Relihiyosong mga Tradisyon—Pagsamba daw sa Dios sa Katotoohan?

“SALGA, salga, salga” (“Luwas, luwas, luwas”). An mamondong kurahaw naghahale sa sarong madiklom na sementeryo sa isla nin Janitzio sa Lake Patzcuaro, Mejico. Duman an sarong debotadong Indian na Tarascan nakikimaherak sa saiyang gadan na paryente sa tabang nin nasusurat na pangadiye. “Patodon logod kan Santo Rosaryo an mga kadenang nakagagapos saimo,” an pakimaherak nia.

Aldaw nin mga Gadan kaidto. Amay pa, sinamnohan na nin mga babae asin aki an mga linubngan kan saindang mga paryentes nin mga burak asin mga korona. Nagbugtak sinda nin mga dolot na prutas asin keik sa atubangan kan mga linubngan. Asin ngonyan tinitios ninda an lipot nin banggi sa pangangadiye o Pagbibilar sa liwanag nin rinibong kandila na sinuluan para sa mga gadan.

An garo baga pambihira o palaen pa ngani sa sarong nagmamasid para sa mga tawong ini suanoy nang relihiyosong tradisyon: an Katolikong selebrasyon nin Todos los Santos. Sa dakol na nasyon sa Latin Amerika, an tradisyon nagdidikta na an rinibong may pagtubod magduman sa sementeryo asin magdolot nin nasusurat na mga pangadiye asin regalo para sa mga gadan.

An Latin Amerika may dakol man na tradisyon manongod sa relihiyosong mga imahen. An mga imahen ni Cristo asin ni Maria lakop, na nag-aadorno sa kadaklan na harong asin tindahan. Sumakay ka sa awto asin seguradong may maheheling kang saradit na retrato ni Maria na nakadukot sa may itaas kan tukawan kan drayber. May mga estatuwa pa ngani ni Maria, na nasasamnohan nin nagkikilyab na mga ilaw na de kolor imbes na kandila, na ipinupuwesto paatubang sa agihan sa tahaw kan awto.

Sa Colombia an darakulaon na estatuwa ni Cristo asin ni Maria nagdudungaw hale sa alitoktok nin halangkaw na mga bukid sa itaas nin dakol na siudad. An bantog na alitoktok nin Monserrate natotogdokan nin simbahan na pano nin iginagalang na gayong mga imahen. Sa espesyal na mga semana santa, an rinibo sa mga taga Bogota minatukad sa magapong alitoktok na ini, na an iba nagkakamang sa lugad na asin nagdudugong mga tuhod.

Mga imahen, krusipiho, kapiyestahan—an mga ini kabtang kan relihiyosong mga tradisyon na iyo na an pinagkatodan na pamumuhay nin mga tawo sa bilog na kinaban. An mga tradisyon na ini ipinamamana nin sarong kapag-arakian sa sunod na kapag-arakian, asin ibinibilang iyan na banal nin mga tawo.

Pagsamba daw sa Katotoohan?

Minsan ngani tibaad an kadaklan kontento na sa pagkuyog sa mga tradisyon na daing pagduwaduwa, para sa dakol na naghihingakong Kristiano an mga tradisyon na ini nagtatao nin nakariribok na problema. Total, si Jesu-Cristo mismo an nagsabi: “An tunay na mga parasamba masamba sa Ama sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:23) Pero, an dakol na relihiyosong tradisyon malinaw na gikan, o minsan paano nakaaagid na gayo, sa relihiyosong mga rituwal na bakong Kristiano. Halimbawa, an Todos los Santos haros parehong-pareho sa kapiyestahan nin mga Budhista na “Ullambana,” aldaw na tagama para sa “pagpapahayag nin debosyon sa gadan nang mga apoon asin pagkakalda nin mga espiritu hale sa pagkabihag pasiring sa kinaban na ini.” (The New Encyclopædia Britannica, edisyon kan 1976, Micropædia, Tomo 1, pahina 260) An mga parasunod daw sa siring na mga tradisyon talagang nagsasamba sa katotoohan?

An iba nangangatanosan na an pag-ako sa iglesya kan mga tradisyon na iyan ginigibo na iyan na makatanosan. Sabi kan Ikaduwang Konsilyo sa Batikano kan 1965: “Bako sanang sa banal na Kasuratan na an Iglesya nagkukua kan saiyang pakaseguro sa gabos na ihinayag. Kun siring an banal na tradisyon asin banal na Kasuratan pareho dapat na akoon asin odok na igalang na may parehong debosyon asin paggalang.”

Alagad ano kun may pundamental na mga pagkakatumang an tradisyon nin tawo asin an Kasuratan na ipinasabong nin Dios? Bilang simbag, siyasaton niato an mga tradisyon sa liwanag kan hatol kan Biblia.