Pagsisigarilyo—An Kristianong Punto-de-Vista
SIYEMPRE, dai nasasambitan kan Biblia an tabako o pagsisigarilyo, ta an mga iyan dai pa midbid sa suanoy na Tahaw na Sirangan. An simpleng dahelan iyo na an tabako hale sa South America, Mejico, asin West Indies asin dai iinintrodusir sa ibang kabtang kan kinaban sagkod kan kabangaan kan ika-16 na siglo.
Iyan daw nangangahulogan na an Biblia mayo nin sinasabi may koneksion sa pagsisigarilyo? Dai nanggad. Iyan malinaw na nagsasabi nin mga prinsipyo na may unibersal na aplikasyon asin giya sa satong paggawe. Ano an nagkapira sa pundamental na mga prinsipyong ini?
Pagkamoot sa Dios Asin sa Kataed
An pundamental na motibasyon para sa Kristiano dapat na an isinabi ni Jesus: “‘Mamotan mo si Jehova na saimong Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag asin sa bilog mong kosog patin sa bilog mong isip,’ asin, ‘an saimong kataed siring sa saimo man sana.’”—Lucas 10:27.
Paano mamomotan nin saro an Dios sa bilog niang puso, kalag, isip, asin kosog kun tuyo niang rinaraot an saiyang mga kakayahan paagi sa pagkaigwa nin ugale, nin bisyo, na nagbubunga nin mayo pa sa panahon na helang asin kagadanan? Paano ipinaheheling nin saro an pag-apresyar sa balaog nin Dios na buhay kun nagsasangab nin nakaaadiktong droga na arog kan nikotina? An Dios nagtao “sa gabos nin buhay asin hinangos.” (Gibo 17:24, 25) Maninigo daw niatong atian an hinangos na iyan na itinao nin Dios? Sa punto-de-vista nin Dios iyan tunay na sarong bisyo, “maraot, makasosopog, o inmoral na gibo o ugale.”—The American Heritage Dictionary of the English Language.
Paano an pagsisigarilyo nagpapaheling nin pagkamoot sa kataed, kun an mabatang hangaw asin aso kan parasigarilyo nakaaati sa gubing asin sa aire sa palibot? Kumusta man an pinakadayupot na kataraed kan parasigarilyo, an saiyang agom asin mga aki? Pagkamoot daw an paglakaw sa dalan na tibaad magdara sa amay pa, luway-luway, asin makolog na kagadanan na kaipuhan nindang pagmasdan? Pagpaheling daw nin Kristianong konsiderasyon sa iba an pag-obligar sa sainda na madamay sa pagsigarilyo, na sinasangab an nakaiilong mga buga kan parasigarilyo? Bakong makangangalas na an hardin botaniko sa Blanes, España, ibinugtak an tabako sa lugar nin nakaiilong mga tinanom!
Kumusta man an pagkamoot sa sadiri? Tama na kamotan an sadiri sagkod sa punto na atamanon an panlawas, mental, asin espirituwal na salud nin saro. Si apostol Pablo nagsabi na “noarin man mayong tawo na naongis sa saiyang sadiring laman; kundi pinapakakan nia asin inaataman iyan.” Pagpaheling daw nin pagkamoot sa sadiri na magpadagos sa sarong bisyo na luway-luway na nakararaot sa salud?—Efeso 5:28, 29.
Si Jehova Dios nanuga na magkakaigwa nin ‘bagong kalangitan asin sarong bagong daga na dian an katanosan an magdadanay.’ (2 Pedro 3:13) Iyan magigin malinig na bagong kinaban, na mayo nin ano man na klaseng polusyon. An pagsisigarilyo dai totogotan ni mamawoton man duman, kaya taano ta magsisigarilyo pa ngonyan? Makatanosan sana, aplikado digdi an hatol ni Pablo: “Kaya, mantang igwa kita kan mga panugang ini, mga namomotan, magpakalinig kita sa lambang ramog nin laman asin espiritu, na sinasangkap an kabanalan sa pagkatakot sa Dios.” (2 Corinto 7:1) An nikotina literal na nakararamog sa laman. An pagsisigarilyo ginigibong imposible para sa Kristiano na iatubang sa Dios an saiyang hawak na “buhay na atang, banal, maaako nin Dios, sarong banal na paglilingkod na may kakayahan na mangatanosan.” (Roma 12:1) An kakayahan na mangatanosan nagdidikta na an pagsisigarilyo nakararaot asin tumang sa Kristianong mga prinsipyo. Kun siring, yaon an pangenot na motibasyon na pumondo sa pagsisigarilyo kun boot nin saro na mapaogma an Dios.
Taano ta Nagpondo Sinda?
An minilyon na tawo sa bilog na kinaban nagpondo na sa pagsigarilyo. Magigibo iyan. Alagad paano? Ano an kaipuhan? Sarong makosog na motibasyon. Para sa dakol iyan marahay na salud, paggalang sa sadiri, asin pagkamoot sa pamilya. Alagad an iba man may relihiyosong motibo—an kamawotan na mapaogma an Dios.
Kaya, kumusta si Ray, Bill, Amy, asin Harley, na nasambitan sa ikaduwang artikulo? Taano daw ta nagpondo sinda sa pagsisigarilyo?
Si Bill, na dati may barabas, halaba an buhok na pintor, nag-adal kan Biblia kaiba kan mga Saksi ni Jehova. Ano an suminunod? “Nagdesisyon ako na boot kong mapaogma an Dios asin paglingkodan sia na may malinig na hawak asin isip. Nagpondo ako nin bigla asin biyo. Mayo nin luway-luway na pagpondo. Kan Enero 1, 1975, nagsupsup ako nin ultimo sa sigarilyo dangan iinapon ko an pakete kan sigarilyo. Poon kaidto nagrahay na an salud ko. Igwa pa ako nin kadikit na emphysema. Pero pati an pagheling ko sa kolor nagrahay pagpondo kong magsigarilyo.”
Si Amy, an nars sa operasyon, nagpapaliwanag kun paano sia nagpondo. “Nag-aasistir ako sa mga operasyon sa puso, asin nakaheling na ako nin gabos na klaseng pulmon—rosa asin nasa marahay na kamugtakan, maitom asin nailo. Minsan naheling ko an mga pulmon na grabe an helang, na garo tinanoman nin paminta, dai pa man giraray ako nagpondo sa pagsigarilyo. Dinadaya ko an sadiri ko, na sinasabi, ‘Hoben ka pa. Dai iyan mangyayari saimo.’
“Dangan kan 1982 namatean ko an pangangaipo na itanos an buhay ko, asin nagpoon akong mag-adal sa Biblia kaiba kan mga Saksi. Minsan ngani nakikiistar ako sa sarong Saksi, kaidto patago akong minasakat sa atop tanganing makasigarilyo! Kaya kinaipuhan na horophoropon ko nin odok an sakong kamugtakan. Namibi ako nin odok asin halawig. Pero kan makapagdesisyon na ako, pasil na idto. An enot na duwang aldaw grabeng pagbalo, pero an daing ontok na pamibi an nakaresolber para sa sako.”
Si Harley, an dating piloto sa Navy, nadepisilan na haleon an bisyo sa nikotina. “Prinobaran kong inaan an pagsisigarilyo ko, pero daing nangyari. Dangan kan magdesisyon ako na gusto kong mabautismohan bilang saro sa mga Saksi ni Jehova, nagpondo ako nin bigla asin biyo. Nag-agi ako nin duwa o tolong aldaw nin makuring kasakitan. Nininerbiyos ako, dai mapamugtak, asin mainit an payo. Grabe an pagmawot kong magsigarilyo! Dangan tinabangan ako nin sarong Saksi paagi sa marahay na hatol. ‘Sa oras na gusto mong magsigarilyo, dian ka dapat na mamibi ki Jehova para sa tabang.’ Nagkaepekto iyan sa sako. An saro pang bagay na nakaimpluwensia sa sako iyo ini, ‘Maiimahinar ko daw si Jesus na may sigarilyo sa saiyang ngoso?’ Imposible iyan. Pero aram ko na an parasigarilyo nagkakaipo nin makosog na motibasyon na magpondo. Kaidto sinasabihan ko si nanay, ‘Ako man sana an piniperwisyo ko, Nanay.’ An totoo pati sia piniperwisyo ko, sa dakol na paagi.”
Si Ray, an dating quartermaster sa Navy, dai man napasilan na pumondo sa pagsisigarilyo. “Nagprobar ako nin pirang beses bago ko namidbid an mga Saksi ni Jehova, pero nungka iyan na nagkaepekto. Permi akong nakikiiba sa mga parasigarilyo, asin depisil na sayumahan an iinoopresir na sigarilyo. Pero kan maaraman ko na an katotoohan sa Biblia, boot kong maglingkod ki Jehova, arog ni Cristo. Kaya sa sarong aldaw nagpondo ako. Miserable an pagmate ko sa laog nin duwang semana. An hawak ko nagkukurahaw para sa nikotina. Pero kanigoan na pagkaliwat an ibinunga kaiyan! Bigla na sana akong buminagsik liwat. Marahay an pagmate ko. Ako na naman an nasusunod.”
May Pakinabang daw Dian?
An sentido komon nagpaparisa na an ano man na nakararaot na gibo maninigong ipondo. Alagad sa pagsisigarilyo bako sanang nakararaot an pinag-oolayan niato. Iyan nagtatao nin mortal na peligro, nakagagadan. Iyan nakaiilo. Arog kan sabi ni Patrick Reynolds, an eridero sa kayamanan hale sa tabako, sa saiyang patotoo sa sarong subkomite kan Kongreso nin E.U.: “Ako nagtutubod na an pag-anunsio nin sigarilyo pagpalakop nin sarong produktong nakaiilo asin na moral, tama asin marahay na haleon an gabos na pag-anunsio sa sigarilyo.”
Para sa mga Kristiano na boot na makapaogma sa Dios, tunay na moral, tama, asin marahay na haleon, bako sanang an pag-anunsio nin tabako, kundi an gabos na produkto nin tabako sa saindang buhay. An sigarilyo (“bakong delikado” asin delikado), tabako, tabako sa pipa, asin sinisinghot na polbos na tabako—gabos iyan hale sa iyo man sanang nakaiilo, may nikotinang poon nin tabako. Asin dai nindo iyan kaipuhan tanganing patunayan na ‘asensada ka nang marhay, ne’ o tanganing magin maogma asin masiram an saindong buhay. An pagkamoderno dai ikinapaheheling paagi sa pag-ilo sa sadiri, ano man an sinasabi saindo kan mga ahente nin helang asin kagadanan!
[Ritrato sa pahina 14]
“Nag-aasistir ako sa mga operasyon sa puso, asin nakaheling na ako nin gabos na klaseng pulmon”