‘Isolog an mga Pangalasag kan Kaliwanagan’
“An banggi makakaagi na; an aldaw naghaharani na. Kaya isikwal na niato an mga gibo kan kadikloman asin isolog na niato an mga pangalasag kan kaliwanagan.”—ROMA 13:12.
1, 2. Ano an reaksion kan kadaklan na Judio kan enot na siglo sa “tunay na liwanag,” asin ini sa ibong nin anong mga bentaha?
SI Jesu-Cristo an “tunay na liwanag na nagtatao nin liwanag sa lambang klase nin tawo.” (Juan 1:9) Kan sia dumatong bilang Mesiyas kan 29 C.E., dinumanan nia an sarong nasyon na pinili nin Dios na magin Saiyang mga saksi asin, kisuerra sa ngaran, dusay ki Jehova. (Isaias 43:10) An kadaklan sa mga Israelitas naghahalat sa Mesiyas, asin an nagkapira sa sainda aram an pira sa mga hula na magpapamidbid sa saiya. Saro pa, si Jesus naghulit sa gabos na lugar sa Palestina, na naggigibo nin mga tanda na naheheling kan mga kadaklan. An mga kadaklan nag-arabot sa pagdangog sa saiya asin naghanga sa saindang naheling asin nadangog.—Mateo 4:23-25; 7:28, 29; 9:32-36; Juan 7:31.
2 Alagad sa katapusan isinikwal si Jesus kan kadaklan na Judio. An Ebanghelyo ni Juan nagsasabi: “Sia napadigdi sa saiyang sadiring harong, alagad an saiyang sadiring banwaan dai nag-ako sa saiya.” (Juan 1:11) Taano daw? An simbag sa hapot na iyan makatatabang sato na malikayan an pag-otro sa saindang sala. Tatabangan kita kaiyan na ‘isikwal an mga gibo kan kadikloman asin isolog an mga pangalasag kan kaliwanagan,’ sa siring malilikayan an maraot na paghokom na kapareho kan inagihan kan Israel kan enot na siglo.—Roma 13:12; Lucas 19:43, 44.
Pagtumang nin Relihiyosong mga Autoridad
3. Sa anong paagi na an mga Judiong namomoon sa relihiyon napatunayan na “mga butang parakabit”?
3 Sa Israel an mga namomoon sa relihiyon an nangengenot sa pagsikwal sa liwanag. Sa ibong kan saindang pagigin mga paratokdo na “mga madonong sa Pagboot,” ipinapasan ninda sa banwaan an legalistikong sistema nin mga reglamento na sa parate kontra sa Pagboot nin Dios. (Lucas 11:45, 46) Kaya, saindang ‘binabasang an tataramon nin Dios dahelan kan tradisyon na saindang ipinapanunod.’ (Marcos 7:13; Mateo 23:16, 23, 24) Sinda “mga butang parakabit,” na inoolang na sumirang an liwanag.—Mateo 15:14.
4, 5. (a) Ano an reaksion kan mga Fariseo kan an nagkapirang Judio nag-iisip-isip kun baga si Jesus an Mesiyas? (b) Anong maraot na kaisipan sa puso an ipinaheling kan mga Fariseo?
4 Sarong beses kan an dakol na Israelitas nag-iisip-isip kun baga si Jesus tibaad iyo an Cristo, an natatakot na mga Fariseo nagsugo nin mga opisyal na dakopon sia. An mga opisyal nagbuweltang daing dara, na sinasabi: “Dai pa nin tawong nagtaram nin arog kaini.” Dai napahiro an boot, an mga Fariseo naghapot sa mga opisyal: “Ano nadaya man kamo? Mayo ni saro sa mga poon o mga Fariseo na nagtubod sa saiya, bako daw? Alagad an kadaklan na ini na dai tatao kan Pagboot mga tawong sinumpaan.” Si Nicodemo, miembro kan Sanhedrin, nagprotesta na bakong sono sa pagboot na hokoman an sarong tawo na dai pa sia nadadangog. Sa pagsudosudo, binirikan sia kan mga Fariseo asin nagsabi: “Bako ka man taga-Galilea, bako daw? Pagsiyasat asin helinga na mayong propeta na maluwas sa Galilea.”—Juan 7:46-52.
5 Taano ta siring an gawe nin mga namomoon sa relihiyon sa sarong nasyon na dusay sa Dios? Huli ta pinatalubo ninda an maraot na kamugtakan nin puso. (Mateo 12:34) An pagmenus ninda sa ordinaryong mga tawo nagparisa kan saindang pagpaabaw-abaw. An sabi ninda na “mayo ni saro sa mga poon o mga Fariseo na nagtubod sa saiya” mapaabhaw na nagpamugtak na an Mesiyas magigin sanang tunay kun sia oyonan ninda. Dugang pa, sinda madaya, na hinihingoang dai tubudon si Jesus huli ta sia taga-Galilea, mantang an simpleng pagsiyasat magpapaheling kutana na sia sa katotoohan namundag sa Betlehem, an ihinulang lugar na mamumundagan kan Mesiyas.—Miqueas 5:2; Mateo 2:1.
6, 7. (a) Ano an reaksion kan mga namomoon sa relihiyon sa pagkabuhay liwat ni Lazaro? (b) Ano an isinabi ni Jesus tanganing ibuyagyag an pagkamoot sa kadikloman kan mga namomoon sa relihiyon?
6 An dai mabagong pagtumang sa liwanag kan mga namomoon na ini sa relihiyon nakakokombensir na ipinaheling kan buhayon liwat ni Jesus si Lazaro. Para sa sarong tawong matatakton sa Dios, an siring na akto pruweba nang si Jesus tinatabangan ni Jehova. Alagad ta an mga namomoon sa relihiyon daing ibang naheheling kundi an posibleng peligro sa saindang halangkaw na katongdan. Sabi ninda: “Ano an gigibohon niato, ta an tawong ini naggigibo nin balakid na tanda? Kun pabayaan ta sana sia nin siring, sinda gabos maturubod sa saiya, asin madatong an mga taga-Roma asin kukuanon an satong lugar asin an satong nasyon.” (Juan 11:44, 47, 48) Kaya sinda nag-orolay-olay kun paano gagadanon kapwa si Jesus asin si Lazaro, na tibaad naglalaom na sa paaging ini maparong an liwanag.—Juan 11:53, 54; 12:9, 10.
7 Kaya an mga namomoon na idto sa relihiyon sa nasyon nin Dios naparayo sa liwanag huli sa pagpaabaw-abaw, kapalangkawan, intelektuwal na kadayaan, asin labi-labing pagmakolog sa sadiring bentaha. Sa paghinanapos kan saiyang ministeryo, ibinuyagyag ni Jesus an kasalan ninda, na sinasabi: “Herak man sa saindo, mga eskriba asin mga Fariseo, mga parasaginsagin! huli ta pinipintoan nindo an kahadean kan kalangitan sa mga tawo; huli ta kamo mismo dai minalaog, ni tinotogotan nindo an mga minalaog na makalaog.”—Mateo 23:13.
Kapasloan Asin Kapalangkawan
8. Anong mga pangyayari sa Nazaret an nagbuyagyag kan maraot na kamugtakan sa puso kan nagkapirang tawo duman?
8 Sa pankagabsan, an Judiong banwaan kan enot na siglo kapareho kan saindang mga namomoon sa relihiyon sa pagsikwal sa liwanag huli sa maraot na mga kaisipan sa puso. Halimbawa, sarong beses si Jesus inimbitaran na magtaram sa sarong sinagoga sa Nazaret. Saiyang binasa asin ipinaliwanag an sarong teksto sa Isaias, asin sa primero, naghinanyog sa saiya an kongregasyon. Pero kan sia gumamit nin mga pagkakaagid sa kasaysayan na nagbuyagyag kan saindang kapasloan asin kakulangan nin pagtubod, sinda nagkaaranggot asin hiningoang gadanon sia. (Lucas 4:16-30) An kapalangkawan, kaiba nin iba pang maraot na ugale, nakaolang sainda sa tamang paghimate sa liwanag.
9. Paano nabuyagyag an salang mga motibo nin dakulang grupo nin mga taga-Galilea?
9 Sa saro na naman na okasyon, milagrosong pinakakan ni Jesus an sarong dakulang kadaklan sa gilid kan Dagat nin Galilea. An mga nakaheling sa milagrong ini nagsarabi: “Totoong iyo ini an propeta na mapadigdi sa kinaban.” (Juan 6:10-14) Kan si Jesus pumaduman sa ibang lugar na sakay sa baroto, an mga kadaklan nagsurunod sa saiya. Alagad aram ni Jesus na an motibo kan kadaklan bakong pagkamoot sa liwanag. Sinabihan nia sinda: “Kamo naghaharanap sako, bakong huli ta kamo nakaheling nin mga tanda, kundi huli ta kamo nagkarakan kan mga tinapay asin nagkabarasog.” (Juan 6:26) Dai nahaloy napatunayan na tama sia kan an nagkapira na dati nagsusunod sa saiya nagbuwelta sa kinaban. (Juan 6:66) An paslo, “ano an makukua ko dian?” na kaisipan nakaolang sa liwanag.
10. Ano an reaksion sa liwanag kan kadaklan na Hentil?
10 Pagkagadan asin pakabuhaya liwat ki Jesus, an may pagtubod na mga Judio ipinadagos na darahon an liwanag sa iba pang Judio, alagad ta pipira sana an naghimate. Kaya, si apostol Pablo asin an iba pa, na naglilingkod na “ilaw kan mga nasyon,” ilinakop an maogmang bareta sa ibang nasyon. (Gibo 13:44-47) Dakol na bakong Judio an naghimate, alagad an reaksion kan kadaklan arog kan ilinadawan ni Pablo: “Kami naghuhulit ki Cristo na ipinako sa harigi, . . . [mensahe na] sa mga nasyon karungawan.” (1 Corinto 1:22, 23) An kadaklan na bakong-Judio isinikwal an liwanag huli ta sinda binuta nin paganong mga superstisyon o nin kinabanon na mga pilosopiya.—Gibo 14:8-13; 17:32; 19:23-28.
‘Inapod Hale sa Kadikloman’
11, 12. Sairisay an naghimate sa liwanag kan enot na siglo, asin siisay an naghihimate ngonyan?
11 Kan enot na siglo, sa ibong kan pankagabsan na dai paghimate, an dakol na may matanos na puso ‘inapod hale sa kadikloman pasiring sa makangangalas na liwanag nin Dios.’ (1 Pedro 2:9) Manongod sa mga ini isinurat ni apostol Juan: “An gabos na nag-ako [ki Cristo], sa sainda sia nagtao nin autoridad na magin mga aki nin Dios, huli ta sinda naggigibo nin pagtubod sa saiyang ngaran.” (Juan 1:12) Poon Pentecostes 33 C.E., an mga mamomoton na ini sa liwanag binautismohan nin banal na espiritu asin nagin mga aki nin Dios na may paglaom na maghade kaiba ni Jesus sa saiyang langitnon na Kahadean.
12 Sa satong kaaldawan an mga ultimo sa linahidan na mga aking iyan nin Dios natipon na, asin sa pag-otob sa hula ni Daniel, sinda ‘minasirang na siring sa kaliwanagan kan kahiwasan . . ., na dinadara an dakol pasiring sa katanosan.’ (Daniel 12:3) Saindang pinasirang an saindang liwanag sagkod na labing apat na milyon na “ibang karnero” an naakit sa katotoohan asin nagkakamit nin matanos na kamugtakan sa atubangan nin Dios. (Juan 10:16) An mga ini man nagpapasirang kan liwanag sa bilog na kinaban kaya ngonyan an liwanag na iyan minasirang nin labi kisa kasuarin pa man. Sa satong kaaldawan, arog kaidtong enot na siglo, “an kadikloman dai nakadaog [sa liwanag].”—Juan 1:5.
‘Dai nin Ano Man na Kadikloman sa Dios’
13. Anong patanid an itinao sato ni apostol Juan?
13 Minsan siring, nungka niatong lingawan an patanid ni apostol Juan: “An Dios liwanag asin dian sa saiya dai nin ano man na kadikloman. Kun kita magsabing: ‘Kita igwa nin pakisumaro sa saiya,’ alagad padagos kitang maglakaw sa kadikloman, kita nagpuputik asin dai naggigibo kan katotoohan.” (1 Juan 1:5, 6) Malinaw na posible na an mga Kristiano makagibo kan sala na kapareho kan sa mga Judio asin, mantang mga saksi nin Dios sa ngaran, magpaluwas nin mga gibo nin kadikloman.
14, 15. Anong mga gibo nin kadikloman an nahayag sa Kristianong kongregasyon kan enot na siglo, asin ano an nanonodan niato digdi?
14 Tunay na nangyari ini kan enot na siglo. Mababasa niato an manongod sa grabeng mga pagkabaranga sa Corinto. (1 Corinto 1:10-17) Kinaipuhan na patanidan ni apostol Juan an linahidan na mga Kristiano na dai magkainongisan, asin kinaipuhan na hatolan ni Santiago an nagkapira na dai ipaorog an mayayaman sa mga dukha. (Santiago 2:2-4; 1 Juan 2:9, 10; 3 Juan 11, 12) Dugang pa, kan siyasaton ni Jesus an pitong kongregasyon sa Asia Minor, na isinasaysay sa libro nin Kapahayagan, ibinareta nia an pakalaog nin mga gibo nin kadikloman, kaiba an apostasiya, idolatriya, inmoralidad, asin materyalismo. (Kapahayagan 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 15-17) Sa enot na mga aldaw na idto kan Kristianong kongregasyon, may nagkapira na tuminalikod sa liwanag, an iba natiwalag asin an iba man luway-luway na nalagalag pasiring sa “kadikloman sa luwas.”—Mateo 25:30; Filipos 3:18; Hebreo 2:1; 2 Juan 8-11.
15 An gabos na baretang ini hale sa enot na siglo nagpapaheling kan laen-laen na paagi na an kadikloman kan kinaban ni Satanas puwedeng makalaog sa isip nin indibiduwal na mga Kristiano o pati sa bilog na mga kongregasyon. Maninigo kitang magmaan na noarin man dai mangyari sa sato an siring na bagay. Paano niato magigibo iyan?
An Bagong Pagkatawo
16. Anong madonong na hatol an itinao ni Pablo sa mga taga-Efeso?
16 Sinadol ni Pablo an mga taga-Efeso na dai na mapasa “kadikloman sa isip, asin suhay sa buhay na gikan sa Dios.” Tanganing dai bumuwelta sa kadikloman na iyan, kaipuhan na kultibaron ninda an mga kaisipan sa puso na sa liwanag. Sabi ni Pablo: “Dapat nindong haleon an daan na pagkatawo na oyon sa dati nindong paggawe na nararaot huli sa mapandayang mga horot kaiyan; . . . dapat kamong magin bago sa puwersa na nagpapahiro kan saindong isip, asin magsolog kan bagong pagkatawo na linalang oyon sa kabotan nin Dios sa tunay na katanosan asin kaimbodan.”—Efeso 4:18, 22-24.
17. Paano kita ngonyan makalilikay na bumuwelta sa kadikloman?
17 An ihinahatol digdi ni Pablo garo baga radikal na operasyon—na hinahale an dating kabtang niato, an satong daan na pagkatawo, asin pagtogot na tumubo an bilog na bagong espiritu na ‘magpapahiro kan satong isip.’ Asin an kaolay nia bakong mga bagong interesado kundi bautisadong mga Kristiano. An pagbago kan satong pagkatawo dai minapondo pakatapos nin bautismo. Iyan nagpapadagos. Kun mapondo kita sa pagkultibar sa bagong pagkatawo, an daan posibleng lumataw liwat, kaiba an kapalangkawan, kapaabaw-abawan, asin kapasloan kaiyan. (Genesis 8:21; Roma 7:21-25) Ini puwedeng gumiya sa pagbuwelta sa mga gibo nin kadikloman.
“Paagi sa Liwanag na Gikan sa Saimo Nakakaheling Kami nin Liwanag”
18, 19. Paano ilinadawan ni Jesus asin ni Pablo an paagi na mamidbid an “mga aki nin liwanag”?
18 Girumdoma na an pagkakamit niato nin buhay na daing sagkod depende sa pag-ako niato nin paborableng paghokom gikan sa Dios, paghokom na basado sa kun gurano an pagkamoot niato sa liwanag. Pagkasambit sa bagay na ini, sinabi ni Jesus: “An naggigibo nin marigsok na mga bagay naoongis sa liwanag asin dai minadolok sa liwanag, tanganing an saiyang mga gibo dai masagwe. Alagad an naggigibo nin totoo minadolok sa liwanag, tanganing an saiyang mga gibo mahayag na ginibong kaoyon sa Dios.”—Juan 3:19-21.
19 Sinuportaran ni Pablo an puntong ini kan sia sumurat sa mga taga-Efeso: “Padagos kamong maglakaw bilang mga aki nin liwanag, huli ta an bunga kan liwanag iyo an gabos na klase nin karahayan asin katanosan patin katotoohan.” (Efeso 5:8, 9) Kaya ipinaheheling kan satong mga gibo kun baga kita mga aki kan liwanag o kan kadikloman. Alagad ta an tamang mga gibo puwede sanang gumikan sa marahay na puso. Ini an dahelan na kaipuhan niatong bantayan an satong puso, girumdomon an pangangaipo na padagos niatong bagohon an satong pagkatawo, ingatan an espiritu na nagpapahiro sa satong isip.—Talinhaga 4:23.
20, 21. (a) Ano an espesyal na angat sa mga aki nin Kristianong mga pamilya? (b) Ano an angat na napapaatubang sa gabos na aki nin Kristianong mga magurang?
20 Sa nagkapirang kaso, ini napatunayan na espesyal na angat sa mga aki nin dusay na mga Saksi ni Jehova. Taano? Bueno, sa sarong lado, an mga aking iyan nagkamit nin makangangalas na bendisyon. An pakaaram sa katotoohan poon sa pagkaniaki nangangahulogan na an saro nungka na kinakaipuhan na maeksperyensiahan mismo an mapasa kadikloman kan kinaban ni Satanas. (2 Timoteo 3:14, 15) Sa ibong na lado, an ibang aki na nasa kamugtakan na ini daing gayo pinahahalagahan an katotoohan asin nungka na nakakanood na tunay na kamotan an liwanag. Ini an kamugtakan kan kadaklan na Judio kan enot na siglo. Nagdakula sinda sa nasyon na dusay ki Jehova, asin igwa sinda nin kadikit na kaaraman sa katotoohan. Pero idto mayo sa saindang puso.—Mateo 15:8, 9.
21 An Kristianong mga magurang may paninimbagan sa atubangan nin Dios na padakulaon an saindang mga aki sa liwanag. (Deuteronomio 6:4-9; Efeso 6:4) Alagad sa katapustapusi kaipuhan na an aki mismo mamoot sa liwanag nin orog kisa kadikloman. Kaipuhan na gibohon niang kabtang kan saiyang sadiri an liwanag kan katotoohan. Sa pagdakula nia, an pirang bagay sa kinaban ni Satanas tibaad garo baga nakaaakit. Tibaad garo baga nakaoogma an daing iniintindi o iresponsableng pamumuhay kan saiyang mga kaedad. Tibaad nakatetentar an pagkamapagduda na itinotokdo sa eskuwelahan. Alagad maninigo na dai nia noarin man paglingawan na sa luwas kan liwanag, ‘an kadikloman lakop sa daga.’ (Isaias 60:2) Sa kahaloyan, an madiklom na kinaban na ini mayo nin ikatataong ano man na marahay.—1 Juan 2:15-17.
22. Paano ngonyan binibendisyonan ni Jehova an mga minadolok sa liwanag, asin paano nia sinda bibendisyonan sa ngapit?
22 Si Hadeng David nagsurat: “Yaon sa saimo [Jehova] an gikanan nin buhay; paagi sa liwanag na gikan sa saimo nakakaheling kami nin liwanag. Ipagpadagos mo an saimong mamomoton na pagkaherak sa mga nakakamidbid sa saimo.” (Salmo 36:9, 10) An mga namomoot sa liwanag nakakamidbid ki Jehova, asin ini puwedeng mangahulogan nin buhay para sa sainda. (Juan 17:3) Huli sa saiyang mamomoton na kabootan, tinatabangan sinda ngonyan ni Jehova, asin pag-abot kan dakulang kahorasaan, ililigtas nia sinda pasiring sa bagong kinaban. Ini an puwedeng maeksperyensiahan niato kun isisikwal niato ngonyan an kadikloman kan kinaban ni Satanas. Sa bagong kinaban, an katawohan ibabalik sa sangkap na buhay sa Paraiso. (Kapahayagan 21:3-5) An mga mag-aako nin paborableng paghokom sa panahon na iyan magkakaigwa kan paglaom na mabuhay sa liwanag ni Jehova sa bilog na panahon na maabot. Kanigoan kamuraway na paglaom! Asin kanigoan kakosog na pan-agyat ngonyan na “isikwal . . . an mga gibo kan kadikloman asin isolog . . . an mga pangalasag kan kaliwanagan”!—Roma 13:12.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻ Taano an kadaklan na Judio kan kaaldawan ni Jesus ta nagsayuma sa liwanag?
◻ Gurano suminirang an liwanag sa modernong mga panahon?
◻ Anong mga patanid manongod sa kapasloan asin kapalangkawan an itinatao kan mga halimbawa kan enot na siglo?
◻ Ano an kaipuhan tangani kitang magdanay sa liwanag?
◻ Anong mga bendisyon an natatagama sa mga namomoot sa liwanag?
[Retrato para sa pahina 14]
An kadaklan sa mga Judio kan kaaldawan ni Jesus dai nag-ako sa liwanag
[Mga Retrato para sa pahina 17]
Sa nag-aging mga dekada laen-laen na paagi an ginamit tanganing pasirangon an liwanag sa paggibo nin mga disipulo
[Retrato para sa pahina 18]
“Dapat nindong haleon an daan na pagkatawo . . . asin magsolog kan bagong pagkatawo”