Sumunod sa Liwanag kan Kinaban

“An minasunod sako . . . magkakaigwa kan liwanag nin buhay.”​—JUAN 8:12.

1. Gurano kahalaga kan liwanag?

ANO an gigibohon niato kun mayo nin liwanag? Imahinara an pagmata kada aldaw kan taon sa 24 oras na kadikloman. Imahinara an kinaban na mayong kolor, huli ta kun mayong liwanag mayo nin kolor. Tunay nanggad, kun mayo nin liwanag, mayo man kita! Taano man? Huli ta, sa paagi nin photosynthesis, an liwanag ginagamit nin berdeng mga tanom tanganing gibohon an pagkakan na kinakakan niato​—mga tipasi, gulay, asin mga prutas. Totoo, kun minsan nagkakakan kita nin karne nin mga hayop. Pero an mga hayop na iyan nagkakan nin mga tanom o iba pang hayop na nabubuhay sa mga tanom. Kaya, an satuyang pisikal na buhay biyong nagdedepende sa liwanag.

2. Ano an makokosog na gikanan nin liwanag, asin ano an sinasabi kaini sato manongod ki Jehova?

² An satong liwanag naggigikan sa aldaw, na sarong bitoon. Mantang an satong aldaw nagtatao nin kadakoldakol na liwanag, iyan kasiyahan sana kadakulang bitoon. Kadakol kan mas dakula pa. Asin an grupo nin mga bitoon na kinabubuhayan niato, an galaksia na Milky Way, igwa nin labi sa sarong gatos na bilyon na bitoon. Dugang pa, igwa nin dai mabilang na binilyon na galaksia sa uniberso. Kanigoan kadakol na bitoon! Dakulaon nanggad na liwanag an naggigikan sainda! Makapangyarihan nanggad na gikanan nin liwanag si Jehova, na naglalang kan gabos na iyan! Ipinahahayag kan Isaias 40:​26: “Tingagan an saindong mga mata asin helinga nindo. Siisay an naglalang kan mga bagay na ini? Iyan iyo an Saro na nagpapaluwas kan saindang hukbo nin oyon sa kabilangan, na gabos inaapod nia sa mismong ngaran. Huli sa kadakolan nin dinamikong kosog, mantang sia man makosog sa kapangyarihan, ni saro sa sainda mayong nawawara.”

Saro Pang Klase nin Liwanag

3. Gurano kahalaga kan espirituwal na liwanag gikan ki Jehova?

³ Si Jehova Gikanan man nin saro pang klase nin liwanag, saro na nagpapangyari sato na magkaigwa nin espirituwal na pakaheling, espirituwal na kaliwanagan. Tinatawan nin kahulogan nin sarong diksionaryo an “paliwanagan” na arog kaini: “Tawan nin kaaraman an: tokdoan; tawan nin espirituwal na pakasabot an.” Tinatawan kaiyan nin kahulogan an “naliwanagan” bilang: “nakatalingkas sa pagigin daing aram asin sa salang impormasyon.” Itinatao an espirituwal na kaliwanagan hale ki Jehova paagi sa tamang kaaraman sa saiyang Tataramon, an Biblia. Iyan an nagpapangyari sa sato tanganing mamidbid kun siisay an Dios asin kun ano an saiyang mga katuyohan. “An Dios iyo an nagsabi: ‘Sumirang an liwanag hale sa kadikloman,’ asin sia suminirang sa satong puso tanganing iyan magliwanag sa mamuraway na kaaraman dapit sa Dios paagi sa lalauogon ni Cristo.” (2 Corinto 4:6) Kaya an mga katotoohan sa Tataramon nin Dios pinatatalingkas kita sa pagigin daing aram asin sa salang impormasyon. Si Jesus nagsabi: “Mamimidbid nindo an katotoohan asin bubutasan kamo kan katotoohan.”​—Juan 8:32.

4, 5. Paano an kaaraman gikan ki Jehova nagseserbing liwanag sa satong buhay?

⁴ Si Jehova, na Gikanan nin tunay na espirituwal na kaliwanagan, “sangkap sa kaaraman.” (Job 37:16) Siring man, an Salmo 119:​105 nagpapahayag dapit sa Dios: “An saimong tataramon ilawan sa sakong bitis, asin liwanag sa sakong dalan.” Kaya puwede niang paliwanagan sa espirituwal bako sanang an masunod na tangga nin satuyang buhay kundi man an dalan sa enotan. Kun mayo kaiyan, an buhay magigin arog sa pagmaneho nin sarong sasakyan sa pasikosikong tinampo nin bukid sa madiklom na banggi na mayo nin nakabukas na mga ilaw sa sasakyan o saen man. An espirituwal na liwanag gikan sa Dios puwedeng ikaagid sa liwanag na itinatao kan mga ilaw sa enotan kan sasakyan. An ilaw pinaliliwanag an dalan tanganing maheling niato nin eksakto kun saen kita maduman.

⁵ Ipinaheheling kan hula sa Isaias 2:​2-5 na sa satong panahon tinitipon nin Dios an mga tawo sa gabos na nasyon na boot nin espirituwal na kaliwanagan tanganing sinda makanood asin gumibo nin tunay na pagsamba. An bersikulo 3 nagsasabi: “Totokdoan nia kita dapit sa saiyang mga dalan, asin kita maglalakaw sa saiyang mga dana.” Iniimbitaran kan bersikulo 5 an mga naghahanap nin katotoohan: “Madia asin maglakaw kita sa liwanag ni Jehova.”

6. Saen kita dadarahon sa katapustapusi kan liwanag na gikan ki Jehova?

⁶ Kun siring, si Jehova an gikanan nin duwang klase nin liwanag na kaipuhan sa buhay: an pisikal asin an espirituwal. An pisikal na liwanag nakatatabang sa satuyang pisikal na hawak na magdanay na buhay ngonyan, tibaad mga 70 o 80 taon. Alagad an espirituwal na liwanag naggigiya pasiring sa buhay na daing sagkod sa sarong paraisong daga. Arog iyan kan sinabi ni Jesus sa pamibi sa Dios: “Ini nangangahulogan nin buhay na daing katapusan, an saindang pagkua nin kaaraman dapit saimo, na iyo sanang tunay na Dios, asin sa saro na saimong sinugo, si Jesu-Cristo.”​—Juan 17:3.

Kinaban na Nasa Espirituwal na Kadikloman

7. Taano ta kinakaipuhan niato ngonyan nin espirituwal na kaliwanagan nin orog kisa kasuarin man?

⁷ Kita nangangaipo ngonyan nin espirituwal na liwanag nin orog kisa kasuarin man. An mga hula arog baga kan Mateo kapitulo 24 asin 2 Timoteo kapitulo 3 nagpapaheling na kita harani na sa katapusan kan palakaw na ini nin mga bagay. Ihinula kaini asin kan iba pang hula an makatatakot na mga bagay na nangyari na sa satong panahon, na ipinaaaram sa sato na yaon na kita sa “huring mga aldaw.” Tamang-tama sa mga hulang iyan, an siglong ini nakaeksperyensia nin sunod-sunod na kalamidad. Nag-oswag an krimen asin kadahasan sagkod sa makatatakot na gayong mga bilang. An mga guerra guminadan nin labi sa sanggatos milyones na buhay. An mga helang, arog baga kan kinatatakotan na AIDS, biniktima an minilyon, na mga 160,000 na an nagadan sa AIDS sa Estados Unidos sana. Nalaglag an buhay pampamilya asin an seksuwal na moralidad minamansay bilang lihis na sa uso.

8. Anong kamugtakan ngonyan an napaaatubang sa katawohan, asin taano?

⁸ An dating sekretaryo-heneral kan Naciones Unidas na si Javier Pérez de Cuéllar nagsabi: “An kamugtakan sa kinaban nagtatao nin kadakoldakol na ebidensia na an kadukhaan [nagpapaluya] sa pagkasararo nin mga sosyedad.” Sinabi nia na “labi sa sarong bilyon katawo an nabubuhay na ngonyan sa lubos na kadukhaan” asin na “ini nagpagrabe sa mga causa nin madahas na kariribokan.” Ining “makamomondong mga kasakitan,” sabi nia, “tinutumang an mga remedyo na puwedeng ikatabang nin mga gobyerno.” Asin an nangengenot sa sarong bantog na organisasyon nagsabi: “An pinakaproblema na napaaatubang sa sosyedad iyo na iyan nagin imposibleng pamahalaan.” Totoo nanggad an mga tataramon sa Salmo 146:​3: “Dai ka manarig sa mga prinsipe, ni sa aki kan daganon na tawo, na dian mayo nin kaligtasan.”

9. Siisay an pinakaresponsable sa kadikloman na nakatatahob sa katawohan, asin siisay an makahahale sa sato kan impluwensiang ini?

⁹ An kamugtakan ngonyan arog kan ihinula sa Isaias 60:​2: “Uya! an kadikloman mismo makalalakop sa daga, asin an mahibog na kaduloman sa mga nasyon.” An kadikloman na ini na nakatatahob sa mahiwas na kadaklan nin nag-iistar sa daga huli sa saindang dai pag-ako sa espirituwal na liwanag gikan ki Jehova. Asin an pinakadahelan kan espirituwal na kadikloman iyo si Satanas na Diablo asin an saiyang mga demonyo, an pangenot na mga kaiwal kan Dios nin liwanag. Sinda an “mga poon kan kinaban sa kadikloman na ini.” (Efeso 6:12) Arog kan sinasabi sa 2 Corinto 4:​4, an Diablo iyo an “dios kan palakaw na ini nin mga bagay,” na “binuta . . . an isip kan mga dai nagtutubod, tanganing an liwanag kan mamuraway na maogmang bareta manongod ki Cristo, na iyo an ladawan nin Dios, dai sumirang.” Mayo nin pamamahala nin tawo na puwedeng makahale kan impluwensia ni Satanas sa kinaban. Solamente an Dios.

“Dakulang Liwanag”

10. Paano ihinula ni Isaias na sa satong aldaw an liwanag palalakopon sa katawohan?

¹⁰ Alagad, mantang an grabeng kadikloman nakatatahob sa kadaklan na katawohan, an Tataramon nin Dios naghula man sa Isaias 60:​2, 3: “Sa saimo si Jehova masirang, asin sa saimo an saiyang kamurawayan maheheling. Asin an mga nasyon maduruman nanggad sa saimong liwanag.” Ini kaoyon sa Isaias kapitulo 2, na nanunuga na an naliwanagan, tunay na pagsamba ki Jehova ititindog sa huring mga aldaw na ini asin, arog kan sinasabi sa bersikulo 2 asin 3, “an gabos na nasyon maturukad pasiring dian. Asin dakol na banwaan an maduruman asin masarabi: ‘Madia kamo, banwaan, asin magtukad kita sa bukid ni Jehova,’” na an boot sabihon, sa saiyang ilinangkaw na tunay na pagsamba. Kaya minsan ngani an kinaban kinokontrol ni Satanas, pinalalakop an liwanag gikan sa Dios asin pinatatalingkas an kadaklan sa kadikloman.

11. Siisay an magigin pinakaprominente sa pagpapaheling kan liwanag ni Jehova, asin ano an iinapod sa saiya ni Simeon?

¹¹ An hula sa Isaias 9:​2 patienot na nagsabi na susugoon nin Dios an saro sa kinaban tanganing ipaheling an saiyang liwanag. Iyan nagsasabi: “An banwaan na naglalakaw sa kadikloman nakaheling nin dakulang liwanag. Kun manongod sa mga nag-eerok sa daga nin kadikloman, an liwanag mismo suminirang sa sainda.” An “dakulang liwanag” na ini iyo an Tagapagtaram ni Jehova, si Jesu-Cristo. Si Jesus nagsabi: “Ako iyo an liwanag kan kinaban. An minasunod sako dai nanggad maglalakaw sa kadikloman, kundi magkakaigwa kan liwanag nin buhay.” (Juan 8:12) Naaraman ini kan nagkapira minsan kan si Jesus aki pa. Nagsasabi an Lucas 2:​25 na an sarong lalaki na an ngaran Simeon “matanos asin debotado” asin na “an banal na espiritu nasa saiya.” Kan maheling ni Simeon an aking si Jesus, nagsabi sia sa pamibi sa Dios: “Naheling kan sakong mga mata an saimong paagi nin pagligtas na saimong inandam sa atubang nin gabos na banwaan, sarong liwanag sa paghale kan suklob sa mga nasyon.”​—Lucas 2:​30-32.

12. Kasuarin asin paano pinonan ni Jesus na haleon an suklob nin kadikloman na nakatatahob sa mga tawo?

¹² Pinonan na haleon ni Jesus an suklob nin kadikloman sa katawohan dai nahaloy pakalihis kan saiyang bautismo. Nagsasabi sato an Mateo 4:​12-16 na inotob kaini an Isaias 9:​1, 2, na nagtataram manongod sa “dakulang liwanag” na mapoon na sumirang sa banwaan na naglalakaw sa espirituwal na kadikloman. Nagsasabi an Mateo 4:​17: “Poon kaidto si Jesus nagpoon na maghulit asin magsabi: ‘Magsorolsol kamo, banwaan, huli ta an kahadean kan kalangitan harani na.’” Paagi sa paghuhulit manongod sa maogmang bareta kan Kahadean nin Dios, pinaliwanagan ni Jesus an mga tawo dapit sa mga katuyohan nin Dios. Saiyang ‘itinao an liwanag sa buhay asin pagkadaing kagadanan paagi kan maogmang bareta.’​—2 Timoteo 1:10.

13. Paano ilinadawan ni Jesus an saiyang sadiri, asin taano ta nagibo nia iyan na may siring na kasiertohan?

¹³ Maimbod na ipinaheling ni Jesus an liwanag nin Dios. Sia nagsabi: “Ako napadigdi bilang liwanag kan kinaban, tanganing an siisay man na minatubod sa sako dai magdanay sa kadikloman. . . . Dai ako nagtaram gikan sa sakong sadiring kabotan, kundi an Ama mismo na nagsugo sako nagtao sa sako nin pagboot kun ano an sakong isasabi asin kun ano an sakong itataram. Siring man, aram ko na an saiyang pagboot nangangahulogan nin buhay na daing katapusan.”​—Juan 12:​44-50.

“Paagi sa Saiya Iyo an Buhay”

14. Paano ipinamidbid si Jesus sa Juan 1:​1, 2?

¹⁴ Iyo, sinugo ni Jehova an saiyang Aki digdi sa daga na magin liwanag tanganing itokdo sa mga tawo an dalan pasiring sa buhay na daing katapusan. Mangnoha kun paano ini idinoon sa Juan 1:​1-16. Mababasa sa bersikulo 1 asin 2: “Sa kapinonan iyo an Tataramon, asin an Tataramon nasa kaibanan nin Dios, asin an Tataramon sarong dios. An sarong ini sa kapinonan nasa kaibanan nin Dios.” Inaapod digdi ni Juan an bago nagin tawong si Jesus sa titulong “Tataramon.” Ipinamimidbid kaini an trabaho na ginibo nia bilang Tagapagtaram ni Jehova Dios. Asin kan sabihon ni Juan na “sa kapinonan iyo an Tataramon,” iyan nangangahulogan na an Tataramon iyo an kapinonan kan mga linalang ni Jehova, “an kapinonan kan paglalang nin Dios.” (Kapahayagan 3:14) An saiyang pinakahalangkaw na kamugtakan sa tahaw kan mga linalang nin Dios nagtatao nin tunay na basihan para sa pag-apod saiyang “sarong dios,” makakamhan na saro. Inaapod sia sa Isaias 9:​6 na “Makakamhan na Dios,” minsan ngani bakong Makakamhan sa gabos na Dios.

15. Ano pang dugang na impormasyon an itinatao sa sato sa Juan 1:​3-5 dapit ki Jesus?

¹⁵ Nagsasabi an Juan 1:​3: “An gabos na bagay luminataw paagi sa saiya, asin siblag sa saiya mayo ni sarong bagay na luminataw.” Sinasabi sa Colosas 1:​16 na “paagi sa saiya an gabos na iba pang bagay linalang sa kalangitan asin sa daga.” An Juan 1:​4 nagsasabi na “paagi sa saiya iyo an buhay, asin an buhay iyo an liwanag nin mga tawo.” Kaya paagi kan Tataramon, linalang an gabos na iba pang klase nin buhay; siring man paagi sa saiyang Aki, ginibo nin Dios na posible para sa makasalan, nagagadan na katawohan na magkamit nin buhay na daing katapusan. Sierto nanggad na si Jesus iyo an makakamhan na saro na inaapod sa Isaias 9:​2 na “dakulang liwanag.” Asin nagsasabi an Juan 1:​5: “An liwanag nagsisirang sa kadikloman, alagad an kadikloman dai nakadadaog kaiyan.” An liwanag nagrerepresentar sa katotoohan asin katanosan, na kabaliktaran nin kadikloman, na nagrerepresentar sa sala asin pagigin bakong matanos. Kaya ipinaheheling ni Juan na an kadikloman dai makadadaog sa liwanag.

16. Paano itinokdo ni Juan na Bautisador an sakop kan gibohon ni Jesus?

¹⁶ Nangangatanosan ngonyan si Juan sa bersikulo 6 sagkod 9: “May nagdatong na sarong tawo na sinugo bilang representante nin Dios: an saiyang ngaran Juan [na Bautisador]. An tawong ini nagdatong sa pagpatotoo, tanganing magpatotoo manongod sa liwanag, tanganing an gabos na klase nin tawo magtubod paagi saiya. Bako sia [si Juan] an liwanag na iyan, pero katuyohan na sia magpatotoo dapit sa liwanag na iyan [si Jesus]. An tunay na liwanag na nagtatao nin liwanag sa lambang klase nin tawo nagdatong sa kinaban.” Itinokdo ni Juan an madatong na Mesiyas asin giniyahan an saiyang mga parasunod sa Saiya. Pag-abot nin panahon, an gabos na klase nin tawo tinawan nin oportunidad na akoon an liwanag. Kaya si Jesus dai nagdatong para sa kapakinabangan sana nin mga Judio kundi para sa kapakinabangan nin gabos na katawohan​—mayaman o dukha, minsan anong rasa.

17. Ano an sinasabi sato sa Juan 1:​10, 11 manongod sa espirituwal na kamugtakan kan mga Judio kan kaaldawan ni Jesus?

¹⁷ Nagpapadagos an bersikulo 10 asin 11: “Sia nasa kinaban, asin an kinaban nahaman huli sa saiya, alagad an kinaban dai nakamidbid sa saiya. Sia napadigdi sa saiyang sadiring harong, alagad an saiyang sadiring banwaan dai nag-ako sa saiya.” Sa saiyang pag-eksister bago nagin tawo, si Jesus nagin an saro na paagi sa saiya linalang an kinaban nin katawohan. Alagad, kan yaon digdi sa daga, isinikwal sia kan kadaklan sa saiyang sadiring banwaan, an mga Judio. Habo nindang ihayag an saindang karatan asin pagsaginsagin. Pinili ninda an kadikloman imbes na an liwanag.

18. Paano ipinaheheling sa Juan 1:​12, 13 na an nagkapira puwedeng magin mga aki nin Dios na may espesyal na mamanahon?

¹⁸ Sinasabi ni Juan sa bersikulo 12 asin 13: “Minsan siring, an gabos na nag-ako sa saiya, sa sainda sia nagtao nin autoridad na magin mga aki nin Dios, huli ta sinda naggigibo nin pagtubod sa saiyang ngaran; asin sinda namundag, bakong gikan sa dugo o sa makalaman na kabotan o sa kabotan nin tawo, kundi gikan sa Dios.” Ipinaheheling kan mga bersikulong ini na sa kapinonan, an mga parasunod ni Jesus bakong mga aki nin Dios. Bago kan pagdigdi ni Jesus sa daga, an siring na pagkaniaki ni an langitnon na paglaom dai pa nabuksan sa mga tawo. Pero paagi sa merito kan pantubos na atang ni Jesus na tinutubod ninda, an nagkapirang tawo inampon sa pagkaniaki asin nagkaigwa kan paglaom nin buhay bilang mga hade kaiba ni Cristo sa langitnon na Kahadean nin Dios.

19. Taano si Jesus ta nasa pinakamarahay na kamugtakan tanganing ipaheling an liwanag nin Dios, arog kan ipinaheheling sa Juan 1:14?

¹⁹ Nagrarason an bersikulo 14: “Kaya an Tataramon nagin laman asin nag-erok sa tahaw niato, asin naheling niato an saiyang kamurawayan, kamurawayan na arog kan yaon sa bugtong na aki gikan sa ama.” Digdi sa daga, ipinaheling ni Jesus an kamurawayan nin Dios na kaya sanang gibohon kan panganay na Aki nin Dios. Kaya, sa pambihirang paagi, sia an pinakakuwalipikado tanganing ihayag an Dios asin an Saiyang mga katuyohan sa mga tawo.

20. Arog kan nasusurat sa Juan 1:​15, ano an sinasabi sato ni Juan na Bautisador manongod ki Jesus?

²⁰ Dangan, nagsurat si apostol Juan sa bersikulo 15: “Si Juan [na Bautisador] nagpatotoo dapit sa saiya, iyo, sia tunay na nagkurahaw​—iyo ini an nagsabi kaiyan—​na nagsasabing: ‘An saro na madatong sa hudian ko naenot sa sako, huli ta sia nabuhay nin enot sa sako.’” Namundag si Juan na Bautisador mga anom na bulan bago an pagkamundag ni Jesus bilang tawo. Alagad guminibo si Jesus nin mas dakol kisa ki Juan, kaya naenot sia ki Juan sa gabos na paagi. Asin minidbid ni Juan na si Jesus nabuhay nin enot sa saiya, mantang si Jesus nag-eeksister na bago nagin tawo.

Mga Regalo Gikan ki Jehova

21. Taano an Juan 1:​16 ta nagsasabing kita nag-ako nin “sunod-sunod na dai na kutana maninigong kabootan”?

²¹ Nagrarason an Juan 1:​16: “Kita gabos nag-ako sa saiyang kapanoan, minsan an sunod-sunod na dai na kutana maninigong kabootan.” Minsan ngani an mga tawo namundag sa kasalan huli sa pakamana kaiyan ki Adan, katuyohan ni Jehova an paglaglag sa maraot na palakaw na ini, an pagkaligtas nin minilyon pasiring sa bagong kinaban, an pagkabuhay liwat kan mga gadan, asin an paghale nin kasalan asin kagadanan, na nagreresulta sa buhay na daing sagkod digdi sa paraisong daga. An gabos na bendisyon na ini dai na kutana maninigo, dai pinagpagalan nin makasalan na mga tawo. Ini mga regalo gikan ki Jehova paagi ki Jesu-Cristo.

22. (a) Ano an pinangyari kan pinakadakulang regalo nin Dios? (b) Ano an itinataong imbitasyon sa sato sa ultimong libro kan Biblia?

²² Ano an pinakadakulang regalo na nagpangyari sa gabos na ini? “An Dios namoot na gayo sa kinaban [nin katawohan] na itinao nia an saiyang Aking bugtong, tanganing an lambang maggibo nin pagtubod sa saiya dai mapahamak kundi magkaigwa nin buhay na daing katapusan.” (Juan 3:16) Kaya, an tamang kaaraman sa Dios asin sa saiyang Aki, “an Pangenot na Ahente nin buhay,” mahalaga para sa mga boot nin espirituwal na liwanag asin buhay na daing katapusan. (Gibo 3:15) Iyan an dahelan kun taano ta an ultimong libro kan Biblia ipinaaabot an minasunod na imbitasyon sa gabos na namomoot sa katotoohan asin boot nin buhay: “‘Madia!’ Asin an siisay man na makadangog magsabi: ‘Madia!’ Asin an siisay man na napapaha dumolok; an siisay man na boot kumua kan tubig nin buhay na daing bayad.”​—Kapahayagan 22:17.

23. Ano an gigibohon kan arog-karnerong mga tawo pakadolok ninda sa liwanag?

²³ An mapakumbaba, arog-karnerong mga tawo bako sanang madolok sa liwanag kan kinaban kundi masunod sa liwanag na iyan: “An mga karnero nagsusunod sa saiya, huli ta midbid ninda an [tanog nin katotoohan sa] saiyang tingog.” (Juan 10:4) Iyo nanggad, sinda naoogmang “sunodon nin estrikto an saiyang mga lakad” huli ta aram ninda na an paggibo nin siring mangangahulogan nin buhay na daing sagkod para sa sainda.​—1 Pedro 2:21.

Paano Nindo Sisimbagon?

◻ Anong duwang klase nin liwanag an naggigikan ki Jehova?

◻ Taano an espirituwal na kaliwanagan ta mahalagang marhay ngonyan?

◻ Sa anong paagi na si Jesus “dakulang liwanag”?

◻ Ano an sinasabi sato sa Juan kapitulo 1 manongod ki Jesus?

◻ Anong mga regalo an itinatao sa mga nagsusunod sa liwanag kan kinaban?

[Ritrato sa pahina 10]

Inapod ni Simeon si Jesus na “sarong liwanag sa paghale kan suklob sa mga nasyon”