Puwede daw na Makamtan an Katotoohan Dapit sa Relihiyon?

SA Sweden an sarong lalaking mahinapot dapit sa espirituwal sa may unibersidad na banwaan nin Uppsala nagdesisyon na pag-adalan an mga paniniwala kan manlaenlaen na relihiyon sa saiyang banwaan, na sinosongko pa ngani an saindang mga lugar nin pagsamba. Naghinanyog sia mantang nagsesermon an saindang klero, asin ininterbio nia an nagkapirang miembro. Narisa nia na solamente an mga Saksi ni Jehova an garo baga kombensido na saindang “nanompongan an katotoohan.” Kun kokonsideraron an nag-eeksister na manlaenlaen na opinyon sa relihiyon, nagngalas sia kun paano nakapagsabi kaiyan an mga Saksi.

Personal daw kamong naghohona na posibleng makamtan an katotoohan dapit sa relihiyon? Posible daw ngani na madeterminaran kun ano an puwedeng apodon na pundamental na katotoohan?

Pilosopiya Asin an Katotoohan

An mga nag-adal nin pilosopiya nakapatalubo kan punto-de-vista na an pundamental na katotoohan dai puwedeng makamtan kan katawohan. Puwedeng aram nindo na an pilosopiya tinawan nin kahulogan na “an siensia na naghihingoang ipaliwanag an ginikanan nin pag-eksister asin buhay.” Alagad an totoo bihira na nagigibo iyan. Sa Filosofins Historia (An Kasaysayan nin Pilosopiya), an Suecong autor na si Alf Ahlberg nagsurat: “Huli sa klase kan dakol na hapot sa pilosopiya dai iyan posibleng matawan nin depinidong simbag. . . . An opinyon kan dakol na tawo iyo na an gabos na metapisikong problema [na konektado sa pundamental na mga prinsipyo nin mga bagay] kabale sa . . . grupong ini.”

Bilang resulta, an mga naghihingoa paagi sa pilosopiya na makakua nin simbag sa mahalagang mga hapot dapit sa buhay parateng dai nakokontento o mamondong marhay. Sa saiyang librong Tankelinjer och trosformer (Mga Opinyon Asin Relihiyosong Pagtubod), an Suecong autor na si Gunnar Aspelin nagsabi: “An saro pang naheheling niato iyo na an naturalesa bakong mas interesado sa tawo kisa sa alibangbang asin sa namok . . . Kita mayong kosog, mayo nanggad nin kosog, sa atubangan kan mga puwersa na naghihiro sa uniberso asin sa satong panlaog na kinaban. Ini an punto-de-vista dapit sa buhay na parateng gayo na naheheling sa mga babasahon sa paghinanapos nin siglo na an mga tawo ibinugtak an saindang pagtubod sa kaoswagan asin naglaom nin mas marahay na ngapit.”

Kaipuhan daw an Kapahayagan nin Katotoohan?

Malinaw na an mga paghihingoa sana nin tawo dai nagin mapanggana na manompongan an katotoohan dapit sa buhay, asin garo baga nungka ninda iyan na manonompongan. Igwa nin marahay na dahelan, kun siring, na magkonklusyon na kaipuhan an sarong klase nin kapahayagan nin Dios. An inaapod kan dakol na libro nin naturalesa nagtatao nin kadikit na kapahayagan. Dawa ngani dai iyan nagtatao nin dai mapagdududahan na mga detalye manongod sa ginikanan nin buhay, iyan talagang nagpapaheling na igwa nin sarong bagay na orog nanggad na nakakokontento kisa sa biyong materyalistikong paliwanag dapit sa buhay. An sarong dahon nin doot na minatalubo paitaas sa totoo nagsusunod sa ley na laen sa mga ley manongod sa sarong tambak nin mga gapo sa natutupas na labot. An nabubuhay na mga bagay sa naturalesa nagdadakula asin inoorganisar an saindang sadiri sa paaging dai ginigibo kan daing buhay na mga bagay. Kaya an sarong midbid na estudyante sa ley asin relihiyon igwa nin basihan sa pagkonklusyon: “An . . . dai naheheling na mga kuwalidad [nin Dios] malinaw nang naheheling poon pa sa paglalang kan kinaban padagos, huli ta sinda namamansayan paagi sa mga bagay na ginibo.”​—Roma 1:20.

Pero tanganing maaraman kun siisay an nasa likod kan gabos na pagdakula asin pag-organisar na ini, nagkakaipo kita nin dugang pang kapahayagan. Dai daw niato maninigong laoman na igwa kan siring na kapahayagan? Bako daw na makatanosan na laoman na an Saro na iyo an may paninimbagan sa buhay digdi sa daga ihahayag an saiyang sadiri sa saiyang mga linalang?

An Biblia naghihingakong iyo an kapahayagan na iyan. Sa magasin na ini parate ming iinaatubang an marahay na mga dahelan sa pag-ako kan paghihingakong ini, asin an dakol na nag-iisip na tawo inako iyan. An mismong bagay na an mga tawong nagsurat kan Biblia galagang linawon na an saindang isinurat bakong sa sainda pambihira nanggad. Labing 300 na beses, manonompongan niato an mga propeta sa Biblia na naggagamit kan mga ekspresyon na arog baga kan, “Ini an sinabi ni Jehova.” (Isaias 37:33; Jeremias 2:2; Nahum 1:12) Posibleng aram nindo na an mga lalaki asin babae na nagsusurat nin mga libro o artikulo sa parate galagang marhay na pirmahan an saindang mga ginibo. Minsan siring, an mga nagsurat kan Biblia nagdanay na dai nagpaparisa; sa nagkapirang kamugtakan depisil madeterminaran kun siisay an nagsurat kan nagkapirang kabtang kan Biblia.

An saro pang bagay manongod sa Biblia na puwede nindong manompongan na makahulogan iyo an panlaog na pagkaoroyon kaiyan. Ini talagang pambihira, kun iisipon na an 66 na libro sa Biblia isinurat sa laog nin 1,600 na taon. Ipamugtak na nagduman kamo sa sarong pampublikong libreriya asin nagpili nin 66 na relihiyosong libro na isinurat sa laog nin 16 na siglo. Dangan ipinagibo nindong sarong tomo an indibiduwal na mga librong iyan. Malalaoman daw nindo an tomong iyan na magkaigwa nin saro sanang tema asin nagkakaoroyon na mensahe? Nungka. Mangangaipo iyan nin milagro. Horophoropa ini: An mga libro kan Biblia talagang igwa kan siring na saro sanang tema, asin iyan nagkakaoroyon. Nagpapaheling ini na siertong igwa nin sarong pinakautak, o autor, na nagdirehir sa isinurat kan mga kagsurat kan Biblia.

Alagad, may manonompongan kamong sarong bagay na nagpapatunay na an Biblia gikan sa Dios orog kisa sa ano pa man. An mga hula​—impormasyon na patienot nang isinurat manongod sa depinidong mangyayari sa ngapit. An mga ekspresyon na arog baga kan, “Mangyayari sa aldaw na iyan” asin, “Mangyayari sa huring kabtang kan mga aldaw” sa Biblia sana manonompongan. (Isaias 2:2; 11:​10, 11; 23:15; Ezequiel 38:18; Oseas 2:​21-23; Zacarias 13:2-4) Ginatos na taon bago si Jesu-Cristo nagtunga digdi sa daga, an mga hula sa Hebreong Kasuratan nagtao nin mga detalye manongod sa saiyang buhay​—poon sa saiyang pagkamundag sagkod sa saiyang pagkagadan. Mayo nang iba pang makatanosan na konklusyon na magigibo kundi na an Biblia iyo an gikanan kan katotoohan manongod sa buhay. Pinatutunayan mismo ini ni Jesus paagi sa mga tataramon na: “An saimong tataramon katotoohan.”​—Juan 17:17.

Relihiyon Asin an Katotoohan

Maski an dakol na naghihingakong nagtutubod sa Biblia naniniwala na an absolutong katotoohan dai puwedeng makamtan. An klerigo sa E.U. na si John S. Spong nagkomento: “Kita dapat . . . na magbago hale sa pag-isip na yaon sa sato an katotoohan asin na an iba dapat na umoyon sa satong punto-de-vista pasiring sa pakarealisar na an pundamental na katotoohan dai puwedeng kamtan niato gabos.” An sarong Katoliko Romanong autor, si Christopher Derrick, nagtatao nin sarong dahelan para sa siring na negatibong mga punto-de-vista mapadapit sa paghanap sa katotoohan: “An ano man na pagsambit sa ‘katotoohan’ dapit sa relihiyon nagpaparisa nin paghihingako na kamo nakakaaram . . . Ipinaririsa nindo na an iba posibleng sala; asin iyan dai nanggad puwedeng akoon.”

Alagad bilang nag-iisip na tawo, marahay na horophoropon nindo an nagkapirang napapanongod na hapot. Kun an katotoohan dai puwedeng makamtan, taano si Jesu-Cristo ta nagsabi: “Mamimidbid nindo an katotoohan, asin bubutasan kamo kan katotoohan”? Asin taano an saro sa mga apostol ni Jesus ta nagsabi na an kabotan nin Dios iyo na “an gabos na klase nin tawo makaligtas asin makaabot sa tamang kaaraman kan katotoohan”? Taano an terminong “katotoohan” ta labing sanggatos na beses na naglataw sa Kristianong Griegong Kasuratan may koneksion sa pagtubod? Iyo, taano, kun an katotoohan dai puwedeng makamtan?​—Juan 8:32; 1 Timoteo 2:​3, 4.

An totoo, bako sanang idinoon ni Jesus na an katotoohan puwedeng makamtan kundi ipinaheling nia na kaipuhan an pakakua kaiyan kun boot niato na an satong pagsamba oyonan nin Dios. Kan an sarong Samaritana maghapot kun ano an tunay na paagi nin pagsamba​—an pagsamba na ginigibo kan mga Judio sa Jerusalem o an ginigibo kan mga Samaritano sa Bukid nin Gerizim—​si Jesus dai nagsimbag paagi sa pagsabi na an katotoohan dai puwedeng makamtan. Imbes, sia nagsabi: “An tunay na mga parasamba masamba sa Ama sa espiritu asin katotoohan, huli ta, sa katunayan, hinahanap kan Ama an mga siring na magsamba sa saiya. An Dios Espiritu, asin idtong nagsasamba saiya kaipuhan na magsamba sa espiritu asin sa katotoohan.”​—Juan 4:​23, 24.

Dakol na tawo an nagsasabi, ‘An Biblia puwedeng interpretaron sa laen-laen na paagi, kaya an saro dai puwedeng makaseguro kun ano an katotoohan.’ Alagad talaga daw na an Biblia isinurat sa siring kalibog na paagi kaya dai nindo puwedeng maseguro kun paano iyan sasaboton? Totoo, may makahula asin simbolikong tataramon na tibaad depisil saboton. Halimbawa, sinabihan nin Dios si propeta Daniel na an saiyang libro, na igwa nin dakol na makahulang tataramon, dai biyong masasabotan sagkod sa “panahon kan katapusan.” (Daniel 12:9) Asin malinaw na an nagkapirang parabola asin simbolo kaipuhan na interpretaron.

Alagad malinaw na kun dapit sa pundamental na Kristianong mga katokdoan asin pamantayan sa moral na kaipuhan tanganing masamba an Dios sa katotoohan, an Biblia prangkang marhay. Dai iyan nagtotogot para sa nagkakatumang na mga interpretasyon. Sa surat sa mga taga-Efeso, an Kristianong pagtubod sinasabing “saro,” na ipinaheheling na dai dapat na magkaigwa nin nagkapirang pagtubod. (Efeso 4:​4-6) Tibaad ihapot nindo, ‘Kun an Biblia dai tamang maiinterpretar sa dakol na laen-laen na paagi, taano ta kadakol kan manlaenlaen na “Kristianong” denominasyon?’ Makukua ta an simbag kun sasalingoyon ta an panahon dai nahaloy pagkagadan kan mga apostol ni Jesus asin an sarong apostasiya hale sa tunay na Kristianong pagtubod nagtalubo.

‘An Trigo Asin an mga Doot’

Ihinula ni Jesus an apostasiyang ini sa saiyang parabola dapit sa trigo asin mga doot. Ipinaliwanag mismo ni Jesus na “an trigo” nagrerepresentar sa tunay na mga Kristiano; “an mga doot” nagrerepresentar sa falso, o apostata, na mga Kristiano. “Mantang natotorog an mga tawo,” an sabi ni Jesus, an sarong “kaiwal” masabwag nin mga doot sa oma nin trigo. An pagsabwag na ini nagpoon pakatapos na an mga apostol magtorog sa kagadanan. Ipinaheheling kan parabola na an pagkamalo na ini kan tunay na mga Kristiano sa mga falso magpapadagos sagkod sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.” Kaya, sa bilog na nag-aging mga siglo, nagin malibog kun sairisay an tunay na mga Kristiano huli ta an oma nin relihiyon nagin dominado kan mga Kristiano sa ngaran sana. Alagad, sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay,” may mangyayaring pagkaliwat. “Isusugo kan Aki nin tawo an saiyang mga anghel” tanganing ibulag an falsong mga Kristiano sa tunay na mga Kristiano. Nangangahulogan ini na an Kristianong kongregasyon sa panahon na iyan pasil nang mamidbid, na an kamugtakan kapareho kaidtong panahon kan mga apostol.​—Mateo 13:​24-30, 36-43.

An hula ni Isaias asin ni Miqueas pareho naghuhula kan siring na pagtipon liwat sa tunay na mga parasamba “sa huring kabtang kan mga aldaw.” Si Isaias nagsasabi: “Mangyayari sa huring kabtang kan mga aldaw na an bukid kan harong ni Jehova magigin marigon sa ibabaw kan alitoktok kan kabukidan, asin iyan ilalangkaw nanggad sa ibabaw kan mga bolod; asin an gabos na nasyon maturukad pasiring dian. Asin dakol na banwaan an maduruman asin masarabi: ‘Madia kamo, banwaan, asin magtukad kita sa bukid ni Jehova, sa harong kan Dios ni Jacob; asin totokdoan nia kita dapit sa saiyang mga dalan, asin kita maglalakaw sa saiyang mga dana.’” An prangkang pagsiyasat sa mga katunayan nagpapaheling na an hula ni Isaias naootob na sa satong panahon.​—Isaias 2:​2, 3; Miqueas 4:​1-3.

Alagad an pag-oswag kan Kristianong kongregasyon dai nangyayari paagi sa paghihingoa nin tawo. Ihinula ni Jesus na ‘isusugo nia an saiyang mga anghel’ tanganing gibohon an pagtipon. Sinabi man nia an sarong espesyal na marhay na katuyohan para kaiyan: “Sa panahon na iyan an mga matanos masirang na siring kaliwanag sa aldaw sa kahadean kan saindang Ama.” (Mateo 13:​43) Ipinaheheling kaini na may gigibohon na pagtao nin liwanag, o pagtotokdo, an Kristianong kongregasyon sa bilog na kinaban.

Naheheling kan mga Saksi ni Jehova an kaotoban kan mga hulang ini sa pagtotokdo na ginigibo ninda sa 232 na kadagaan ngonyan. Sa pagkomparar sa Biblia kan mga paniniwala, pamantayan nin paggawe, asin organisasyon kan mga Saksi, malinaw na maheheling kan daing kinakampihan na mga tawo na an mga ini nakakaoyon sa Kristianong kongregasyon kan enot na siglo. Sinasabi kan mga Saksi na an saindang pagtubod iyo “an katotoohan” alagad bakong huli sa pag-isip nin personal na pagkanangongorog. Imbes, ginigibo ninda iyan huli ta pinag-adalan nindang marhay an Tataramon nin Dios, an Biblia, asin sinusunod ninda iyan bilang an solamenteng pamantayan na paagi kaiyan an relihiyon tamang masosokol.

Inapod kan enot na mga Kristiano an saindang pagtubod na “an katotoohan.” (1 Timoteo 3:15; 2 Pedro 2:2; 2 Juan 1) An katotoohan para sa sainda kaidto dapat na iyo man an magin katotoohan para sa sato ngonyan. An mga Saksi ni Jehova iniimbitaran an gabos na seguradohon ninda mismo iyan paagi sa pag-adal sa Biblia. Linalaoman mi na paagi sa paggibo kaiyan maeeksperyensiahan man nindo an kagayagayahan na nakakamtan bako sanang huli sa pakanompong sa relihiyon na nakalalabi sa iba kundi sa pakanompong sa katotoohan!

[Kahon sa pahina 5]

NAGKAPIRANG PILOSOPIYA KONTRA SA KATOTOOHAN

POSITIBISMO: An punto-de-vista na an gabos na ideya na may labot sa relihiyon dai puwedeng linawon na mga kalokohan asin na an katuyohan nin pilsopiya iyo na pagsararoon an positibong mga siensia tanganing gumibo nin kabilogan.

EKSISTENSIALISMO: An mga nagsusuportar kaiyan impluwensiadong marhay kan makatatakot na mga inagihan sa Guerra Mundial II asin sa siring daing linalaoman na marahay an nagin punto-de-vista sa buhay. Nagdodoon iyan nin pagsiyasat sa kamondoan nin tawo sa atubangan nin kagadanan asin kadaihan nin kahulogan kan buhay. An eksistensialistang autor na si Jean-Paul Sartre nagsabi na mantang mayo nin Dios, an tawo pinabayaan asin nag-eeksister sa uniberso na indiperente nanggad.

PAGKAMAPAGDUDA: Naniniwala na imposibleng aboton paagi sa pag-obserbar asin pangangatanosan an ano man na basado sa katunayan, pankagabsan na kaaraman​—ano man na katotoohan—​manongod sa pag-eksister.

PRAGMATISMO: Kinakarkulo an tunay na halaga kan satong mga kombiksion paagi sana sa saindang praktikal na koneksion sa intereses nin tawo, arog baga kan pagbago sa edukasyon, moral, asin politika. Dai kaiyan kinokonsiderar na an katotoohan mismo igwa nin ano man na halaga.

[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 2]

Pahina 3: Ikaduwa hale sa wala: Sa karahayan nin boot kan The British Museum; Sa too: An Unibersidad nin Sung Kyun Kwan, Seoul, Korea