Mapusong Maglakaw sa mga Dalan ni Jehova

“Maogma an gabos na natatakot ki Jehova, na naglalakaw sa saiyang mga dalan.”​—SALMO 128:1.

1, 2. Anong tabang an itinatao kan tala sa Biblia manongod sa mga itinaram asin ginibo nin enot na mga saksi ni Jehova?

AN BANAL na Tataramon ni Jehova pano nin mga kasaysayan kan mga pagbalo asin kagayagayahan kan saiyang maimbod na mga lingkod. An mga inagihan ni Noe, Abraham, Sara, Josue, Debora, Barac, David, asin iba pa buhay na marhay an pagkasaysay. Sinda gabos tunay na mga tawo na parareho igwa nin sarong bagay na espesyal. Sinda may pagtubod sa Dios asin mapusong naglakaw sa saiyang mga dalan.

² An mga itinaram asin ginibo nin enot na mga saksi ni Jehova puwedeng makapakosog sa sato mantang kita naghihingoang maglakaw sa mga dalan nin Dios. Dugang pa, mapapasatuya an kaogmahan mantang kita nagpapaheling nin paggalang sa Dios asin marahay na pagkatakot na mapaanggot sia. Totoo ini minsan kita napapaatubang sa mga pagbalo sa buhay, ta an pinasabngan na salmista nag-awit: “Maogma an gabos na natatakot ki Jehova, na naglalakaw sa saiyang mga dalan.”​—Salmo 128:1.

Kun Ano an Kapusoan

3. Ano an kapusoan?

³ Tanganing makalakaw sa mga dalan ni Jehova, kita kaipuhan na magkaigwa nin kapusoan. An totoo, pinagbobotan kan Kasuratan an banwaan nin Dios na ipaheling an kuwalidad na ini. Halimbawa, an salmistang si David nag-awit: “Magin kamong mapuso, asin magin logod marigon an saindong puso, kamo gabos na naghahalat ki Jehova.” (Salmo 31:24) An kapusoan “mental o moral na kosog na atubangon, pagmaigotan, asin tagalan an peligro, takot, o kadepisilan.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) An mapusong tawo marigon, makosog an boot, maisog. Na tinatawan ni Jehova nin kapusoan an saiyang mga lingkod malinaw sa mga tataramon na ini ni apostol Pablo sa saiyang katabang na si Timoteo: “An Dios nagtao sato bakong nin espiritu nin pagkamatalaw, kundi nin kapangyarihan asin nin pagkamoot patin nin marahay na kaisipan.”​—2 Timoteo 1:7.

4. Ano an sarong paagi na magkamit nin kapusoan?

⁴ An sarong paagi na magkamit nin kapusoan na itinatao nin Dios iyo an pagtao nin mapagngayongayong pagkonsiderar sa Tataramon ni Jehova, an Biblia. An dakol na tala na yaon sa Kasuratan makatatabang sato na magin orog na mapuso. Kun siring, helingon nguna niato kun ano an manonodan niato sa nakatala sa Hebreong Kasuratan manongod sa nagkapira na mapusong naglakaw sa mga dalan ni Jehova.

Kapusoan na Ipahayag an Mensahe nin Dios

5. Paano makikinabang sa kapusoan ni Enoc an mga lingkod ni Jehova sa presenteng aldaw?

⁵ An kapusoan ni Enoc makatatabang sa mga lingkod ni Jehova sa presenteng aldaw na mapusong magtaram kan mensahe nin Dios. Bago namundag si Enoc, “nagpoon an pag-apod sa ngaran ni Jehova.” May mga iskolar na nagsasabi na an mga tawo “nagpoon na mapaglanghad” na mag-apod sa ngaran ni Jehova. (Genesis 4:​25, 26; 5:​3, 6) Posible na an ngaran nin Dios ginamit sa mga tawo o pati sa mga idolo. Kaya lakop an falsong relihiyon kan mamundag si Enoc kan 3404 B.C.E. An totoo, garo nagsosolo sia sa ‘paglakaw sa kaibanan nin Dios,’ na nagsusunod sa matanos na dalan na oyon sa ipinahayag na katotoohan ni Jehova.​—Genesis 5:​18, 24.

6. (a) Anong mapuwersang mensahe an ipinahayag ni Enoc? (b) Puwede kitang magkaigwa nin anong kasarigan?

⁶ Mapusong ipinahayag ni Enoc an mensahe nin Dios, posibleng paagi sa paghuhulit. (Hebreo 11:​5; ikomparar an 2 Pedro 2:5.) “Uya!” sabi kan nagsosolong saksing ini, “si Jehova nagdatong na kaibanan an manampulong ribo kan saiyang mga banal, tanganing maghokom sa gabos, asin tanganing silotan an gabos na maraot huli sa gabos nindang maraot na gibo na saindang ginibo sa karatan, asin huli sa gabos na makangingirhat na bagay na itinaram kan maraot na mga parakasala tumang sa saiya.” (Judas 14, 15) Si Enoc may kapusoan na gamiton an ngaran na Jehova kan ipinahahayag an mensaheng iyan na nagkokondenar sa mga maraot. Asin kun paanong tinawan nin Dios si Enoc nin kapusoan na ipahayag an mapuwersang mensaheng idto, tinawan man ni Jehova nin kapangyarihan an saiyang mga Saksi sa presenteng aldaw na mapusong itaram an Saiyang tataramon sa ministeryo, sa eskuwelahan, asin sa iba pang lugar.​—Ikomparar an Gibo 4:​29-31.

Kapusoan sa Irarom nin Pagbalo

7. Si Noe nagtatao nin anong halimbawa nin kapusoan?

⁷ An halimbawa ni Noe makatatabang sato na magin mapuso sa paggibo nin tama kun kita nasa irarom nin pagbalo. May kapusoan asin pagtubod, sia naghiro sono sa patanid nin Dios manongod sa sarong panglobong baha asin “nagtogdok nin dahong para sa pagligtas kan saiyang harong.” Paagi sa makinuyog asin matanos na mga gibo, kinondenar ni Noe an kinaban na daing pagtubod huli sa maraot na mga gibo kaiyan asin pinatunayan na iyan maninigong laglagon. (Hebreo 11:7; Genesis 6:​13-22; 7:16) An paghorophorop sa ginibo ni Noe nakatatabang sa mga lingkod nin Dios sa modernong aldaw na mapusong makikabtang sa matanos na mga gibo na arog kan Kristianong ministeryo.

8. (a) Ano an inatubang ni Noe bilang mapusong “parahulit nin katanosan”? (b) Ano an gigibohon ni Jehova para sa sato kun kita mapusong mga parahulit nin katanosan?

⁸ Kun kita naglalakaw sa matanos na dalan pero dai niato aram kun paano aatubangon an sarong pagbalo, arangon niato an kadonongan na makaya iyan. (Santiago 1:​5-8) An kaimbodan ni Noe sa Dios sa irarom nin pagbalo nagpapaheling na posibleng atubangon an mga pagbalo na may kapusoan asin kaimbodan. Napaglabanan nia an impluwensia nin maraot na kinaban asin nin nagmateryalisar na mga anghel saka kan saindang mestisong mga aki. Iyo, si Noe mapusong “parahulit nin katanosan” sa “suanoy na kinaban” na pasiring sa kalaglagan. (2 Pedro 2:​4, 5; Genesis 6:​1-9) Minsan sia mapusong nagtaram bilang parabareta na nagbabalangibog kan patanid nin Dios sa mga tawo bago kan baha, “dai sinda nagmangno sagkod na magdatong an baha asin iinanod sinda gabos.” (Mateo 24:​36-39) Alagad girumdomon niato na sa ibong nin paglamag asin pagsikwal kan kadaklan na tawo ngonyan sa satong mensahe na basado sa Biblia, sosorogon kita ni Jehova kun paanong sinorog nia si Noe kun kita mapaheling nin kaagid na pagtubod asin kapusoan bilang mga parahulit nin katanosan.

Kapusoan na Kuyogon an Dios

9, 10. Sa anong mga bagay na si Abraham, Sara, asin Isaac nagpaheling nin mapusong pagkuyog?

⁹ An “katood ni Jehova” na si Abraham marahay na halimbawa nin mapusong pagkuyog sa Dios. (Santiago 2:23) Kinaipuhan ni Abraham an pagtubod asin kapusoan na kuyogon si Jehova asin bayaan an Ur kan mga Caldeo, siudad na pano nin materyal na mga bentaha. Nagtubod sia sa panuga nin Dios na “an gabos na pamilya kan daga” bebendisyonan an saindang sadiri paagi sa saiya asin na an saiyang banhi tatawan nin daga. (Genesis 12:​1-9; 15:​18-21) Huli sa pagtubod si Abraham “nag-erok bilang nakikihimanwa sa daga kan panuga” asin naghalat sa “siudad na may tunay na mga pundasyon”​—an langitnon na Kahadean nin Dios, na sa pagsakop kaiyan sia bubuhayon liwat sa buhay digdi sa daga.​—Hebreo 11:​8-16.

¹⁰ An agom ni Abraham, si Sara, nagkaigwa kan pagtubod asin kapusoan na bayaan an Ur, umiba sa saiyang agom pasiring sa ibang daga, asin tagalan an ano man na kasakitan na maabotan ninda duman. Asin dakulaon nanggad an balos sa saiya huli sa saiyang mapusong pagkuyog sa Dios! Minsan ngani baog sagkod na mag-edad nin mga 90 asin “lihis na sa edad,” si Sara tinawan kan kakayahan na ‘mangidam nin banhi, mantang saiyang ibinilang na maimbod an Dios na nanuga.’ Pag-abot nin panahon, ipinangaki nia si Isaac. (Hebreo 11:​11, 12; Genesis 17:​15-17; 18:​11; 21:​1-7) Pakalihis nin mga taon, si Abraham mapusong nagkuyog sa Dios asin “haros ikinadolot si Isaac.” Pinogolan nin sarong anghel, inako kan patriarka an saiyang mapuso asin makinuyog na aki hale sa kagadanan “sa makaladawan na paagi.” Kaya sia asin si Isaac makahulang nagladawan na itatao ni Jehova Dios an saiyang Aki, si Jesu-Cristo, bilang pantubos tangani na an mga nagtutubod sa saiya magkaigwa nin buhay na daing sagkod. (Hebreo 11:​17-19; Genesis 22:​1-19; Juan 3:16) Tunay na an mapusong pagkuyog ni Abraham, Sara, asin Isaac maninigong magpahiro sato na kuyogon si Jehova asin perming otobon an saiyang kabotan.

Kapusoan na Manindogan Kaiba kan Banwaan nin Dios

11, 12. (a) Paano si Moises nagpaheling nin kapusoan mapadapit sa banwaan ni Jehova? (b) Huli sa kapusoan ni Moises, ano an puwedeng ihapot?

¹¹ Si Moises mapusong nanindogan kaiba kan inaaping banwaan nin Dios. Kan ika-16 na siglo B.C.E., an mismong mga magurang ni Moises nagpaheling nin kapusoan. Dai natakot sa pagboot kan hade na gadanon an Hebreong mga omboy na lalaki na bagong mamundag, itinago ninda si Moises dangan ibinugtak sia sa sarong kaban-kaban sa kagagahoan sa pangpang kan salog nin Nilo. Nakua kan aking babae ni Faraon, si Moises pinadakula bilang aki nia, minsan ngani enot siang nag-ako nin espirituwal na pagtotokdo sa harong kan saiyang mga magurang. Bilang kabtang kan pamilya ni Faraon, si Moises “tinokdoan kan gabos na kadonongan nin mga Egipcio” asin nagin “makapangyarihan sa saiyang mga tataramon asin gibo,” makosog an mental asin pisikal na mga kakayahan.​—Gibo 7:​20-22; Exodo 2:​1-10; 6:20.

¹² Sa ibong kan materyal na mga bentaha sa harong kan hade, mapusong pinili ni Moises na manindogan kaiba kan mga parasamba ki Jehova, na kaidto oripon kan mga Egipcio. Sa pagdepensa sa sarong Israelita, ginadan nia an sarong Egipcio dangan duminulag pa-Midian. (Exodo 2:​11-15) Pakalihis nin mga 40 taon, ginamit sia nin Dios na mangenot sa mga Israelita paluwas sa kaoripnan. Kaidto si Moises “naghale sa Egipto, alagad dai sia natatakot sa kaanggotan kan hade,” na naghuma na gadanon sia huli sa pagrepresentar ki Jehova para sa Israel. Si Moises naglakaw na garo naheling nia an “Saro na dai naheheling,” si Jehova Dios. (Hebreo 11:​23-29; Exodo 10:28) Igwa daw kamo nin siring na pagtubod asin kapusoan na kamo magdadanay kaiba ni Jehova asin kan saiyang banwaan sa ibong nin kasakitan asin paglamag?

Kapusoan na ‘Sunodon nin Lubos si Jehova’

13. Paano si Josue asin Caleb nagtao nin mga halimbawa nin kapusoan?

¹³ An mapusong si Josue asin Caleb nagtao nin ebidensia na kita puwedeng maglakaw sa mga dalan nin Dios. “Sinunod ninda nin lubos si Jehova.” (Bilang 32:12) Si Josue asin Caleb kabilang sa 12 lalaki na isinugo na mag-espiya sa Dagang Panuga. Sa takot sa mga nag-iistar duman, hiningoa kan sampulong espiya na kombensiron an Israel na dai lumaog sa Canaan. Minsan siring, si Josue asin Caleb mapusong nagsabi: “Kun si Jehova nawili sa satuya, kun siring sierto na ilalaog nia kita sa dagang ini asin itatao iyan sa satuya, daga na binubulusan nin gatas asin tangguli. Dai sana kamo magtumang ki Jehova; asin kamo, dai kamo matakot sa mga tawo kan daga, huli ta tinapay ta sinda. Binayaan na sinda kan saindang pailihan, asin si Jehova nasa sato. Dai kamo matakot sa sainda.” (Bilang 14:​8, 9) Huling kulang nin pagtubod asin kapusoan, an kapag-arakian na idto nin mga Israelita nungka na nakaabot sa dagang panuga. Pero si Josue asin Caleb, kaiba an sarong bagong kapag-arakian, nakalaog nanggad duman.

14, 15. (a) Mantang iinaaplikar ni Josue an mga tataramon sa Josue 1:​7, 8, ano an naeksperyensiahan nia asin kan mga Israelita? (b) Anong leksion may labot sa kapusoan an nanonodan niato ki Josue asin Caleb?

¹⁴ Sinabihan nin Dios si Josue: “Magin ka sanang mapuso asin makosog na gayo na mag-ingat na gumibo oyon sa gabos na ipinagboot saimo ni Moises na sakong lingkod. Dai ka magsiko dian sa too o sa wala, tanganing ika humiro na may kadonongan saen ka man magduman. An librong ini kan katogonan dai dapat sumuhay sa saimong ngoso, asin maingat na basahon mo iyan sa aldaw asin sa banggi, tanganing ika makapag-ingat na gumibo oyon sa gabos na nasusurat dian; huli ta paagi kaiyan magigin kang mapanggana asin mahiro ka na may kadonongan.”​—Josue 1:​7, 8.

¹⁵ Mantang iinaaplikar ni Josue an mga tataramon na iyan, buminagsak sa mga Israelita an Jerico asin an iba pang siudad. Pinaontok pa ngani nin Dios an aldaw tangani na iyan padagos na sumirang sagkod na manggana an Israel sa Gabaon. (Josue 10:​6-14) Kan namemeligro sa nagsararong hukbo nin kaiwal na “arog kan baybay na yaon sa pangpang nin dagat sa kadakolan,” si Josue naghirong may kapusoan, asin pinapanggana giraray nin Dios an Israel. (Josue 11:​1-9) Minsan kita bakong sangkap na mga tawo, kapareho ni Josue asin Caleb, masusunod niato nin lubos si Jehova, asin matatawan kita nin Dios nin kakayahan na mapusong maglakaw sa saiyang mga dalan.

Kapusoan na Manarig sa Dios

16. Sa anong mga paagi na si Debora, Barac, asin Jael nagpaheling nin kapusoan?

¹⁶ An mapusong pagsarig sa Dios binabalosan, arog kan ipinaheheling nin mga pangyayari kaidtong kaaldawan na an mga hokom an nagpapaotob nin hustisya sa Israel. (Rut 1:1) Halimbawa, si Hokom Barac asin an propetisang si Debora mapusong nanarig sa Dios. Beinte anyos nang inaapi an Israel kan hadeng Cananeo na si Jabin kan isugo ni Jehova si Debora na sadolon si Barac na tiponon an 10,000 na kalalakihan sa Bukid Tabor. An hepe kan hukbo ni Jabin, si Sisara, naghihidaleng puminaduman sa kasapaan nin Cison, na nakasisierto na sa patag na lugar na ini an kalalakihan nin Israel daing magigibo sa saiyang hukbo asin sa 900 na karro de guerra kaiyan na may mga karit na batbat sa mga ruweda. Kan an mga Israelita magmartsa na pasiring sa kapatagan, huminiro an Dios para sa sainda, asin an sarong biglang pagbaha ginibong limawan an kampo de batalya na nagpaguot sa mga karro ni Sisara. Nanggana an hukbo ni Barac, kaya “an bilog na kampo ni Sisara naholog sa tarom nin minasbad.” Si Sisara duminulag pasiring sa tolda ni Jael, pero kan sia natotorog na, si Jael nagkaigwa kan kapusoan na gadanon sia paagi sa pagpalpal nin taldok kan tolda sa saiyang sentido. Tama sa makahulang isinabi ni Debora ki Barac, an “nakakapagayon na bagay” sa kapangganahan na ini nakamtan nin sarong babae. Huling si Debora, Barac, asin Jael mapusong nagsarig sa Dios, an Israel “dai na naribok giraray sa laog nin apat na polong taon.”​—Hokom 4:​1-22; 5:31.

17. Anong halimbawa nin mapusong pagsarig ki Jehova an itinao ni Hokom Gedeon?

¹⁷ Si Hokom Gedeon mapusong nagsarig ki Jehova Dios kan an mga Midianita asin iba pa sumalakay sa Israel. Minsan ngani daog sa bilang kan 135,000 na suminalakay, an 32,000 na parapakilaban nin Israel tibaad may tendensia pa na iatribuwir sa sadiri nindang eroismo an kapangganahan na itinao nin Dios. Kaya, sa pagboot ni Jehova, ininaan ni Gedeon an hukbo nia na magin tolong grupo nin tigsasanggatos na lalaki. (Hokom 7:​1-7, 16; 8:10) Kan salikopan kan 300 an kampo nin mga Midianita kan banggi, an kada saro may darang amodyong asin dulay na may karaba sa laog. Sa sarong senyal, pinatanog ninda an mga amodyong, pinarasa an mga dulay, iinitaas an nagraralaad na karaba, asin kuminurahaw: “An minasbad ni Jehova asin ni Gedeon!” (Hokom 7:20) Nagdurulagan asin nagkadaraog an natakot na mga Midianita. An siring na mga pangyayari maninigong kumombensir sa sato na an mapusong pagsarig sa Dios binabalosan man ngonyan.

Kapusoan na Tawan nin Onra si Jehova Asin Suportaran an Dalisay na Pagsamba

18. Kan gadanon nia si Goliat, ano an mapusong ginibo ni David?

¹⁸ An ibang halimbawa sa Biblia nagtatao nin kapusoan na tawan nin onra si Jehova asin suportaran an dalisay na pagsamba. An barobatang si David, na mapusong ilinigtas an mga karnero kan saiyang ama, napatunayan na mapuso sa atubangan kan higanteng Filisteo na si Goliat. “Ika minadolok sako na may darang espada asin may budyak patin may garod,” sabi ni David, “alagad ako minadolok sa saimo sa ngaran ni Jehova nin mga hukbo, an Dios kan hukbo nin Israel, na saimong dinuduhagi. Sa aldaw na ini itatao ka ni Jehova sa sakuyang kamot, asin tunay na gagadanon taka asin popogoton ko an saimong payo; . . . asin an mga tawo sa bilog na daga makaaaram na igwa nin Dios an Israel. Asin an bilog na kasararoan na ini makaiisi na si Jehova dai nagliligtas paagi sa espada o budyak, huli ta ki Jehova an ralaban.” (1 Samuel 17:​32-37, 45-47) Sa tabang nin Dios, mapusong tinawan ni David nin onra si Jehova, ginadan si Goliat, asin sa siring nagkaigwa nin mahalagang marhay na kabtang sa paghale sa peligrong itinatao nin mga Filisteo sa dalisay na pagsamba.

19. Para sa anong proyekto na kinaipuhan ni Salomon an kapusoan, asin paano ikaaaplikar sa satong kaaldawan an saiyang paagi?

¹⁹ Kan itotogdok na kan aki ni Hadeng David na si Salomon an templo nin Dios, sinadol si Salomon kan gurang na niang ama: “Magmapuso ka asin magmakosog patin humiro. Dai ka matakot ni makubhanan, huli ta si Jehova Dios, an sakuyang Dios, nasa saimo. Dai ka nia babayaan o pababayaan sagkod na matapos an gabos na trabaho kan paglilingkod sa harong ni Jehova.” (1 Cronica 28:20) Mapusong naghiro, mapangganang natapos ni Salomon an templo. Kun an teokratikong programa nin pagtotogdok magtao nin angat ngonyan, girumdomon niato an mga tataramon ni David: “Magmapuso ka asin magmakosog patin humiro.” Kanigoan karahay na paagi na tawan nin onra si Jehova asin suportaran an dalisay na pagsamba!

20. Sa anong bagay na si Hadeng Asa nagmapuso?

²⁰ Huli sa kamawotan ni Hadeng Asa na tawan nin onra an Dios asin suportaran an dalisay na pagsamba, hinale nia sa Juda an mga idolo asin mga lalaking patotot sa templo. Hinale man nia sa halangkaw na katongdan an saiyang apostatang lolahon asin sinolo an “makatatakot na idolo” kaini. (1 Hade 15:​11-13) Iyo, si Asa “nagin mapuso asin pinara an makababaldeng mga bagay sa bilog na daga nin Juda asin Benjamin patin sa mga siudad na nabihag nia sa kabukidan nin Efraim, asin hinirahay nia an altar ni Jehova na yaon sa atubangan kan portiko ni Jehova.” (2 Cronica 15:8) Kamo man daw mapusong nagsisikwal sa apostasiya asin nagsusuportar sa dalisay na pagsamba? Ginagamit daw nindo an saindong materyal na mga rogaring sa pagpaoswag sa intereses kan Kahadean? Asin naghihingoa daw kamong tawan nin onra si Jehova paagi sa dayaday na pakikikabtang sa pagpahayag kan maogmang bareta bilang saro sa saiyang mga Saksi?

21. (a) Paano an mga kasaysayan nin mga nagdanay sa integridad bago kan panahon nin mga Kristiano makatatabang sato? (b) Ano an pag-oolayan sa masunod na artikulo?

²¹ Kanigoan an pasalamat niato na preneserbar nin Dios an mga kasaysayan sa Kasuratan manongod sa mapusong mga nagdanay sa integridad bago kan panahon nin mga Kristiano! Tunay na an saindang marahay na halimbawa makatatabang sato na magtao nin banal na paglilingkod ki Jehova na may kapusoan, diosnon na takot, asin paghanga. (Hebreo 12:28) Pero an Kristianong Griegong Kasuratan igwa man nin mga halimbawa nin ginibong diosnon na kapusoan. Paano daw makatatabang sato an nagkapira sa mga kasaysayan na ini na mapusong makalakaw sa mga dalan ni Jehova?

Ano an Isisimbag Nindo?

◻ Ano an kapusoan?

◻ Paano si Enoc asin Noe nagpaheling nin kapusoan?

◻ Sa anong mga bagay na si Abraham, Sara, asin Isaac guminaweng may kapusoan?

◻ Anong mapusong mga halimbawa an itinao ni Moises, Josue, asin Caleb?

◻ Paano ipinaheling nin iba na sinda may kapusoan na manarig sa Dios?

[Ritrato sa pahina 15]

Si Gedeon asin an saiyang sadit na grupo nin mga parapakilaban mapusong nagsarig ki Jehova