Tinatawan daw Nindo nin Dignidad an Iba Kun Kamo Nagtatao nin Sadol?
KANIGOAN karahay asin kapakipakinabang na sadolon na may dignidad! “An maboot, makonsiderasyon, mapagmakolog na sadol nagbubunga nin marahay na mga relasyon,” an sabi ni Edward. “Kun namamatean nindo na kamo tinatawan nin onra asin iginagalang kan parakonseho paagi sa pagpaheling nin pagigin andam na maghinanyog sa saindong lado kan estorya, mas madaling akoon an sadol,” an sabi ni Warren. “Kun an parakonseho tinatratar ako na may paggalang, namamatean ko na madali siang dolokon, na naghahagad saiya nin sadol,” an komento ni Norman.
An Natural na Diretso nin Tawo sa Dignidad
An mainit, makikatood, asin mamomoton na sadol talagang inaako. Kapakipakinabang an pagsadol sa iba sa paagi na gusto nindong sadolon. (Mateo 7:12) An marahay na parakonseho nagtatao nin panahon na maghinanyog asin nagmamaigot na masabotan an saro na sinasadol—an saiyang kaisipan, an saiyang kamugtakan, asin an saiyang mga saboot—imbes na tatsaran asin kondenaron.—Talinhaga 18:13.
An mga parakonseho ngonyan, kaiba na an Kristianong mga magurang, kaipuhan na magin alisto na tawan nin dignidad an iba kun nagtatao nin sadol. Taano? Huli sa simpleng dahelan na an usong kaisipan sa sosyedad iyo na trataron an iba sa paaging mayo nin dignidad. Nakaoolakit ini. Sa pinakaparate an mga linalaoman nindo na paghahalean nin may dignidad na pagtratar iyo an mga dai nakatatao kaiyan, magin sinda mga propesyonal, relihiyosong mga poon, o iba pa. Sa pag-ilustrar, sa pinagtatrabawohan an pagsisante sa trabaho makolog na eksperyensia asin nagtatao nin tension kapwa sa among asin sa empleyado. Nakadadanyar iyan sa paggalang sa sadiri, nangorogna kun an sinisisante tinatratar na mayong dignidad. Sa situwasyon na ini an mga superbisor kaipuhan na makanood kun paano ipaaabot an “makolog na mensahe tanganing makaabot iyan na malinaw, nasa punto asin propesyonal, asin pinapagdadanay an dignidad kan indibiduwal,” an ibinabareta kan The Vancouver Sun. Iyo, an gabos na tawo maninigo sa may dignidad na pagtratar.
An Pankagabsan na Asamblea kan Naciones Unidas nagpoproklamar: “An gabos na tawo namundag na talingkas asin parareho sa dignidad asin mga diretso. Tinawan sinda nin pag-isip asin konsensia asin maninigong humiro sa kada saro na may espiritu nin pagkamagturugang.” Mantang inaatake an dignidad nin tawo, may marahay na dahelan na an Carta kan Naciones Unidas asin an introduksion sa Unibersal na Deklarasyon kan mga Diretso nin Tawo minimidbid an kuwalidad na ini. Pinatutunayan kaiyan an “pagtubod sa pundamental na mga diretso nin tawo, sa dignidad asin halaga kan tawo.”
Linalang ni Jehova an Tawo na May Natural na Dignidad
Si Jehova Dios na may dignidad. Tama an pagkakasabi kan saiyang ipinasabong na Tataramon: “An dignidad asin kamurawayan nasa saiyang atubangan,” asin, “[an Saiyang] dignidad ipinahahayag sa itaas nin kalangitan.”—1 Cronica 16:27; Salmo 8:1.
Bilang may dignidad na Dios asin Unibersal na Soberano, itinatao nia an dignidad sa gabos niang linalang, langitnon asin daganon. An nangongorog sa mga tinawan nin onra iyo an saiyang pinamuraway asin namamahalang Aki, an Hade, si Cristo Jesus. “An dignidad asin kamurawayan itinao mo saiya,” makahulang nagsurat si David.—Salmo 21:5; Daniel 7:14.
Makamomondo, an pundamental na diretsong ini nin tawo inabuso nang gayo sa bilog na historya. An sarong makapangyarihan na anghel, na paagi sa saiyang mga gibo nagin Satanas na Diablo, inangat an pagigin may diretso, pagkamakatanosan, asin pagigin angay kan soberaniya nin Dios. Sa paggibo kaiyan nagpaheling sia nin dai paggalang ki Jehova asin dai tinawan nin onra an Saiyang may dignidad na ngaran mantang inaangat an Saiyang diretso na mamahala. Kinamkam nia an sobra-sobrang dignidad para sa saiyang sadiri. Siring kan Diablo, an makapangyarihan na mga hadeng tawo, arog baga ki Nabucodonosor kan mga panahon kan Biblia, naghambog manongod sa saindang ‘kapangyarihan asin sa saindang kamurawayan.’ Inatake ninda an dignidad ni Jehova, na iinaatribuwir an bakong makatanosan na dignidad sa saindang sadiri. (Daniel 4:30) An maringis na pamamahala ni Satanas, na ipinirit sa kinaban nin katawohan, inatake asin nagpapadagos na atakihon an dignidad nin tawo.
An saindo daw na dignidad minenus na? Kan sinasadol, ipinamate daw saindo an grabeng pagkakasala, pagkapasopog, pagduhagi, o pagmenus? “Dai ko namatean an pagmakolog, pakikidamay, asin dignidad. Ipinamate sako na ako daing halaga,” an sabi ni André, na idinudugang: “Nagbunga ini nin mga pagmate nin pagkadisganar asin kahaditan, depresyon pa ngani.” “Depisil na umako nin sadol gikan sa saro na namamatean nindo na mayo kan saindong pinakamarahay na intereses sa saiyang puso,” an sabi ni Laura.
Sa dahelan na ini, an Kristianong mga paraataman sinasadol na trataron an aripompon nin Dios na may paggalang asin onra. (1 Pedro 5:2, 3) Kun lumataw an mga situwasyon na kaipuhan asin kapakipakinabang na sadolon an iba, paano nindo mapoprotehiran an saindong sadiri sa kaisipan asin paggawe nin kinabanon na mga tawo na, mayong pag-alangan, inaatake an dignidad nin iba? Ano an makatatabang saindo na papagdanayon an dignidad nin mga kapwa Kristiano, siring man kan saindong sadiri?—Talinhaga 27:6; Galacia 6:1.
Mga Prinsipyo na Pinapagdadanay an Dignidad
An Tataramon nin Dios bakong toninong manongod sa temang ini. An ekspertong parakonseho magbubugtak nin bilog na pagtitiwala sa sadol kan Tataramon nin Dios, imbes na laoman an kadonongan kan kinaban na ini. An Banal na Kasuratan naglalaman nin mahalagang hatol. Kun kinukuyog, tinatawan kaiyan nin dignidad kapwa an parakonseho asin an saro na tinotokdoan. Kaya an pagboot ni Pablo sa Kristianong paraataman na si Timoteo iyo ini: “Dai mo pagtatsaran nin labi-labi an sarong gurang. Kundi pakiolayan mo sia siring sa ama, an hoben na mga lalaki siring sa mga tugang na lalaki, an gurang na mga babae siring sa mga ina, an hoben na mga babae siring sa mga tugang na babae sa bilog na kabinian.” (1 Timoteo 5:1, 2) Dakol nanggad na kamondoan, mga kolog nin boot, asin pagkapasopog an nalilikayan paagi sa pagkuyog sa mga pamantayan na ini!
Mangnoha na an liyabe sa mapangganang pagsadol iyo an tamang paggalang sa sarong tawo asin sa saiyang diretso na trataron sa may dignidad, nagmamakolog na paagi. An Kristianong mga magurang, kabale na an nagbibiyaheng mga paraataman, nagmamaigot na kuyogon an sadol na ini. Pinagmamaigotan nindang determinaran kun taano an saro na nangangaipo nin pagtatanos ta nag-iisip asin naghihiro nin siring kaiyan. Boot nindang madangog an saiyang punto-de-vista. Ginigibo an gabos na paghihingoa tanganing malikayan an pagpasopog, pagmenus, o pagduhagi sa saro na tinatabangan.
Bilang sarong magurang, ipaaram sa saindong tugang na nagmamakolog kamo asin boot nindong tabangan sia sa saiyang mga problema. Iyan an ginigibo nin doktor kun minadalaw kamo sa saiyang opisina para sa pisikal na eksaminasyon. An pag-isip-isip manongod sa paghuba nin gubing sa daing kabuhaybuhay, malinigon na kuwarto tibaad magpamate saindo nin kasopganan asin pagkawara nin onra. Inaapresyar nanggad nindo an doktor na nagpapaheling nin pagkasensitibo sa saindong paggalang sa sadiri asin tinatawan kamo nin dignidad paagi sa pantahob na gubing mantang ginigibo nia an kinakaipuhan na pagsiyasat tanganing madeterminaran an dahelan kan saindong helang! Sa kaagid na paagi, an Kristianong parakonseho na nagpapaheling nin tamang paggalang para sa indibiduwal maboot asin marigon, pero ginugubingan nin dignidad an sinasadol. Sa kabaliktaran, an sadol na maisog, mayong simpatiya, asin mayong pagmakolog siring sa paghuba sa piguratibong paagi na nagpapangyari saindo na mapasopog, maduhagi, asin mahubaan kan saindong dignidad.
An mga paraataman sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro nangorognang maingat sa pagsadol na may dignidad. Kun nagsasadol sa mga gurang, ipinaheheling ninda an kaparehong pagkamoot na ipinaheheling ninda sa saindang mga magurang sa laman. Sinda makonsiderasyon, makikatood, asin mamomoton. Kaipuhan an siring na pagkasensitibo sa pagmate nin iba. Nagpoprodusir iyan nin kamugtakan na nakadadagka sa tamang pagtao asin pag-ako nin sadol.
Mga magurang, isaisip na an praktikal na sadol nakaeengganyar, nakapakokosog, nakaparirigon, asin positibo. Nagsasabi an Efeso 4:29: “Dai kamo magpaluwas nin maraot na tataramon sa saindong ngoso, kundi ano man na tataramon na marahay para sa pagpakosog siring sa kinakaipuhan, tanganing iyan makapagtao nin karahayan sa mga nagdadangog.”
Dai kinakaipuhan na gumamit nin maisog na mga termino, lenguahe, o pangangatanosan. Imbes, an paggalang sa sarong tawo asin an pagmawot na pagdanayon an saiyang mga saboot nin pagpahalaga asin paggalang sa sadiri nakapahihiro saindo na iatubang an mga bagay sa positibo, nakatatabang na paagi. Ponan an ano man na komento paagi sa gikan sa boot, tunay na komendasyon para sa saiyang marahay na mga ugale o kuwalidad, imbes na idoon an mga punto-de-vista na nakapamamate saiya na disganado asin mayong halaga. Kun naglilingkod kamo bilang magurang, gamiton an saindong ‘kapangyarihan tanganing magparigon asin bakong magpaluya.’—2 Corinto 10:8.
Iyo, an epekto nin ano man na sadol gikan sa Kristianong mga paraataman maninigo na itao an kinakaipuhan na pagpapakosog, tanganing ikatao an marahay. Maninigo na iyan dai makapaluya nin boot o ‘makapatakot.’ (2 Corinto 10:9) Minsan an saro na nakakomitir nin grabeng pagkakasala kinakaipuhan na tawan nin paggalang sa sadiri asin dignidad. An sadol kaipuhan na timbangan nin maboot, alagad marigon, na mga tataramon nin pagsagwe tanganing mapahiro siang magsolsol.—Salmo 44:15; 1 Corinto 15:34.
Makahulogan nanggad, an Pagboot nin Dios sa Israel igwa kan iyo man sanang mga prinsipyo. Tinogotan kaiyan an pagsadol asin pisikal na disiplina pa ngani, mantang kadungan na pinapagdadanay an diretso kan indibiduwal sa personal na dignidad. An paghampak ‘sa bilang na katimbang kan maraot na gibo’ itinogot, alagad ta dai ini dapat na masobrahan. Itinao an limite sa bilang nin hampak na itinatao tanganing an nagkasala dai “aktuwal na mapasopog.”—Deuteronomio 25:2, 3.
An pagmakolog sa mga saboot nin nagsosolsol na mga parakasala nagin karakteristiko man ni Jesus. Manongod saiya, naghula si Isaias: “Dai sia mabari nin ronot nang gaho; asin kun dapit sa mitsa na madiklom na an laad, dai nia iyan paparongon. Sa katotoohan paluluwason nia an hustisya.”—Isaias 42:3; Mateo 12:17, 20; Lucas 7:37, 38, 44-50.
Dugang pang nagdodoon kan pangangaipo para sa empatiya iyo an mga tataramon ni Jesus sa Sermon sa Bukid: “Kaya an gabos na boot nindong gibohon sa saindo nin mga tawo, gibohon man nindo sa sainda.” (Mateo 7:12) Importanteng marhay an prinsipyong ini sa pagpalakop nin marahay na mga relasyon kaya iyan lakop na inaapod na Reglamento sa Paggawe. Bilang sarong Kristianong magurang, paano kamo matatabangan kaiyan na trataron an iba na may kabootan asin dignidad kun nagsasadol?
Girumdomon na nakakagibo man kamo nin mga sala. Arog kan sabi ni Santiago, “gabos nasisingkog nin dakol na beses.” (Santiago 3:2) An paggirumdom kaini makatatabang na pogolon an saindong mga komento asin kontrolon an saindong mga saboot kun kinakaipuhan na kaolayon an iba dapit sa saindang mga pagkukulang. Midbidon an saindang mga pagmate. Makatatabang ini saindo na malikayan an sobrang pagtatsar, na tinatawan nin atension an saradit na sala o diperensia. Idinoon ini ni Jesus kan sia magsabi: “Dai kamo maghokom tanganing dai man kamo hokoman; huli ta an paghokom na ihinohokom nindo, iyo man an ihohokom saindo; asin an sokol na isinosokol nindo, iyo man an isosokol ninda sa saindo.”—Mateo 7:1, 2.
Tawan nin Dignidad an Iba—Tumangon an Diablo
An mga pakana ni Satanas dinisenyo tanganing halean kamo nin dignidad, tanganing magprodusir nin mga saboot nin pagkasopog, pagkadaing halaga, asin pagkadesesperar. Mangnoha kun paano nia ginamit an tawo bilang ahente tanganing pukawon an negatibong mga emosyon sa maimbod na si Job. An mapagsaginsagin na si Elifaz nagsabi: “Sa saiyang mga lingkod mayo sia [si Jehova] nin pagtubod, asin an saiyang mga mensahero [banal na mga anghel] inaakusar nia nin pagkakasala. Gurano pa daw an mga nag-eerok sa mga harong na laboy [makasalan na mga tawo], na an pundasyon nasa kabokabo! An saro rinoronot sinda nin mas madali kisa sa layuglayog.” (Job 4:18, 19) Kaya sono sa saiya, si Job daing kalabihan sa layuglayog sa pagheling nin Dios. Tunay na, an sadol ni Elifaz asin kan saiyang kairiba, na dai nanggad nakaparirigon, hahalean kutana si Job pati kan paggirumdom sa marahay na mga panahon. Sa saindang pagmansay mayong halaga an saiyang nakaaging kaimbodan, pagsasanay sa pamilya, relasyon sa Dios, asin mga paglimos.
Siring man ngonyan, an nagsosolsol na mga parakasala partikularmenteng inaatake nin siring na mga saboot, asin yaon an peligro na sinda ‘madaog kan labi-labing kamondoan.’ Mga magurang, kun sinasadol an mga siring, “patunayan nindo an saindong pagkamoot” para sa sainda paagi sa pagtogot sainda na pagdanayon an dignidad. (2 Corinto 2:7, 8) “Kun tinatratar na mayong dignidad pinadedepisil kaiyan an pag-ako nin sadol,” an pag-ako ni William. Mahalaga na pakosogon an saindang paniniwala na sinda mahalaga sa mata nin Dios. Ipagirumdom sainda na si Jehova “bakong biko na malingawan an [saindang] ginibo asin an pagkamoot na [saindang] ipinaheling para sa saiyang ngaran” durante kan saindang nakaaging mga taon nin maimbod na paglilingkod.—Hebreo 6:10.
Anong dugang na mga bagay an makatatabang saindo na tawan nin dignidad an iba kun nagtatao nin sadol? Midbidon na an gabos na tawo igwa nin natural na diretso sa dignidad, huli ta hinaman sinda sa ladawan nin Dios. Pinahahalagahan sinda ni Jehova Dios asin ni Jesu-Cristo; an duwang probisyon kan pantubos asin kan pagkabuhay liwat pinatutunayan an bagay na iyan. Dinudugangan ni Jehova nin orog pang dignidad an mga Kristiano paagi sa “pagbugtak [sainda] sa sarong ministeryo,” na ginagamit sinda na dagkahon an maraot na kapag-arakian na makipagkatoninongan sa Dios.—1 Timoteo 1:12.
Mga magurang, girumdomon na an kadaklan sa saindong Kristianong mga tugang linalaoman na mga miembrong pundasyon kan bagong sosyedad nin tawo sa lininigan na daga. Bilang pinahalagahan asin mahal na mga indibiduwal, maninigo sindang tawan nin onra. Kun nagsasadol, girumdomon kun paano kapwa si Jehova asin si Jesus nagpaheling nin konsiderasyon sa sainda, asin padagos na gibohon an saindong kabtang sa pagtabang sa saindong mga tugang na pagdanayon an pakamate nin dignidad asin pagpapahalaga sa sadiri sa atubangan kan mga angat ni Satanas.—2 Pedro 3:13; ikomparar an 1 Pedro 3:7.
[Kahon sa pahina 29]
Sadol na Nagtatao nin Dignidad
(1) Magtao nin tunay asin gikan sa boot na komendasyon. (Kapahayagan 2:2, 3)
(2) Magin matibay na parahinanyog. Malinaw asin maboot na sabihon an problema asin an dahelan kan sadol. (2 Samuel 12:1-14; Talinhaga 18:13; Kapahayagan 2:4)
(3) Kuanon sa Kasuratan an saindong sadol. Magin positibo, makatanosan, asin nakapakokosog, asin magpaheling nin empatiya. Pagdanayon an dignidad asin pagpapahalaga sa sadiri kan sinasadol. (2 Timoteo 3:16; Tito 3:2; Kapahayagan 2:5, 6)
(4) Siertohon sa sinasadol na an mga bendisyon naggigikan sa pag-ako asin pag-aplikar kan sadol. (Hebreo 12:7, 11; Kapahayagan 2:7)
[Ritrato sa pahina 26]
An Kristianong mga magurang kaipuhan na tawan nin dignidad an iba kun nagtatao nin sadol