Makapatatalubo daw Kamo nin Orog na Pakamansay?

AN PAKAMANSAY iyo “an kakayahan o abilidad kan isip na paagi kaiyan namimidbid an kalaenan nin sarong bagay sa iba.” Iyan puede man na “pagkarorop sa paghusgar” o an “kakayahan na marisa an mga pagkakalaen nin mga bagay o ideya.” Iyan an sabi kan Webster’s Universal Dictionary. Malinaw nanggad, an pakamansay sarong kualidad na mamawoton. An halaga kaiyan maheheling sa mga tataramon ni Salomon: “Kun an kadonongan lumaog sa saimong puso asin an kaaraman mismo magin mahamis sa saimong kalag, . . . an pakamansay mismo magbabantay sa saimo, tanganing iligtas ka sa maraot na dalan.”​—Talinhaga 2:​10-12.

Iyo, tatabangan kita kan pakamansay na tumangon an “maraot na dalan,” na abunda ngonyan. Asin iyan nagtatao nin dakol pang ibang pakinabang. Halimbawa, parateng nadadangog nin mga magurang an saindang mga aki na nagsasabi, ‘Dai sana nindo nasasabotan!’ Paagi sa kadikit na pagsiyasat, aram kan mapagmansay na mga magurang kun paano paluluwason an mga saboot asin isyu na ikinariribok kan saindang mga aki. (Talinhaga 20:5) An sarong mapagmansay na agom na lalaki hihinanyogon an saiyang agom asin rororopon an kaisipan asin mga saboot kaini imbes na magkonklusyon tolos. Siring man an gigibohon kan agom na babae sa saiyang agom. Sa siring, “nin huli sa kadonongan an harong napatitindog, asin nin huli sa pakamansay iyan magigin masarig.”​—Talinhaga 24:3.

An pakamansay nagtatabang sa saro na mapangganang atubangon an mga situwasyon. An Talinhaga 17:27 nagsasabi: “An siisay man na nagpopogol sa saiyang mga isasabi may kaaraman, asin an tawong may pakamansay malipot an espiritu.” An tawong mapagmansay bakong mainit an payo, na minadaguso sa lambang situwasyon na dai nag-iisip. Maingat niang hinohorophorop an posibleng mga resulta bago sia manuga. (Lucas 14:​28, 29) Igwa man sia nin matoninong na relasyon sa iba huli ta an “ngoso na may pag-iingat” minagiya sa saiya na maingat na pilion an saiyang mga tataramon. (Talinhaga 10:19; 12:8) Alagad, an pinakamahalaga, an mapagmansay na tawo mapakumbabang minimidbid an saiyang sadiring mga limitasyon asin nagpapagiya sa Dios imbes na sa mga tawo. Ini nakaoogma ki Jehova asin saro pang dahelan sa pagpatalubo nin pakamansay.​—Talinhaga 2:​1-9; Santiago 4:6.

An Kakulangan nin Pakamansay kan Israel

An peligro sa dai pakagibo nin pakamansay maheheling sa sarong pangyayari sa enot na kasaysayan nin Israel. Sa pagsalingoy sa panahon na idto, an pinasabngan na salmista nagsabi: “Kun manongod sa satong mga apoon sa Egipto, dai sinda nagpaheling nin ano man na pakarorop sa saimong makangangalas na mga gibo. Dai ninda ginirumdom an kadakolan kan saimong dakulang mamomoton na kabootan, kundi guminawe sindang may pagrebelde sa dagat, sa may Dagat na Pula.”​—Salmo 106:7.

Kan pangenotan ni Moises an Israel paluwas sa Egipto, ipinaheling na ni Jehova an saiyang kapangyarihan asin an saiyang determinasyon na patalingkason an saiyang banwaan paagi sa pagpaabot nin sampulong damat sa makosog na kapangyarihan pankinaban na idto. Pakatapos na togotan ni Faraon na humale an mga Israelita, dinara sinda ni Moises sa tampi kan Dagat na Pula. Minsan siring, linapag sinda kan mga hukbo nin Egipto. Garo baga nalaom an mga Israelita asin an saindang bago pa sanang makuang katalingkasan madalion na mawawara. Kaya an rekord kan Biblia nagsasabi: “An mga aki ni Israel nagkatarakot na marhay asin nagkururahaw ki Jehova.” Asin binirikan ninda si Moises, na an sabi: “Ano ining ginibo mo sa samo sa pagdara sa samo paluwas sa Egipto? . . . Huli ta mas marahay pang kami maglingkod sa mga Egipcio kisa sa kami magadan sa kaawagan.”​—Exodo 14:10-12.

Garo natural na sinda matakot sagkod na magirumdoman niato na sinda nakaheling na nin sampulong pambihirang pagpaheling kan kapangyarihan ni Jehova. Naaraman na ninda mismo an dapit sa ipinagirumdom sa sainda ni Moises pakalihis nin mga 40 taon: “Ilinuwas kita ni Jehova sa Egipto paagi sa makosog na kamot asin unat na takyag asin paagi sa dakulang kangirhatan patin paagi sa mga tanda asin milagro.” (Deuteronomio 26:8) Huli kaini, siring sa isinurat kan salmista, kan an mga Israelita sumuhay sa pagdirehir ni Moises, “dai sinda nagpaheling nin ano man na pakarorop.” Minsan siring, si Jehova, oyon sa saiyang panuga, dinaog sa pambihirang paagi an mga hukbo nin Egipto.​—Exodo 14:​19-31.

An satong pagtubod puede man na manluya kun aatubangon niato an mga pagbalo na may pagduda o pagduwaduwa. Tatabangan kita kan pakamansay na perming helingon an mga bagay sa tamang punto-de-vista, na ginigirumdom kun gurano si Jehova orog kadakula kisa sa siisay man na tibaad nagtutumang sa sato. Tatabangan man kita kan pakamansay na girumdomon an nagibo na ni Jehova para sa sato. Tatabangan kita kaiyan na dai noarin man malingawan an katunayan na sia an Saro na ‘nagbabantay sa gabos na namomoot sa saiya.’​—Salmo 145:​18-20.

Pagkamit nin Espirituwal na Pakamansay

An pakamansay dai automatikong nakakamtan kadungan nin edad. Iyan dapat na pataluboon. An madonong na si Hadeng Salomon, na nagkamit nin internasyonal na kabantogan huli sa saiyang pakamansay, nagsabi: “Maogma an tawo na nakanompong nin kadonongan, asin an tawo na nagkakamit nin pakamansay, huli ta an pagkaigwa kaiyan bilang pakinabang mas marahay kisa sa pagkaigwa nin pirak bilang pakinabang asin an pagkaigwa kaiyan bilang bunga kisa sa bulawan mismo.” (Talinhaga 3:​13, 14) Saen si Salomon nagkua kan saiyang pakamansay? Ki Jehova. Kan hapoton ni Jehova si Salomon kun anong bendisyon an gusto nia, si Salomon nagsimbag: “Tawan mo an saimong lingkod nin pusong makinuyog tanganing maghokom sa saimong banwaan, tanganing makamansay sa marahay asin maraot.” (1 Hade 3:9) Iyo, nanarig si Salomon ki Jehova bilang saiyang paratabang. Naghagad sia nin pakamansay, asin itinao iyan sa saiya ni Jehova sa pambihirang sokol. An resulta? “An kadonongan ni Salomon orog na dakula kisa sa kadonongan kan gabos na Oriental asin kisa sa bilog na kadonongan nin Egipto.”​—1 Hade 4:30.

Ipinaheheling sa sato kan eksperyensia ni Salomon kun saen kita maduman sa paghanap niato nin pakamansay. Arog ki Salomon, dapat kitang dumolok ki Jehova. Paano? Bueno, itinao ni Jehova an saiyang Tataramon, an Biblia, na nagtatao sa sato nin pakarorop sa saiyang kaisipan. Kun binabasa niato an Biblia, kita nagkokotkot sa sarong mahalagang gikanan nin kaaraman na magtatao kan basihan sa espirituwal na pakamansay. An impormasyon na satong natitipon gikan sa satong pagbasa sa Biblia maninigong horophoropon. Kun siring, magagamit iyan sa tamang pagdedesisyon. Pag-abot nin panahon, an satong mga kakayahan nin pagmansay nagtatalubo sagkod na kita magin “maygurang sa mga kapangyarihan nin pagsabot,” na nakahihimong “mamidbid [o, mamansayan] kun ano an tama asin sala.”​—1 Corinto 14:20; Hebreo 5:14; ikomparar an 1 Corinto 2:10.

Interesante nanggad, puede pa kitang makinabang sa pakamansay na itinao ni Jehova ki Salomon. Paano? Si Salomon nagin eksperto sa pagpahayag nin kadonongan paagi sa mga talinhaga, na garo man sana haralipot na sumaryo nin kadonongan na ipinasabong nin Dios. An kadaklan sa mga kasabihan na ini napreserbar sa libro kan Biblia na Talinhaga. An pag-adal sa librong iyan tinatabangan kitang makinabang sa pakamansay ni Salomon asin makapatalubo man kita mismo nin pakamansay.

Tanganing matabangan kita sa satong pag-adal sa Biblia, puede kitang gumamit nin mga pantabang sa pag-adal sa Biblia, arog kan magasin na An Torrengbantayan asin Awake! Sa laog nin labi nang 116 na taon, ipinahahayag kan An Torrengbantayan an Kahadean ni Jehova sa mga sadiosan an puso. An magasin na Awake! asin an mga sinundan kaiyan nagkokomento dapit sa mga kamugtakan sa kinaban poon kan 1919. Sinisiyasat kan duwang magasin na ini an mga katotoohan sa Biblia asin itinatao an progresibong espirituwal na kaliwanagan na nagtatabang sa sato na mamansayan an mga sala, baga man iyan itinotokdo kan Kakristianohan o yaon sa sato mismong mga pag-isip.​—Talinhaga 4:18.

An saro pang tabang sa pagpatalubo nin pakamansay iyo an tamang pag-iriba. An saro sa mga talinhaga ni Hadeng Salomon nagsasabi: “Sia na naglalakaw na kaiba nin mga madonong magigin madonong, alagad sia na nakiiiba sa mga mangmang maraot an aabotan.” (Talinhaga 13:20) Makamomondo na an talinhagang ini dai ginirumdom kan aki ni Hadeng Salomon na si Roboam sa sarong mahalagang pangyayari sa saiyang buhay. Pagkagadan kan saiyang ama, an mga tribo nin Israel nagdolok sa saiya tanganing hagadon na pagianon nia an mga pagabat sa sainda. Enot, si Roboam nakihumapot sa kamagurangan na lalaki, asin an mga ini nagpaheling nin pakamansay kan dagkahon sia ninda na maghinanyog sa saiyang mga sakop. Dangan, nagduman sia sa mga barobatang lalaki. An mga ini nagpaheling nin kakulangan nin eksperyensia asin kadaihan nin pakamansay, na dinadagka si Roboam na takoton an mga Israelita. Si Roboam naghinanyog sa mga barobatang lalaki. An resulta? An Israel nagrebelde, asin si Roboam nawaran nin dakulang kabtang kan saiyang kahadean.​—1 Hade 12:​1-17.

An sarong mahalagang kabtang sa pagpatalubo nin pakamansay iyo an pagpatabang sa banal na espiritu. Sa pagrepaso sa mga ginibo ni Jehova sa mga Israelita pakatalingkas ninda sa kaoripnan sa Egipto, an parasurat sa Biblia na si Nehemias nagsabi: “Itinao mo an saimong marahay na espiritu tanganing padonongon sinda.” (Nehemias 9:20) An espiritu ni Jehova makatatabang man na padonongon kita. Mantang namimibi kamo para sa espiritu ni Jehova na logod tawan kamo nin pakamansay, mamibi kamo na may kompiansa huli ta si Jehova “abundang nagtatao sa gabos na dai nin pagbasol.”​—Santiago 1:5; Mateo 7:​7-11; 21:22.

Pakamansay Asin Pakarorop

Si apostol Pablo nagpaheling nin pakamansay kan ihulit nia an katotoohan sa mga tawo kan mga nasyon. Sarong beses, halimbawa, mantang nasa Atenas, sia ‘naglalakaw asin maingat na nagmamasid’ sa mga sinasamba ninda. Si Pablo napalilibotan nin mga idolo, asin an saiyang espiritu nauyam sa laog kan saiyang boot. Ngonyan kaipuhan siang magdesisyon. Maninigo daw siang magpadagos sa dalan na daing peligro asin sumilensio? O maninigo siang magtaram nin prangka manongod sa lakop na idolatriya na ikinauyam niang marhay, maski ngani an paggibo kaiyan puedeng magin peligroso?

Si Pablo naghirong may pakamansay. Nakaheling sia nin sarong altar na may nasusurat: “Sa Dios na Dai Midbid.” Sa mataktikang paagi, minidbid ni Pablo an saindang debosyon sa mga idolo dangan ginamit nia an altar na idto bilang paagi na iintrodusir an tema dapit sa “Dios na naggibo kan kinaban asin kan gabos na yaon dian.” Iyo, si Jehova an Dios na dai ninda midbid! Sa siring kinonsiderar ni Pablo an saindang pagkasensitibo dapit sa bagay asin nakatao sia nin kahangahangang patotoo. Na may anong resulta? Dakol na tawo an nag-ako kan katotoohan, kabale si “Dionisio, sarong hokom kan korte nin Areopago, asin sarong babae na inaapod Damaris, asin may iba pa laen sa sainda.” (Gibo 17:​16-34) Marahayon nanggad na halimbawa nin pakamansay si Pablo!

Sierto nanggad, an pakamansay bakong basta na sana o natural na sanang nakakamtan. Alagad paagi sa pagpasensia, pamibi, odok na paghihingoa, madonong na kairiba, pag-adal sa Biblia asin paghorophorop dian, asin pagsarig sa banal na espiritu ni Jehova, makapatatalubo man kamo kaiyan.