Si Jehova—Sarong Dios na Nagtotokdo
“Sinda gabos totokdoan ni Jehova.”—JUAN 6:45.
1. Ano ngonyan an ginigibo ni Jesus sa Capernaum?
SI Jesu-Cristo naggibo pa sana nin mga milagro asin ngonyan naheheling na nagtotokdo sa sarong sinagoga sa Capernaum, harani sa Dagat nin Galilea. (Juan 6:1-21, 59) Dakol an nagpahayag nin dai pagtubod kan sia magsabi: “Ako naghilig hale sa langit.” Sinda naggurumodgumod: “Bakong iyo ini si Jesus na aki ni Jose, na an ama asin ina midbid ta? Paano ngani na ngonyan sia nagsasabi, ‘Ako naghilig hale sa langit’?” (Juan 6:38, 42) Sa pagsagwe sa sainda, si Jesus nagpahayag: “Dai nin nakadodolok sa sako kun dai sia dagkahon kan Ama na nagsugo sa sako; asin bubuhayon ko sia liwat sa huring aldaw.”—Juan 6:44.
2. Anong basihan an yaon tanganing magtubod sa panuga ni Jesus manongod sa pagkabuhay liwat?
2 Kanigoan kamakangangalas na panuga—na buhayon liwat sa huring aldaw, kun namamahala na an Kahadean nin Dios! Puede niatong tubodon an panugang ini huli ta ginagarantiyahan iyan kan Ama, si Jehova Dios. (Job 14:13-15; Isaias 26:19) Iyo nanggad, si Jehova, na nagtotokdo na an mga gadan mabubuhay liwat, iyo “an kadarudakulaing paratokdo sa gabos.” (Job 36:22, Today’s English Version) Isinesentro an atension sa pagtotokdo kan Ama, sunod na sinabi ni Jesus: “Nasusurat sa Mga Propeta, ‘Asin sinda gabos totokdoan ni Jehova.’”—Juan 6:45.
3. Anong mga hapot an satong pag-oolayan?
3 Sierto nanggad, sarong pribilehio na makabilang sa mga dapit sa sainda nagsurat si propeta Isaias: “An gabos mong aki magigin mga tawong tinokdoan ni Jehova.” (Isaias 54:13) Puede daw kitang magin siring? Sairisay an nagin siring sa mga aki nia asin nag-ako kan saiyang mga katokdoan? Ano an mahalagang mga katokdoan ni Jehova na dapat niatong maaraman asin kuyogon tanganing mag-ako kan saiyang bendisyon? Paano si Jehova nagtokdo kaidto, asin siring man daw kaiyan an saiyang paagi nin pagtotokdo ngonyan? Ini an mga hapot na satong pag-oolayan.
Ama, Paratokdo, Agom na Lalaki
4. Sairisay an enot sa mga aki ni Jehova na nag-ako kan saiyang mga katokdoan?
4 Si Jehova enot na nagin Ama asin Paratokdo kan lalangon nia an saiyang bugtong na Aki, an bago nagin tawong si Jesus. An sarong ini inaapod na “an Tataramon” huli ta sia an Pangenot na Representante sa Pagtaram ni Jehova. (Juan 1:1, 14; 3:16) An Tataramon naglingkod “sa kataed [kan Ama] bilang pangenot na trabahador,” asin nakanood siang marhay sa pagtotokdo kan saiyang Ama. (Talinhaga 8:22, 30) Sa katunayan, sia an nagin Ahente, o instrumento, na paagi sa saiya linalang kan Ama an gabos na iba pang bagay, kabale na an espiritung mga “aki nin Dios.” Sierto nanggad na naggayagaya sinda na matokdoan nin Dios! (Job 1:6; 2:1; 38:7; Colosas 1:15-17) Kan huri, an enot na tawo, si Adan, linalang. Sia saro man na “aki nin Dios,” asin ihinahayag kan Biblia na tinokdoan sia ni Jehova.—Lucas 3:38; Genesis 2:7, 16, 17.
5. Anong mahalagang marhay na pribilehio an nawara ni Adan, pero siisay an tinokdoan ni Jehova, asin taano?
5 Makamomondo, si Adan, paagi sa saiyang tuyong pagmasumbikal, nawaran kan pribilehio na magpadagos bilang aki nin Dios. Kun siring, an saiyang mga gikan dai puedeng maghingako na igwa kan relasyon nin pagigin mga aki nin Dios basado sana sa pagkamundag. Pero, tinokdoan ni Jehova an bakong sangkap na mga tawo na nagsasarig sa saiyang paggiya. Si Noe, halimbawa, nagin “matanos na tawo” na “naglakaw sa kaibanan kan tunay na Dios,” kaya tinokdoan ni Jehova si Noe. (Genesis 6:9, Genesis 6:13–7:5) Paagi sa saiyang pagkuyog, pinatunayan ni Abraham na sia “katood ni Jehova,” asin kun siring tinokdoan man sia ni Jehova.—Santiago 2:23; Genesis 12:1-4; 15:1-8; 22:1, 2.
6. Siisay an ibinilang ni Jehova na saiyang “aki,” asin anong klaseng paratokdo sia para sa sainda?
6 Paghaloy, durante kan kaaldawan ni Moises, si Jehova nakipagtipan sa nasyon nin Israel. Bilang resulta, an nasyon na iyan nagin an saiyang piniling banwaan asin ibinilang na saiyang “aki.” An Dios nagsabi: “Si Israel aki ko.” (Exodo 4:22, 23; 19:3-6; Deuteronomio 14:1, 2) Basado sa pakipagtipan na iyan, an mga Israelita nakapagsabi, na isinurat ni propeta Isaias: “Ika, O Jehova, an samuyang Ama.” (Isaias 63:16) Isinaabaga ni Jehova an saiyang paninimbagan bilang ama asin mamomoton na tinokdoan an saiyang mga aki, an Israel. (Salmo 71:17; Isaias 48:17, 18) An totoo, kan sinda bako nang maimbod, sia maheherakon na nakiolay sa sainda: “Pagbalik kamo, O mapasaloib na mga aki.”—Jeremias 3:14.
7. Igwa nin anong relasyon an Israel ki Jehova?
7 Bilang resulta kan pakipagtipan sa Israel, sa piguratibong paagi si Jehova nagin man Agom na Lalaki kan nasyon, asin iyan nagin saiyang piguratibong agom na babae. Dapit sa saiya si propeta Isaias nagsurat: “An saimong Dakulang Kaggibo iyo an saimong kagsadiring agom na lalaki, na Jehova nin mga hukbo an saiyang ngaran.” (Isaias 54:5; Jeremias 31:32) Minsan ngani may onrang inotob ni Jehova an saiyang kabtang bilang Agom na Lalaki, an nasyon nin Israel nagin traydor na agom na babae. “Siring sa madayang pagbulag nin agom na babae sa saiyang kaiba,” sabi ni Jehova, “siring man an pagdaya nindo sa sako, O harong ni Israel.” (Jeremias 3:20) Si Jehova padagos na nakiolay sa mga aki kan saiyang daing pagtubod na agom na babae; sia nagpadagos bilang saindang “Kaharohalangkaweng Paratokdo.”—Isaias 30:20; 2 Cronica 36:15.
8. Minsan ngani an Israel isinikwal ni Jehova bilang sarong nasyon, igwa pa sia nin anong antitipikong piguratibong agom na babae?
8 Kan isikwal asin gadanon kan Israel an Saiyang Aki, si Jesu-Cristo, sa katapustapusi isinikwal sia nin Dios. Kaya an Judiong nasyon na idto bako nang piguratibong agom niang babae, ni sia pa an Ama asin Paratokdo kan sumbikalan na mga aki kaini. (Mateo 23:37, 38) Minsan siring, an Israel saro sanang tipiko, o simboliko, na agom na babae. Kinotar ni apostol Pablo an Isaias 54:1, na nagtataram dapit sa sarong “bawas na babae” na iba asin laen man sa “babaeng may kagsadiring agom na lalaki,” an nasyon nin Israel sa laman. Ihinahayag ni Pablo na an linahidan na mga Kristiano mga aki kan “bawas na babae,” na inaapod niang “Jerusalem na nasa itaas.” An antitipikong piguratibong babaeng ini iyo an langitnon na organisasyon nin Dios na kompuesto nin espiritung mga linalang.—Galacia 4:26, 27.
9. (a) Sairisay an pinanonongdan ni Jesus kan sia magtaram dapit sa ‘gabos mong aki na tinotokdoan ni Jehova’? (b) Basado sa ano na an mga tawo nagigin espirituwal na mga aki nin Dios?
9 Sa siring, sa sinagoga sa Capernaum, kan kotaron ni Jesus an hula ni Isaias: “An gabos mong aki magigin mga tawong tinokdoan ni Jehova,” sia nagtataram dapit sa magigin ‘mga aki’ kan “Jerusalem na nasa itaas,” an arog sa agom na babae na langitnon na organisasyon nin Dios. Paagi sa pag-ako kan mga katokdoan kan representante nin Dios hale sa langit, si Jesu-Cristo, an naghihinanyog na mga Judiong idto puedeng magin aki kan dating bawas na langitnon na babae nin Dios asin magin “banal na nasyon,” an espirituwal na “Israel nin Dios.” (1 Pedro 2:9, 10; Galacia 6:16) Sa pagladawan kan mamuraway na oportunidad na iinaalok ni Jesus na magin espirituwal na mga aki nin Dios, si apostol Juan nagsurat: “Sia napadigdi sa saiyang sadiring harong, alagad an saiyang sadiring banwaan dai nag-ako sa saiya. Minsan siring, an gabos na nag-ako sa saiya, sa sainda sia nagtao nin autoridad na magin mga aki nin Dios, huli ta sinda naggibo nin pagtubod sa saiyang ngaran.”—Juan 1:11, 12.
Mahalagang mga Katokdoan ni Jehova
10. Pakatapos tolos kan pagrebelde sa Eden, ano an itinokdo ni Jehova mapadapit sa “banhi,” asin siisay an nagin Banhing ini?
10 Si Jehova, bilang mamomoton na Ama, ipinaiisi sa saiyang mga aki an mga katuyohan nia. Sa siring, kan an sarong rebeldeng anghel tentaran na magmasumbikal an enot na tawong mag-agom, tolos-tolos na ipinaisi ni Jehova an saiyang gigibohon tanganing otobon an saiyang panuga na gibohon na paraiso an daga. Sinabi nia na pag-iiwalon nia an “enot na halas,” na si Satanas na Diablo, “asin an babae.” Dangan ipinaliwanag nia na an “banhi” kan babae lulugadon si Satanas sa nakagagadan na paagi, “sa payo.” (Genesis 3:1-6, 15; Kapahayagan 12:9; 20:9, 10) Siring kan samong nasabi, an babae—na kan huri ipinamidbid na iyo an “Jerusalem na nasa itaas”—iyo an langitnon na organisasyon nin Dios na kompuesto nin espiritung mga linalang. Alagad siisay an saiyang “banhi”? Sia an Aki nin Dios, si Jesu-Cristo, an saro na sinugo hale sa langit asin an saro na sa katapustapusi malaglag ki Satanas.—Galacia 4:4; Hebreo 2:14; 1 Juan 3:8.
11, 12. Paano dinugangan ni Jehova nin detalye an saiyang mahalagang katokdoan dapit sa “banhi”?
11 Dinugangan ni Jehova nin detalye an mahalagang katokdoan na ini dapit sa “banhi” kan sia manuga ki Abraham: “Padadakolon ko nanggad an saimong banhi siring kan mga bitoon sa kalangitan . . . Asin paagi sa saimong banhi an gabos na nasyon sa daga magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri.” (Genesis 22:17, 18) Ginamit ni Jehova si apostol Pablo tanganing ipaliwanag na si Jesu-Cristo iyo an ipinanugang Banhi ni Abraham alagad na may iba pang magigin kabtang man kan “banhi.” “Kun kamo rogaring ni Cristo,” an isinurat ni Pablo, “kamo sa katunayan banhi ni Abraham, mga paramana mapadapit sa sarong panuga.”—Galacia 3:16, 29.
12 Ihinayag man ni Jehova na si Cristo, an Banhi, magikan sa makahadeng linahe ni Juda asin na “mapapasaiya an pagkuyog kan mga banwaan.” (Genesis 49:10) Mapadapit ki Hadeng David kan tribo ni Juda, si Jehova nanuga: “Patitindogon ko nanggad an saiyang banhi sagkod lamang asin an saiyang trono siring kan mga aldaw nin langit. An saiyang banhi mismo magdadanay sagkod sa panahon na daing katapusan, asin an saiyang trono siring sa aldaw sa atubangan ko.” (Salmo 89:3, 4, 29, 36) Kan ipaisi ni anghel Gabriel an pagkamundag ni Jesus, ipinaliwanag nia na an aki iyo an Namamahala na ninombrahan nin Dios, an Banhi ni David. “An sarong ini magigin dakula asin aapodon Aki kan Kaharohalangkawe,” an sabi ni Gabriel, “asin itatao saiya ni Jehova Dios an trono ni David na saiyang ama, . . . asin dai magkakaigwa nin katapusan an saiyang kahadean.”—Lucas 1:32, 33; Isaias 9:6, 7; Daniel 7:13, 14.
13. Tanganing mag-ako kan bendisyon ni Jehova, paano niato dapat himateon an saiyang katokdoan?
13 Tanganing mag-ako kan bendisyon ni Jehova, dapat na maaraman asin kuyogon niato an mahalagang katokdoan na ini manongod sa Kahadean nin Dios. Dapat kitang tumubod na si Jesus naghilig hale sa langit, na sia an Hade na ninombrahan nin Dios—an makahadeng Banhi na magdidirehir sa pagbalik kan Paraiso digdi sa daga—asin na bubuhayon nia liwat an mga gadan. (Lucas 23:42, 43; Juan 18:33-37) Sa Capernaum kan si Jesus magtaram dapit sa pagbuhay liwat sa mga gadan, maninigo kutanang narisa kan mga Judio na sia nagtataram kan katotoohan. Tara, pirang semana pa sana bago kaiyan, posibleng duman mismo sa Capernaum, binuhay nia liwat an 12 anyos na aking babae nin sarong nangengenot na opisyal sa sinagoga! (Lucas 8:49-56) Sierto nanggad na kita igwa man nin supisyenteng dahelan na tumubod asin humiro kaoyon kan nakapupukaw nin paglaom na katokdoan ni Jehova mapadapit sa saiyang Kahadean!
14, 15. (a) Gurano kahalaga para ki Jesus kan Kahadean ni Jehova? (b) Ano an kaipuhan niatong masabotan asin ikapaliwanag manongod sa Kahadean ni Jehova?
14 Idinusay ni Jesus an saiyang daganon na buhay sa pagtotokdo manongod sa Kahadean ni Jehova. Ginibo nia iyan na tema kan saiyang ministeryo, asin pinagbotan pa ngani nia an saiyang mga parasunod na ipamibi iyan. (Mateo 6:9, 10; Lucas 4:43) An mga Judio sa laman nakalinya kaidto na magin “mga aki kan kahadean,” alagad huli sa kakulangan nin pagtubod, an kadaklan sa sainda dai nagkamit kan pribilehiong iyan. (Mateo 8:12; 21:43) Ihinayag ni Jesus na solamente sarong “sadangaton na aripompon” an maako kan pribilehio na magin “mga aki kan kahadean.” An “mga aking” ini nagigin “kapwa mga paramana ni Cristo” sa saiyang langitnon na Kahadean.—Lucas 12:32; Mateo 13:38; Roma 8:14-17; Santiago 2:5.
15 Pirang paramana sa kahadean an dadarahon ni Cristo sa langit tanganing maghade sa daga kaiba nia? Solamente 144,000, sono sa Biblia. (Juan 14:2, 3; 2 Timoteo 2:12; Kapahayagan 5:10; 14:1-3; 20:4) Alagad si Jesus nagsabi na sia igwa pa nin “ibang karnero,” na magigin daganon na mga sakop kan pamamahala kan Kahadean na iyan. An mga ini magkakamit nin sangkap na salud asin katoninongan sagkod lamang sa sarong paraisong daga. (Juan 10:16; Salmo 37:29; Kapahayagan 21:3, 4) Kaipuhan na masabotan asin ikapaliwanag niato an katokdoan ni Jehova manongod sa Kahadean.
16. Anong mahalagang katokdoan ni Jehova an kaipuhan niatong manodan asin gibohon?
16 Ipinamidbid ni apostol Pablo an saro pang mahalagang katokdoan ni Jehova. Sia nagsabi: “Kamo mismo tinotokdoan nin Dios na magkaminorootmootan.” (1 Tesalonica 4:9) Tanganing mapaogma si Jehova, dapat niatong ipaheling an siring na pagkamoot. “An Dios pagkamoot,” sabi kan Biblia, asin dapat niatong arogon an saiyang halimbawa na pagpaheling nin pagkamoot. (1 Juan 4:8; Efeso 5:1, 2) Makamomondo, an kadaklan na tawo dai nanggad nakanood na mamotan an saindang mga kapwa tawo siring kan itinotokdo nin Dios na gibohon niato. Kumusta man kita? Naghihimate daw kita sa katokdoan na ini ni Jehova?
17. Kiisay na kaisipan an maninigo niatong arogon?
17 Mahalaga na maghimate kita sa gabos na katokdoan ni Jehova. An satong kaisipan magin logod arog kan sa mga salmista sa Biblia na nagsurat: “Paaraman sa sako an saimong mga dalan, O Jehova; tokdoi ako kan saimong mga dana. Palakawa ako sa saimong katotoohan asin tokdoi ako.” “Tokdoan sa sako an saimong mga pagboot. Tokdoan mo ako nin karahayan, toltol na pag-isip asin kaaraman . . . Tokdoi ako kan saimong makatanosan na mga desisyon.” (Salmo 25:4, 5; 119:12, 66, 108) Kun magkapareho kamo nin mga saboot kan mga salmistang idto, puede kamong makabilang sa dakulang kadaklan na tinotokdoan ni Jehova.
Dakulang Kadaklan nin mga Tinokdoan
18. Ano an ihinula ni propeta Isaias na mangyayari sa satong panahon?
18 Ihinula ni propeta Isaias an mangyayari sa satong panahon: “Mangyayari sa huring kabtang kan mga aldaw na an bukid kan harong ni Jehova magigin marigon sa ibabaw kan alitoktok kan kabukidan . . . Asin dakol na banwaan an maduruman asin masarabi: ‘Madia kamo, banwaan, asin magtukad kita sa bukid ni Jehova, sa harong kan Dios ni Jacob; asin totokdoan nia kita dapit sa saiyang mga dalan.’” (Isaias 2:2, 3; Miqueas 4:2) Sairisay an mga tawong ini na tinotokdoan ni Jehova?
19. Siisay ngonyan an kabilang sa mga tinotokdoan ni Jehova?
19 Kabilang sa sainda an iba pa apuera sa mga maghahade sa langit kaiba ni Cristo. Siring kan nasabi kasubago, si Jesus nagsabi na sia igwa pa nin “ibang karnero”—daganon na mga sakop kan Kahadean—apuera sa “sadangoton na aripompon” nin mga paramana sa Kahadean. (Juan 10:16; Lucas 12:32) An “dakulang kadaklan,” na makaliligtas sa “dakulang kahorasaan,” kabilang sa grupong ibang karnero, asin igwa sinda nin inooyonan na kamugtakan sa atubangan ni Jehova basado sa saindang pagtubod sa pinabolos na dugo ni Jesus. (Kapahayagan 7:9, 14) Minsan ngani an ibang karnero bakong direktang kabilang sa ‘mga aki’ na nasasambitan sa Isaias 54:13, may biyaya sinda na pagigin tinotokdoan ni Jehova. Kun siring, tamang apodon ninda an Dios na “Ama” huli ta sia garo man sana magigin saindang Apoon paagi sa “Amang Daing Sagkod,” si Jesu-Cristo.—Mateo 6:9; Isaias 9:6.
Kun Paano Nagtotokdo si Jehova
20. Sa anong mga paagi si Jehova nagtotokdo?
20 Si Jehova nagtotokdo sa dakol na paagi. Halimbawa, ginigibo nia iyan paagi sa saiyang mga paglalang, na nagpapatunay kapwa sa saiyang pag-eksister asin sa saiyang dakulang kadonongan. (Job 12:7-9; Salmo 19:1, 2; Roma 1:20) Dugang pa, nagtotokdo sia paagi sa direktang pakikikomunikar, arog kan ginibo nia sa pagtokdo sa bago nagin tawong si Jesus. Kaagid kaiyan, sa tolong nakarekord na pangyayari, sia direktang nakipag-olay hale sa langit sa mga tawo digdi sa daga.—Mateo 3:17; 17:5; Juan 12:28.
21. Siisay na anghel an partikularmenteng ginamit ni Jehova bilang saiyang representante, alagad paano niato naaaraman na may iba pa na ginamit man?
21 Si Jehova naggagamit man nin mga representanteng anghel sa pagtotokdo, kabale an saiyang Panganay na Aki, “an Tataramon.” (Juan 1:1-3) Minsan ngani si Jehova puede kutanang makipag-olay nin direkta sa saiyang sangkap na tawong aki, si Adan, sa tatamnan nin Eden, posible na ginamit nia an bago nagin tawong si Jesus na iyo an magtaram para sa Saiya. (Genesis 2:16, 17) An sarong ini posibleng iyo “an anghel kan tunay na Dios na nangengenotan sa kampamento nin Israel” asin na mapadapit sa saiya si Jehova nagboot: “Kuyogon mo an saiyang tingog.” (Exodo 14:19; 23:20, 21) Daing duwa-duwa na an bago nagin tawong si Jesus iyo man an “prinsipe kan hukbo ni Jehova” na nagpaheling ki Josue tanganing pakosogon sia. (Josue 5:14, 15) Ginagamit man ni Jehova an iba pang mga anghel sa pagpaabot kan saiyang mga katokdoan, arog kan mga ginamit nia sa pagpaabot kan saiyang Pagboot ki Moises.—Exodo 20:1; Galacia 3:19; Hebreo 2:2, 3.
22. (a) Sairisay digdi sa daga an ginagamit ni Jehova sa pagtotokdo? (b) Ano an pangenot na paagi nin pagtotokdo ni Jehova sa mga tawo ngonyan?
22 Dugang pa, naggagamit si Jehova Dios nin mga representanteng tawo sa pagtotokdo. An mga magurang sa Israel dapat na magtokdo sa saindang mga aki; itinokdo kan mga propeta, saserdote, prinsipe, asin Levita an Pagboot ni Jehova sa nasyon. (Deuteronomio 11:18-21; 1 Samuel 12:20-25; 2 Cronica 17:7-9) Si Jesus an pangenot na Representante sa Pagtaram nin Dios digdi sa daga. (Hebreo 1:1, 2) Si Jesus parateng nagsasabi na an saiyang itinotokdo iyo an mismong nanodan nia gikan sa Ama, kaya an mga naghihinanyog sa saiya garo man sana tinotokdoan ni Jehova. (Juan 7:16; 8:28; 12:49; 14:9, 10) Ipinasurat ni Jehova an saiyang mga itinaram, asin sa satong kaaldawan sia nagtotokdo sa mga tawo sa pangenot paagi sa ipinasabong na Kasuratan na ini.—Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16.
23. Anong mga hapot an pag-oolayan sa sunod na artikulo?
23 Nabubuhay na kita sa mahalagang mga panahon, huling an Kasuratan nanunuga na ‘sa huring kabtang kan mga aldaw [na satong nabubuhayan] dakol na banwaan an totokdoan dapit sa mga dalan ni Jehova.’ (Isaias 2:2, 3) Paano itinatao an pagtotokdong ini? Ano an dapat niatong gibohon tanganing makinabang, patin makapakikabtang, sa dakulang programa nin pagtotokdo ni Jehova na ginigibo ngonyan? Pag-oolayan niato an siring na mga hapot sa sunod na artikulo.
Ano an Saindong Simbag?
◻ Paano si Jehova nagin Ama, Paratokdo, asin Agom na Lalaki?
◻ Ano an itinotokdo ni Jehova mapadapit sa “banhi”?
◻ Anong mahalagang katokdoan nin Dios an dapat niatong otobon?
◻ Paano si Jehova nagtotokdo?
[Retrato sa pahina 10]
An pagbuhay liwat sa aking babae ni Jairo nagtao nin basihan na tubodon an panuga ni Jesus na pagbuhay liwat