Kanigoan Kadakula kan Ngaran ni Jehova!
“O Jehova na samong Kagurangnan, kanigoan kadakula kan saimong ngaran sa bilog na daga!”—SALMO 8:1, 9.
1. Taano ta pinapangyari ni Jehova na ‘isuka’ kan daga an mga Cananeo?
SA KATAPUSTAPUSI, kan 1473 B.C.E., an Israel yaon na sa ipinanugang daga. Alagad ta nasa enotan pa an pirang taon nin teokratikong pakikilaban, huli ta kaipuhan na linigon ninda sa daga an marigsok na mga nag-eerok dian. Talaga daw na maraot an mga Cananeong idto? Iyo nanggad! An saindang pagsamba sa ladawan asin inmoral na pamumuhay nakababalde sa pagheling ni Jehova asin peligro sa banwaan nin Dios. Kaya, ipinaanunsiar nin Dios ki Moises na gagamiton Nia an Saiyang banal na nasyon, an Israel, bilang Saiyang parakastigo. Sa siring, papangyayarihon ni Jehova na ‘isuka’ kan daga an marigsok na mga nasyon na idto.—Levitico 18:1-30; Deuteronomio 12:29-32.
2. Anong “mga bunga” an pinaluluwas kan mga sistema nin relihiyon kan kinaban?
2 Ngonyan man puwede niatong ihapot, An kinaban daw na ini talagang maraot kaya maninigo iyan na laglagon? Bueno, kumusta man an relihiyosong mga sistema kan kinaban? Makamomondo, an mga ini nagkukulang sa pag-omaw sa Kaglalang, si Jehova Dios. An mga miembro kan Kakristianohan nagtalikod na sa saiya, “an burabod nin buhay na tubig, tanganing magkotkot para sa sainda man sana nin mga bobon, mga raot na bobon, na dai nateteneran nin tubig.” (Jeremias 2:13) An saindang sektaryanong mga paniniwala mayo kan “tubig” nin katotoohan. Ipinaheling ninda na sinda kabtang kan kinaban paagi sa pagsuportar sa mga guerra asin politika kaiyan asin sa pagkonsinte sa seksuwal na mga pamantayan kaiyan. Arog kan sabi ni Jesus, sinda mamimidbid “paagi sa saindang mga bunga.”—Mateo 7:16, 17; ikomparar an Galacia 6:7, 8.
3. Ano an ibinunga kan paglapas kan kinaban sa pagboot nin Dios?
3 Kumusta man an moral kan kinaban? Sa nakakaagi pa sanang mga taon, nag-orog sa bilog na globo an mga pagpakua sa aki, pagbabados nin mga tin-edyer, asin pagkalaglag nin mga pamilya; nangorogna sa Kristiano daang kadagaan. Sa ibang nasyon, sagkod sa 50 porsiento sa gabos na kasal an minasagkod sa diborsio. An “seksuwal na rebolusyon” kan mga taon nin 1960 nagkaigwa nin iba pang kapahapahamak na resulta. An saro digdi sinitar sa The New York Times kan Hunyo 13, 1986, sa irarom kan pangenot na bareta sa enot na pahina na: “AN SAMPULONG DOBLENG PAGDAKOL NIN MGA NAGAGADAN SA AIDS LINALAOMAN PAG-ABOT NIN ’91.” Ipinaheling kan artikulo na pag-abot nin 1991, an bilang nin mga pasyenteng may AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) sa Estados Unidos sana puwedeng lumabi sa 100,000, na may taonan na gastos sa pagbolong na sagkod sa 16 bilyones na dolyar. An nakagagadan na helang na ini sa pangenot ikinaoolakit paagi sa homoseksuwal na gibo, pag-abuso sa droga, asin pagsasalin nin dugo—na gabos paglapas sa pagboot nin Dios.—1 Corinto 6:9, 10; Galacia 5:19-21; Gibo 15:19, 20.
4. (a) Paano an pakikilaban niato napapalaen sa pakikilaban nin Israel kan kaaldawan ni Josue? (b) Gurano kita maninigong makiasosyar sa kinabanon na mga tawo, asin taano?
4 Kan aldaw ni Josue, isinugo ni Jehova an Saiyang banal na nasyon na linigan an Dagang Panuga paagi sa literal na pakikilaban. Ngonyan, an pakikilaban niato espirituwal. (2 Corinto 10:3, 4) Kitang mga Saksi dai naggigibo nin madahas na paghiro tanganing haleon an mga dai nagdadangog sa Tataramon nin Dios. Si Jehova an mahale sa sainda sa itinalaan niang panahon asin sa sadiri niang paagi. (Deuteronomio 32:41, 43) Dai kita nakikiiba nin harani sa mga tawong daing prinsipyo, minsan ngani puwede kitang magpaheling nin tunay na pagkamoot paagi sa pagpahayag sa sainda kan maogmang bareta kan Kahadean. (1 Corinto 15:33) Puwede niatong ipakipag-adal sainda an Tataramon nin Dios asin dagkahon sinda na ‘magsolsol, asin magbakle, tanganing an saindang mga kasalan mapara.’—Gibo 3:19; Mateo 21:31, 32; Lucas 5:27-32.
Si Rahab Asin an Saiyang Pamilya
5, 6. (a) Taano an mga espiya ta nagduman sa Jerico asin sa harong ni Rahab? (b) Ngonyan, paano parateng sinisimbag ni Jehova an mga pag-agrangay para sa tabang? (c) Paano pinatunayan ni Rahab na sia “katood nin katoninongan”?
5 Bago pa man an Israel dumakit sa Salog nin Jordan, dinara ni Jehova an atension sa siudad nin Jerico. Si Josue nagsugo nin duwang espiya, na nagrerepresentar sa bilog na Israel, asin sinabihan sinda: “Paduman kamo, helingon nindo an daga asin an Jerico.” Taano ta eespiyahan an Jerico? Minsan ngani an siudad sadit sana asin daing ilalaban sa hukbo nin Israel, idto an aagihan sa paglaog sa Canaan. Siring sa nangyari, an presensia duman kan mga espiya nagtao nin oportunidad sa mga nasa Jerico na malinaw na ipamidbid kun baga sinda apabor o tumang ki Jehova. “Kaya [an mga espiya] napaduman asin naglaog sa harong nin sarong patotot na an ngaran Rahab, asin sinda nakisakat duman.” (Josue 2:1-7) Sierto na giniyahan nin Dios an mga espiyang idto sa harong ni Rahab, kun paanong an mga anghel ngonyan parateng ginigiyahan an mga Saksi ni Jehova sa mga tawo na nag-aarang nin espirituwal na tabang! “An mga mata ni Jehova nakatorohok sa mga matanos, asin an saiyang mga talinga nagdadangog sa saindang mga pag-agrangay.”—Salmo 34:15; helingon man an 2 Cronica 16:9.
6 Taano ta naglaog sa harong nin sarong patotot an mga espiyang idto? Bakong para sa inmoral na katuyohan kundi posible na tanganing dayaon an mga nakakaheling na Cananeo. An isinabi ni Rahab sa mga espiya nagparisa na mayo sia nin inmoral na interes sa sainda. Sa pakaaram na sinda mga lingkod ni Jehova, ikinasabi nia sa sainda an makosog niang kamawotan na magin parasamba ki Jehova. Isinapeligro pa ngani nia an saiyang buhay sa pagtago sainda sa saiyang atop. Arog sia kan mga “karnero” sa parabola ni Jesus, na nagpapaheling nin kabootan sa mga “tugang” kan Kagurangnan. (Mateo 25:31-46) Minsan ngani naghihirong may kadonongan, an mga Saksi ngonyan dai nag-aalangan na sumongko asin ipakipag-adal an Biblia sa mga arog kaiyan na interesadong ‘katood nin katoninongan.’—Lucas 10:5-7.
7. (a) Paano ipinahayag ni Rahab an saiyang pagtubod ki Jehova? (b) Anong kaisipan an maninigong ipaheling ngonyan nin mga bagohan, asin ano an maninigo nindang igawe?
7 Nabaretaan ni Rahab an makakamhan na mga gibo ni Jehova. Sa nagtatagong mga espiya sia nakapagpahayag nin pagtubod, na an sabi: “Naaaraman ko na itatao nanggad sa saindo ni Jehova an daga, asin na an pagkatakot sa saindo napasa samuya, asin na an gabos na nag-eerok sa daga pinanluluyahan nin boot huli sa saindo.” Pakasabihan kan bareta na nadangog nia manongod sa makakamhan na mga gibo ni Jehova, si Rahab nagpadagos: “Si Jehova na saindong Dios Dios sa kalangitan sa itaas asin sa daga sa ibaba. Asin ngonyan, tabi sumumpa kamo sa ngaran ni Jehova na, huli ta ako guminibo nin mamomoton na kabootan sa saindo, kamo man magibo nin mamomoton na kabootan sa pamilya kan sakong ama, asin tawan nindo ako nin masasarigan na tanda.” (Josue 2:9-13) Arog ni Rahab, an mga bagohan na nag-aadal kan katotoohan nin Dios ngonyan dai na kaipuhan na matakot huli sa gigibohon na paghokom sa “aldaw ni Jehova.” (Sofonias 1:14-18) Imbes, sinda minatalikod sa kinabanon na mga gibo asin naghahagad nin tabang sa mga Saksi ni Jehova tanganing magkamit nin kaligtasan.—Salmo 3:6-8; Talinhaga 18:10.
8. (a) Ano ngonyan an katimbang kan pagbugtak ni Rahab nin “eskarlatang pisi” sa saiyang bintana? (b) Taano si Rahab ta ipinahayag na matanos, asin may anong resulta?
8 An tanda na itinao ki Rahab kan mga espiya “eskarlatang pisi” na igagakod nia sa bintana na inagihan kan mga espiya sa saindang pagdulag. (Josue 2:17-21) Huli sa pagpaheling ni Rahab kan tandang ini, an saiyang pamilya maliligtas kun laglagon na an Jerico. Siring man ngonyan, an mga nagpapaheling nin pagtubod na arog kan ki Rahab namimidbid para sa kaligtasan bilang nagdusay, bautisadong mga parasamba ki Jehova. Ilinaladawan sinda kan Kapahayagan 7:9, 10, 14 na “dakulang kadaklan” na “hinugasan an saindang mga gubing asin pinaputi iyan sa dugo kan Kordero.” Sinda minatubod sa atang na dugo ni Jesus asin sinusuportaran ini nin Kristianong mga gibo. (Roma 10:9, 10) Mababasa niato sa Santiago 2:24, 25: “Aram nindo na an sarong tawo mapapakangmatanos paagi sa mga gibo, asin bakong sa pagtubod sana. Sa iyo man na paagi bakong si Rahab na patotot pinakangmatanos huli sa mga gibo, matapos na saiyang istimaron an mga mensahero asin pinalakaw nia sinda sa ibang dalan?”
9. (a) Ano an “mga gibo” ni Rahab? (b) Ano an ibinunga nin daing takot na pagpatotoo ngonyan?
9 Kaiba sa “mga gibo” ni Rahab an pagprotehir sa duwang espiya asin pagtipon sa iba sa saiyang harong para sa kaligtasan. Kabaing kaini, an “dakulang kadaklan” sa modernong mga panahon nagmamasibot sa maimbod na pagsuportar sa linahidan na “maimbod asin madonong na oripon” mantang an grupong ini nagtatagama nin espirituwal na “kakanon sa igong panahon” asin pinamamahalaan an panglobong paghuhulit kan Kahadean. (Mateo 24:45-47) Sa parte nia, si Rahab daing takot sa pagpatotoo sa pamilya kan saiyang ama—gibohon na pano nin peligro, ta puwede siang pasaloiban. (Ikomparar an Mateo 10:32-36.) Siring man, sa dakol na kadagaan na may pagtumang ngonyan, an mga Saksi ni Jehova kaipuhan na daing takot sa pagpatotoo. Ini nagbunga nin dakulang pagtitipon, asin parate na an bilog na mga pamilya nagluwas sa Dakulang Babilonya tanganing manindogan para sa malinig na pagsamba ki Jehova.—Salmo 73:28; 107:21, 22.
Jerico—Kaidto Asin Ngonyan
10. Anong espesyal na atension an itatao sa Jerico?
10 Helingon niato an dramatikong mga pangyayaring ini sa ibang anggulo. “An Jerico napipintoan na gayo huli sa mga aki nin Israel, na mayo nin nakakaluwas asin mayo nin nakakalaog.” Ini an enot na siudad sa Canaan na aagihan kan minasbad nin pagkastigo ni Jehova. Sa dahelan na iyan, bilang enot na mga bunga na dusay sa Dios, idto kaipuhan na tawan nin espesyal na atension. Si Josue nagpaliwanag: “An siudad kaipuhan na magin bagay na idinusay sa kalaglagan; iyan kaiba an gabos na yaon dian ki Jehova.”—Josue 6:1, 17; ikomparar an Exodo 22:29; Levitico 27:26.
11. (a) Anong kaagid na gayo kaini an maheheling niato ngonyan? (b) Tumao nin sarong halimbawa kan “pagkatakot” kan Dakulang Babilonya.
11 Ini katimbang na gayo kan Dakulang Babilonya, an pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon na nakaabot sa alitoktok kan kasalan kaiyan sa madugong ika-20 siglong ini! Prinobaran kaiyan na sirrahan an mga tata tanganing dai makalaog an mga Saksi ni Jehova. Sa pagkasabi ni Rahab, namugtak dian “an pagkatakot” sa banwaan nin Dios. Halimbawa, an peryodiko nin Italia na La Repubblica kan Nobyembre 12, 1985, igwa kan baretang “KURAHAW NIN PAGKATAKOT HALE SA IGLESYA TUMANG SA MGA SAKSI NI JEHOVA.” Ibinareta kan artikulo an sarong miting, na pinakikabtangan nin sarong kardinal na Romano Katoliko, na inapod sa Bologna tanganing malabanan an “peligro” kan mga Saksi ni Jehova. An papa nagpadara nin telegrama nin pagpakosog asin pagsuportar. Ipinadangog an kurahaw: “Ngonyan pa sinda nagdadakol na sa bilog na kinaban,” asin ipinahayag na “ngonyan an iglesya mahiro” tanganing atubangon an “peligrong” ini. Alagad manggagana daw iyan?—Jeremias 1:17-19.
12. (a) Paano an ideya kan Dakulang Babilonya sa “dios” napapalaen sa katotoohan? (b) Taano ta makikilaban si Jehova para sa saiyang mga saksi?
12 An Dakulang Babilonya igwa nin nakariribong na kadakoldakol na dios, magpoon sa mistikong Trinidad kan Kakristianohan sagkod sa minilyon na dios kan mga relihiyon sa Sirangan. Bago isugo si Josue, si Moises nagsabi: “Dangoga, O Israel: Si Jehova na satuyang Dios sarong Jehova.” Ngonyan, an mga Saksi ni Jehova nagsosolo sa pag-omaw sa “sarong Dios asin Amang” ini. (Deuteronomio 6:4; Efeso 4:6) Si Jehova makikilaban para sa sato arog kan ginibo nia kan kaaldawan ni Josue asin kan iba pang maimbod na mga namomoon sa Israel.—2 Cronica 20:15, 17; 32:7, 8; Isaias 54:17.
Paghohokom
13. (a) Anong mga pangyayari an nagbunga kan pagsalikop sa Jerico? (b) Anong kaagid na mga pangyayari an maheheling niato ngonyan?
13 Si Josue naggibo nin lubos na pag-andam para sa pagsalikop sa Jerico. An mga lalaki na nagdakula sa kapatagan tinuri. Ini nagsimbolo sa paghale ninda sa gabos na tibaad makaolang sa bilog na pusong kaimbodan ki Jehova. (Deuteronomio 10:16; 30:5, 6) Ibinalik an pagselebrar kan Paskua. An banwaan nagpoon na magkakan sa bunga kan daga kan pumondo na an manna na itinatao sa milagrosong paagi. Saro pa, an “prinsipe kan hukbo ni Jehova,” daing duwa-duwa na an bago nagin tawong Logos, nagpaheling ki Josue, na pinasasarig an saiyang boot. Asin si Josue mapakumbabang minidbid an presensia kan Sarong iyan. Digdi gabos, may maririsa kitang mga pagkakaagid sa eksperyensia kan mga saksi ni Jehova sa modernong aldaw mantang idinusay ninda an saindang sadiri sa gibohon. An satong espirituwal na kakanon nagin mas laenlaen asin mas masustansia mantang “an maimbod asin madonong na oripon” progresibong nag-aabante sa pangengenot kan Kagurangnan na Jesu-Cristo.—Josue 5:1-15.
14. Anong pambihirang mga taktika an ipinagboot ni Jehova para sa pagsalikop sa Jerico?
14 Helinga ngonyan an lugar nin labanan. Si Jehova naghagad nin pambihira nanggad na mga taktika! Sarong beses kada aldaw sa laog nin anom na aldaw, an mga saserdote nin Israel nagmamartsa sa palibot kan Jerico, na dara an Kaban, na nagrerepresentar sa presensia ni Jehova. Naeenot sainda an pitong saserdote na nagpapatanog nin mga sungay nin karnero, na may mga soldados nin Israel na nagmamartsa sa enotan asin hudian ninda. Alagad kan ikapitong aldaw sinda nagmata nin “amay, pagliwanag tolos,” asin nagmartsa sa palibot kan siudad nin pitong beses. Seguradong nagtatakig an mga taga-Jerico!—Josue 6:2-15.
15. Anong kaagid an maheheling sa aktibidad nin mga Saksi ni Jehova ngonyan?
15 Maheheling niato an pambihirang kaagid kaini sa ginigibo ngonyan kan mga Saksi ni Jehova sa bilog na daga. Kasuarin pa sana, nagkaigwa nin pambihirang paghiwas kan satong pan-Kahadean na gibohon. Sa laog kan limang taon sagkod kan 1985, an mga payunir nag-oswag nin 134 porsiento. An hukbo nin mga payunir asin iba pang maimbod na mga parahayag kan Kahadean nagmamata nin “amay,” parate sa literal na sentido, asin maigot na nakikikabtang sa pagbalangibog kan mga paghokom ni Jehova. Sa mga namomoon sa mga relihiyon nin Kakristianohan, an mga Saksi garo “sarong banwaan na dakol asin makosog.” An klero nakakamate nin “labi-labing kolog” sa pakaheling ninda kun paanong an pagbalangibog kan katotoohan nagpapangyari sa dakol na sadiosan na bayaan sinda asin manindogan para ki Jehova.—Joel 2:1-3, 6.
16. (a) Anong mga milagro an nangyari sa pagbagsak nin Jerico? (b) Paano binalosan an pagtubod ni Rahab?
16 Sa katapustapusi, pinagbotan ni Josue an banwaan: “Kurahaw kamo; huli ta itinao saindo ni Jehova an siudad.” Nadangog an makosogon na kurahaw sa pakikilaban! Natanyog an daga asin—milagro nin mga milagro—an lanob kan Jerico natumpag. An mga Israelitas makinuyog na duminalagan tanganing laglagon an gabos na nabubuhay sa siudad. Sinolo ninda iyan sa kalayo. Alagad uya! Nagtitindog pa an sarong sadit na kabtang kan panluwas na lanob, asin sa bintana kaiyan may eskarlatang pisi. Si Rahab asin an pamilya kan saiyang ama ilinuwas na dai naano. Pag-abot nin panahon, an pagtubod ni Rahab orog pang binalosan ta sia nagin agom kan Israelitang si Salmon asin lolahon ni Jesu-Cristo.—Josue 6:16-26; Mateo 1:5.
17. Ano an ipinanganino kan mga milagrong ini?
17 “Kaya si Jehova napatunayan na nasa ki Josue, asin nangyari na an saiyang kabantogan nakalakop sa bilog na daga.” Kaagid kaiyan, an dakulaon na ngaran ni Jehova mabibindikar kun an Dakulang Babilonya gabaon na asin halean kan saiyang kayamanan asin kamurawayan sa pagpopoon kan “dakulang kahorasaan.”—Josue 6:27; Kapahayagan 17:16; 18:9, 10, 15-17; Mateo 24:21, 22.
Nasudya an Sarong Apostata
18. (a) Taano ta ‘nagpoon na matunaw an puso kan banwaan’? (b) Ano an reaksion ni Josue sa krisis na idto?
18 Dai nahaloy pakalihis kan dakulang kapangganahan sa Jerico, nangyari an sarong makangangalas na bagay. Nadaog nin biyo an hukbong mananalakay na isinugo ni Josue na dumaog sa kataed na siudad nin Hai! “Kaya an puso kan banwaan nagpoon na matunaw asin nagin siring sa tubig.” An nagmomondong si Josue nagkurahaw sa pamibi: “Ay, Soberanong Kagurangnan na Jehova, . . . ano an gigibohon mo para sa saimong dakulang ngaran?”—Josue 7:2-9.
19, 20. (a) Paano hinale ni Jehova an karungawan ni Acan, asin may anong garantiya ki Josue? (b) Anong kaagid sa modernong aldaw an maririsa?
19 Dangan ihinayag ni Jehova ki Josue na may naginibong “makasosopog na karungawan” sa Israel. Si Acan na hale sa tribo ni Juda an namidbid na nagkasala. Gikan sa sinamsaman sa Jerico sia naghabon nin “magayon” na gubing hale sa Babilonya, saka nin bulawan asin pirak. Si Jehova ‘nagdara nin ostrasismo’ ki Acan, asin sia saka an saiyang pamilya ginapo. Dangan sinda asin an saindang mga rogaring sinolo. Bilang nagdadanay na patotoo sa paghokom na iyan ni Jehova, tinambakan si Acan mismo nin halangkaw na tambak nin gapo, asin an lugar inapod na “Kababan nin Acor,” ngaran na nangangahulogan “Ostrasismo; Karibokan.” Sa giraray, si Jehova nagsabi ki Josue: “Dai ka matakot o matikbahan.” An ngaran ni Jehova napamuraway ta si Josue dai na noarin man nadaog sa ralaban.—Josue 7:10–8:1.
20 Igwa daw nin modernong katimbang an kasalan ni Acan? Igwa. Si apostol Pablo nagpatanid manongod sa “maringis na mga lobo” na dai magkukuyog sa teokratikong areglo asin gigibohon an saindang sadiring paslong dalan. Poon kan 1919, an arog kaiyan na mga paslo sa panapanahon minalataw sa tahaw kan banwaan nin Dios. Para sa bago pa sanang halimbawa, kan mga kabangaan nin mga taon nin 1970 may pirang prominenteng kamagurangan na nawaran nin pagkakontento. Hababa sa saindang “dignidad” an magharongharong, na nagbabalangibog kan mensahe kan Kahadean arog kan mga apostol ni Jesus. (Gibo 5:42; 20:20, 21, 29, 30) Garo baga marahay para sa sainda na bumuwelta sa mga katokdoan na Babiloniko. Tuso na pinaghingoa nindang magpalataw nin mga pagduda manongod sa “huring mga aldaw” asin paluyahon an gibohon kan mga Saksi ni Jehova. (2 Pedro 3:3, 4) Sa katapustapusi, sinda itiniwalag.—2 Juan 10:11; ikomparar an Filipos 1:15-17; Hebreo 6:4-8.
21. (a) Ano an minalataw na sarong dahelan kan pagluya kan huring mga taon nin 1970? (b) Ano an tibaad nakatabang sa ‘pagrikas’ kan gibohon poon kan panahon na idto?
21 An The Watchtower kan Hulyo 15, 1979 nagin prangka sa pagpaliwanag kan pasisikadan sa Kasuratan kan satong ministeryo sa harong-harong asin kan halaga kaiyan. Posible na an pagkaigwa nin sadit na grupo nin mga apostata nakakontribuwir sa pagluya kan gibohon ni Jehova sa huring kabangaan kan mga taon nin 1970—kan an promedyong taonan na pag-oswag sa aktibong mga Saksi ni Jehova buminaba sa mayo pang 1 porsiento. Minsan siring, an taonan na pag-oswag sa nakaaging limang taon nagpromedyo nin labing 6 porsiento. An mga parahayag kan Kahadean nakaabot sa pinakahalangkaw na bilang sa bilog na kinaban na 3,024,131 kan 1985, kun ikokomparar sa 2,179,256 kan 1975. Padagos na ‘pinaririkas’ ni Jehova an saiyang gibohon!—Isaias 54:2, 3; 60:22.
22. Mantang orog pa niatong sinisiyasat an libro nin Josue, ano an kaipuhan niatong masabotan manongod sa ngaran ni Jehova?
22 Totoo nanggad, an ngaran ni Jehova nagin dakulaon sa bilog na daga! Alagad ta ‘sinasabihan’ nia kita nin mas dakol pa paagi sa libro nin Josue, arog kan maheheling niato.—Isaias 42:8, 9.
Sa Libro nin Josue—
◻ Anong arogan an manonompongan niato para sa kinaban ngonyan?
◻ Ano an manonodan niato hale sa kasaysayan manongod ki Rahab?
◻ Ano an manonompongan niato na nakaaagid sa satong mas maigot na aktibidad?
◻ Ano an ipinanganino kan pagbagsak nin Jerico?
◻ Ano an ipinaririsa kan ginibo sa kasalan ni Acan?