Ano an Kamugtakan kan mga Gadan?

AN PAGKATAKOT sa mga gadan basado sa sarong pasisikadan​—na an gadan igwa nin kalag o espiritu na padagos na nabubuhay pagkagadan. Kun malinaw na itinotokdo kan Biblia na falso an ideyang ini, kun siring an hapot na kun baga an mga gadan puwedeng kologan kamo naresolberan na sa dai mapagdududahan na paagi. Kun siring kaiyan, ano an sinasabi kan Biblia?

Manongod sa kamugtakan kan mga gadan, nagsasabi an Tataramon nin Dios: “An buhay nakakaaram na sinda magagadan; alagad kun dapit sa mga gadan, mayo man lamang sinda nin pakaaram, ni may bayad pa man sinda, huli ta an pakagirumdom sainda nalingawan na. Siring man, an saindang pagkamoot asin an saindang pagkaongis patin an saindang pangimon nawara na, asin sagkod sa panahon na daing katapusan mayo na sindang kabtang sa ano man na kaipuhan na gibohon sa sirong kan aldaw.”​—Eclesiastes 9:​5, 6.

Sa dahelan na iyan, puwede daw kamong tabangan o kologan kan mga gadan? Dai, an sabi kan Kasuratan. An mga gadan mayong pakaaram asin silensio. Mayo sindang kakayahan na makikomunikar sa mga buhay o na magpahayag nin ano man na emosyon​—pagkamoot o pagkaongis—​o na gumibo nin ano man na paghiro. Dai kamo kaipuhan na magkaigwa nin ano man na pagkatakot sainda.

‘Bueno, iyo, puwedeng totoo iyan kun pinanonongdan nindo an kagadanan kan pisikal na hawak,’ tibaad sabihon nin iba. ‘Alagad an pisikal na kagadanan bakong an katapusan nin buhay; pinaluluwas sana kaiyan sa hawak an espiritu. An espiritung iyan puwedeng makatabang o makakolog sa mga buhay.’ Minilyon na tawo sa bilog na daga an siring an paghona.

Halimbawa, sa Madagascar an buhay ibinibilang na pagliliwat sana, kaya an paglobong asin an pagkalot sa gadan para siyasaton ibinibilang na mas mahalaga kisa sa kasal. Hinohona na an saro naggikan sa saiyang mga apoon asin minabalik sa sainda pagkagadan. Kaya, an mga harong para sa mga buhay gibo sa kahoy asin adobe, materyales na nalalapa pag-abot nin panahon, mientras na an mga lolobngan, an “mga harong” para sa mga gadan, sa pankagabsan mas magayon asin matagal. Sa pagkalot sa gadan para siyasaton, namamatean kan pamilya asin mga katood na sinda bebendisyonan, asin an mga babae naniniwala na kun dodootan ninda an mga tolang kan gadan na paryente, magigin sindang mainaki. Pero, sa giraray, ano an sinasabi kan Tataramon nin Dios?

An Kagadanan Bakong Katuyohan Para sa Katawohan

Interesanteng mangnohon na linalang ni Jehova Dios an tawo tanganing mabuhay, asin sia nagtaram dapit sa kagadanan bilang padusa sana sa kasumbikalan. (Genesis 2:17) Makamomondo, talagang nagkasala an enot na lalaki asin babae, asin bilang resulta, an kasalan nakalakop sa gabos na katawohan bilang sarong nakagagadan na pamana. (Roma 5:12) Kun siring puwede nindong sabihon na an kagadanan nagin nang katunayan nin buhay poon pa kan pagmasumbikal kan enot na tawong mag-agom, iyo, sarong makologon na katunayan nin buhay. Linalang kita tanganing mabuhay, na sa kabtang nagpapaliwanag kun taano ta masakit na gayo para sa dai mabilang na minilyon na umatubang sa kagadanan bilang an katapusan.

Sono sa kasaysayan sa Biblia, pinagmaigotan ni Satanas na dayaon manongod sa kagadanan an enot na tawong mag-agom paagi sa pagkontra sa patanid nin Dios na an pagmasumbikal magdadara nin kagadanan. (Genesis 3:4) Minsan siring, sa pag-agi nin panahon, nagin malinaw na an mga tawo nagagadan siring sa sinabi nin Dios na mangyayari sainda. Kaya, sa laog nin mga siglo nagsimbag si Satanas paagi sa saro pang putik​—na an espiritung kabtang kan tawo nakaliligtas sa kagadanan kan hawak. An siring na pandadaya angay ki Satanas na Diablo, na sinabi ni Jesus na “an ama kan kaputikan.” (Juan 8:44) Al kontraryo, an simbag nin Dios sa kagadanan sarong nakapakokosog na panuga.

Anong Panuga?

Iyan an panuga na pagkabuhay liwat para sa dakol. An terminong Griego na trinadusir na “pagkabuhay liwat” a·naʹsta·sis. Nangangahulogan iyan sa literal na “pagtindog giraray,” asin iyan nanonongod sa pagbangon hale sa kagadanan. Iyo, an tawo naghihigda sa kagadanan, pero an Dios paagi sa saiyang kapangyarihan puwedeng bangonon giraray an saro. Nawawara kan tawo an buhay, alagad an Dios puwede siang tawan giraray nin buhay. An Aki nin Dios, si Jesu-Cristo, nagsabi na “an oras maabot na an gabos na nasa mga lolobngan nin girumdoman makadadangog kan saiyang tingog asin maruluwas.” (Juan 5:​28, 29) Si apostol Pablo nagpahayag kan saiyang ‘paglaom sa Dios na magkakaigwa nin pagkabuhay liwat an mga matanos asin an mga bakong matanos.’ (Gibo 24:15) Si Job, sarong maimbod na lingkod nin Dios kan mga panahon bago-Kristiano, nagpahayag man kan saiyang paglaom sa pagkabuhay liwat: “Kun an makosog na tawo magadan puwede pa daw siang mabuhay giraray? Sa gabos na aldaw kan sakong obligadong paglilingkod ako maghahalat, sagkod na umabot an sakuyang pagkalda. Ika [an Dios] maapod, asin ako mismo masimbag sa saimo.”​—Job 14:​14, 15.

Bako daw na an malinaw na panugang pagkabuhay liwat pinahihimutikan an ideya na an mga gadan nabubuhay sa porma nin sarong espiritu? Kun buhay an mga gadan asin maogmang nag-eeksister sa langit o sa sarong kinaban nin mga espiritu, ano an magigin katuyohan kan pagkabuhay liwat? Bako daw na inako na ninda an saindang balos o padudumanan? An pag-adal sa Tataramon nin Dios naghahayag na an mga gadan talagang gadan, mayong pakaaram, natotorog sagkod sa dakulang pagpukaw paagi sa pagkabuhay liwat sa sarong bagong kinaban​—sarong paraiso—​na ipinanuga kan satong mamomoton na Ama, si Jehova. Pero kun an kagadanan dai nangangahulogan nin pagbubulag kan hawak asin espiritu asin kun an espiritu dai nabubuhay nin padagos, kumusta man an manongod sa mga situwasyon na garo baga mga pakikikomunikar gikan sa kinaban nin mga espiritu?

Mga Pakikikomunikar Gikan sa Rona nin mga Espiritu

Kadakoldakol na kaso an ibinareta manongod sa mga pakikikomunikar na inako daa gikan sa rona nin mga espiritu. Ano talaga an saindang ginikanan? Pinatatanidan kita kan Biblia na “si Satanas mismo nagbabalatkayo bilang anghel nin liwanag. Kun siring simpleng bagay para sa saiyang mga ahente na magbalatkayo bilang mga ahente nin karahayan.” (2 Corinto 11:​14, 15, The New English Bible) Iyo, tanganing mas pasil na dayaon asin lagalagon an mga tawo, an mga demonyo (rebelyosong mga anghel) nakikomunikar sa mga buhay, na kun beses nagsasagin na matinabang.

Si apostol Pablo nagtatao nin saro pang patanid sa kampanyang ini nin pandadaya: “An nagkapira masuhay sa pagtubod, na nagtatao nin atension sa mapandayang ipinasabong na mga tataramon asin katokdoan nin mga demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Kaya an ano man na reaksion na iinaatribuwir sa mga gadan posibleng marhay na gikan sa mga demonyo na nagbabalatkayo bilang “mga ahente nin karahayan” asin nagpapalakop nin relihiyosong kaputikan, na inooripon an mga tawo sa mga superstisyon na ginigiyahan sinda parayo sa katotoohan kan Tataramon nin Dios.

Sa pagpatunay na an mga gadan dai makakataram nin ano man, makakagibo nin ano man, o makakamate nin ano man, an Salmo 146:​3, 4 nagsasabi: “Dai ka manarig sa mga prinsipe, ni sa aki kan daganon na tawo, na dian mayo nin kaligtasan. An saiyang espiritu minaluwas, minabalik sia sa saiyang daga; sa aldaw na iyan an saiyang mga pag-isip napapara.” Ano an espiritu na “minaluwas”? Iyan an puwersa nin buhay nin saro na sinususteniran nin paghangos. Kun siring, kan an nagadan pumondong maghangos, an saiyang mga pakamate dai na nagpupunsionar. Minalaog sia sa kamugtakan nin biyong pagkadaing pakaaram. Kaya imposible para saiya na kontrolon an mga buhay.

Iyan an dahelan na ikinokomparar kan Biblia an kagadanan nin tawo sa kagadanan nin hayop, na sinasabing pareho naaabot sa kagadanan an pagkadaing pakaaram asin minabalik sa kabokabo na gikan dian sinda hinaman. Nagsasabi an Eclesiastes 3:​19, 20: “Igwa nin pangyayari manongod sa mga aki nin katawohan asin nin pangyayari manongod sa mga hayop, asin igwa sinda nin parehong pangyayari. Kun paano nagagadan an saro, siring man an pagkagadan kan saro; asin sinda gabos sasaro sana an espiritu, kaya mayo nin kalabihan an tawo sa hayop, huli ta an gabos daing kamanungdanan. An gabos pasiring sa sarong lugar. Sinda gabos gikan sa kabokabo, asin sinda gabos mabalik sa kabokabo.”

Nakakaaram na hinihingoa kan mga demonyo na dayaon an mga tawo na isipon na puwede sindang makikomunikar sa asin puwedeng maapektaran kan mga gadan, pinatanidan ni Jehova Dios an saiyang banwaan, an suanoy na mga Israelita: “Mayo nin maninigong makua sa saimo . . . na minagamit nin pagtoodtood, salamangkero o siisay man na parahimalad o aswang, o saro na nag-eengkanto o siisay man na nakikihumapot sa patagolainan o parahula o siisay man na nakikihumapot sa gadan. Huli ta an gabos na naggigibo kan mga bagay na ini makababalde ki Jehova.”​—Deuteronomio 18:10-12.

Malinaw nanggad, an ideya na an mga gadan puwede kitang kologan bakong gikan sa Dios. Sia an Dios nin katotoohan. (Salmo 31:5; Juan 17:17) Asin igwa sia nin makangangalas na ngapit na nakatagama para sa mga mamomoton sa katotoohan na nagsasamba sa saiya “sa espiritu asin sa katotoohan.”​—Juan 4:​23, 24.

Si Jehova, Dios nin Katotoohan Asin Pagkamoot

An satong mamomoton na langitnon na Ama, “na dai makakapagputik,” nanuga: An minilyon na nagadan asin ibinugtak sa mga lolobngan bubuhayon liwat na may paglaom na buhay na daing sagkod sa sarong bagong kinaban na may katanosan! (Tito 1:​1, 2; Juan 5:28) An mamomoton na panugang ini na pagkabuhay liwat nagpapahayag na si Jehova igwa nin hararom na interes sa karahayan kan saiyang mga linalang na tawo asin nin odok sa pusong pagmawot na tapuson an kagadanan, pagmondo, asin kolog. Kaya dai kaipuhan na matakot sa mga gadan o magparahadit nin labi-labi dapit sa sainda asin sa saindang mga paglaom. (Isaias 25:​8, 9; Kapahayagan 21:​3, 4) An satong mamomoton asin makatanosan na Dios, si Jehova, kaya asin bubuhayon liwat sinda, na hinahale an kolog nin kagadanan.

An Tataramon nin Dios, an Biblia, kadakol nin sinasabi manongod sa magigin mga kamugtakan digdi sa daga sa ipinanugang bagong kinaban na iyan na may katanosan. (Salmo 37:29; 2 Pedro 3:13) Iyan magigin panahon nin katoninongan asin kaogmahan patin nin pagkamoot para sa gabos na magkasitawo. (Salmo 72:7; Isaias 9:7; 11:​6-9; Miqueas 4:​3, 4) An gabos magkakaigwa nin tiwasay, marahay na mga harong, siring man makaoogmang trabaho. (Isaias 65:​21-23) Magkakaigwa nin abundang mararahay na bagay na makakakan nin gabos. (Salmo 67:6; 72:16) An gabos magkakamit nin marahay na salud. (Isaias 33:24; 35:​5, 6) Mantang an mga apostol asin an sarong dagdag na limitadong bilang maghahade sa langit kaiba ni Jesus, an Biblia mayong sinasabi dapit sa binendisyonan na mga kamugtakan sa langit para sa mga kalag kan iba pagkagadan. (Kapahayagan 5:​9, 10; 20:6) Magigin palaen ini kun an binilyon sa mga nagadan padagos na nabubuhay pagkagadan.

Pero bakong palaen kun aram niato an malinaw na katokdoan kan Biblia: An mga gadan puminondo na sa pag-eksister bilang buhay na mga kalag. Dai ninda kamo makokologan. An mga nasa lolobngan nin girumdoman nagpapahingalo sana, na mayong pakaaram sagkod sa saindang pagkabuhay liwat sa itinalaan na panahon nin Dios. (Eclesiastes 9:10; Juan 11:11-14, 38-44) Kun siring, an satong mga paglaom asin ambisyon minadepende sa Dios. “Mag-orogma asin maggayagaya kita sa pagligtas nia.”​—Isaias 25:9.

[Ritrato sa pahina 7]

Siring sa malinaw na ipinaheheling kan Tataramon nin Dios, an mga gadan biyong bakong aktibo sagkod sa pagkabuhay liwat