Mas Marahay na mga Panahon na Maabot

“KAMI nasa saro-zero-saro,” an sabi nin sarong babae.

“Mas grabe pa ngani an situwasyon ko,” an simbag kan saiyang amiga. “Ako nasa zero-zero-saro.”

Sa ibang parte kan Solnopan na Aprika, an siring na orolay dai na kaipuhan na ipaliwanag. Imbes na magkakan nin tolong beses sa sarong aldaw (saro-saro-saro), an tawo na nasa saro-zero-saro nakakakakan sana nin duwang beses sa sarong aldaw​—saro sa aga asin saro sa banggi. An sarong soltero na nasa zero-zero-saro nagpapaliwanag kan saiyang situwasyon: “Nagkakakan ako nin sarong beses sa sarong aldaw. Pinapano ko nin tubig an sakong repridyeretor. Nagkakakan ako nin gari [kamoteng kahoy] pagkabanggi bago matorog. Iyan an sakong solusyon.”

Iyan an makaheherak na kamugtakan kan nagdadakol na bilang nin mga tawo ngonyan. Naglalangkaw an mga presyo, asin nagbababa an halaga nin kuarta.

Ihinula an mga Kakulangan nin Kakanon

Sa sarong serye nin mga bisyon na itinao ki apostol Juan, ihinula nin Dios an masakit na mga kamugtakan na inaatubang nin dakol ngonyan. Kabale dian an kakulangan nin kakanon. Si Juan nagsasaysay: “Ako nagheling, asin, uya! sarong maitom na kabayo; asin an nangangabayo dian igwa nin timbangan sa saiyang kamot.” (Kapahayagan 6:5) An makatatakot na kabayo asin nakasakay na ini naglaladawan sa gutom​—magkukulang na marhay an kakanon kaya ipanrarasyon iyan paagi sa timbangan.

Sunod nagsasabi si apostol Juan: “Asin nakadangog ako nin tingog . . . na nagsabi: ‘An sarong takad na trigo sa halaga nin sarong denario, asin tolong takad na sebada sa halaga nin sarong denario.’” Kan kaaldawan ni Juan, sarong takad na trigo an aroaldaw na rasyon sa sarong soldados, asin sarong denario an sueldo sa sarong aldaw na trabaho. Sa siring, an pagkatradusir ni Richard Weymouth sa bersikulo: “Sarong bilog na aldaw na sueldo para sa sarong tinapay, sarong bilog na aldaw na sueldo para sa tolong tinapay na sebada.”​—Kapahayagan 6:6.

Ano an sueldo ngonyan sa sarong bilog na aldaw? An report na State of World Population, 1994 nagkokomento: “Mga 1.1 bilyon na tawo, na mga 30 porsiento kan populasyon sa nag-ooswag na kinaban, an nabubuhay sa mga $1 sarong aldaw.” Sa siring, para sa mga dukha sa kinaban, an sueldo sa sarong aldaw sa literal poko mas o menus sarong tinapay an nababakal.

Siempre, dai ini ipinagngangalas kan mga dukhang marhay. “Tinapay!” an kagsing nin sarong lalaki. “Siisay an nakakakakan nin tinapay? Ngonyan na mga aldaw an tinapay sarong maluhong kakanon!”

Kabaliktaran sa linalaoman, mayong kakulangan nin kakanon. Sono sa mga impormasyon kan NU, durante kan nakaaging sampulong taon, an produksion nin kakanon sa kinaban luminangkaw nin 24 porsiento, na mas halangkaw kisa sa pagdakol kan populasyon sa kinaban. Minsan siring, an pagdakol na ini nin kakanon dai nakamtan kan gabos. Sa Aprika, halimbawa, an produksion nin kakanon sa totoo nag-ina nin 5 porsiento, mantang an populasyon nadagdagan nin 34 porsiento. Kaya sa ibong kan pankagabsan na abundansia nin kakanon sa bilog na globo, an mga kakulangan nin kakanon nagpapadagos sa dakol na nasyon.

An kakulangan nin kakanon nangangahulogan nin mas halangkaw na mga presyo. An kakulangan nin trabaho, hababang sueldo, asin naglalangkaw na implasyon mas nagpapadepisil sa paghanap kan kuarta na pambakal sa kun ano an yaon. Nagsasabi an Human Development Report 1994: “An mga tawo nagugutom bakong huli ta mayo nin makukuang kakanon​—kundi huli ta dai ninda kayang bumakal kaiyan.”

Nag-oorog nanggad, yaon an kadaihan nin paglaom, pagkadesganar, asin pagkadesesperar. “An mga tawo igwa kan saboot na an presente maraot, alagad an ngapit mas maraot,” an sabi ni Glory, na taga-Solnopan na Aprika. An saro pang misis nagsabi: “Pinaghohona nin mga tawo na sinda nagdadangadang sa sarong grabeng kapahamakan. Pinaghohona ninda na madatong an aldaw na mayo na nin matatada sa sadan.”

Inataman ni Jehova an Saiyang mga Lingkod Kaidto

Aram kan mga lingkod nin Dios na binabalosan ni Jehova an mga maimbod sa saiya paagi sa pagtagama kan saindang mga pangangaipo asin paagi sa pagtao sa sainda nin kosog na makapanggana sa masakit na mga kamugtakan. An siring na pagkompiar sa kakayahan nin Dios na magtagama, sa katunayan, sarong mahalagang kabtang kan saindang pagtubod. Si apostol Pablo nagsurat: “An minadolok sa Dios kaipuhan na magtubod na sia iyo nanggad asin na sia iyo an parabalos sa mga maigot na naghahanap sa saiya.”​—Hebreo 11:6.

Perming inaataman ni Jehova an saiyang maimbod na mga lingkod. Durante nin tolo may kabangang taon na tigmara, tinawan ni Jehova nin kakanon si propeta Elias. Sa primero, pinagbotan nin Dios an mga uwak na darahan si Elias nin tinapay asin karne. (1 Hade 17:​2-6) Kan huri, milagrosong pinahaloy ni Jehova an suplay na harina asin lana nin sarong balo na nagtao nin kakanon ki Elias. (1 Hade 17:​8-16) Durante kan iyo man sanang gutom, sa ibong kan makuring relihiosong paglamag sa sainda kan maraot na si Reyna Jezabel, sinierto man ni Jehova na an saiyang mga propeta natatawan nin tinapay asin tubig.​—1 Hade 18:13.

Kan huri, kan an apostatang Jerusalem salikopan kan hade nin Babilonya, an mga tawo kinaipuhan na ‘magkakan nin tinapay na tinimbang asin may hadit na pag-iingat.’ (Ezequiel 4:16) An situwasyon nagin nakadedesesperar na marhay kaya kinakan kan ibang babae an laman kan saindang sadiring mga aki. (Lamentacion 2:20) Pero, minsan ngani nabibilanggo si propeta Jeremias huli sa saiyang paghuhulit, sinierto ni Jehova na “tinatawan [si Jeremias] nin sarong bilog na tinapay aroaldaw hale sa lansangan kan mga paragibong-tinapay, sagkod na naubos an gabos na tinapay sa siudad.”​—Jeremias 37:21.

Nalingawan daw ni Jehova si Jeremias kan maubos na an tinapay? Minalataw na dai, ta kan an siudad bumagsak sa mga Babilonyo, si Jeremias tinawan nin ‘sustentong pagkakan asin regalo patin pinabayaan na makahale.’​—Jeremias 40:​5, 6; helingon man an Salmo 37:25.

Sinusuportaran nin Dios an Saiyang mga Lingkod Ngonyan

Kun paanong sinusteniran ni Jehova an saiyang mga lingkod sa nakaaging mga kapag-arakian, iyan man an saiyang ginigibo ngonyan, na inaataman sinda kapwa sa materyal asin espirituwal. Horophoropa, halimbawa, an eksperyensia ni Lamitunde, na taga-Solnopan na Aprika. Sia nagsasaysay: “Dati may sadiri akong medyo dakulang manokan. Sarong aldaw, nagdatong sa manokan an armadong mga parahabon asin hinabon an kadaklan na manok, an pan-emerhensiang generator, asin an kuartang yaon sa samo. Dai nahaloy pakatapos kaiyan, an nagkapirang manok na natada nagadan sa helang. Pinabagsak kaiyan an sakong negosyo nin manokan. Sa laog nin duwang taon mayong nangyari sa paghihingoa kong makakua nin trabaho. Talagang masakit an situwasyon, alagad sinusteniran kami ni Jehova.

“An nakatabang sa sako na makapanggana sa masakit na mga panahon iyo an pagmidbid ko na tinotogotan ni Jehova na mangyari sa sato an mga bagay tanganing dalisayon kita. Ipinadagos mi mag-agom an samong rutina nin pampamilyang pag-adal sa Biblia, asin ini talagang nakatabang samo. An pamibi saro man na dakulang gikanan nin kosog. Kun beses garo habo kong mamibi, alagad kun nakapamibi na ako, minarahay an pagmate ko.

“Durante kan masakit na panahon na idto, nanodan ko an halaga nin paghorophorop sa Kasuratan. Pinagparahorophorop ko an Salmo 23, na nagtataram dapit ki Jehova bilang satong Pastor. An saro pang teksto na nakapakosog sa sako iyo an Filipos 4:​6, 7, na nasasambitan ‘an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan.’ An saro pang teksto na nakapakosog sa sako iyo an 1 Pedro 5:​6, 7, na an sabi: ‘Kun siring, magpakumbaba kamo sa irarom kan mapangyaring kamot nin Dios, tanganing ilangkaw nia kamo sa igong panahon; mantang ibinubugtak nindo an gabos nindong kahaditan sa saiya, huli ta sia may pagmakolog sa saindo.’ Nakatabang sako an gabos na bersikulong ini durante kan masakit na mga panahon na idto. Kun kamo naghohorophorop, nasasalidahan nindo an mga bagay sa saindong isip na nagigin dahelan nin depresyon.

“Ngonyan may trabaho na giraray ako, alagad sadiosan sana, dai boot sabihon na magian na an situwasyon. Siring sa ihinula kan Biblia sa 2 Timoteo 3:​1-5, kita nabubuhay na sa ‘huring mga aldaw,’ na yaon an ‘delikadong mga panahon na masakit pakibagayan.’ Dai niato puedeng liwaton an sinasabi kan teksto. Kaya dai ko linalaoman na magin magian an pamumuhay. Pero, namamatean ko na an espiritu ni Jehova tinatabangan ako na makapanggana.”

Sa ibong kan delikadong mga panahon na nabubuhayan niato, an mga nananarig ki Jehova asin sa saiyang Hade-Aki, si Cristo Jesus, dai masusudya an linalaoman. (Roma 10:11) Kita inaasegurar mismo ni Jesus: “Kaya ako nagsasabi sa saindo: Dai na kamo magparahadit dapit sa saindong kalag kun ano an saindong kakakanon o kun ano an saindong iinomon, o dapit sa saindong hawak kun ano an saindong gugubingon. Bako daw na an kalag orog sa kakanon asin an hawak orog sa gubing? Masdan nindo nin odok an mga gamgam sa langit, huli ta sinda dai nagsasabwag nin banhi o nag-aani o nagtitipon sa mga tambobong; pero pinapakakan sinda kan saindong langitnon na Ama. Bako daw na kamo orog na mahalaga kisa sa sainda? Siisay sa saindo na sa paghadit makadadagdag nin sarong maniko sa lawig kan saiyang buhay? Siring man, kun dapit sa gubing, taano ta nahahadit kamo?”​—Mateo 6:​25-28.

Iyan tunay nanggad na nagsisiyasat sa pusong mga hapot sa delikadong mga panahon na ini. Alagad si Jesus nagpadagos paagi sa nakapakokosog sa boot na mga tataramon na ini: “Makanood kamo nin leksion sa mga liryo sa oma, kun paano iyan nagtutubo; dai iyan nagpapagal, ni naghahabol; alagad ako nagsasabi saindo na minsan si Salomon sa bilog niang kamurawayan dai nagubingan nin siring sa saro kaini. Ngonyan, kun ginugubingan nin Dios nin siring an mga doot sa oma, na yaon ngonyan asin sa aga isusugba sa horno, kamo pa daw an dai nia paggubingan, kamo na diit an pagtubod? Kaya dai kamo noarin man maghadit asin magsabi, ‘Ano an samong kakakanon?’ o, ‘Ano an samong iinomon?’ o, ‘Ano an samong gugubingon?’ Huli ta an gabos na ini iyo an mga bagay na hinahanap na gayo kan mga nasyon. Huli ta an saindong langitnon na Ama nakaaaram na kaipuhan nindo an gabos na bagay na ini. Kaya padagos na hanapon nguna an kahadean asin an saiyang katanosan, asin ini gabos na ibang bagay idadagdag na sana sa saindo.”​—Mateo 6:​28-33.

Mas Marahay na mga Panahon na Maabot

Yaon nanggad an tanda na sa dakol na parte kan kinaban, an nagraraot na mga kamugtakan sa ekonomiya asin sosyal padagos na maggagrabe. Pero, minimidbid kan banwaan nin Dios na temporaryo an mga kamugtakan na ini. Ipinanganino kan mamuraway na paghade ni Hadeng Salomon an matanos na paghade nin sarong Hade na mas dakula kisa ki Salomon na mamamahala sa bilog na daga. (Mateo 12:42) An Hadeng iyan iyo si Cristo Jesus, an “Hade nin mga hade asin Kagurangnan nin mga kagurangnan.”​—Kapahayagan 19:16.

An Salmo 72, na nagkaigwa nin enot na kaotoban mapadapit ki Hadeng Salomon, naglaladawan sa pambihira karahay na paghade ni Jesu-Cristo. Horophoropa an ibang makangangalas na bagay na ihinuhula kaiyan mapadapit sa ngapit kan daga sa pagsakop ni Cristo bilang Hade.

Matoninong na mga Kamugtakan sa Bilog na Kinaban: “Sa saiyang mga aldaw an matanos mamumurak, asin an kadakulan nin katoninongan sagkod na mayo na nin bulan. Asin magkakaigwa sia nin mga sakop paghale sa dagat sagkod sa dagat asin paghale sa Salog sagkod sa kaporoporohi kan daga.”​—Salmo 72:​7, 8.

Pagmakolog sa mga Hababa: “Ililigtas nia an dukha na naghahagad nin tabang, siring man an nagsasakit asin an siisay man na mayo nin paratabang. Maheherak sia sa hababa asin sa dukha, asin an kalag kan mga dukha saiyang ililigtas. Gikan sa pan-aapi asin sa kadahasan saiyang tutuboson an saindang kalag, asin an saindang dugo magigin mahalaga sa saiyang mga mata.”​—Salmo 72:​12-14.

Abundang Kakanon: “Magkakaigwa nin kadakoldakol na tipasi sa ibabaw kan daga; magkakaigwa nin abundansia sa alitoktok kan kabukidan.”​—Salmo 72:16.

An Kamurawayan ni Jehova Makapapano sa Daga: “Pag-omawon si Jehova Dios, an Dios nin Israel, na iyo sana an naggigibo nin makangangalas na mga gibo. Asin pag-omawon an saiyang mamuraway na ngaran sagkod sa panahon na daing katapusan, asin makapano logod an saiyang kamurawayan sa bilog na daga.”​—Salmo 72:​18, 19.

Kaya igwa talaga nin mas marahay na mga panahon na maabot.