Sa Satong Makatatakot na mga Panahon, Siisay Man Nanggad an Saindong Masasarigan?
“Dai ka manarig sa mga prinsipe, ni sa aki kan daganon na tawo, na dian mayo nin kaligtasan.”—SALMO 146:3.
1. Ano an sarong karakteristiko kan satong panahon, asin anong pangangaipo an ipinaheheling kaiyan?
KAN kita mga aki pa asin may kinatatakotan, minaduman kita sa satong may pagmakolog na mga magurang para sa pagranga asin proteksion huli ta kita may pagsarig sa sainda. Bilang mga may edad na, kaipuhan man niato idtong mga masasarigan niato. Ini nangorogna sa mga aldaw na ini na kadakol kan nangyayaring makatatakot na bagay. Sa pagkomento sa satong mga panahon, an sarong peryodiko sa Alemania nagsabi: “Orog kisa kasuarin pa man, an kinaban pano nin takot.” Paorootro, an mga estadista, peryodista, asin iba pa nagpahayag kan saindang pagkatakot sa magagabat na problema na inaatubang ngonyan nin katawohan.
2. Paano an pagkatakot asin kadaihan nin panarig ihinula para sa kapag-arakian na ini?
2 An siring na mga komento nagpaparisa kan ihinula ni Jesu-Cristo manongod sa satong panahon kan sia magsabi na iyan tatandaan nin “kahandalan nin mga nasyon, na dai naaaraman an gigibohon . . . mantang an mga tawo nalulunosan huli sa takot asin paghalat sa mga bagay na maabot sa ineerokan na daga.” (Lucas 21:25, 26) Ihinula kan Biblia na sa “huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan” asin na an mga tawo magigin ‘mga mamomoton sa sainda man sana, bakong maimbod, mga parapakaraot, asin mga parapasaloib.’ An mga tataramon na ini nagpaparisa na an sarong karakteristiko kan satong panahon iyo an grabeng kadaihan nin panarig.—2 Timoteo 3:1-4.
Nawawarang Panarig
3. Ano an ebidensia na an panarig nagadan na sa satong panahon?
3 Sa makatatakot na mga panahon na ini kaipuhan na gayo niato an iba na masasarigan niato, an mga magmamaimbod, tabang sa panahon nin pangangaipo. Alagad an dakol nabibigo sa saindang mga sinarigan. An sarong peryodiko sa sarong nasyon nagsabi: “An mga Tawo Dai Nananarig sa Kadaklan na Pampublikong Institusyon.” An pinakadai sinasarigan iyo an mga namomoon sa politika asin komersio. Nag-orog man an pagdiskompiar sa pamilya, siring sa ipinaheheling nin dakol na pagdidiborsio. Sa nagkapirang nasyon, may sarong diborsio sa kada tolong pag-agoman o saro pa ngani sa kada duwa. Sa sarong nasyon, 70 porsiento sa gabos na bagong kasalon an minasagkod sa diborsio sa laog nin sampulong taon! Kaya orog na nagagadan an panarig. Sinasalidahan iyan nin pagdiskompiar. Bako nang pambihira an komento nin sarong tawo na nagsabi: “Mayo na ako nin panarig sa siisay man.”
4. Paano naaapektaran nin takot an dakol na hobenes?
4 Grabe an pagdiskompiar ta ini an pinakamakatatakot na panahon sa bilog na kasaysayan nin tawo. An siglong ini nakaheling nin duwang guerra mundial asin dakol pang ibang guerra na kuminua nin labi sa sanggatos na milyon na buhay. Ngonyan, an mga armas nuklear nag-uuma na paraon an gabos na buhay sa ibabaw nin daga. Asin ini nakakaapektar sa panarig nin minsan mga akion pa. An sarong babasahon medikal nagbareta: “Padakol nang padakol na mga aki, pati mga saradit pang aki, an natatakot sa peligro nin nuklear na pagkatunaw.” An sarong peryodiko sa Canada nagsabi na ngonyan an dakol na hobenes igwa nin “pagkamapagtuya, kamondoan, kapaitan asin pakamate nin pagigin daing maginibo.” An sarong hoben nagsabi: “Dai kami nakakamate nin pagprotehir kan mga may edad na. Tibaad kami magdakula sa pagigin pinakamapagtuyang kapag-arakian.”
5. Kun makatataram sinda, ano daw an saboot kan pinakainosente asin pinakadaing maginibong grupo nin mga aki?
5 Asin ano daw an sasabihon nin saro pang grupo nin mga aki—kun makatataram sinda—manongod sa dai pakamate nin pagprotehir kan mga may edad na? An boot ming sabihon iyo an mga ginagadan nin aborsion bago sinda mamundag. An sarong pagkarkulo nagsasabi na an bilang nin mga aborsion sa bilog na kinaban mga 55 milyones kada taon. Kanigoan na katraydoran sa pinakainosente asin pinakadaing maginibong kabtang nin katawohan!
6. Paano nakadugang an krimen sa pagdiskompiar sa satong panahon?
6 An pagdiskompiar nagagrabe huli sa saro pang nag-oorog na pagkatakot sa satong aldaw: an takot na mabiktima nin krimen. An dakol ngonyan kapareho na an ginigibo kan babae na nagsabi na sia nagtotorog na may rebolber sa irarom kan saiyang ulunan. “Ipinagsesentir ko iyan. . . . An lola ko dai noarin man namamarat.” Kaya, an sarong editoryal sa peryodiko sa Puerto Rico nagsabi: “An mga nabibilanggo kita,” iyo, sa sadiri niatong harong na may rehas asin barat. May pasisikadan an mga pagkatakot na ini. Sa Estados Unidos, halimbawa, an sarong babae sa kada tolo posibleng salakayon sa panahon na sia nabubuhay. An siruhano heneral duman nagsabi na “mga apat na milyon na Amerikano an nabibiktima nin grabeng kadahasan kada taon—paggadan, panlulugos, pangongolog sa agom, pag-abuso sa aki, pambubugbog.” An siring na krimen uso sa dakol na nasyon, na orog pang dinadanyaran an panarig nin tawo sa iba.
7. Taano an maraot na mga kamugtakan sa ekonomiya ta nakakokontribuwir sa pagdiskompiar?
7 Sa mga nasyon na dai pa nagprogreso, an kadaklan nabubuhay na dukha. Pipira sana an may panarig sa siisay man na makalda sinda dian. An presidente kan saro sa mga nasyon na iyan nagsabi na sa sarong probinsia, sa kada 1,000 omboy na namumundag, 270 an nagagadan bago sinda mag-edad nin sarong taon. Saro sana sa kada 100 na harong an may tubig. An gobyerno nin saro pang nasyon nagsasabi na an 60 porsiento sa mga aki kaiyan nangangaipo, asin an siete milyones na inabandonong aki nagdadakula na dai nakababasa asin dai nakasusurat, harayo an boot asin dai makatatrabahong mga isinikwal.” Sa Estados Unidos, an kabilangan nin mga hobenes na daing harong kinakarkulong 500,000, pero may mga nagsasabi na mas halangkaw dian an tunay na kabilangan. Guranong panarig an mamamatean nin mga hobenes na iyan sa saindang magurang, sa sosyedad, sa ley asin orden, o sa mga panuga nin mga namomoon?
8. (a) Paano namemeligro an sarig nin mayayaman na nasyon asin an panglobong ekonomiya? (b) Gurano kamasasarigan an mga eksperto na resolberan an mga problema sa ekonomiya?
8 An mga problema sa ekonomiya damat pati sa mayayaman na nasyon. Kasuarin pa sana, an Estados Unidos nagkaigwa kan pinakadakol na pagbagsak nin bangko poon kan Great Depression kan mga taon 1930. An sarong ekonomista nagsurat: “An pinakaresulta sistema nin bangko na tunay na arog kaluya ngonyan kan mga taon nin 1920,” bago iyan bumagsak. An sarong nagmamasid nagtaram manongod sa “bagyong may potensial na manlaglag na nagdadangadang” sa ekonomiya kan kinaban. An saro pa nagsabi: “Minaabot an pakamate nin pag-apreta ta an mga tension na ini sa internasyonal na sistema bakong nagdadangadang sana; iyan nag-abot na.” Masasarigan daw an mga ekonomista na giyahan an mga nasyon paluwas sa problemang ini? An saro sa sainda nagsabi na an rekord ninda sa paghula “grabe kaluya na daing duwa-duwa na sa kadaklan nagpapalakop sinda nin karibarawan.”
Napasalang Paglaom sa Marahay na Ibubunga
9. (a) Ano an nangyari sa paglaom sa marahay na yaon sa kapinonan kan siglong ini? (b) Taano ta habo nin mga Saksi ni Jehova na pumirma sa sarong dokumento kan Naciones Unidas kan 1945?
9 Ini laen nanggad sa paglaom sa marahay na yaon kan an kinaban lumaog sa ika-20 siglo. Nagkaigwa nin mga dekada nin katrangkilohan, asin pinaghona na an katrangkilohan asin prosperidad mag-oorog. Alagad kan 1914 ginaba an paglaom na iyan kan Guerra Mundial I. Kan 1945, pakatapos nin mas grabeng ikaduwang guerra mundial, pinirmahan an Carta kan Naciones Unidas. Isinurat kan mga nasyon an saindang pananaw sa sarong kinaban na may katoninongan, prosperidad, asin hustisya pagkaguerra. An bago pa sanang bareta nagsabi: “An ultimong dokumento pinirmahan nin 51 nasyon, na ipinagrerepresentar an lambang kontinente, rasa asin relihiyon.” Pero may sarong relihiyon na dai representado, ni boot man na irepresentar, an mga Saksi ni Jehova. Aram ninda na an mga panugang ini nin katoninongan, prosperidad, asin hustisya dai maootob nin siisay man na nasyon sa kinaban na ini o nin ano man na asosasyon ninda, arog baga kan Naciones Unidas.
10. Ano an katunayan ngonyan kun ikokomparar sa pangarap kan Naciones Unidas kaidtong 1945?
10 An bareta man sanang iyan nagsasabi: ‘Pakalihis nin kuwarentang taon garo baga angay na repasohon an mga katunayan kun ikokomparar sa mga pasohan. Nakapagpapapensar an ebidensia. An mas bakong makatanosan, mas bakong tiwasay na kinaban, asin naggagrabeng kadahasan, iyo an mga katunayan. An populasyon na kulang nin kakanon, tubig, istaran, pag-ataman sa salud, asin edukasyon padagos na nagdadakula. Ini mayo sa pangarap kan 1945.’ Idinugang pa kaiyan: ‘Pakalihis nin kuwarentang taon poon kan an mga nasyon magsararo tanganing seguradohon na an gabos mabuhay na talingkas sa takot asin kakulangan, an tunay na kinaban sa mga taon nin 1980 saro na may nakapanluluyang kadukhaan para sa kisuerra un-kuwarto sa katawohan. An mga pagkagadan na konektado sa gutom may promedyong 50,000 kada aldaw.’ Pero, an mga nasyon naggagasto nin labing sanggatos na milyon na dolyar kada oras sa guerra!
11. Gurano kamasasarigan an mga panuga nin tawo sa mas marahay na kinaban?
11 Huli sa makamomondong rekord na ini pakalihis nin mga siglo nin oportunidad, masasarigan daw niato an mga panuga nin tawo na resolberan an mga problemang ini? An mga panugang iyan kapareho kamasasarigan kan mga tataramon kan kapitan nin dakulang bapor na nagsabi: “Dai ako nin maimahinar na kamugtakan na magigin dahelan na an sarong [dakulang] bapor malunod. . . . Nalihisan na iyan nin modernong paggibo nin bapor.” An sarong tripulante kan bapor na idto nagsabi sa sarong pasahero: “An Dios mismo dai kayang lunudon an bapor na ini.” Pero, an bapor na idto, an Titanic, nalunod kan 1912 na may napierdeng 1,500 na buhay. Kan 1931 an National Education Association sa Estados Unidos nagsabi na paagi sa edukasyon “an krimen haros mawawara na bago an 1950.” Kan 1936 an sarong peryodistang Britano nagsurat na “an kakanon, gubing asin istaran magigin arog na kabarato nin aire pag-1960. Dai daw kamo minaoyon na an mga katunayan ngonyan nagpapahimutik sa mga panugang iyan?
An Saro na Lubos na Masasarigan
12. Siisay an lubos niatong masasarigan, asin anong giya an itinao nia sa sato?
12 Kaya, kaipuhan nanggad niato nin saro na masasarigan niato na tabangan kita sa makatatakot na mga panahon na ini. An sarong iyan dai puwedeng tawo. Dinara nin katawohan an saindang sadiri sa mga problema na grabe kadakula kaya dai ninda kayang kaldahon an sadiri. An Saro na lubos na masasarigan iyo an Kaglalang sa tawo, si Jehova Dios. Aram nia kun taano an kinaban ta nasa presenteng kamugtakan kaiyan, kun pasaen iyan, asin kun ano an gigibohon nia manongod kaiyan. Ipinahayag man nia an impormasyon na ini sa libro na itinao nia sa sato para sa paggiya sa sato, an Biblia. Manongod kaiyan, an 2 Timoteo 3:16, 17 nagsasabi: “An gabos na Kasuratan ipinasabong nin Dios asin kapakipakinabang para sa pagtokdo, sa pagsagwe, sa paghusay kan mga bagay, sa pagdisiplina sa katanosan, tanganing an tawo nin Dios magin lubos na may kakayahan, andam nanggad para sa lambang marahay na gibo.
13. Ano an nasasabotan nin mga Saksi ni Jehova manongod sa Biblia?
13 Mangnoha an may pagdodoon na mga kapahayagan na iyan. An ipinasabong na Tataramon nin Dios itinatanos na mga bagay. Sinasabi kaiyan sato kun ano an tama. Ginigibo kita kaiyan na lubos na may kakayahan. Ginigibo kita kaiyan na andam nanggad para sa marahay. Totoo, dakol an dai inaako an Biblia sa tunay na kamugtakan kaiyan—an Tataramon nin Dios. Pero an mga Saksi ni Jehova iyo. (1 Tesalonica 2:13) Nasasabotan niato na an Kaglalang sa makangangalas na unibersong ini nin binilyon na galaksia asin quintilyon na mga bitoon tunay na may kakayahan na gumibo nin libro. Igwa man sia kan kakayahan na siertohon na maingatan an katamaan kaiyan para sa kapakinabangan nin mga naghahanap sa katotoohan.—1 Pedro 1:25.
14. Paano an Biblia nakakaoyon sa mga katunayan ngonyan?
14 Sa satong makatatakot na mga panahon, ano an sinasabi kan Tataramon nin Dios manongod sa pananarig? An mga komento kaiyan lubos na nakakaoyon sa aktuwal na mga kamugtakan. An Jeremias 10:23 tama an sabi: “Aram kong marhay, O Jehova, na bakong sadiri nin tawo an saiyang dalan. Mayo sa tawong naglalakaw an may kakayahan na giyahan an saiyang lakad.” Asin an Salmo 146:3 tama an isinasadol: Dai ka manarig sa mga prinsipe, ni sa aki kan daganon na tawo, na dian mayo nin kaligtasan.”
15. Anong hatol an itinatao sato kan Biblia manongod sa panarig?
15 Pinatatanidan kita kan Tataramon nin Dios na dai ngani manarig sa sadiri niato huli ta an tawo bakong sangkap. (Roma 5:12) An Jeremias 17:9 nagsasabi: “Madaya an puso nin labi sa ano pa man na bagay.” Huli kaini an Talinhaga 28:26 nagsasabi: “An nananarig sa saiyang sadiring puso kablas, alagad an naglalakaw sa kadonongan iyo an makaliligtas.” Saen niato manonompongan an kadonongan na ini na makatatao nin kaligtasan? An Talinhaga 9:10 minasimbag: “An pagkatakot ki Jehova iyo an kapinonan nin kadonongan, asin an kaaraman dapit sa Kabanalbanaleng Saro pakasabot.” Iyo, solamente an kadonongan kan Kaglalang an makagigiya sa sato sa makatatakot na mga panahon na ini. Kaya, an Talinhaga 3:5, 6 nagsasadol: “Manarig ka ki Jehova sa bilog mong puso asin dai ka manarig sa saimong sadiring pakasabot. Sa gabos mong dalan girumdomon mo sia, asin itatanos nia an saimong mga dana.”
An Pagheling nin Dios sa Relihiyon kan Kinaban
16. Ano an salang ipinamumugtak kan mga relihiyon kan kinaban na ini, kapareho kan mga Fariseo kaidtong panahon ni Jesus?
16 An kadonongan na ini nin Dios magpapangyari sato na malikayan an nakagagadan na siod na nahologan kan mga relihiyon kan kinaban. Ipinamumugtak ninda na sinda matanos ta sinda relihiyoso. An kaisipan ninda kapareho nanggad kan sinasabi sa Lucas 18:9: “Itinaram man nia [ni Jesus] an ilustrasyon na ini sa nagkapira na nananarig sa sainda man sana na sinda matanos.” An sarong Fariseo nagpasalamat sa Dios na bako siang parakasala, pero an sarong parasingil nin buhis daing ontok sa pakimaherak: “O Dios, kaherake ako na parakasala.” Si Jesus nagsabi” “Ako nagsasabi saindo, An tawong ini [an parakasala] nagpuli sa saiyang harong na napatunayan na orog na matanos kisa saro [an Fariseo]; huli ta an lambang nagpapahalangkaw sa saiya man sana ibababa, alagad an nagpapakumbaba ilalangkaw.”—Lucas 18:10-14.
17. Ano an pagheling nin Dios sa relihiyosong mga paghihingoa kan mga kapareho kaidtong mga Fariseo?
17 An Fariseo dai nagpakumbaba sa atubangan nin Dios. Imbes, sia naghona na sono sa sadiri niang pamantayan sia matanos. Alagad ta bakong siring an pagheling nin Dios. (Mateo 23:25-28) An mapakumbabang parakasala iyo an nagpaheling kan sinasabi kan Tataramon nin Dios sa Isaias 66:2: “Sa sarong ini, kun siring, ako maheling, sa sarong nagsasakit asin nagsosolsol sa espiritu patin nagtatakig sa sakong tataramon.” An Judiong mga namomoon sa relihiyon dai nagtakig sa Tataramon nin Dios. Dai ninda iyan iniintindi. Ginibo ninda an an gusto ninda dangan naghona na inooyonan sinda nin Dios. Minsan siring, sinabihan sinda ni Jesus: “Bakong an gabos na nagsasabi sako, ‘Kagurangnan, Kagurangnan,’makalalaog sa kahadean nin kalangitan, kundi idtong naggigibo kan kabotan kan sakong Ama na nasa langit. Balakid an masarabi sa sako sa aldaw na iyan. ‘Kagurangnan, Kagurangnan, bakong kami naghula sa ngaran mo, asin nagpaluwas nin mga demonyo sa ngaran mo, patin naggibo nin dakol na ngangalasan sa ngaran mo?’ Alagad sasabihan ko sinda: Dai ko kamo noarin man namidbid! Humarayo kamo sa sako, kamong mga paragibo nin katampalasanan.”—Mateo 7:21-23.
18. Paano hohokoman nin Dios an mga relihiyon na naghihingakong naglilingkod sa saiya alagad dai minagawe nin oyon sa saiyang mga pagboot?
18 An mga namomoon na idto sa relihiyon kan enot na siglo daing panarig sa Dios. Imbes, sinda nanarig sa mga tradisyon na naglalapas sa mga pagboot nin Dios. (Mateo 15:3, 9) Kaya sinabihan sinda ni Jesus: “An saindong harong pinabayaan na sa saindo.” (Mateo 23:38) Bilang ebidensia na talagang pinabayaan na nin Dios an saindang Judiong relihiyon, kan taon 70 kan satong Komon na Kapanahonan sinda, an saindang nasyonal na kabesera, an Jerusalem, patin an saindang templo ginaba kan mga hukbong Romano. Daing pagkakalaen ngonyan. An mga relihiyon kan kinaban ngonyan nagbugtak kan sadiri nindang pamantayan sa pagsamba na dai nakaooyon sa mga pamantayan nin Dios. Kaya an ginigibo ninda bakong an saiyang kabotan kundi an sadiri ninda. Kaya, sa mga mata nin Dios, sinda ibinibilang na mga paragibo nin katampalasanan. (Tito 1:16) Bilang pruweba na pinabayaan na nin Dios an mga relihiyon na ini, dai na mahahaloy sinda gagabaon kan mga nasyon, kun paanong an Jerusalem saka an templo kaiyan ginaba kan mga hukbong Romano kan enot na siglo.—Helingon an Kapahayagan, kapitulo 17, 18.
19. Ano an mga puwedeng ihapot manongod sa relihiyon?
19 Sobra daw kaestrikto an paghusgar na ini sa mga relihiyon kan kinaban? Paano niato maseseguro na an mga paghokom nin Dios madali nang umabot tumang sa sainda? Ano an kaipuhan na gibohon nin sarong relihion tanganing makamit an pag-oyon nin Dios? Igwa daw nin makasaysayan na mga halimbawa na nagpapaheling na pinoprotehiran ni Jehova an mga odok na minadolok sa saiya asin nagpapasakop sa saiyang mga pagboot? An minasunod na artikulo kokomentohan an mga hapot na ini.
Mga Hapot Para sa Repaso
◻ Ano an nakakakontribuwir sa pagdiskompiar sa satong panahon?
◻ Taano ta napapasala an paglaom kan kinaban na ini sa marahay na mangyayari?
◻ Siisay an lubos niatong masasarigan asin anong giya an itinao nia sa sato?
◻ Taano ta dai kita maninigong manarig sa sato man sana o sa ibang tawo?
◻ Ano an pagheling nin Dios sa mga relihiyon kan kinaban na ini?
[Ritrato sa pahina 13]
Kinokondenar nin Dios an mga relihiyon na dai nag-ootob sa saiyang kabotan kun paanong kinondenar nia an Judaismo kan enot na siglo kan laglagon an Jerusalem nin mga hukbong Romano