iinuukit o isinusurat an saindang ngaran sa mga binabakal ninda—kun enkaso. Iyan daw garo basihan nin makosog, magdadanay na relasyon?
Asin ano an nangyayari kun minaabot an panahon na an duwa magdesisyon na magsuhay? An pagbangabanga sa mga kasangkapan puwedeng magin dakulang problema, na nagbubunga nin mga diriskutiran asin grabeng mga inhustisya. Halimbawa, kun an babae nag-ataman sa mga aki asin sa harong, tibaad sia mawalat na nagtitios ta an kasaroan nia an nakakua kan kuwarta asin nagbakal sa kadaklan na bagay. Tibaad kakadikit kan magigibo nia sa legal ta bako sindang kasal. Kaya ano an nangyayari saiya kun sinda nagsusuhay?
An iba nagsasabi na sinda nagsasaro nin kadikit na panahon tanganing maheling kun baga sinda bagay na magpakasal. Naghohona sinda na an saindang pagpakasal sa ngapit magigin mas makosog bilang resulta. Iyan daw an nangyayari? Halimbawa, buminaba daw an bilang nin mga nagdidiborsio sa mga nasyon na nauso an kaugalean na ini?
Helingon bilang halimbawa an Sweden. Kinakarkulo nin mga eksperto duman na 99 porsiento sa presenteng grupo nin mga bagong kasalon an nagsaro nguna bago nagpakasal. Kun an pagsasaro nagbubunga nin mas tiwasay na pag-agoman, lalaoman niato na bumaba an bilang nin mga nagdidiborsio sa nasyon na iyan. Pero, ipinaheheling nin mga estadistika na sa laog nin 25 taon sa pag-oltanan nin 1958 asin 1983, mantang an taonan na kabilangan nin mga kasal buminaba poon 50,785 asin nagin 36,210, an kabilangan nin mga diborsio luminangkaw poon 8,657 pasiring sa 20,618. Kaya ipinaheheling daw kan mga katunayan na an pagsasaro nagbubunga nin mas makosog na pag-aragoman?
Kun Paano Naaapektaran an Iba
Yaon man an puwedeng magin epekto sa iba kan pagsasaro nin duwa na dai nagpapakasal. Dakol pa an ibinibilang na sala asin inmoral ngani an magsaro nin siring. Kun siring, an mga magurang o apoon tibaad mamondo, mapasopog, asin mahadit kun an saindang mga aki o makoapo nakikisaro sana. Tibaad maraot an relasyon sa pag-oltanan kan mga kapag-arakian.
An nagigirumdoman ni Anna: “Sa paghona ko ikinasopog ako kan sakong mga magurang kan ako makisaro ki Jan. Sagkod kan panahon na idto, perming maogma an relasyon ko sainda. Alagad ta nasosopog sinda kun kinukumusta ako kan samong mga paryentes. Asin dai sinda mapamugtak kun yaon si Jan. Dai nahaloy, dai na sinda nagbibisita samo. Sa paghona ko dakula an tinios ninda.”
Asin kumusta man an mga aki na namumundag gikan sa siring na relasyon? Kun an mga magurang nakikisaro dangan nakikisuhay, tibaad iyan magbunga nin mga kaso na an nagkapirang aki na bakong parareho an magurang nagkakasararo sa sarong harong. Tibaad huli kaini an mga aki maribong asin mawaran nin katiwasayan. An surbey na ginibo nin sarong reporter sa TV sa mga eskuwelang 15 anyos nagpaheling na mga saro sa kada tolo kan mga aking ini an dai kaiba sa harong an duwa nindang tunay na magurang. Sa Stockholm, an kabesera nin Sweden, an kabilangan sagkod sa 43 porsiento. An reporter nagkomento: “Biyong napapalaen an satong sosyedad ngonyan. An dakol na aki sa mga taon nin 1980 duwa an harong . . . Sa sarong katapusan nin semana sinda kaiba ni nanay asin sa sumunod naman duman ki tatay.”
Sa sarong surbey sa 5,500 na mga aking dies anyos sa Sweden, an katabang na propesor na si Claes Sundelin nakadiskobre na an sarong aking lalaki sa kada sampulo may seryosong mga problema sikolohiko. An konklusyon nia an mga aki “apektado kan pagdakol nin mga separasyon” asin na “ibinubuyang ninda an saindang boot sa mga nasa edad nang pinakaharani sa sainda, asin an separasyon ginigikanan nin grabeng pagkabigo.” An sarong babae na 12 anyos, na nagsuhay an mga magurang, ipinahayag an namamatean nin dakol na aki sa situwasyon na iyan kan sia magsabi: “Pagdakula ko, gusto kong magin maogma an buhay ko. Mapakasal ako asin noarin man dai makikipagdiborsio.”
Sa Sweden an terminong “separasyon” ginagamit para sa mga dai kasal saka sa mga kasal. Mantang an pagsasaro mas maluyang relasyon ki sa kasal, ini mangangahulogan na an mga aki na ipinangaki nin mga magurang na dai kasal mas dakula an peligro na sumagkod sa harong na saro sana an magurang. Arin man digdi, an mga aki nasasakitan sa siring na mga separasyon, asin parate na, arog kan 12 anyos na aking babae, sinasabi ninda na pagdakula ninda gusto ninda nin makosog, nagdadanay na relasyon—sa pagpakasal.
Igwa pa nin ibang mas darakulang epekto kun an duwa nagsasaro na dai kasal. Mantang dai rehistrado an siring na mga relasyon, an mga autoridad dai sinda nasusubaybayan asin dai ikinakaaplikar sainda an mga ley. An iba nagdedesisyon na dai magpakasal tanganing makalikay sa halangkaw na buhis asin sa pagkawara nin pension asin iba pang sosyal na benepisyo. Ini may epekto sa kun paano nababanga an pasan na buhis sa mga tawo sa pankagabsan. An mga ley dapit sa mana, testamento, pagbaranga sa rogaring, asin pag-ataman sa aki dai lubos na ikakaaplikar. Arog kan sabi nin sarong abogadong Danes: “Apuwera sa moral na isyu, sa legal na punto-de-vista sana, an daing papeles na kasal bakong marahay. Kaipuhan an mas dakol na papeles, an boot sabihon, mas dakol na legal na dokumento asin prosedemiento, sa paghusay sa mga kaso sa rogaring asin pag-ataman ki sa mga kasal na narerehistro.”
Apuwera sa moral o sosyal na epekto, igwa nin saro pang mas mahalagang dapat konsideraron.
An Punto-de-Vista kan Kasuratan
An punto-de-vista kan Kasuratan sa bagay na ini tibaad kakadikit o mayo nin halaga sa dakol na nagsasarong dai kasal. Alagad sa mga boot na mag-aplikar kan mga pagboot nin Dios, iyan mahalaga.
Sono sa Biblia, an legal na kasal iyo an solamenteng klase nin pag-iiba nin lalaki asin babae na autorisado kan Kaglalang nin tawo. Ipinaheheling kan Biblia na kinasal ni Jehova Dios an enot na magpadis na tawo. Taano? An sarong katuyohan pagkaigwa nin kaibaiba. Arog kan sinasabi kan kasaysayan sa Genesis: “Bakong marahay na an lalaki magsolosolo. Magibo ako nin katabang para sa saiya, bilang komplemento nia.” (2:18) An saro pang katuyohan pagpadakol. “Pangagbunga asin pangagdakol kamo asin panoa nindo an daga,” sinabihan an mag-agom. (1:27, 28) Na ini bakong pagprobar sana maririsa sa Genesis 2:24, na nagsasabi: “Babayaan nin lalaki an saiyang ama asin ina asin sia magdadanay kaiba kan saiyang agom asin sinda magigin sarong laman.”
Minsan ngani ngonyan an lambang lalaki asin babae bakong sangkap asin dakol na mag-agom an nagdidiborsio, an legal na pagpakasal iyo pa man giraray an pinakasegurado asin pinakamarigon na porma nin pag-iiba nin lalaki asin babae sa sosyedad ngonyan. Mayo nin ibang klase nin pag-iiba na nagtatao kan kaparehong proteksion asin katiwasayan sa gabos na napapalabot, pati an mga aki, na arog kan itinatao kan legal na kasal.
Iyan an nagin konklusyon ni Jan asin Anna. Pakalihis nin pirang taon na pakikisaro ki Jan, si Anna nagpoon na mag-adal kan Biblia asin umatender sa mga pagtiripon kan mga Saksi ni Jehova. Dai nahaloy gusto na niang kuyogon an mga kahagadan kan Biblia manongod sa pag-agom. Kaya sarong aldaw hinagad nia ki Jan na pakasalan sia. Narisa ni Jan kun gurano sia kaogma asin kakontento sa kada pagpuli nia hale sa pagtiripon. Narealisar ni Jan kun gurano iyan kahalaga sa saiya, kaya pinakasalan sia ni Jan.
‘Tibaad magkaigwa man nin kapakipakinabang na epekto sa sako an relihiyon na iyan,’ an inisip ni Jan. Nagdesisyon sia na magsiyasat. Dai nahaloy nasabotan man nia na an punto-de-vista kan Kasuratan sa pag-agoman iyo an pinakamarahay. Si Jan asin Anna ngonyan nagdusay na mga saksi ni Jehova, na pareho naglilingkod bilang bilog na panahon na mga ministro. Paano nakakakomparar an pagpakasal sa pagsasaro? An simbag ninda: “Bago kami nagpakasal, kami nagsasaro sana. Pero pagkakasal mi, pinonan ming itogdok an mas harani, mas mamomoton, asin mas responsableng relasyon, saro na may kaibang ikatolo—an satong Kaglalang, si Jehova Dios. Sa laog nin labi nang sarong dekada ngonyan, kami nagkaigwa nin maogmang pag-agoman, asin iyan maogma sagkod ngonyan!”
Minsan siring, an iba tibaad iba man an iniisip. Para sa sainda an pagpakasal marahay na areglo, pero na an kaimbodan sa agom dai kaipuhan. Sinasabi ninda na an pagsambay tibaad magkaigwa pa ngani nin positibo asin nakakapakosog na epekto sa pag-agoman. Totoo daw iyan?
[Blurb sa pahina 5]
“Kun minalataw an mga problema, mas may tendensia kaming dumulag sa lambang saro ki sa tumukaw asin resolberan an mga bagay, arog kan hinihingoa ming gibohon ngonyan bilang mag-agom”
[Blurb sa pahina 6]
An legal na pagpakasal iyo pa man giraray an pinakasegurado asin pinakamarigon na porma nin pag-iiba nin lalaki asin babae sa sosyedad ngonyan
[Ritrato sa pahina 5]
An mga aki apektado sa emosyonal kun nagsusuhay an mga magurang