Paano Nindo Riniresolberan an Dai Pagkakasundo?
Sarong lawgaw na hiro—asin an ikatolo sa raya nin limang porselanang elepante naholog hale sa estante. An porselanang elepante dapat na bilogon giraray. Kun dai, an pagkaoroyon kan gabos na pidaso mawawara. Alagad, an proseso delikado, asin an pagmate nindo bako kamong kuwalipikado. Dapat kamong humagad nin sadol o hagadon pa ngani sa sarong espesyalista na iyo an gumibo.
AN PAGKAOROYON sa pag-oltanan nin espirituwal na magturugang na lalaki asin babae orog pa nanggad na mahalaga kisa mga dekorasyon sana. An salmista angay na nag-awit: “Uya! Kanigoan karahay asin kanigoan kaogma na an magturugang mag-ontok na sararo!” (Salmo 133:1) An pagresolber sa dai pagkakasundo sa sarong kapwa Kristiano kun minsan puwedeng delikadong bagay. Dugang pa, an iba dai ini ginigibo sa tamang paagi. Sa parate an “pagbilog giraray” nagigin dai kinakaipuhan na kolog o bakong gayong marahay, na nagwawalat nin bakong magayon na impresyon.
An nagkapirang Kristiano dai man kinakaipuhan na ilabot an nombradong mga magurang sa mga bagay na mareresolberan man sana ninda mismo. Ini tibaad totoo huling dai ninda segurado kun ano an gigibohon. “An dakol sa satong mga tugang dai aram kun paano iaaplikar an hatol kan Biblia na resolberan an saindang dai pagkakasundo,” an komento nin sarong tugang na lalaki na may kabatidan sa pagtao nin hatol sa Biblia. “Parateng gayo,” an pagpadagos nia, “na dai ninda sinusunod an paagi ni Jesus sa paggibo nin mga bagay.” Kaya, ano an aktuwal na sinabi ni Jesus manongod sa kun paano an sarong Kristiano maninigong resolberan an dai pagkakasundo sa saiyang tugang? Taano ta mahalaga na magin pamilyar na gayo sa hatol na ini asin makanood na iaplikar iyan?
Saradit na Dai Pagkakasundo
“Kaya, kun dinadara mo an saimong balaog sa altar asin dian saimong magirumdoman na an saimong tugang igwa nin anoman tumang sa saimo, bayaan mo nguna an saimong balaog sa atubangan kan altar, asin maghale ka; makipagkatoninongan ka nguna sa saimong tugang, dangan, kun nakabalik ka na, idolot mo na an saimong balaog.”—Mateo 5:23, 24.
Kan itaram ni Jesus an mga tataramon na iyan, an mga Judio nakaugalean nang magdolot nin mga atang, o magtao nin mga balaog, sa altar kan templo sa Jerusalem. Kun an sarong Judio nagkasala sa kapwa Israelita, an nagkasala makakadolot nin bilog na dolot na tinotong o dolot manongod sa kasalan. An halimbawang isinaysay ni Jesus nasa pinakakritikal na punto. Kan an tawo nasa altar asin madolot na kan saiyang balaog sa Dios, nagirumdoman nia na an saiyang tugang igwa nin anoman na tumang sa saiya. Iyo, kinaipuhan na masabotan kan Israelita na an pakipag-oyon sa saiyang tugang maninigong maenot sa paggibo nin siring na relihiyosong obligasyon.
Minsan ngani an siring na mga dolot sarong kahagadan sa Mosaikong Pagboot, iyan mismo mayo kan pinakadakulang halaga sa pagheling nin Dios. Si propeta Samuel nagsabi sa bakong maimbod na si Hadeng Saul: “Igwa daw nin pagkaogma si Jehova sa tinotong na mga dolot asin atang siring sa pagkuyog sa tingog ni Jehova? Uya! An pagkuyog orog na mahalaga kisa pag-atang, an pagtao nin atension kisa taba nin mga karnero.”—1 Samuel 15:22.
Sa saiyang Sermon sa Bukid, inotro ni Jesus an pagkasunodsunod na ini nin ipinaoorog asin ipinaheling sa saiyang mga disipulo na dapat nindang resolberan an saindang dai pagkakasundo bago gibohon an saindang mga dolot. Ngonyan, an mga dolot na hinahagad sa mga Kristiano espirituwal na bagay—“atang nin pag-omaw, na iyo, an bunga nin mga ngabil na nagpapahayag sa publiko kan saiyang ngaran.” (Hebreo 13:15) Alagad, an prinsipyo nagdadanay na balido. Ipinaheling man ni apostol Juan na daing kamanungdanan na maghingako an saro na namomotan nia an Dios kun kinaoongisan nia an saiyang tugang.—1 Juan 4:20, 21.
Interesante nanggad, an tawong nakagirumdom na an saiyang tugang igwa nin anoman na tumang sa saiya iyo an enot na magibo nin paagi. An kapakumbabaan na saiyang ipinaheheling kun siring posibleng magbunga nin mararahay na resulta. Posible na an tawong napagkasalaan dai masayumang makikooperar sa saro na minarani saiya na inaako an mismong mga sala kaini. Hinagad kan Mosaikong Pagboot na an ano man na hinabon dapat na ibalik na kompleto asin dapat na dagdagan iyan nin ikalimang kabtang. (Levitico 6:5) An pagbalik liwat sa matoninong, nagkakaoroyon na relasyon mas pasil man na magigibo kun an nagkasala nagpapaheling kan saiyang pagmawot na gumibo ni labi pa kisa sa hinahagad, sa pinakaestriktong kahulogan kan tataramon, hirahayon an ano man na danyos na nagibo nia.
Minsan siring, an mga paghihingoa na ibalik liwat an matoninong na mga relasyon bako perming mapanggana. An libro nin Talinhaga pinagigirumdom kita na masakit resolberan an dai pagkakasundo sa saro na nadedepisilan na maghimate. An Talinhaga 18:19 nagsasabi: “An tugang na pinagkasalaan labi pa sa makosog na banwaan; asin may mga iriwal na garo pamarat nin sarong torreng erokan.” An saro pang traduksion nagsasabi: “An tugang na napagkasalaan mas depisil na daogon kisa makosog na siudad: Asin an saindang iriwal garo baga mga pamarat nin sarong kastilyo.” (The Englishman’s Bible) Alagad, sa katapustapusi, an sinsero asin mapakumbabang mga paghihingoa posibleng magigin mapanggana sa kaso nin mga kapagtubod na nagmamawot na mapaogma an Dios. Alagad kun magabat na kasalan an soboot nagibo, an hatol ni Jesus na nasusurat sa Mateo kapitulo 18 kaipuhan na iaplikar.
Pagresolber sa Seryosong Dai Pagkakasundo
“Saro pa, kun magkasala an saimong tugang, magduman asin ihayag an saiyang kasalan na kamo sanang duwa. Kun maghinanyog sia saimo, ikinaligtas mo an saimong tugang. Alagad kun sia dai maghinanyog, magdara ka nin saro o duwa pa, tanganing sa ngoso nin duwa o tolong saksi mapatotoohan an lambang bagay. Kun dai sia maghinanyog sa sainda, itaram mo sa kongregasyon. Kun dai pa sia maghinanyog minsan sa kongregasyon, ibilang mo sia na arog kan tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis.”—Mateo 18:15-17.
Kumusta kun an sarong Judio (o kan huri, sarong Kristiano) napaatubang sa seryosong dai pagkakasundo sa sarong kapwa parasamba ki Jehova? An saro na naghona na sia napagkasalaan iyo an magibo kan enot na tangga. Pribado niang ipakikipag-olay an bagay-bagay sa nagkasala. Paagi sa dai paghingoang makatipon nin pansuporta sa saiyang lado kan situwasyon, siertong mas may posibilidad na ikaligtas nia an saiyang tugang, nangorogna kun nagkaigwa man sana nin dai pagkasinabotan na puwedeng linawon tolos-tolos. An gabos mas pasil na mareresolberan kun an mga direktang kalabot iyo sana an nakaaram dapit kan bagay.
Alagad, an enot na tangga tibaad dai pa igo. Tanganing maatubang an situwasyon na iyan, si Jesus nagsabi: “Magdara ka nin saro o duwa pa.” An mga ini puwedeng an enot na mga testigo. Tibaad nadangog ninda an saro sa mga indibiduwal na pinapakaraot an saro, o tibaad an mga ipinag-iba nagin mga testigo sa sarong nasusurat na kasundoan na iyo an dai pinagkakasundoan ngonyan kan duwang lado. Sa ibong na kampi, an mga ipinag-iba puwedeng magin testigo kun an ano man na mga bagay, arog baga nin nasusurat o berbal na mga patotoo, nabilog tanganing patotoohan an dahelan kan problema. Digdi sa giraray, solamente an pinakadiit na bilang na posible—“saro o duwa pa”—an maninigong makaaram sa bagay. Lilikayan kaini na maggrabe an mga bagay kun an bagay dai man sana pagkasinabotan.
Ano an maninigong motibo kan tawong napagkasalaan? Maninigo daw na hingoahon niang sopogon an saiyang kapwa Kristiano asin gusto niang mamenus ini? Kun mamansayon an hatol ni Jesus, an mga Kristiano maninigong bakong marikas sa pagkondenar sa saindang mga tugang. Kun inaako kan nakalapas an saiyang sala, naghahagad nin tawad, asin naghihingoang remedyohan an mga bagay, an saro na napagkasalaan ‘ikinaligtas an saiyang tugang.’—Mateo 18:15.
Kun an bagay dai mareresolberan, iyan kaipuhan na ipaabot sa kongregasyon. Sa primero, iyan an kamagurangan na lalaki sa mga Judio pero kan huri, an mga magurang sa Kristianong kongregasyon. An dai nagsosolsol na parakasala puwedeng haleon sa kongregasyon. Iyan an boot sabihon kan ibilang sia na “arog kan tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis,” an mga tawo na rinarayoan kan mga Judio. An seryosong tanggang ini dai puwedeng gibohon nin siisay man na Kristiano na sia sana. An nombradong mga magurang, na nagrerepresentar sa kongregasyon, iyo an solamenteng autorisado na gumibo kan siring na aksion.—Ikomparar an 1 Corinto 5:13.
An posibilidad na an dai nagsosolsol na parakasala matiwalag nagpapaheling na an Mateo 18:15-17 dai nanonongod sa saradit na dai pagkakasundo. Pinanonongdan ni Jesus an magagabat na kasalan, pero an klase na puwedeng maresolberan kan duwa sanang indibiduwal na kalabot. Halimbawa, an kasalan tibaad pagpakaraot, na seryosong nakakaapektar sa dangog kan biktima. O iyan tibaad manongod sa pinansial na mga bagay, huli ta an minasunod na mga bersikulo igwa kan ilustrasyon ni Jesus dapit sa daing herak na oripon na pinatawad sa dakulaon na utang. (Mateo 18:23-35) An utang na dai binayadan sa itinalaan na panahon tibaad problema na nalingawan sana na puwedeng pasil na resolberan kan duwang indibiduwal. Alagad puwede iyan na magin seryosong kasalan, arin na baga, paghabon, kun an nag-utang tuyong nagsasayuma na bayadan an inutang.
An ibang kasalan dai puwedeng resolberan sa pag-oltanan nin duwa sanang Kristiano. Sa irarom kan Mosaikong Pagboot, an magagabat na kasalan dapat na ipaaram. (Levitico 5:1; Talinhaga 29:24) Kaagid kaiyan, an magagabat na kasalan na napapalabot an kadalisayan kan kongregasyon dapat na ipaaram sa Kristianong mga magurang.
Alagad, an kadaklan na kaso nin dai pagkakasundo sa pag-oltanan nin mga Kristiano dai nakakaabot sa prosedimientong ini.
Puwede daw Kamong Magpatawad na Sana?
Pakatapos tolos na ipaliwanag ni Jesus kun paano reresolberan an seryosong dai pagkakasundo, sia nagtokdo nin saro pang importanteng leksion. Satong mababasa: “Dangan si Pedro nagdolok asin nagsabi sa saiya: ‘Kagurangnan, makapirang magkakasala tumang sa sako an sakong tugang asin patatawadon ko sia? Sagkod sa pitong beses?’ Si Jesus nagsabi sa saiya: ‘Sinasabi ko sa saimo, bakong, Sagkod sa pitong beses, kundi, Sagkod sa pitong polo may pitong beses.’” (Mateo 18:21, 22) Sa saro pang pangyayari sinabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo na magpatawad nin “makapito sa sarong aldaw.” (Lucas 17:3, 4) Malinaw nanggad, kun siring, an mga parasunod ni Cristo inaapodan na resolberan an dai pagkakasundo paagi sa suweltong pagpatarawadtawadan.
Ini sarong kabtang na nangangaipo nin dakulang paghihingoa. “An ibang tugang dai sana tataong magpatawad,” an sabi kan indibiduwal na kinotar sa enotan. Idinugang nia: “Garo baga nabibigla sinda kun may saro na nagpapaliwanag na puwede nindang pilion na magpatawad, pinakapangenot sa gabos tanganing mapagdanay an katoninongan sa laog kan Kristianong kongregasyon.”
Si apostol Pablo nagsurat: “Padagos kamong magpatiriostios asin magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro. Kun paanong pinatawad kamo ni Jehova, siring man an gibohon nindo.” (Colosas 3:13) Kaya, bago dumanan an tugang na tibaad nagkasala sa sato, marahay na horophoropon an minasunod na mga hapot: Sulit daw na ipakipag-olay saiya an pagkakasala? Talaga daw na imposible para sa sako na lingawan an mga bagay na nakalihis na sa tunay na espiritu nin Kristianismo? Kun ako an nasa lugar nia, habo ko daw na patawadon ako? Asin kun gustohon kong dai magpatawad, malalaoman ko daw an Dios na sisimbagon an sakong mga pamibi asin patatawadon ako? (Mateo 6:12, 14, 15) An siring na mga hapot puwedeng makatabang nanggad sato na magin mapagpatawad.
Bilang mga Kristiano, an saro sa satong mahalagang mga paninimbagan iyo na papagdanayon an katoninongan sa laog kan kongregasyon kan banwaan ni Jehova. Kun siring, gibohon niato an hatol ni Jesus. Ini matabang sato na suweltong magpatawad. An siring kamapagpatawad na espiritu makakakontribuwir sa sa-magturugang na pagkamoot na iyo an nagpapamidbid na tanda kan mga disipulo ni Jesus.—Juan 13:34, 35.
[Ritrato sa pahina 23]
An mga Kristiano puwedeng maresolberan an saindang dai pagkakasundo paagi sa pagsunod sa hatol ni Jesus