An Pamanggihan kan Kagurangnan—Gurano Kaparate Iyan Maninigong Selebraron?

NAVIDAD, Pasko, mga kaaldawan nin “mga santo.” Dakol na piyesta opisyal asin kapiyestahan an siniselebrar kan mga iglesya nin Kakristianohan. Alagad aram daw nindo kun pirang selebrasyon an ipinagboot ni Jesu-Cristo na selebraron kan saiyang mga parasunod? An simbag, Saro sana! Mayo nang iba pang kapiyestahan na inautorisaran kan Kagpundar kan Kristianismo.

Malinaw nanggad, kun pinonan ni Jesus an saro sanang selebrasyon, mahalagang gayo iyan. An mga Kristiano maninigong selebraron iyan nin eksakto arog kan ipinagboot ni Jesus. Ano an solamenteng selebrasyon na ini?

An Sasarong Selebrasyon

An selebrasyon na ini iinintrodusir ni Jesus kan aldaw na nagadan sia. Ginirumdom nia an Judiong kapiyestahan kan Paskua kaiba kan saiyang mga apostol. Dangan ipinasa nia sainda an pira sa daing lebadurang tinapay kan Paskua, na nagsasabing: “Ini nangangahulogan kan sakong hawak na itatao manongod sa saindo.” Dangan, ipinasa ni Jesus an sarong kopa nin arak, na nagsasabing: “An kopang ini nangangahulogan kan bagong tipan paagi sa sakong dugo, na papabuloson manongod sa saindo.” Sinabi man nia: “Padagos nindong gibohon ini sa paggirumdom sa sako.” (Lucas 22:​19, 20; 1 Corinto 11:​24-26) An selebrasyon na ini inaapod na Pamanggihan kan Kagurangnan, o an Memorial. Iyan an solamenteng selebrasyon na ipinagboot ni Jesus na selebraron kan saiyang mga parasunod.

Dakol na iglesya an nagsasabi na ginigibo ninda an pagselebrar na ini kadungan kan gabos nindang iba pang kapiyestahan, pero an kadaklan ginigirumdom iyan na laen sa paaging ipinagboot ni Jesus. Tibaad an pinakarisang pagkakalaen iyo an pagkaparate kan selebrasyon. An ibang iglesya siniselebrar iyan bulan-bulan, serosemana, aroaldaw pa ngani. Ini daw an intension ni Jesus kan sabihan nia an saiyang mga parasunod: “Padagos nindong gibohon ini sa paggirumdom sa sako”? Nagsasabi an The New English Bible: “Gibohon nindo ini bilang girumdoman (sa Ingles, “memorial”) sa sako.” (1 Corinto 11:​24, 25) Gurano kaparate na siniselebrar an memorial o an anibersaryo? Sa parate, sarong beses sana sa sarong taon.

Girumdomon man na si Jesus pinonan an pagselebrar na ini dangan nagadan sa petsa kan Judiong kalendaryo na Nisan 14.a Iyan an aldaw kan Paskua, an kapiyestahan na nagpapagirumdom sa mga Judio kan dakulang pagligtas na naeksperyensiahan ninda sa Egipto kan ika-16 na siglo B.C.E. Kan panahon na idto, an pag-atang nin sarong kordero nagresulta sa kaligtasan kan Judiong panganay, mantang an anghel ni Jehova ginadan an gabos na panganay kan Egipto.​—Exodo 12:​21, 24-27.

Paano ini nakatatabang sa satong pakasabot? Bueno, an Kristianong si apostol Pablo nagsurat: “Si Cristo na satuyang paskua iinatang na.” (1 Corinto 5:7) An kagadanan ni Jesus sarong mas dakulang atang sa Paskua, na nagtatao sa katawohan kan oportunidad sa orog kadakulang kaligtasan. Kaya, para sa mga Kristiano, an Memorial kan kagadanan ni Cristo sinalidahan an Judiong Paskua.​—Juan 3:16.

An Paskua taonan na selebrasyon. Kun siring, makatanosan na an Memorial iyo man. An Paskua​—an aldaw na nagadan si Jesus—​perming nangyayari sa ika-14 aldaw kan Judiong bulan na Nisan. Kaya an kagadanan ni Cristo maninigong girumdomon sarong beses kada taon sa aldaw kan kalendaryo na katangod kan Nisan 14. Ngonyan na 1994 an aldaw na iyan Sabado, Marso 26, pagkasolnop kan aldaw. Alagad, taano an mga iglesya nin Kakristianohan ta dai ini ginibo na aldaw para sa espesyal na pagselebrar? An halipot na pagsiyasat sa historya masimbag sa hapot na iyan.

Namemeligro an Apostolikong Kaugalean

Mayong duwa-duwa na durante kan enot na siglo C.E., an mga giniyahan kan mga apostol ni Jesus sinelebrar nin eksakto an Pamanggihan kan Kagurangnan siring sa ipinagboot nia. Alagad, durante kan ikaduwang siglo, an iba nagpoon na bagohon an panahon kan paggirumdom kaiyan. Ginibo ninda an Memorial sa enot na aldaw kan semana (ngonyan inaapod na Domingo), bakong sa aldaw na katangod kan Nisan 14. Taano daw ta ginibo iyan?

Para sa mga Judio, an sarong aldaw nagpopoon mga ala sais sa banggi asin minasagkod sa iyo man sanang oras kan masunod na aldaw. Nagadan si Jesus kan Nisan 14, 33 C. E., na nagpoon Huwebes na banggi sagkod Biyernes na banggi. Binuhay liwat sia sa ikatolong aldaw, amay na Domingong aga. An iba gusto na selebraron an paggirumdom kan kagadanan ni Jesus sa permanenteng aldaw kan semana kada taon, imbes na sa aldaw na natatagbo an Nisan 14. Minansay man ninda an aldaw kan pagkabuhay liwat ni Jesus na mas importante kisa kan saiyang kagadanan. Kaya pinili ninda an Domingo.

Ipinagboot ni Jesus na girumdomon an saiyang kagadanan, bakong an saiyang pagkabuhay liwat. Asin mantang an Judiong Paskua natatagbo sa laen-laen na aldaw kada taon sono sa Gregorianong kalendaryo na ginagamit niato ngonyan, natural sana na magigin totoo man iyan sa Memorial. Kaya dakol an nagdanay sa orihinal na areglo asin sinelebrar an Pamanggihan kan Kagurangnan sa Nisan 14 kada taon. Pag-abot nin panahon inapod sinda na Quartodecimanos, na nangangahulogan “Mga Gusto sa Ikakatorse.”

May mga iskolar na minidbid na an “Mga Gusto sa Ikakatorse” na ini nagsusunod sa orihinal na apostolikong arogan. Sarong historyador an nagsabi: “Kun manongod sa aldaw para sa pagselebrar kan Pascha [an Pamanggihan kan Kagurangnan], an ginigibo kan mga iglesyang Quartodecimanos sa Asia kapareho kan sa iglesya sa Jerusalem. Kan ika-2 siglo an mga iglesyang ini ginirumdom sa saindang Pascha kan ika-14 nin Nisan an pagkalda na ibinunga kan kagadanan ni Cristo.”​—Studia Patristica, Tomo V, 1962, pahina 8.

Tuminalubo an Diskutiran

Mantang dakol sa Asia Minor an nagsusunod sa apostolikong kaugalean, itinagama sa Roma an Domingo para sa pagselebrar. Kaidtong mga taon 155 C.E., si Policarpo nin Smirna, sarong representante kan mga kongregasyon sa Asia, nagsongko sa Roma tanganing ipakipag-olay ini asin an iba pang problema. Makamomondo, mayong pagkakaoyon na naabot manongod sa bagay na ini.

Si Ireneo nin Lyons suminurat: “Dawa si Aniceto [nin Roma] dai nakakombensir ki Policarpo na dai selebraron an permi na niang siniselebrar kaiba ni Juan na disipulo kan satong Kagurangnan asin kan iba pang apostol na nakaiba nia; ni na nakombensir man ni Policarpo si Aniceto na selebraron iyan, huli ta sinabi ni Aniceto na sia maninigong manindogan sa kaugalean kan mga magurang bago saiya.” (Eusebius, Libro 5, kapitulo 24) Mangnoha na si Policarpo sono sa bareta ibinasar an saiyang paninindogan sa autoridad kan mga apostol, mantang si Aniceto ipinangatanosan an kaugalean kan nakaaging mga magurang sa Roma.

Nag-orog an diskutiran na ini sa pagtatapos kan ikaduwang siglo C.E. Kaidtong mga 190 C.E., an saro na an ngaran Victor inilehir na obispo sa Roma. Naniwala sia na an Pamanggihan kan Kagurangnan maninigong selebraron sa Domingo, asin hinagad nia an pagsuportar kan pinakadakol na iba pang poon na makukua nia. Pinirit ni Victor an mga kongregasyon na Asiatiko na lumiwat sa areglong Domingo.

Sa pagsimbag para sa mga taga-Asia Minor, si Policrates nin Efeso nagsayumang sumuko sa pamimirit na ini. Nagsabi sia: “Siniselebrar niamo an aldaw na dai pinapakiaraman iyan, na dai dinudugangan, ni iniinaan.” Dangan ilinista nia an kadakol na autoridad, kabale na si apostol Juan. “An gabos na ini,” nanindogan sia, “sinelebrar an ikakatorseng aldaw para sa Pascha sono sa Ebanghelyo, na dai sa ano man na paagi suminuhay dian.” Idinugang ni Policrates: “Ako sa sakong kabtang, mga tugang, . . . dai natatakot sa mga huma. Huli ta an mas mararahay kisa sako nagsabing, Kami kaipuhan na magkuyog sa Dios kisa mga tawo.”​—Eusebius, Libro 5, kapitulo 24.

Naanggot si Victor sa simbag na ini. An sarong historikong libro nagsasabi na “itiniwalag nia an gabos na Iglesyang Asiatiko, asin ipinadara an saiyang mga sirkular sa gabos na Iglesya na kapareho nia an opinyon, na maninigo sindang dai makikomunikar sainda.” Alagad, “an bigla asin maisog na hiro niang ini dai nagustohan kan gabos na madonong asin toltol na tawo sa saiyang sadiring partido, na an nagkapira sa mga iyan prangkahan na suminurat saiya, na sinasadol sia . . . na papagdanayon an pagkamoot, pagkasararo, asin katoninongan.”​—Antiquities of the Christian Church ni Bingham, Libro 20, kapitulo 5.

Ikinaestablisar an Apostasiya

Sa ibong kan siring na mga protesta, an mga Kristiano sa Asia Minor nagin paorog nang paorog na nasosolo sa isyu dapit sa kun noarin seselebraron an Pamanggihan kan Kagurangnan. An mga pagkaliwat luway-luway na inadaptar sa ibang lugar. May mga nagselebrar kan bilog na peryodo poon Nisan 14 sagkod sa minasunod na Domingo. An iba ginigibo nin mas parate an okasyon​—Domingo serosemana.

Kan 314 C.E. an Konsilyo nin Arles (Pransia) prinobaran na ipirit an areglong Romano asin olangon an ano man na laen dian. An natatadang Quartodecimanos nanindogan. Tanganing maresolberan ini asin an ibang bagay na nakapababanga sa naghihingakong mga Kristiano sa saiyang imperyo, kan 325 C.E. an paganong emperador na si Constantino nag-apod nin ekumenikong sinodo, an Konsilyo nin Nicea. Nagpaluwas iyan nin pagboot na nagtaong instruksion sa gabos sa Asia Minor na sumunod sa kaugalean na Romano.

Interesanteng mangnohon an saro sa pangenot na mga argumento na itinao para sa pag-abandonar sa pagselebrar kan Memorial kan kagadanan ni Cristo sono sa petsa sa Judiong kalendaryo. An A History of the Christian Councils, ni K. J. Hefele, nagsasabi: “Idineklarar na partikularmenteng bakong maninigo para kaini, an pinakabanal sa gabos na kapiyestahan, na sunodon an kaugalean (an pagkarkulo) kan mga Judio, na dinigtaan an mga kamot kan pinakamakatatakot na mga krimen, asin na an mga isip binuta.” (Tomo 1, pahina 322) An mamugtak sa siring minamansay na sarong “‘makasosopog na pagpasakop’ sa Sinagoga na ikinauyam kan Iglesya,” an sabi ni J. Juster, na kinotar sa Studia Patristica, Tomo IV, 1961, pahina 412.

Iyan anti-Semitismo! An mga nagselebrar kan Memorial kan kagadanan ni Jesus sa aldaw na sia nagadan minansay na gustong pagsalakon an Kristianismo asin Judaismo. Nalingawan na na si Jesus mismo sarong Judio asin na tinawan nia an aldaw kan kahulogan kaiyan paagi sa pagtao kaidto kan saiyang buhay para sa katawohan. Poon kaidto, an Quartodecimanos kinondenar bilang mga erehe asin parapasiblag patin pinaglamag. An Konsilyo nin Antioquia kan 341 C.E. nagboot na dapat sindang itiwalag. Minsan siring, kadakol pa man giraray ninda kan 400 C.E., asin sinda nagpadagos sa saradit na grupo haloy pa pakatapos kaiyan.

Poon kan mga aldaw na idto, an Kakristianohan dai na nakabalik sa orihinal na areglo ni Jesus. Inako ni Propesor William Bright: “Kan an espesyal na aldaw, an Biyernes Santo, idusay sa paggirumdom kan Pasyon bilang siring, huri nang marhay na limitaran dian an mga asosasyon na ‘pascha’ na ikinonektar ni Sn. Pablo sa sakripisyal na kagadanan: an mga iyan dai nang limitasyon na iinaplikar sa mismong kapiyestahan nin Pagkabuhay Liwat, asin an nakariribaraw na mga ideya naestablisar mismo sa rituwal na lenguahe nin Griego asin Latin na Kakristianohan.”​—The Age of the Fathers, Tomo 1, pahina 102.

Kumusta Man Ngonyan?

‘Pakalihis kan kadakol na taon na ini,’ tibaad ihapot nindo, ‘mahalaga daw talaga kun noarin siniselebrar an Memorial?’ Iyo nanggad. An mga pagliliwat ginibo nin independienteng mga lalaki na nagmamaigot na magkamit nin kapangyarihan. Sinunod kan mga tawo an saindang sadiring mga ideya imbes na kuyogon si Jesu-Cristo. Malinaw na naotob an patanid ni apostol Pablo: “Aram ko na pakahale ko may malaog dian sa tahaw nindo [mga Kristiano] na maringis na mga lobo asin dai magigin maboot sa aripompon, asin hale mismo dian sa saindo may mga lalaking matindog asin mataram nin biribid na mga bagay tanganing maguyod ninda sa sainda an mga disipulo.”​—Gibo 20:​29, 30.

An isyu manongod sa pagkuyog. Inestablisar ni Jesus an saro sanang selebrasyon tanganing selebraron kan mga Kristiano. Malinaw na ipinaliliwanag kan Biblia kun noarin asin paano iyan maninigong selebraron. Kun siring, siisay an may diretso na liwaton iyan? An enot na Quartodecimanos tinios an paglamag asin pagkatiwalag imbes na makikompromiso sa bagay na ini.

Tibaad interesado kamong maaraman na igwa pang mga Kristiano digdi sa daga na iginagalang an mga kamawotan ni Jesus asin ginigirumdom an Memorial kan saiyang kagadanan sa petsa na inestablisar nia. Ngonyan na taon, an mga Saksi ni Jehova magtitiripon sa saindang mga Kingdom Hall sa bilog na daga pakalihis kan ala 6:00 n. h. sa Sabado, Marso 26​—sa pagpoon kan ika-14 aldaw nin Nisan. Sa panahon na iyan gigibohon ninda nin eksakto an sinabi ni Jesus na maninigong gibohon sa pinakamakahulogan na panahon na ini. Taano ta dai makiiba sainda sa pagselebrar kan Pamanggihan kan Kagurangnan? Paagi sa pagigin presente, ikapaheheling man nindo an saindong paggalang sa mga kamawotan ni Jesu-Cristo.

[Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 6]

AN “MAHAL NA PANTUBOS NA IYAN”

An pantubos na atang ni Jesu-Cristo bako sanang sarong doktrina. Sinabi ni Jesus manongod sa saiyang sadiri: “An Aki nin tawo nagdigdi, bakong tanganing paglingkodan, kundi tanganing maglingkod asin itao an saiyang kalag na pantubos karibay kan dakol.” (Marcos 10:45) Ipinaliwanag man nia: “An Dios namoot na gayo sa kinaban [nin katawohan] na itinao nia an saiyang Aking bugtong, tanganing an lambang maggibo nin pagtubod sa saiya dai mapahamak kundi magkaigwa nin buhay na daing katapusan.” (Juan 3:16) Para sa mga gadan, an pantubos nagbubukas kan dalan para sa pagkabuhay liwat asin sa paglaom na buhay na daing sagkod.​—Juan 5:​28, 29.

An pinakaimportanteng kagadanan ni Jesu-Cristo an ginigirumdom sa mga pagselebrar kan Pamanggihan kan Kagurangnan. Kadakol kan nagiginibo kan saiyang atang! An sarong misis na sinanay nin diosnon na mga magurang asin na naglalakaw sa katotoohan nin Dios sa laog na nin mga dekada nagpahayag kan saiyang pasasalamat sa mga tataramon na ini:

“Hinahalat mi an Memorial. Iyan nagigin orog na espesyal kada taon. Nagigirumdoman ko an pagtindog sa punerarya 20 taon na an nakaagi, na pinagmamasdan an sakong namomotan na tatay asin an pakamate nin tunay na odok sa pusong pagpahalaga sa pantubos. Bago kaidto iyan saro sanang nasa payong kaaraman. Iyo, aram ko gabos an mga teksto asin kun paano ipaliliwanag an mga iyan! Pero kan namatean ko an mamondong katotoohan nin kagadanan na an sakong puso talagang luminukso na may kagayagayahan manongod sa gigibohon para sa sato paagi kan mahal na pantubos na iyan.”