Binubuhay an Satong Sadiri sa Kaotoban kan mga Tataramon ni Jehova

“An tawo dapat na mabuhay, bakong sa tinapay sana, kundi sa lambang tataramon na minaluwas sa ngoso ni Jehova.”—MATEO 4:4.

1. Paanong si Jehova iyo an Dakulang Paratao nin Kakanon, alagad anong pahayag an sinabi ni Jesus dapit sa mga pangangaipo nin tawo?

SI JEHOVA iyo an Dakulang Paratao nin Kakanon. Ipinamidbid nia an saiyang sadiri sa tawo bilang siring sa enot na kapitulo kan Biblia. (Genesis 1:29, 30) Haloy pa, an salmistang si David mapagpasalamat na nagsabi ki Jehova: “Sa saimo an mata nin gabos naghahalat na may paglaom asin itinatao mo sa sainda an saindang kakanon sa kapanahonan kaiyan. Binibiklad mo an saimong kamot asin pinaninigoan an mawot nin lambang bagay na may buhay.” (Salmo 145:15, 16) Iyo, si Jehova nagtao nin abundang pagkakan para sa tawo asin hayop. Minsan siring igwa nin pagkakalaen. Mantang an mga hayop nangangaipo nin pisikal na kakanon sana, ipinaheling ni Jesus na an tawo nangangaipo nin orog pa sa pisikal na tinapay, o kakanon. Sia ‘mabubuhay man sa lambang tataramon na minaluwas sa ngoso ni Jehova.’—Mateo 4:4.

2. Ano an dapat aramon niato dapit sa kahulogan kan mga tataramon ni Jesus sa Mateo 4:4?

² Itinaram ni Jesus an mga tataramon na ini bilang simbag ki Satanas, na naghihingoang sugotan Sia na milagrosong gibohon tinapay an mga gapo. An Diablo dai pinahalagahan an punto kundi sibot na nagpadagos sa sarong pang pagsugot. Dangan sa pag-analisar sa salang paagi inaplikar nia an Salmo 91:11, 12, na tibaad dai ngani nasabotan ni Satanas an boot sabihon ni Jesus kan Saiyang simbag sa enot na pagsugot. (Mateo 4:3-7) Alagad kitang mga oripon ni Jehova interesadong gayo sa boot sabihon ni Jesus. Kita na nag-oogma sa pagsiyasat nin orog sa Biblia tanganing makua an pinakadakulang espirituwal na pakinabang makakapaghapot: Boot daw sabihon ni Jesus na tanganing mabuhay nin marhay na pamumuhay, an tawo dapat mag-adal asin tibaad toomon an “lambang tataramon na minaluwas sa ngoso ni Jehova”? O ano an boot niang sabihon?

Mga Tataramon ni Jehova

3, 4. Anong dobleng kahulogan igwa an Griego asin Hebreong mga tataramon para sa “tataramon”? Iilustrar.

³ Sa pagsimbag ki Satanas, kinutar ni Jesus an Deuteronomeo 8:3 oyon sa Griegong bersion na Septuagint kaining Hebreong kasuratan. An Griegong tataramon na isinalin na “itinaram” (rheʹma) igwa nin dobleng kahulogan. Iyan parateng isinasalin na “tataramon,” “ekspresyon,” o “itinaram.” Alagad, siring sa Hebreong katimbang kaiyan (da·varʹ), nangangahulogan man iyan nin “bagay.”

⁴ Sa Lucas 1:37 mababasa niato: “Huli ta sa Dios mayo nin deklarasyon [rheʹma] na magigin imposible.” An Lucas 2:15 mababasa: “An mga pastor nagpoon na magsarabi sa lambang saro: ‘Magduman kita sa Betlehem asin helingon niato an bagay [rheʹma] na ini na nangyari, na ipinaaram sa sato ni Jehova.’” Kaya, lalo na kun ginamit na konektado ki Jehova, ining Griegong tataramon puwedeng mangahulogan nin “tataramon,” sarong “deklarasyon,” o sarong “itinaram” nin Dios. O puwedeng mangahulogan iyan nin sarong “bagay,” magin man nagpapanongod sa sarong “pangyayari,” o “aksion” na ilinadawan, an resulta kan isinabi, an tataramon na naotob.

5. Ano an kahulogan kan Lucas 1:37?

⁵ Intiendido, an Lucas 1:37 dai nangangahulogan na an Dios makakapagtaram nin basta ano sanang bagay. Totoo man ini sa tawo, maski ngani an saiyang isinabi puwedeng dai mangyari o daing kahulogan. Alagad mapadapit sa mga pahayag nin Dios, an kahulogan kan Lucas 1:37 iyo na mayong tataramon o deklarasyon na dai maootob. An deklarasyon na ipinahayag kan anghel ki Maria talagang depinidong mangyari. An kahulogan kan Hebreo asin an Griegong mga tataramon na ginamit para sa “tataramon,” “itinaram,” “ekspresyon,” o “deklarasyon” ni Jehova may kagayonan na isinurat sa libro ni Isaias. Si Jehova nagsabi: “Huli ta kun paanong an oran minaibaba, asin an niyebe, hale sa kalangitan asin dai na minabalik dian, sagkod na dai kaiyan tookon an daga asin papangyarihon iyan na magbunga asin magtubo, asin tawan nin banhi an parasabwag asin nin tinapay an makakan, siring man an sakong tataramon [Hebreo, davarʹ; Griego, rheʹma] na minaluwas sa sakong ngoso maootob. Dai iyan mabalik sako na daing laog, kundi gigibohon kaiyan an sakong boot asin iyan siertong magigin mapanggana sa sakuyang sinobolan kaiyan.”—Isaias 55:10, 11.

“Bakong sa Tinapay Sana”

6, 7. Ano an makasaysayan asin geograpikong konteksto kan Deuteronomeo 8:2, 3?

⁶ Ngonyan, ibalik niato an punto na, ano an boot sabihon ni Jesus kan, magkutar sa Deuteronomeo 8:3, sia nagsabi na “an tawo dapat na mabuhay, bakong sa tinapay sana, kundi sa lambang tataramon na minaluwas sa ngoso ni Jehova”? (Mateo 4:4) Sinasabi daw nia na an diosnon na tawo binubuhay sana paagi sa mga itinaram, mga tataramon, o mga deklarasyon? An naaaraman daw na banal na mga ekspresyon magin igo na? Siyasaton niato an makasaysayan na konteksto kan mga tataramon na kinutar ni Jesus sa Deuteronomeo.

⁷ An pantabang sa pag-adal kan Biblia na “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” nagiimpormar sato, sa pahina 36: “An libro nin Deutronomeo naglalaman nin dinamikong mensahe para sa banwaan ni Jehova. Pakapag-lagaw-lagaw sa kapatagan sa laog nin kuwarentang taon, an mga aki ni Israel ngonyan nagtitindog na harani nang lumaog sa Dagang Panuga.” An taon 1473 B.C.E. An lugar? An kapantayan nin Moab. Sa saiyang ikaduwang diskurso sa mga tiripon na mga Israelitas, si Moises nagpahayag: “Girumdoma an gabos na dalan na pinalakawan saimo ni Jehova na saimong Dios sa laog nin kuwarentang taon na ini sa kapatagan, tanganing makanood ka nin kapakumbabaan na ibinugtak ka sa pagbalo tanganing maaraman kun ano an yaon sa saimong puso, kun baga susunodon mo an saiyang mga togon o dai. Ginibo ka niang hababa asin pinabayaan kang magutom patin pinakakan ka nin manna na dai mo namidbid ni namidbid man kan saimong mga magurang; tanganing ipaaram sa saimo na an tawo bako sanang sa tinapay nabubuhay kundi paagi sa gabos na tataramon kan ngoso ni Jehova na an tawo nabubuhay.”—Deuteronomeo 8:2, 3.

8. Ano an nagin kamugtakan kan mga Israelitas, asin taano ta tinogotan ini ni Jehova?

⁸ Imahinaron na sana! An pirang milyones na mga Israelitas—gurang asin aki, mga lalaki, mga babae, asin kaakian—na nagbaklay sa lawig nin 40 taon sa “dakula asin makangingirhat na kapatagan, na may mararang mga halas asin amamatak asin may marang daga na mayo nin tubig.” (Deuteronomeo 8:15) Nangaipo sinda nin tubig na inomon asin pagkakan na kakakanon. Igwang mga beses, na si Jehova itinogot sinda sa pagkapaha asin pagkagutom. Taano? Tanganing ipasabot sa saindang mga isip na “bakong sa tinapay sana an tawo nabubuhay kundi sa lambang ekspresyon na minaluwas sa ngoso ni Jehova.”

9. Paano an mga pangangaipo kan mga Israelitas napanigoan kan mga tataramon ni Jehova?

⁹ Ano an koneksyon sa mga Israelitas kan pangangaipo asin kan mga ekspresyon, o mga itinaram, na minaluwas hale sa ngoso ni Jehova? Bueno, anong mga naheheling na bagay an dai naraot sa mga Israelitas bilang resulta kan mga itinaram ni Jehova? Si Moises nagsurat: “An saimong gubing dai nadaan ni an saimong bitis dai guminatok sa laog kan apat na polong taon na ini. . . . [Si Jehova] nagpaluwas nin tubig para sa saimo hale sa matagas na gapo; [asin sia] na nagpakakan saimo nin manna duman sa kapatagan.” (Deuteronomeo 8:4, 15, 16) An koneksyon kaini iyo ini: An mga Israelitas dai maako nin ano man kan mga bagay na ini kun dai ni Jehova ipinagboot na iyan mangyari. Kaya, an mga Israelitas literalmenteng nabuhay “paagi sa lambang ekspresyon [o, pagboot] kan ngoso ni Jehova.”

Binubuhay kan mga Tataramon ni Jehova

10, 11. Sa ano pang ibang mga paagi an mga Israelitas nasustiniran kan mga tataramon ni Jehova?

¹⁰ Apuwera sa pagsarig ki Jehova para sa siring na materyal na mga pakinabang arog kan pagkakan, tubig, asin gubing, paano an mga Israelitas nabuhay kan mga tataramon ni Jehova? Igwa man nin espirituwal na pakinabang. Sinabihan ni Moises an mga Israelitas na pinapangyari ni Jehova na agihan ninda an mga eksperyensiang ini sa disyerto ‘tanganing makanood sinda nin kapakumbabaan, na ibinugtak sinda sa pagbalo tanganing maaraman kun ano an yaon sa saindang mga puso, kun baga susunodon an saiyang mga togon o dai.’ Sia nagdagdag: “Midbidon mo man sa saimong puso, na siring kan pagtanos kan tawo sa saiyang aki, siring man tatanoson ka ni Jehova na saimong Dios . . . tanganing magin kang marahay sa saimong mga aldaw ngapit.”—Deuteronomeo 8:2, 5, 16.

¹¹ Iyo, kun biyong pinahalagahan kan mga Israelitas an saindang mga agi-agi sa kapatagan, manonodan ninda na ‘mabuhay sa lambang ekspresyon kan ngoso ni Jehova,’ bako sanang manodan na sumonod sa saiyang isinurat na mga togon kundi aktuwalmente paagi sa mga eksperyensia na resulta kan mga itinaram ni Jehova sa saindang buhay bilang sarong nasyon asin bilang mga indibiduwal. Tinawan sinda nin igong oportunidad na “namitan asin helingon na si Jehova marahay.” (Salmo 34:8) An nagpapayaman na mga agi-aging ini na konektado sa mga tataramon ni Jehova—kapwa itinaram asin naotob—espirituwalmenteng nakasustinir sainda.

12, 13. Paano nagin kabisado si Josue sa mga tataramon ni Jehova, asin sa ano sia nagpatotoo?

¹² Si Josue, na suminonod ki Moises bilang lider kan Israel, pinano an saiyang sadiri kan mga tataramon ni Jehova sa paglaog kaiyan sa saiyang isip. Napakosog an saiyang pagtubod paagi sa pakaheling kan mga kaotoban kaiyan. Pagkagadan ni Moises, si Jehova nagtaram ki Josue: “An librong ini kan katogonan dai dapat sumuhay sa saimong ngoso, asin maingat na basahon mo iyan sa aldaw asin sa banggi, tanganing ika makapag-ingat na gumibo oyon sa gabos na nasusurat dian; huli ta paagi kaiyan magigin kang mapanggana asin mahiro ka na may kadonongan.”—Josue 1:8.

¹³ Kan madale na an siyang buhay, pakapagsonod na may kaimbodan kan mga tataramon ni Jehova asin pakaheling kan mga kaotoban kaiyan sa banwaan ni Jehova, si Josue nakapagpatotoo: “Siring na itinao ni Jehova ki Israel an bilog na daga na saiyang isinumpa na itatao sa saiyang mga magurang; asin sinaradiri ninda idto, asin nag-ererok sinda duman saiya. Asin si Jehova tinawan sinda nin kapahingaloan sa palibot, bagay sa gabos na isinumpa nia sa saiyang mga magurang: asin mayo nin siisay man sa sindang mga kaiwal an nakatindog sa atubangan ninda, ata ngani si Jehova itinao sa saindang mga kamot an gabos nindang mga kaiwal. Mayo ni sarong panuga [Hebreo, da·varʹ; Griego, rheʹma] an nasudya sa gabos na marahay na ipinanuga ni Jehova sa harong ni Israel; iyan gabos naotob.” (Josue 21:43-45) Si Josue tunay na nabuhay asin sinustiniran bakong sa literal na tinapay sana, “kundi sa lambang tataramon na minaluwas sa ngoso ni Jehova.”—Mateo 4:4.

Nabubuhay Ngonyan sa mga Tataramon ni Jehova

14. (a) Sa orog na pagsiyasat kan Mateo 4:4, paano orog niatong masasabotan an boot sabihon ni Jesus? (b) Ano an nagpakosog sa mapag-apresyar na mga Israelitas?

¹⁴ Pakapagsiyasat nin dikit sa mga tataramon sa itaas na kinutar ni Jesus bilang simbag sa pagsugot kan Diablo, orog na nasabotan niato an boot sabihon ni Jesus. An makasaysayan asin geograpikong konteksto kan kasaysayan ni Moises, na kinutaran ni Jesus, nagpapaheling na an mga tataramon ni Jehova na dian kaiyan an diosnon na mga lalaki asin mga babae nabubuhay bako sanang mga tataramon na nanodan paagi sa pagrumdom. Para duman sa mga Israelitas, “an lambang ekspresyon kan ngoso ni Jehova” konektado sa manna, sa tubig, asin sa gubing na dai nadaan. Iyo, an mga tataramon na napalabot sa saiyang mga kaotoban, an makangangalas na mga bagay na ginibo ni Jehova para sa saiyang banwaan. Iyo an saindang pakaeksperyensia kan mga bagay na ini, bilang kaotoban kan mga tataramon ni Jehova, an nagpakosog sa mapag-apresyar na mga Israelitas.

15. Paano puwedeng an mga tataramon ni Jehova makapataba sa sato?

¹⁵ Siring man ngonyan, an nagpapataba sa banwaan ni Jehova bako sana an simpleng pagbasa asin pag-adal; kan mga tataramon ni Jehova, siring sa pangangaipo kaini. An pakaeksperyensia, sa kahulogan asin sa lambang saro, an makangangalas na paagi nin pakipag-iba ni Jehova sa sato asin an saiyang paghiro sa satong kapakanan. An orog na pagka-alerto niato sa mga pakiiba ni Jehova sa sato, orog na nagpapataba sato an siring na naotob na mga tataramon, nagpapakosog kan satong pagtubod, an satong espirituwalidad.

16. (a) Sa ano nagtao nin atension an salmista? (b) Paano man gigibohon niato an siring, asin paano iyan makakatabang sato?

¹⁶ An salmista nagsurat: “Gigirumdomon ko an mga gibo ni Jah; ta gigirumdomon ko an saimong makangangalas na mga gibo kan suanoy. Hohorophoropon ko an gabos mong gibo, asin tatawan ko nin atension an saimong mga pakiiba.” (Salmo 77:11, 12) Kun tatawan niato nin atension an mga ginibo ni Jehova, an saiyang nahaman, an mga aktibidad, asin an saiyang mga pakiiba sa kapakanan kan saiyang banwaan, sa pakarealisar na sinda iyo na mismo an mapapangaptan na kapahayagan kan saiyang tataramon, an mga banal na probisyon na ini magigin siring sa mga espirituwal na tinapay para sa sato. Iyan magpapadayupot sa sato sa personal na relasyon ki Jehova. Magigin siring kita ki Jesus. Nagsayuma sia na gibohon an gapo nin tinapay sa mandamiento kan Diablo. Siring man ingatan niatong dai togotan an materyal na mga bagay o dai maninigong pagpahalaga sa materyal na mga pangangaipo na magin dahelan kan satong pagkaholog sa siod kan Diablo asin bayaan an pagsamba ki Jehova.

17. Sa anong paagi si Jesus sarong makangangalas na arogan?

¹⁷ Si Jesus nagsabi: “An sakong kakanon iyo an sakong paggibo kan kabotan nia na nagsogo sako asin pagtapos kan saiyang gibohon.” (Juan 4:34) Sia sarong makangangalas na halimbawa, nagpaheling sato kan praktikal na paagi na “an tawo dapat na mabuhay, bakong sa tinapay sana, kundi sa lambang tataramon na minaluwas sa ngoso ni Jehova.”—Mateo 4:4.

Naghahalat nin Dagdag na mga Instruksyon

18. Anong banal na tataramon an naootob ngonyan?

¹⁸ Paagi sa saiyang aki, si Jehova, nagpahayag na “ining maogmang bareta kan kahadean ihuhulit sa bilog na kinaban” bago dumatong an katapusan. (Mateo 24:14) An banal na tataramon nasa dalan na nin pagkaotob bilang resulta kan pankinaban na trabahong paghuhulit kan mga Saksi ni Jehova. Kamo daw ‘nabubuhay’ sa mga tataramon na iyan hale sa ngoso ni Jehova paagi sa biyong pakikabtang sa trabahong paghuhulit asin kun siring nag-aako nin espirituwal na sustento huli ta ginigibo nindo an saiyang pagboot?

19, 20. Ano pang ibang banal na tataramon an dai na mahahaloy magbubunga nin nakakaogmang mga pangyayari

¹⁹ An iba pang mga tataramon ni Jehova magpapangyari nin makaoogmang mga pangyayari sa dai na mahahaloy. “An sampulong sungay” asin an “layas na hayop” mabirik tumang sa “patotot,” an Babilonyang Dakula. Iyo, an kalaglagan kaiyan na pankinaban na imperyo nin palsong relihiyon paagi kan anti-relihiyosong mga elemento sa laog kan Naciones Unidas magigin sarong pambihirang paghiro na maresulta sa pagkaotob kan saro sa mga tatarmon ni Jehova.—Kapahayagan 17:16, 17.

²⁰ Saro pang matatandaan na banal na tataramon na mangyayari kun simbolikong ibugtak na ni Jehova an mga “banwit” sa mga salang ni Gog, o Satanas, na inaangat sia asin an saiyang “puwersa militar” na salakayon an Saiyang banwaan sa daga. (Ezequiel 38:2-4, 8-12) Alagad igwa pa nin sarong banal na tataramon na magdadara nin kalaglagan sa mga kairiba ni Gog. (Ezequiel 39:1-6)a Ini mangangahulogan kan “ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa Gabos” sa Armagedon. (Kapahayagan 16:14, 16; 19:11-21) Abaa kagayagaya iyan para sa maimbod na banwaan ni Jehova na makaheling kan kaotoban kaining banal na mga tataramon asin, sa tahaw kan kainitan kan iriwal, na piguratibong madangog an dagdag na mga tataramon: “Tindog kamo sa saindong puwesto, dai kamo maghiro asin helingon an pagliligtas ni Jehova sa saindo.”—2 Cronica 20:17.

21. An paggibo kan mga tataramon ni Jehova magdadara nin anong mga pangyayari?

²¹ Dangan, sa pag-otob kan saro pang banal na tataramon, gagaposon ni Cristo si Satanas asin an saiyang mga demonyo asin ihuhulog sinda sa bungaw sa laog nin “sangribong taon.” (Kapahayagan 20:1-3) An sangribong taon na iyan magtataong lugar sa kaotoban kan iba pang mga tataramon ni Jehova, kaiba na an pagbuhay liwat kan mga gadan asin “an pagpaomay sa mga nasyon,” nin maimbod na katawohan. (Kapahayagan 20:11-15; 22:1, 2) Durante kaining sangribong taon na peryodo nin paghokom, naheheling na si Jehova matao nin dagdag na mga instruksyon na dai pa niato aram sa presente, bilang bagong “mga balumbon” an bubukasan. (Kapahayagan 20:12) Gurano kamakangangalas para sa mga naligtas na buhay sa “dakulang kahorasaan” asin para sa mga binuhay liwat na gadan na magkamit nin instruksyon asin paggiya hale sa dagdag na instruksyon na itinao digdi sa binukasan na “mga balumbon” ni Jehova asin na otobon iyan na may kaogmahan!

22. Dinadagka kitang gumibo nin ano ngonyan?

²² Mantang igwa nin siring kamakangangalas na paglaom sa atubang niato, logod pakinabangan niatong biyo an mga oportunidad na igwa kita ngonyan na satong aramon an mga tataramon ni Jehova asin gibohon an hararom na personal na pag-aadal sa saiyang Tataramon asin makikabtang sa trabahong paghuhulit kasabay kan padagos na nag-ooswag na pagka-alerto sa mga paghiro ni Jehova para sa satong kapakanan.

[Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman Daw Nindo?

◻ Paano nonodan kan mga Israelitas na mabuhay “sa lambang ekspresyon kan ngoso ni Jehova”?

◻ Paano puwedeng an mga Israelitas espirituwalmenteng magkakan sa mga tataramon ni Jehova?

◻ Paano kita mabubuhay ngonyan sa mga tataramon ni Jehova?

◻ Anong mga tataramon ni Jehova an maootob pa?

[Ritrato sa pahina 14]

Ano daw an kahulogan saindo kan simbag ni Jesus sa sugot ni Satanas?

[Ritrato sa pahina 16]

An pagkabuhay kan mga Israelitas “lambang ekspresyon kan ngoso ni Jehova” igwa nin direktang pisikal na mga pakinabang