Si Jehova Nagtatao nin Abundang Katoninongan Asin Katotoohan
“Paoomayan ko sinda asin pahahayagan ko sinda nin abundang katoninongan asin katotoohan.”—JEREMIAS 33:6.
1, 2. (a) Kun dapit sa katoninongan, ano an rekord kan mga nasyon? (b) Kan 607 B.C.E., anong leksion manongod sa katoninongan an itinokdo ni Jehova sa Israel?
KATONINONGAN! Kanigoan kawiliwili kaiyan, pero nagin bihira nanggad iyan sa kasaysayan nin tawo! An ika-20 siglo, nangorogna, dai nagin siglo na may katoninongan. Imbes, naheling kaiyan an duwang pinakamapanlaglag na guerra sa kasaysayan nin tawo. Pakatapos kan enot na guerra mundial, tinindog an Liga de Naciones tanganing magpadanay nin pankinaban na katoninongan. Nasudya an organisasyon na iyan. Pakatapos kan ikaduwang guerra mundial, an organisasyon nin Naciones Unidas inestablisar na may kaparehong pasohan. Kaipuhan sana niatong basahon an aroaldaw na mga diaryo tanganing maheling kun paano iyan biyo man na nasusudya.
2 Maninigo daw kitang magngalas na dai kaya kan mga organisasyon nin tawo na magdara nin katoninongan? Dai man. Kaidtong labing 2,500 na taon na an nakaagi, an piniling banwaan nin Dios, an Israel, tinokdoan nin leksion dapit sa bagay na ini. Kan ikapitong siglo B.C.E., an katoninongan nin Israel nameligro huli sa naglataw na kapangyarihan pankinaban, an Babilonya. An Israel nagsarig sa Egipto para sa katoninongan. An Egipto nasudya. (Jeremias 37:5-8; Ezequiel 17:11-15) Kan 607 B.C.E., ginaba kan mga hukbo nin Babilonya an mga lanob nin Jerusalem asin sinolo an templo ni Jehova. Sa siring nanodan kan Israel sa makolog na paagi an pagkadaing kamanungdanan nin pagsarig sa mga organisasyon nin tawo. Imbes na magkamit nin katoninongan, an nasyon pinuersang idistiero sa Babilonya.—2 Cronica 36:17-21.
3. Bilang kaotoban kan mga tataramon ni Jehova paagi ki Jeremias, anong makasaysayan na mga pangyayari an nagtokdo sa Israel nin ikaduwang mahalagang leksion manongod sa katoninongan?
3 Minsan siring, bago bumagsak an Jerusalem ihinayag ni Jehova na sia, bakong an Egipto, matao nin tunay na katoninongan sa Israel. Nanuga sia paagi ki Jeremias: “Paoomayan ko sinda asin pahahayagan ko sinda nin abundang katoninongan asin katotoohan. Asin ta pababalikon ko an mga bihag nin Juda asin an mga bihag nin Israel, asin patitindogon ko sinda nin siring kan enot.” (Jeremias 33:6, 7) An panuga ni Jehova nagpoon na maotob kaidtong 539 B.C.E. kan masakop an Babilonya asin tinawan nin katalingkasan an mga disterradong Israelita. (2 Cronica 36:22, 23) Kan huring kabtang kan 537 B.C.E., sa kaenot-enote sa laog nin 70 taon sarong grupo nin mga Israelita an nagselebrar kan Kapiestahan nin mga Payag-payag sa daga nin Israel! Pakatapos kan kapiestahan, pinonan nindang itogdok liwat an templo ni Jehova. Ano an namatean ninda manongod kaini? An rekord nagsasabi: “Sinda nagkururahaw nin makosog na kurahaw sa pag-omaw ki Jehova huli sa pagbugtak kan pundasyon kan harong ni Jehova.”—Esdras 3:11.
4. Paano inengganyar ni Jehova an mga Israelita na itogdok an templo, asin anong panuga an itinao nia manongod sa katoninongan?
4 Minsan siring, pakatapos kan maogmang kapinonan na iyan, an mga Israelita pinadisganar kan mga paratumang asin puminondo sa pagtogdok kan templo. Pakalihis nin pirang taon, pinatindog ni Jehova an propetang si Haggeo asin Zacarias tanganing engganyaron an mga Israelita na taposon an pagtogdok liwat. Siertong nakaoogma para sa sainda na dangogon si Haggeo na nagsasabi mapadapit sa templo na itotogdok: “‘An kamurawayan kan nahuring harong na ini magigin mas dakula kisa kan sa naenot,’ an sabi ni Jehova kan mga hukbo. ‘Asin sa lugar na ini matao ako nin katoninongan’”!—Haggeo 2:9.
Inootob ni Jehova an Saiyang mga Panuga
5. Ano an mahalagang mangnohon manongod sa ikawalong kapitulo nin Zacarias?
5 Sa libro kan Biblia na Zacarias, mababasa niato an dapit sa dakol na ipinasabong na bisyon asin hula na nagpakosog sa banwaan nin Dios kaidtong ikaanom na siglo B.C.E. An mga hula man sanang ini padagos na nag-aasegurar sa sato kan pagsuportar ni Jehova. Itinatao kaiyan sa sato an gabos na dahelan na magtubod na tatawan man ni Jehova nin katoninongan an saiyang banwaan sa satong kaaldawan. Halimbawa, sa ikawalong kapitulo kan libro na inaapod sa saiyang ngaran, sampulong beses na itinaram ni propeta Zacarias an mga tataramon: “Ini an sabi ni Jehova.” Sa kada pagsambit, an ekspresyon nag-iintrodusir nin kapahayagan nin Dios na may koneksion sa katoninongan kan banwaan nin Dios. An pira sa mga panugang ini naotob kaidtong kaaldawan ni Zacarias. An gabos naotob na o naootob na ngonyan.
“Ipangingimon Ko an Sion”
6, 7. Sa anong mga paagi na si Jehova ‘ipinangimon an Sion na may dakulang kabangisan’?
6 An ekspresyon enot na minalataw sa Zacarias 8:2, na dian satong mababasa: “Ini an sabi ni Jehova kan mga hukbo, ‘Ipangingimon ko an Sion na may dakulang pag-imon, asin ipangingimon ko sia na may dakulang kabangisan.’” An panuga ni Jehova na mag-imon, magkaigwa nin dakulang kaigotan, para sa saiyang banwaan nangahulogan na sia magpupuka sa pagtao liwat sa sainda nin katoninongan. An pakabalik kan Israel sa daga kaiyan asin an pagkatogdok liwat kan templo ebidensia kan kaigotan na iyan.
7 Minsan siring, kumusta an mga nagtumang sa banwaan ni Jehova? An saiyang kaigotan para sa saiyang banwaan mapapantayan kan saiyang “dakulang kabangisan” sa mga kaiwal na ini. Kan an maimbod na mga Judio nagsasamba sa itinogdok liwat na templo, mapepensar ninda an makuring naabtan kan makosog na Babilonya, na ngonyan buminagsak na. Maiisip-isip man ninda an biyong pagkasudya kan mga kaiwal na nagprobar na olangon an pagtogdok liwat kan templo. (Esdras 4:1-6; 6:3) Asin makapasasalamat sinda ki Jehova na inotob nia an saiyang panuga. An saiyang kaigotan nagtao sa sainda nin kapangganahan!
“Siudad nin Katotoohan”
8. Kan kaaldawan ni Zacarias, paanong an Jerusalem magigin siudad nin katotoohan na kabaliktaran sa naenot na mga panahon?
8 Sa ikaduwang beses nagsurat si Zacarias: “Ini an sabi ni Jehova.” Ano an mga itinaram ni Jehova sa okasyon na ini? “Mabalik ako sa Sion asin mag-eerok sa tahaw nin Jerusalem; asin an Jerusalem aapodon nanggad na siudad nin katotoohan, asin an bukid ni Jehova kan mga hukbo, an banal na bukid.” (Zacarias 8:3) Bago kan 607 B.C.E., an Jerusalem bako nanggad na siudad nin katotoohan. An saiyang mga saserdote asin propeta maraot, asin an saiyang banwaan bakong maimbod. (Jeremias 6:13; 7:29-34; 13:23-27) Ngonyan an templo itinotogdok na liwat kan banwaan nin Dios, na ipinaheheling an saindang pagigin dusay sa dalisay na pagsamba. Sa espiritu si Jehova nag-erok giraray sa Jerusalem. An mga katotoohan nin dalisay na pagsamba ipinagtaram giraray duman, kaya an Jerusalem maaapod na “siudad nin katotoohan.” An saiyang halangkaw na kamugtakan maaapod na “bukid ni Jehova.”
9. Anong pambihirang pagliwat nin kamugtakan an naeksperyensiahan kan “Israel nin Dios” kan 1919?
9 Mantang an duwang kapahayagan na ini makahulogan para sa suanoy na Israel, dakol man an kahulogan kaiyan para sa sato mantang naghihinanapos an ika-20 siglo. Kaidtong haros 80 taon na an nakaagi, durante kan enot na guerra mundial, an nagkapirang ribong linahidan na kan panahon na idto iyo an nagrerepresentar sa “Israel nin Dios” napairarom sa espirituwal na pagkabihag, kun paanong an suanoy na Israel nabihag sa Babilonya. (Galacia 6:16) Sa makahulang paagi, ilinadawan sinda bilang mga bangkay na nahuhutad sa tinampo. Pero, igwa sinda nin sinserong pagmawot na sambahon si Jehova “sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:24) Huli kaini, kan 1919, ilinuwas sinda ni Jehova sa pagkabihag, na ibinabangon sinda hale sa kamugtakan ninda na gadan sa espirituwal. (Kapahayagan 11:7-13) Sa siring sinimbag ni Jehova nin makosog na Iyo an makahulang hapot ni Isaias: “Ikapangangaki daw na may mga kolog sa pangangaki an sarong daga sa laog nin sarong aldaw? O mamumundag daw an sarong nasyon sa saro sanang panahon?” (Isaias 66:8) Kan 1919, an banwaan ni Jehova nag-eksister giraray bilang sarong espirituwal na nasyon sa saindang sadiring “daga,” o espirituwal na kamugtakan digdi sa daga.
10. Poon kan 1919, anong mga bendisyon an nakakamtan kan linahidan na mga Kristiano sa saindang “daga”?
10 Ligtas sa dagang iyan, an linahidan na mga Kristiano naglingkod sa dakulang espirituwal na templo ni Jehova. Sinda inapod na “maimbod asin madonong na oripon,” na inaako an paninimbagan na pag-asikaso sa mga rogaring ni Jesus digdi sa daga, sarong pribilehio na yaon pa sainda mantang naghihinanapos an ika-20 siglo. (Mateo 24:45-47) Nanodan na gayo ninda an leksion na si Jehova “an Dios mismo nin katoninongan.”—1 Tesalonica 5:23.
11. Paano ipinaheling kan relihiosong mga namomoon sa Kakristianohan na sinda mga kaiwal kan banwaan nin Dios?
11 Minsan siring, kumusta an mga kaiwal kan Israel nin Dios? An kaigotan ni Jehova para sa saiyang banwaan pinapadisan kan saiyang kabangisan tumang sa mga paratumang. Durante kan enot na guerra mundial, an relihiosong mga namomoon sa Kakristianohan nagtao nin grabeng pangigipit sa saindang pagprobar—asin pagkasudya—na paraon an sadit na grupong ini nin mga Kristianong nagtataram nin katotoohan. Durante kan ikaduwang guerra mundial, an mga ministro kan Kakristianohan nagkasararo sa saro sanang bagay: Sa mag-ibong na lado kan iriwal, inagyat ninda an mga gobyerno na olangon an Mga Saksi ni Jehova. Maski ngonyan, sa dakol na kadagaan an mga namomoon sa relihion ineengganyar an mga gobyerno na limitaran o ipangalad an Kristianong gibohon na paghuhulit kan Mga Saksi ni Jehova.
12, 13. Paano ipinahayag an kabangisan ni Jehova tumang sa Kakristianohan?
12 Namangno ini ni Jehova. Pakalihis kan enot na guerra mundial, an Kakristianohan, kaiba an iba pang kabtang kan Dakulang Babilonya, buminagsak. (Kapahayagan 14:8) An katunayan kan pagbagsak kan Kakristianohan nahayag sa publiko kan, poon kaidtong 1922, iinula an sunod-sunod na simbolikong damat, na ibinubuyagyag sa publiko an saiyang kamugtakan na gadan sa espirituwal asin nagpapatanid manongod sa saiyang maabot na kalaglagan. (Kapahayagan 8:7–9:21) Bilang ebidensia na nagpapadagos an pag-ula kan mga damat na ini, an pahayag na “Harani Na an Katapusan kan Falsong Relihion” itinao sa bilog na kinaban kan Abril 23, 1995, na sinundan kan pagwaras nin ginatos na milyon na kopya nin sarong espesyal na luwas nin Kingdom News.
13 Ngonyan, an Kakristianohan nasa makaheherak na kamugtakan. Sa bilog na ika-20 siglo, an saiyang mga miembro naggaradanan sa maringis na mga guerra na binendisyonan kan saiyang mga padi asin ministro. Sa ibang kadagaan haros mayo na siang impluwensia. Sia nakatalagang malaglag kaiba kan iba pang kabtang kan Dakulang Babilonya.—Kapahayagan 18:21.
Katoninongan Para sa Banwaan ni Jehova
14. Anong makahulang paglaladawan an itinao dapit sa sarong matoninong na banwaan?
14 Sa ibong na kampi, sa taon na ini nin 1996, an banwaan ni Jehova igwa nin abundang katoninongan sa saindang ibinalik na daga, siring kan ilinadawan sa ikatolong kapahayagan ni Jehova: “Ini an sabi ni Jehova kan mga hukbo, ‘May maturukaw pang gurang na mga lalaki asin gurang na mga babae sa mga plasa nin Jerusalem, na an lambang saro may kapot man na sogkod huli sa kadakolan kan saiyang mga aldaw. Asin an mismong mga plasa kan siudad mapapano nin mga aking lalaki asin babae na nagkakarawat sa saiyang mga plasa.’”—Zacarias 8:4, 5.
15. Sa ibong kan pagguerra kan mga nasyon, anong katoninongan an nakakamtan kan mga lingkod ni Jehova?
15 An kawiliwiling paglaladawan na ini may ipinaheheling na sarong bagay na pambihira sa kinaban na ini na rinaraot nin guerra—sarong banwaan na matoninong. Poon kan 1919, naootob an makahulang mga tataramon ni Isaias: “‘Magkakaigwa nin danay na katoninongan para sa nasa harayo asin para sa nasa harani,’ an sabi ni Jehova, ‘asin paoomayan ko sia. Alagad . . . mayong katoninongan,’ suminabi an sakuyang Dios, ‘para sa mga maraot.’” (Isaias 57:19-21) Siempre, an banwaan ni Jehova, minsan ngani bakong kabtang kan kinaban, dai makalilikay na maapektaran kan kariribokan kan mga nasyon. (Juan 17:15, 16) Sa ibang kadagaan, sinda nagtitios nin makuring mga kasakitan, asin may nagkapira pa nganing nagadan. Pero, an tunay na mga Kristiano igwa nin katoninongan sa duwang pangenot na paagi. Enot, igwa sinda nin ‘pakipagkatoninongan sa Dios paagi sa saindang Kagurangnan na si Jesu-Cristo.’ (Roma 5:1) Ikaduwa, igwa sinda nin katoninongan sa tahaw ninda mismo. Pinatatalubo ninda “an kadonongan hale sa itaas,” na “enot sa gabos malinig, dangan matoninong.” (Santiago 3:17; Galacia 5:22-24) Saro pa, nagtatanaw sinda sa pagkamit nin katoninongan sa pinakalubos na sentido sa panahon na “an mga mahoyo mismo magmamana kan daga, asin sinda nanggad magkakararanga nin labi-labi sa nagsosopay na katoninongan.”—Salmo 37:11.
16, 17. (a) Paano nakapakosog sa organisasyon ni Jehova an “gurang na mga lalaki asin gurang na mga babae” saka “mga aking lalaki asin babae”? (b) Ano an nagpapaheling kan katoninongan kan banwaan ni Jehova?
16 Igwa pa nin “gurang na mga lalaki asin gurang na mga babae” sa tahaw kan banwaan ni Jehova, mga linahidan na nagigirumdoman an enot na mga kapangganahan kan organisasyon ni Jehova. An saindang kaimbodan asin pakatagal inaapresyar na marhay. An mas hoben na mga linahidan an nangenot durante kan malaad na mga aldaw kan mga taon nin 1930 asin kan Guerra Mundial II, siring man kan suminunod na maogmang mga taon nin pag-oswag. Dugang pa, orog na poon kan 1935, nahayag an “dakulang kadaklan” nin “ibang karnero.” (Kapahayagan 7:9; Juan 10:16) Mantang naggugurang asin nagdidiit an linahidan na mga Kristiano, ginibo kan ibang karnero an paghuhulit asin pinalakop iyan sa bilog na daga. Sa dai pa sana nahahaloy na mga taon an ibang karnero nagraralaog sa daga kan banwaan nin Dios. Tara, kan nakaaging taon sana, 338,491 sa sainda an nabautismohan bilang simbolo kan saindang pagdusay ki Jehova! An siring na mga bagohan talagang hoben pang marhay, sa espirituwal na pagtaram. Pinahahalagahan an saindang kabagsikan asin entusiasmo mantang pinadadakol ninda an mga nag-aawit nin mapagpasalamat na mga pag-omaw “sa satong Dios, na nagtutukaw sa trono, asin sa Kordero.”—Kapahayagan 7:10.
17 Ngonyan, ‘an mga plasa pano nin mga aking lalaki asin babae,’ mga Saksi na igwa nin arog sa barobatang kakosogan. Kan 1995 taon nin paglilingkod, naresibi an mga report hale sa 232 na kadagaan asin isla kan dagat. Alagad mayong internasyonal na pagdinaraogan, mayong pagkainorongisan nin mga tribo, mayong dai maninigong pag-imon, sa pag-oltanan kan mga linahidan asin ibang karnero. An gabos magkairibang nagtatalubo sa espirituwal, nagkakasararo sa pagkamoot. An pambilog na kinaban na asosasyon nin magturugang kan Mga Saksi ni Jehova tunay na pambihira sa kinaban.—Colosas 3:14; 1 Pedro 2:17.
Mapawot daw na Marhay Para ki Jehova?
18, 19. Sa mga taon poon kan 1919, paano ginibo ni Jehova an sa punto-de-vista nin tawo garo baga mapawot na marhay?
18 Kaidtong 1918 na an linahidan na natatada kompuesto sana nin pirang ribong nanluluya an boot na kalag na nasa espirituwal na pagkabihag, mayo ni sarong nakaheling nin patienot sa magigin dalagan kan mga pangyayari. Minsan siring, aram na iyan ni Jehova—siring kan pinatutunayan kan saiyang ikaapat na makahulang kapahayagan: “Ini an sabi ni Jehova kan mga hukbo, ‘Minsan ngani iyan garo mapawot na marhay sa mga mata kan mga nawawalat kan banwaan na ini sa mga aldaw na idto, iyan daw magigin man garo mapawot na marhay sa sakong mga mata?’ an sabi ni Jehova kan mga hukbo.”—Zacarias 8:6.
19 Kan 1919, pinakosog liwat kan espiritu ni Jehova an saiyang banwaan para sa maabot na gibohon. Pero, nangaipo nin pagtubod tanganing makapangapot nin marigon sa sadit na organisasyon nin mga parasamba ki Jehova. Kakadikit sinda, asin dakol na bagay an bakong malinaw. Minsan siring, padiitdiit na pinakosog sinda ni Jehova sa organisasyonal na paagi asin sinangkapan sinda na otobon an Kristianong gibohon na paghuhulit kan maogmang bareta asin paggibo nin mga disipulo. (Isaias 60:17, 19; Mateo 24:14; 28:19, 20) Luway-luway na tinabangan nia sinda na mamansayan an mahalagang mga isyu na arog baga kan neutralidad asin unibersal na pagkasoberano. Mapawot daw na marhay para ki Jehova na otobon an saiyang kabotan paagi sa sadit na grupong iyan nin mga Saksi? An simbag tunay nanggad na bako! Pinatutunayan ini sa pahina 12 sagkod 15 kan magasin na ini, na nagpapaheling kan tsart nin aktibidad kan Mga Saksi ni Jehova para sa 1995 taon nin paglilingkod.
“Ako Mismo Magigin Saindang Dios”
20. An pagtipon sa banwaan nin Dios ihinula na magigin gurano kahiwas?
20 An ikalimang kapahayagan dugang pang nagpapaheling kan maogmang kamugtakan kan Mga Saksi ni Jehova ngonyan: “Ini an sabi ni Jehova kan mga hukbo, ‘Uya iliniligtas ko an sakong banwaan sa daga nin subangan asin sa daga na sinosolnopan kan aldaw. Asin dadarahon ko nanggad sinda, asin sinda mag-eerok sa tahaw nin Jerusalem; asin sinda magigin sakuyang banwaan, asin ako mismo magigin saindang Dios sa katotoohan asin sa katanosan.’”—Zacarias 8:7, 8.
21. Sa anong paagi pinapagdanay asin pinalakop an abundang katoninongan kan banwaan ni Jehova?
21 Sa 1996 daing pag-alangan na masasabi niato na an maogmang bareta ikinahulit na sa bilog na kinaban, poon “sa daga nin subangan” sagkod “sa daga na sinosolnopan kan aldaw.” An mga disipulo nagibo hale sa mga tawo kan gabos na nasyon, asin naheling ninda an kaotoban kan panuga ni Jehova: “An gabos mong aki magigin mga tawong tinokdoan ni Jehova, asin an katoninongan kan saimong mga aki magigin abunda.” (Isaias 54:13) Igwa kita nin katoninongan huling tinotokdoan kita ni Jehova. Sa katuyohan na ini, an mga literatura ipinupublikar sa labing 300 na tataramon. Kan nakaaging taon sana, 21 pang tataramon an idinagdag. An magasin na Torrengbantayan ipinupublikar na ngonyan nin durungan sa 111 tataramon, asin an Awake! sa 54. An nasyonal asin internasyonal na mga kombension nagpapaheling sa publiko kan katoninongan kan banwaan nin Dios. An semanal na mga pagtiripon pinagsasararo kita asin nagtatao sato kan pampakosog na kaipuhan niato tanganing magdanay na marigon. (Hebreo 10:23-25) Iyo, tinotokdoan ni Jehova an saiyang banwaan “sa katotoohan asin sa katanosan.” Tinatawan nia nin katoninongan an saiyang banwaan. Kanigoan an kaogmahan niato na makikabtang sa abundang katoninongan na iyan!
Ikapaliliwanag daw Nindo?
◻ Sa modernong mga panahon, paano si Jehova ‘nag-imon na may dakulang kabangisan’ para sa saiyang banwaan?
◻ Paano nagkakamit nin katoninongan an banwaan ni Jehova, minsan sa mga kadagaan na rinaraot nin guerra?
◻ Sa anong paagi na ‘pano nin mga aking lalaki asin babae an mga plasa’?
◻ Anong mga probisyon an itinatao tanganing an banwaan ni Jehova matokdoan nia?
[Tsart sa pahina 12-15]
REPORT KAN 1995 NA TAON NIN PAGLILINGKOD KAN MGA SAKSI NI JEHOVAH SA BILOG NA KINABAN
(Hilingon an bound volume)
[Retrato on page 8, 9]
Kan ikaanom na siglo B.C.E., nanodan kan maimbod na mga Judiong nagtogdok liwat kan templo na si Jehova an solamenteng masasarigan na gikanan nin katoninongan