Kabtang Dos—Mga Kilyab nin Liwanag—Darakula Asin Saradit
“Paagi sa liwanag na gikan sa saimo nakakaheling kami nin liwanag.”—SALMO 36:9.
1. Anong enot na paghihingoa an ginibo tanganing saboton an simbolismo sa libro nin Kapahayagan?
AN LIBRO sa Biblia na Kapahayagan nakapukaw sa interes nin mga Kristiano poon kan enot na mga panahon. Iyan nagtatao nin marahay na halimbawa sa kun paano an liwanag nin katotoohan orog na nagliliwanag. Kan 1917, an banwaan ni Jehova nagpublikar nin paliwanag kan Kapahayagan sa librong The Finished Mystery. Daing takot na ibinuyagyag kaiyan an relihiyoso asin politikal na mga namomoon sa Kakristianohan, alagad an dakol sa mga paliwanag kaiyan kinua sa manlaenlaen na reperensia. Minsan siring, an The Finished Mystery nagserbi tanganing baloon an kaimbodan kan mga Estudyante sa Biblia sa naheheling na paagihan na ginagamit ni Jehova.
2. An artikulong “Birth of the Nation” nagtao nin anong liwanag sa libro nin Kapahayagan?
2 An sarong pambihirang kilyab nin liwanag suminirang sa libro nin Kapahayagan paagi sa pagpublikar kan artikulong “Birth of the Nation” (sa Bicol, “Pagkamundag kan Nasyon”) sa The Watch Tower na Marso 1, 1925. Pinaghona na an Kapahayagan kapitulo 12 naglaladawan sa sarong ralaban sa pag-oltanan kan paganong Roma asin kan sa papang Roma, na an aking lalaki nagrerepresentar sa papado. Alagad ipinaheling kan artikulong iyan na an Kapahayagan 11:15-18 igwa nin koneksion sa kahulogan kan kapitulo 12, na sinasabi na iyan napapanongod sa pagkamundag kan Kahadean nin Dios.
3. Anong mga publikasyon an nagtao nin orog na liwanag sa Kapahayagan?
3 An gabos na ini naggiya sa orog kalinaw na pakasabot sa Kapahayagan na nangyari kan ipublikar an Light, na may duwang tomo, kan 1930. Dakol pang pagpakarhay an nagluwas sa “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! (1963) asin “Then Is Finished the Mystery of God” (1969). Pero, dakol pa an dapat na manodan manongod sa makahulang libro nin Kapahayagan. Iyo, suminirang dian an mas makinang na liwanag kan 1988, kan ipublikar an Revelation—Its Grand Climax At Hand! Masasabi na an liyabe sa progresibong kaliwanagan na ini iyo an bagay na an hula sa Kapahayagan minaaplikar sa “aldaw kan Kagurangnan,” na nagpoon kan 1914. (Kapahayagan 1:10) Kaya an libro nin Kapahayagan mas malinaw na masasabotan mantang nagpapadagos an aldaw na iyan.
Lininaw an “Haralangkaw na Kapangyarihan”
4, 5. (a) Paano minansay kan mga Estudyante sa Biblia an Roma 13:1? (b) Ano an nasabotan kan huri bilang Makakasuratan na paninindogan mapadapit sa “haralangkaw na kapangyarihan”?
4 Naheling kan 1962 an sarong makinang na kilyab nin liwanag may koneksion sa Roma 13:1, na nagsasabi: “An lambang kalag magpasakop sa haralangkaw na kapangyarihan [“haralangkaw na autoridad,” New World Translation].” (King James Version) Nasabotan kan enot na mga Estudyante sa Biblia na an “haralangkaw na kapangyarihan” na nasambitan dian nanonongod sa mga autoridad sa kinaban. Sinabot ninda na an kahulogan kan tekstong ini kun an sarong Kristiano inapod na magserbisyo sa panahon nin guerra, obligado sia na magsulot nin uniporme, magsaklay nin badil, asin dumuman sa labanan, sa mga trintsera. Pinaghona na mantang an sarong Kristiano dai puwedeng gumadan nin kapwa, mapipiritan siang paputokon sa aire an saiyang badil kun mangyari an pinakamaraot na situwasyon.a
5 An The Watchtower na Nobyembre 15 asin Disyembre 1, 1962, nagtao nin malinaw na liwanag sa tema sa pagpaliwanag kan mga tataramon ni Jesus sa Mateo 22:21: “Itao ki Cesar an mga bagay na ki Cesar, alagad sa Dios an mga bagay na sa Dios.” Konektado an mga tataramon kan mga apostol sa Gibo 5:29: “Kami kaipuhan na magkuyog sa Dios bilang poon kisa mga tawo.” An mga Kristiano napasasakop ki Cesar—an “haralangkaw na kapangyarihan”—sagkod sana sa dai ini naghahagad na an Kristiano bumalga sa pagboot nin Dios. An pagpasakop ki Cesar nasabotan na relatibo, bakong absoluto. An mga Kristiano nagtatao sana ki Cesar kan bakong kontra sa mga kahagadan nin Dios. Nakakokontento nanggad na magkaigwa nin malinaw na liwanag dapit sa temang iyan!
Mga Kilyab nin Liwanag Dapit sa mga Bagay na Pan-Organisasyon
6. (a) Tanganing malikayan an hirarkikong estruktura na lakop sa Kakristianohan, anong prinsipyo an inako? (b) Ano an sa kahurihurihi nasabotan na tamang paagi nin pagpili sa mga nangangataman sa kongregasyon?
6 Nagkaigwa kan hapot dapit sa kun siisay an maninigong maglingkod bilang kamagurangan asin diakono sa mga kongregasyon. Tanganing malikayan an hirarkikong estruktura na lakop sa Kakristianohan, napagdesisyonan na an mga ini maninigong elehiron sa demokratikong paagi sa pagboto kan mga miembro kan kada kongregasyon. Alagad an nag-oorog na liwanag na yaon sa The Watchtower na Setyembre 1 asin Oktubre 15, 1932, nagpaheling na mayong basihan sa Kasuratan para sa elehidong kamagurangan. Kaya an mga ini sinalidahan nin sarong komite sa paglilingkod, asin sarong direktor sa paglilingkod na pinili kan Sosyedad.
7. An mga kilyab nin liwanag nagbunga nin anong mga pagpakarhay sa paagi nin pagnombra sa mga lingkod sa kongregasyon?
7 An The Watchtower na Hunyo 1 asin Hunyo 15, 1938, igwa nin mga kilyab nin liwanag na nagpapaheling na an mga lingkod sa kongregasyon dapat na, bakong elehido, kundi nombrado, an boot sabihon, ninombrahan sa teokratikong paagi. Kan 1971 ipinaheling nin saro pang kilyab nin liwanag na an kada kongregasyon dai dapat pangenotan nin saro sanang lingkod sa kongregasyon. Imbes, an kada saro maninigo na igwa nin sarong grupo nin kamagurangan, o mga paraataman, na iinasignar kan Namamahalang Grupo kan mga Saksi ni Jehova. Kaya paagi sa nag-oorog na liwanag sa laog nin mga 40 taon, nagin malinaw na an kamagurangan pati mga diakono, na ngonyan inaapod na ministeryal na mga lingkod, maninigong nombrado kan “maimbod asin madonong na oripon,” paagi sa Namamahalang Grupo kaiyan. (Mateo 24:45-47) Ini kaoyon sa nangyari kaidtong mga panahon kan mga apostol. An mga lalaki na arog ki Timoteo asin Tito ninombrahan bilang mga paraataman kan namamahalang grupo kan enot na siglo. (1 Timoteo 3:1-7; 5:22; Tito 1:5-9) An gabos na ini pambihirang kaotoban kan Isaias 60:17: “Kasalihid kan kalongkaki dadarahon ko digdi an bulawan, asin kasalihid nin batbat dadarahon ko digdi an pirak, asin kasalihid kan kahoy, kalongkaki, asin kasalihid kan mga gapo, batbat; asin nonombrahan ko an katoninongan bilang saimong mga paraataman asin an katanosan bilang saimong mga namamahala.”
8. (a) An nadudugangan na katotoohan nagdara nin anong mga pagpakarhay sa paagi kan pagpunsionar kan Sosyedad? (b) Ano an mga komite kan Namamahalang Grupo, asin ano an saindang kanya-kanyang mga kabtang nin aktibidad o pangangataman?
8 Yaon man an bagay manongod sa pagpunsionar kan Watch Tower Society. Sa laog nin dakol na taon an Namamahalang Grupo kan mga Saksi ni Jehova iyo man sana an junta directiva kan Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, asin an mga bagay kadaklan nasa kamot kan presidente kaiyan. Arog kan ipinaheling sa 1977 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (pahina 258-9), kan 1976 an Namamahalang Grupo nagpoon na magpunsionar sa anom na komite, na an kada saro iinasignar na mangataman sa nagkapirang kabtang kan pambilog na kinaban na gibohon. An Komite sa Tawohan nag-aasikaso sa mga bagay dapit sa mga tawohan, kabale an kapakanan kan gabos na naglilingkod sa pamilyang Bethel sa bilog na kinaban. An Komite sa Pagpublikar inaasikaso an gabos na sekular asin legal na bagay, arog kan rogaring asin pag-imprenta. An Komite sa Paglilingkod nangangataman sa gibong pagpapatotoo asin nagdidirehir sa nagbibiyaheng mga paraataman, payunir, asin sa mga aktibidad kan mga parahayag sa kongregasyon. An Komite sa Pagtotokdo may paninimbagan sa mga pagtiripon sa kongregasyon, espesyal na mga aldaw nin asamblea, pansirkitong mga asamblea, asin pandistrito patin internasyonal na mga kombension saka laen-laen na paadalan para sa espirituwal na edukasyon kan banwaan nin Dios. An Komite sa Pagsurat nangangataman sa pag-andam asin pagtradusir kan gabos na klaseng publikasyon, na sinisierto na an gabos kaoyon sa Kasuratan. An Komite kan Tsirman nag-aasikaso sa mga emerhensia asin iba pang apuradong mga bagay.b Siring man kan mga taon nin 1970, an mga sangang opisina kan Watch Tower Society pinonan na palakawon nin sarong komite imbes na sarong paraataman.
Liwanag na Konektado sa Kristianong Paggawe
9. Paano an liwanag nin katotoohan nakaapektar sa relasyon kan mga Kristiano sa mga gobyerno kan kinaban?
9 An dakol na kilyab nin liwanag napapanongod sa Kristianong paggawe. Halimbawa, horophoropa an bagay dapit sa neutralidad. An sarong partikularmenteng makinang na kilyab nin liwanag suminirang sa temang ini sa artikulong “Neutrality” na nagluwas sa The Watchtower na Nobyembre 1, 1939. Napapanahon nanggad idto, na nag-abot pagpoon pa sana kan Guerra Mundial II! An artikulo tinawan nin kahulogan an neutralidad asin ipinaheling na an mga Kristiano dai dapat makilabot sa politikal na mga aktibidad o pag-iriwal nin mga nasyon. (Miqueas 4:3, 5; Juan 17:14, 16) Ini sarong dahelan kan pagkaongis sa sainda kan gabos na nasyon. (Mateo 24:9) An mga pakikilaban kan suanoy na Israel dai nagtatao nin arogan para sa mga Kristiano, arog kan linilinaw ni Jesus sa Mateo 26:52. Saro pa, mayo ni sarong politikal na nasyon ngonyan na teokrasya, pinamamahalaan nin Dios, kapareho kan suanoy na Israel.
10. Ano an ihinayag kan mga kilyab nin liwanag manongod sa kun ano an maninigong magin pagmansay nin mga Kristiano sa dugo?
10 Suminirang man an liwanag sa kabanalan nin dugo. An mga Estudyante sa Biblia naghona na an pagbabawal sa pagkakan nin dugo, sa Gibo 15:28, 29, para sana sa Judiong mga Kristiano. Alagad, an Gibo 21:25 nagpapaheling na kaidtong mga panahon kan mga apostol an pagboot na ini aplikado man sa nagturubod na gikan sa mga nasyon. Kaya an kabanalan nin dugo aplikado sa gabos na Kristiano, arog kan ipinaheling sa The Watchtower na Hulyo 1, 1945. An kahulogan kaiyan bako sanang pagsayumang kumakan nin dugo nin hayop, arog kan longganisang dugo, kundi patin paglikay sa dugo nin tawo, arog sa kaso nin pag-ineksion nin dugo.
11. Ano an nasabotan mapadapit sa Kristianong pagmansay sa paggamit nin tabako?
11 Bilang resulta kan nag-orog na liwanag, an mga bisyo na kan enot dai sana inooyonan kan huri ibinilang na magabat na kasalan. An sarong halimbawa kaini may koneksion sa paggamit nin tabako. Sa Zion’s Watch Tower na Agosto 1, 1895, dinara ni Tugang na Russell an atension sa 1 Corinto 10:31 asin 2 Corinto 7:1 asin nagsurat: “Dai ko naheheling kun paano iyan magigin sa ikamumuraway nin Dios, o sa saiyang sadiring pakinabang, na an sarong Kristiano gumamit nin ano man na klase nin tabako.” Poon kan 1973 malinaw na nasabotan na mayo nin naggagamit nin tabako na puwedeng magin saro sa mga Saksi ni Jehova. Kan 1976 lininaw na mayo nin Saksi na puwedeng magtrabaho sa sarong pasugalan asin magdanay sa kongregasyon.
Iba Pang Pagpakarhay
12. (a) An sarong kilyab nin liwanag naghayag nin ano manongod sa bilang kan mga liyabe kan Kahadean na ipinaniwala ki Pedro? (b) Ano an mga kamugtakan kan gamiton ni Pedro an kada liyabe?
12 Nagkaigwa man nin dugang na liwanag dapit sa bilang kan simbolikong liyabe na itinao ni Jesus ki Pedro. Nagtubod an mga Estudyante sa Biblia na si Pedro nag-ako nin duwang liyabe na nagbukas kan dalan para sa mga tawo na magin mga paramana kan Kahadean—an saro para sa mga Judio, na ginamit kan Pentecostes 33 C.E., asin an saro para sa mga Hentil, na enot na ginamit kan 36 C.E. kan si Pedro maghulit ki Cornelio. (Gibo 2:14-41; 10:34-48) Pag-abot nin panahon, nasabotan na igwa nin kalabot na ikatolong grupo—an mga Samaritano. Ginamit ni Pedro an ikaduwang liyabe kan binubuksan para sa sainda an oportunidad sa Kahadean. (Gibo 8:14-17) Kaya, an ikatolong liyabe ginamit kan si Pedro maghulit ki Cornelio.—An Torrengbantayan, Abril 1, 1980, pahina 3-9, 13 (sa Ingles, Oktubre 1, 1979, p. 16-22, 26).
13. Ano an ihinayag kan mga kilyab nin liwanag manongod sa mga toril nin karnero na nasambitan sa Juan kapitulo 10?
13 Gikan sa saro pang sirang nin liwanag, nasabotan na bako sanang duwa kundi tolong toril nin karnero an nasambitan ni Jesus. (Juan, kapitulo 10) An mga ini iyo (1) an toril nin mga Judio na si Juan na Bautisador an bantay sa tata, (2) an toril kan linahidan na mga paramana sa Kahadean, asin (3) an toril kan “ibang karnero,” na igwa nin daganon na paglaom.—Juan 10:2, 3, 15, 16; An Torrengbantayan, Oktubre 1, 1984, pahina 13-23 (sa Ingles, Pebrero 15, 1984, p. 10-20).
14. Paano lininaw kan nag-orog na liwanag an mga bagay mapadapit sa pagpoon kan antitipikong Jubileo?
14 An pagsabot dapit sa antitipikong Jubileo nag-ako man nin paglilinaw. Sa irarom kan Pagboot, an kada ika-50 taon sarong dakulang Jubileo, na an mga bagay ibinabalik sa orihinal na mga kagsadiri kaiyan. (Levitico 25:10) Haloy na sinabot na ipinanganganino kaini an Sangribong Taon na Paghade ni Cristo. Alagad sa mas bago pa sanang mga panahon, nasabotan na an antitipikong Jubileo sa aktuwal nagpoon kan Pentecostes 33 C.E., kan an mga nag-ako kan ibinubong banal na espiritu nakabutas sa pagkaoripon sa Mosaikong tipan nin Pagboot.—An Torrengbantayan, Enero 1, 1987, pahina 8-18 (sa Ingles, Enero 1, 1987, p. 18-28).
Nag-orog na Liwanag Dapit sa mga Termino
15. Anong liwanag an itinao dapit sa paggamit kan terminong “plano”?
15 “Hinanap kan paratipon an kawiliwiling mga tataramon asin an pagsurat kan tamang mga tataramon nin katotoohan.” (Eclesiastes 12:10) An mga tataramon na ini puwede nanggad na iaplikar sa satong pinag-oolayan ngonyan, huli ta an liwanag suminirang bako sanang sa importanteng mga bagay na arog kan doktrina asin paggawe kundi siring man sa Kristianong mga termino asin sa eksaktong kahulogan kaiyan. Halimbawa, sa mga Estudyante sa Biblia, an saro sa pinakakinawiwilihan na mga publikasyon iyo an tomo uno kan Studies in the Scriptures, na may titulong The Divine Plan of the Ages. Alagad, pag-abot nin panahon, narealisar na an mga tawo sana an nasasambitan sa Tataramon nin Dios na naggigibo nin mga plano. (Talinhaga 19:21) Nungkang nasambitan sa Kasuratan na si Jehova nagpaplano. Dai sia kaipuhan na magplano. Ano man an saiyang katuyohan siertong magigin mapanggana huli kan saiyang daing sagkod na kadonongan asin kapangyarihan, arog kan satong mababasa sa Efeso 1:9, 10: “Sono sa saiyang marahay na kaogmahan na nagin katuyohan nia mismo an sarong administrasyon sa katapusan kan itinalaan na mga panahon.” Kaya progresibong nasabotan na an terminong “katuyohan” iyo an mas angay kun pinanonongdan si Jehova.
16. Ano an progresibong nasabotan bilang tamang pagsabot sa Lucas 2:14?
16 Dangan yaon an bagay manongod sa mas malinaw na pagsabot sa Lucas 2:14. Sono sa King James Version, iyan nagsasabi: “Kamurawayan sa Dios sa kaitaastaasi, asin sa daga katoninongan, marahay na boot sa mga tawo.” Naheling na dai ini nagpapahayag kan tamang ideya, huli ta an marahay na boot nin Dios dai ipinahahayag sa mga maraot. Kaya minansay kan mga Saksi na ini katoninongan sa mga tawo na may marahay na boot sa Dios. Kaya padagos nindang inaapod an mga interesado sa Biblia na mga tawong may marahay na boot. Minsan siring nasabotan na an kalabot marahay na boot, bakong nin mga tawo, kundi nin Dios. Kaya, an nota sa ibaba kan New World Translation sa Lucas 2:14 nagtataram manongod sa “mga tawo na saiyang [an Dios] inooyonan.” An gabos na Kristiano na namumuhay sono sa saindang panuga nin pagdusay igwa kan marahay na boot nin Dios.
17, 18. Ano an ibibindikar ni Jehova, asin ano an saiyang papakangbanalon?
17 Kaagid kaiyan, sa laog nin halawig na panahon, an mga Saksi nagtaram dapit sa pagbindikar sa ngaran ni Jehova. Alagad kinustion daw ni Satanas an ngaran ni Jehova? Mapadapit sa bagay na iyan, ginibo daw iyan kan mga ahente ni Satanas, na garo baga si Jehova dai nin diretso sa ngaran na iyan? Dai, dai nanggad. Bakong an ngaran ni Jehova an inangat asin nangangaipong ibindikar. Kaya an bagong mga publikasyon kan Watch Tower Society dai nagtataram dapit sa ngaran ni Jehova na ibinibindikar. Iyan nagtataram dapit sa soberaniya ni Jehova na ibinibindikar asin sa saiyang ngaran na pinapakangbanal. Kaoyon ini sa sinabi ni Jesus sa sato na ipamibi: “Pakangbanalon logod an saimong ngaran.” (Mateo 6:9) Paorootrong sinasabi ni Jehova na saiyang papakangbanalon an saiyang ngaran, na dai inangat kan mga Israelita kundi linanghadan.—Ezequiel 20:9, 14, 22; 36:23.
18 Interesante nanggad, kan 1971, an librong “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”—How? ginibo an pagkakalaen na ini: “Si Jesu-Cristo nakikilaban . . . para sa pagbindikar kan unibersal na Soberaniya ni Jehova asin para sa pagpamuraway sa ngaran ni Jehova.” (Pahina 364-5) Kan 1973, an God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached nagsabi: “An madatong na ‘dakulang kahorasaan’ iyo an panahon para sa Makakamhan sa gabos na Dios na Jehova na ibindikar an saiyang unibersal na soberaniya asin pakangbanalon an saiyang mahalagang ngaran.” (Pahina 409) Dangan, kan 1975, an Man’s Salvation Out Of World Distress at Hand! nagsabi: “An pinakadakulang pangyayari sa unibersal na kasaysayan naotob na sa panahon na iyan, an pagbindikar sa unibersal na soberaniya ni Jehova asin an pagpakangbanal sa saiyang banal na ngaran.”—Pahina 281.
19, 20. Paano niato ikakapaheling an satong pagpahalaga sa mga kilyab nin espirituwal na liwanag?
19 Binendisyonan nanggad an banwaan ni Jehova na mag-ogma sa gabos na espirituwal na liwanag na ini! Sa kabaliktaran na marhay, nagpapahayag kan espirituwal na kadikloman na namumugtakan kan mga namomoon sa Kakristianohan an pananaram na ini nin sarong klerigo: “Taano ta igwang kasalan? Taano ta igwang pagsakit? Taano ta igwang diablo? Ini an mga gusto kong ihapot sa Kagurangnan pagduman ko sa langit.” Alagad an mga Saksi ni Jehova makakasabi sa saiya kun taano: Huli kan isyu manongod sa katanosan kan soberaniya ni Jehova asin kan hapot manongod sa kun baga an mga linalang na tawo makakapagpadanay nin integridad sa Dios sa ibong kan pagtumang kan Diablo.
20 Sa nag-aging dakol na taon, an mga kilyab nin liwanag kapwa darakula asin saradit iniilawan an dana kan dusay na mga lingkod ni Jehova. Bilang kaotoban ini kan mga teksto na siring kan Salmo 97:11 asin Talinhaga 4:18. Alagad dai niato noarin man paglingawan na an paglakaw sa liwanag nangangahulogan nin pagpahalaga sa nag-orog na liwanag asin pamumuhay sono dian. Siring kan satong naheling, kalabot sa nag-orog na liwanag na ini kapwa an satong paggawe asin an sugo sa sato na maghulit.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Bilang reaksion sa punto-de-vistang ini, an The Watch Tower na Hunyo 1 asin Hunyo 15, 1929, ininterpretar an “haralangkaw na kapangyarihan” bilang si Jehova Dios asin si Jesu-Cristo. Sa pangenot an paninindogan na ini an itinanos kan 1962.
b An Torrengbantayan na Hunyo 1, 1992 (sa Ingles, Abril 15, 1992), nagpaisi na an piniling mga tugang na lalaki hale sa “ibang karnero” iinaasignar na tumabang sa mga komite kan Namamahalang Grupo, na katimbang kan mga Netineo kan kaaldawan ni Esdras.—Juan 10:16; Esdras 2:58.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻ Anong liwanag an itinao dapit sa pagpasakop sa “haralangkaw na kapangyarihan”?
◻ An mga kilyab nin liwanag nagbunga nin anong organisasyonal na mga pagbabago?
◻ Paano an nag-orog na liwanag nakaapektar sa Kristianong paggawe?
◻ An espirituwal na liwanag nagpangyari nin anong mga pagpakarhay sa satong pagsabot sa nagkapirang Makakasuratan na punto?
[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 25]
Mga liyabe sa pahina 24: Drowing basado sa retratong kinua sa Cooper-Hewitt, National Design Museum, Smithsonian Institution