“Daan na Tipan” o “Hebreong Kasuratan”—Arin?
NGONYAN lakop na kaugalean sa Kakristianohan an paggamit kan mga terminong “Daan na Tipan” asin “Bagong Tipan” (sa Ingles, “Old Testament” asin “New Testament”) bilang apod sa nasa lenguaheng Hebreo/Aramaiko asin Griegong mga kabtang kan Biblia. Alagad igwa daw nin ano man na basihan sa Biblia sa paggamit kan mga terminong ini? Asin sa anong mga dahelan na an mga Saksi ni Jehova sa pankagabsan linilikayan an paggamit kaiyan sa saindang mga publikasyon?
Totoo, an 2 Corinto 3:14, sono sa King James Version patin sa nagkapirang iba pang mas daan na traduksion, siring baga kan Aleman na Septembertestament, an enot na traduksion ni Martin Luther (1522), puwedeng garo baga minasuportar sa kaugalean na ini. Sa King James Version, an bersikulong ini nagsasabi: “Alagad binuta an saindang mga pag-isip: huli ta sagkod sa aldaw na ini nagdadanay an iyo man sanang suklob na dai pa nahahale sa pagbasa kan daan na tipan (“old testament” sa Ingles); suklob na hinahale ki Cristo.”
Pero, an apostol daw nagtataram digdi dapit sa 39 libro na lakop na inaapod na “Daan na Tipan”? An termino sa Griego na trinadusir digding “tipan” (sa Ingles, “testament”) di·a·theʹke. An bantog na Aleman na teolohikong ensiklopedya na Theologische Realenzyklopädie, sa pagkomento dapit sa 2 Corinto 3:14, nagsasabi na ‘an pagbasa kan daan na di·a·theʹke’ sa bersikulong iyan kapareho kan ‘pagbasa ki Moises’ sa kasunod na bersikulo. Kaya, an sabi kaiyan, ‘an daan na di·a·theʹke’ nagrerepresentar sa Pagboot ni Moises, o sa pinakadakula, sa Pentateuco. Tunay na iyan dai nagrerepresentar sa bilog na bago-Kristianong ipinasabong na Kasuratan.
An sinasabi kan apostol saro sanang kabtang kan Hebreong Kasuratan, an daan na tipan nin Pagboot, na itinala ni Moises sa Pentateuco; dai nia pinanonongdan an Hebreo asin Aramaikong Kasuratan sa kabilogan kaiyan. Saro pa, dai nia boot sabihon na an ipinasabong na Kristianong mga surat kan enot na siglo C.E. minabilog nin “bagong tipan” (sa Ingles, “new testament”), huling an terminong ini dai minalataw saen man sa Biblia.
Dapat mangnohon man na an terminong Griego na di·a·theʹke na ginamit digdi ni Pablo sa aktuwal nangangahulogan “tipan” (“covenant” sa Ingles). (Para sa dugang na impormasyon helingon an New World Translation of the Holy Scriptures—With References, Appendix 7E, pahina 1585, na ipinublikar kan Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., 1984.) Dakol na modernong traduksion kun siring an tamang nagsasabi nin “old covenant” imbes na “old testament.”
Dapit digdi, an “National Catholic Reporter” nagsabi: “An terminong ‘Daan na Tipan’ dai malilikayan na nagtatao kan ideya nin pagigin maluya asin lihis na sa panahon.” Alagad an Biblia talagang sasarong libro, asin mayo nin kabtang na lihis na sa panahon, o “daan.” Parareho an mensahe kaiyan poon sa enot na libro sa kabtang na Hebreo sagkod sa ultimong libro sa kabtang na Griego. (Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16, 17) Kaya igwa kita nin balidong mga dahelan na likayan an mga terminong ini na basado sa salang mga pamugtak, asin mas gusto niatong gamiton an mas tamang mga terminong “Hebreong Kasuratan” asin “Kristianong Griegong Kasuratan.”