Armagedon​—An Dai Magigin Kahulogan Kaiyan

An saindong padudumanan harani sana sa Haifa. Sa irarom kan init kan aldaw sa Tahaw na Sirangan, nagdadalagan an saindong kotse sa timog kan naglilikawlikaw na Salog nin Cison sagkod na sumadit an kababan. Inagihan nindo an hayakpit na pag-oltanan kan halangkaw na kabukidan nin Carmelo asin kan mga bolod nin Galilea, sagkod na sa panale humiwas sa atubangan nindo an kababan na garo halakbang, patag na korteng platito​—an Kaplanodohan nin Esdraelon. Nagbibiyahe kamo sa parteng timog kan kaplanodohan kan masalimbadan nindo an sarong bolod na an alitoktok patag na patag. Ini an hinahanap nindo! An buklod nin Megido, an ginikanan kan terminong Armagedon.

AN ARMAGEDON natatahoban nin misteryo asin salang mga paghona. Kadakol kan ideya sa kahulogan kaiyan. Pero an terminong Armagedon hale sa Har–​Magedon, o Bukid nin Megido.a Iyan termino sa Biblia na yaon sa Kapahayagan 16:​16, na nagsasabi: “Asin sinda tiniripon ninda sa lugar na sa Hebreo inaapod Har–​Magedon [o, Armagedon].”

Siisay an tiniripon sa Armagedon asin taano? An Kapahayagan 16:​14 minasimbag: An “mga hade kan bilog na ineerokan na daga” nagtiripon “sa ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos.”

An mga simbag na iyan nagpapalataw sa dakol pang ibang hapot. Siisay an kakalabanon kan “mga hade,” asin huli sa anong isyu? Saen sinda magraralaban? Magamit daw sinda nin mga armas nuklear? Maoolang daw an ralaban? An totoo, ano man nanggad an Armagedon?

Bakong Sarong Lugar sa Daga

An Armagedon dai puwedeng magin sarong lugar. Mayo nin bukid na iyan an ngaran na aktuwal na nag-eeksiter​—minsan ngani an sarong buklod na inaapod Megido yaon sagkod ngonyan. An tunay na kahulogan kan Armagedon minabuwelta sa kasaysayan sa ralaban na nasentro sa lugar na iyan nin Megido.

An Megido iyo an pinangyarihan kan pira sa pinakamainit asin nagdedesisyon na ralaban sa kasaysayan kan Tahaw na Sirangan. Iyan gabos nagpoon kan ikaduwang milenyo B.C.E. sa mapanronot na kapangganahan kan hade sa Egipto na si Thutmose III sa mga hade nin Palestina asin Siria, asin nagpadagos sa nag-aging mga siglo sagkod sa taon 1918 kan an field marshal na Ingles na si Biskonde Allenby tumao nin makolog na pakadaog sa mga Turko.

Alagad mas mahalaga sa mga nag-aadal sa Biblia, an Megido nakaheling sa makangangalas na kapangganahan kan mga hukbong Israelita sa pangengenot ni Hokom Barac sa makosog na hukbong Cananeo ni Hadeng Jabin na pinangengenotan kan hepe sa guerra na si Sisara. Si Jehova Dios nanggunlabot asin tinawan an mga Israelitas nin nabantog na kapangganahan.​—Hokom 4:​7, 12-16, 23; 5:​19-21.

Kun siring, an Armagedon nagigin sarong nagdedesisyon na ralaban na saro sana an malinaw na ganador.

Bakong Ralaban sa Pag-oltanan kan mga Nasyon sa Daga

An isyu sa ralaban sa Armagedon​—an paghade sa kinaban​—iyo an dakulang isyu ngonyan. Pero, minsan ngani may duwang magkakontrang makokosog na kapangyarihan na naggugumol ngonyan para sa pakadominar sa kinaban, an Armagedon dai magigin guerra mundial, na ilinalaban an saro kontra sa saro. Totoo, an kinaban nasa pinakamagastos asin natatarantang paorumbasan sa armas sa bilog na kasaysayan, na causa kan komentong ini hale sa India Today: “Ini gabos nagtutulod sa planeta pasiring sa gati nin Armagedon​—an ultimong ralaban sa pag-oltanan nin mga nasyon.” Alagad ipinaririsa kan Kapahayagan 16:14 na an “mga hade kan bilog na ineerokan na daga” magsasararo sa “ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos.”

Kun siring, an Armagedon bakong ralaban nin tawo. Iyan ralaban nin Dios. Sa Armagedon an gabos na nasyon sa daga magsasararo sa pakikilaban sa ‘mga hukbo sa langit’ na pinangengenotan kan “Hade nin mga hade asin Kagurangan nin mga kagurangan,” si Cristo Jesus. Sia an may diretsong maghade sa kinaban ta an Dios “nagpasakop man kan gabos na bagay sa irarom kan saiyang [ki Cristo] mga bitis.”​—Kapahayagan 19:​14, 16; Efeso 1:22.

Bakong Nuklear na Pagkatunaw

Para sa dakol, an guerra nuklear nakapangigirabong isipon. An iribang pagsiyasat nin 40 sientista kan 1983 nagkakarkulo na sa todo-todong guerra nuklear un-tersio sagkod kabanga sa total na populasyon kan kinaban an magagadan tolos. An saindang report, na ipinublikar sa magasin na Science, naghuhula nin makatatakot na ngapit para sa mga matatadang buhay. Iyan nagpapatanid: “Sa ano man na lagduan na nuklear na pagsinalakayan kan makokosog na nasyon, posible an pagkaliwat sa kamugtakan kan globo na igo na magin causa kan pagkapara kan dakol sa mga pananom asin hayop sa Daga. Sa panahon na iyan, dai puwedeng ipuwera an posibilidad na mapara an Homo sapiens.”

Totogotan daw kan Makakamhan sa gabos na Dios na si Jehova an siring kamakatatakot na pangyayari? Dai! Dai nila linalang an daga “an dai nin kapakanan,” kundi siring sa iginagarantiya nia sa sato, sia “naghaman kaiyan tanganing pag-istaran.” (Isaias 45:18) Sa Armagedon lalaglagon nin Dios “idtong mga naglalaglag kan daga,” bakong totongon iyan sa sarong nuklear na pagkatunaw.​—Kapahayagan 11:18.

Bakong Daing Ontok na Paglalaban kan Karahayan Asin Karatan

May mga namomoon sa relihiyon na nagtutubod na an Armagedon nagpapadagos na paglalaban kan mga puwersa nin karahayan asin karatan, baga man sa bilog na kinaban o sa isip. “An Armagedon nangyayari sa sarong parte kan kinaban aroaldaw,” sabi kan sarong komentaryo sa Biblia. Paano ini magigin totoo mantang ipinanunuga kan Biblia na marikas na lalaglagon kan Armagedon an gabos na maraot na nasyon asin tawo? Si Cristo, bilang an ninombrahan na Hade nin Dios sa Armagedon, “papasaon [sinda] nin setrong batbat, siring sa lalagan kan paragibo nin koron roronoton [nia] sinda.”​—Salmo 2:9; helingon man an Talinhaga 2:​21, 22; Kapahayagan 19:​11-21.

Bakong Pagbagsak kan Ekonomiya sa Kinaban

An pinakamakapangyarihan na mga gobyerno sa kinaban natatakot na an dai pakabayad sa utang kan Ikatlong Kinaban matulod kan panglobong kamugtakan ekonomiko pasiring sa inaapod kan magasin na Business Life na “Ekonomikong Armagedon.” Tunay na magigin makamomondo an pagbagsak kan mga institusyon nin bangko kan kinaban, pero iyan dai magigin Armagedon. An Armagedon sa Biblia sarong kamugtakan sa bilog na kinaban na may labot sa guerra, bakong ekonomiya. Ilinaladawan iyan ni propeta Jeremias sa malinaw na mga terminong ini: “Igwa nin pakikipag-iwal si Jehova sa mga nasyon. Kaipuhan na ibugtak nia an saiyang sadiri sa paghokom sa gabos na laman. Kun manongod sa mga maraot, kaipuhan na itao nia sinda sa minasbad.”​—Jeremias 25:31.

Bakong Ralaban sa Tahaw na Sirangan

“Maabot an panahon, an ultimong ralaban mangyayari sa Tahaw na Sirangan,” an ihinuhulit kan midbid-sa-kinaban na ebanghelistang si Billy Graham. Sa bagay na ini, nakakapareho sia sa opinyon kan dakol niang relihiosong kairiba. Si Graham natutubod man na an Armagedon puwedeng maatraso. “Sa paghona ko an kinaban pasiring ngonyan sa Armagedon,” sabi nia, “Asin na kun dai magkakaigwa nin espirituwal na pagmata asin kita dumolok sa Dios, an kinaban tibaad mapaatubang sa Armagedon kaiyan sa dekadang ini.”

An lugar nin Megido dai mapagkakaigoan kan gabos na “hade kan daga asin [kan] saindang mga hukbo.” (Kapahayagan 19:19) Kun siring, dai daw kaini ipinupuwera an ano man na katokdoan na pundamentalista na an Armagedon sarong guerra mundial na isinususo sa literal na kaplanodohan nin Megido? Ipinaririsa ni propeta Jeremias na an Armagedon abot sa “kaporoporohi kan daga” asin an mga magagadan “paghale sa sarong poro kan daga sagkod sa ibong na poro kan daga.”​—Jeremias 25:​32, 33.

Asin mantang an Armagedon nangangahulogan kan “ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos,” mayo nin makakaolang dian. Mayo nin magigibo an mga tawo na makakaatraso dian. Si Jehova nagbugtak nin “itinalaan na panahon” para sa pagpopoon kan ralaban. “Dai iyan mahuhuri.”​—Kapahayagan 16:14; 11:18; Habacuc 2:3.

Pasisikadan sa Paglaom

An Armagedon dai maninigong katakotan nin mga tawo na namomoot sa katanosan. Al kontraryo, iyan puwedeng magin pasisikadan sa paglaom. An Biblia nagsasabi: “Asin naheling ko an langit na nabukasan, asin, uya! sarong maputing kabayo. Asin an saro na nangangabayo dian inaapod Maimbod asin Totoo, asin sia naghohokom asin nakikipaglaban sa katanosan.” (Kapahayagan 19:11) An ralaban nin Armagedon mahale kan gabos na karatan sa daga asin mabukas kan dalan para sa pagbabalik nin matanos na mga kamugtakan.​—Isaias 11:​4, 5.

Sa laog nin labi nang sanggatos na taon, an tingog kan mga Saksi ni Jehova nadangog na nagbabalangibog kan maabot na kapangganahan nin Dios sa maraot, habong sumukong mga namomoon sa palakaw na ini. Nangorogna poon kan taon 1925 an mga Saksi ni Jehova may malinaw na pagmansay sa kun ano an Armagedon asin nagsasayuma sindang magin silensio dapit dian. An pagmawot ninda tabangan an mga tawo na magin mga nakaligtas sa Armagedon, bakong nagadan. Kaya sinasadol ninda an gabos na naghihinanyog na kuyugon an hatol kan Joel 2:​31, 32, na nagsasabi manongod sa “pagdatong kan dakula asin makangingirhat na aldaw ni Jehova,” asin idinudugang: “An gabos na nag-aapod sa ngaran ni Jehova makakadulag.”

Pero an iba tibaad iniisip pa: Minsan ngani an Armagedon panglobo, iyan daw mapoon sa Tahaw na Sirangan? Paano ikatotogot nin sarong Dios nin pagkamoot an Armagedon? Masunod daw sa Armagedon an tunay na katoninongan? Basahon an maabot na mga luwas kan An Torrengbantayan, ta iyan magpapaliwanag sa mga hapot na iyan.

[Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 5]

Ano an Armagedon?

An Armagedon BAKONG. . .

◆ sarong lugar sa daga

◆ ralaban sa pag-oltanan nin mga nasyon

◆ nuklear na pagkatunaw

◆ pagbagsak kan ekonomiya sa kinaban

◆ paglalaban kan karahayan asin karatan

◆ ralaban sa Tahaw na Sirangan

An Armagedon IYO AN. . .

◆ kamugtakan sa bilog na kinaban na dian an gabos na nasyon sa daga makikipaglaban tuman sa Aki nin Dios, si Cristo Jesus, asin sa saiyang hukbong mga anghel sa “ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos”

[Ritrato sa pahina 6]

Sa Armagedon an Hade nin Dios, si Jesu-Cristo, ‘papasaon an gabos na maraot na nasyon nin setrong batbat, siring sa lalagan kan paragibo nin koron roronoton nia sinda.’​—Salmo 2:9.