Magayagaya sa Sarong Kinaban na Daing Kagayagayahan

“SA PINAKAGRABE, ini nagin siglo ni Satanas,” an pagpoon nin sarong editoryal sa The New York Times kan Enero 26, 1995. “Mayo nin panahon kan nakaagi na an mga tawo nagpaheling nin siring kadakulang inklinasyon, asin kamawotan, na gumadan nin minilyon na ibang tawo huli sa rasa, relihion o pinaghalean.”

An ika-50 anibersaryo kan katalingkasan kan inosenteng mga biktima na ibinilanggo sa Nazing mga kampo de konsentrasyon para sa pangadan nagresulta sa mga editoryal na siring kan nasa enotan. Minsan siring, an iyo man sanang klase nin maringis na mga paggadan nangyayari pa sa mga lugar kan Aprika asin Sirangan na Europa.

An organisadong lagduan na mga paggadan, paglinig etniko, pagginaradanan nin mga tribo​—dawa ano an apod kaiyan—​nagbubunga nin grabeng kamondoan. Pero, sa tanga kan siring na tuyong kadahasan igwa nin magayagayang mga tawo. Halimbawa, helingon ta an Alemania kan mga taon 1930.

Poon kan Abril 1935, pinagbawalan ni Hitler asin kan saiyang partidong Nazi an Mga Saksi ni Jehova sa gabos na trabahong pan-serbisyo sibil. An mga Saksi inarestar man, ibinilanggo, asin ilinaog sa mga kampo de konsentrasyon huli ta sinda nangapot sa Kristianong neutralidad. (Juan 17:16) Sa pagtatapos kan Agosto 1936, nagkaigwa nin lagduan na mga pag-arestar sa Mga Saksi ni Jehova. Rinibo sa sainda an ilinaog sa mga kampo de konsentrasyon, na duman an kadaklan sa sainda nagdanay sagkod kan 1945 kun sinda buhay pa. Pero, paano inatubang kan mga Saksi an pagmaltrato sa sainda sa mga kampo? Garo makangangalas, sinda nagdanay na magayagaya sa ibong kan saindang daing kagayagayahan na palibot.

“Sarong Gapo sa Laboy”

An Britanong historyador na si Christine King ininterbio an sarong Katolikong babae na yaon kaidto sa mga kampo. “Ginamit nia an sarong frase na nungka kong nalingawan,” an sabi ni Dr. King. “Isinaysay nia nin detalyadong marhay an manongod sa labi-labi kamakatatakot na mga pangyayari sa buhay, sa makababaldeng mga kamugtakan na inagihan nia. Asin sinabi nia na namidbid nia an mga Saksi, asin an mga Saksing idto sarong gapo sa laboy. Sinda siring sa sarong matagas na lugar sa lapok na idto. Sinabi nia na sinda sana an mga tawong dai minakuspa kun an mga guardia minaagi. Sinda sana an mga tawong dai inatubang an gabos na ini paagi sa pagkaongis kundi paagi sa pagkamoot asin paglaom patin pakamate na igwa nin katuyohan.”

Ano an nagpangyari sa mga Saksi na magin ‘mga gapo sa laboy’? An dai natatanyog na pagtubod ki Jehova Dios asin sa saiyang Aki, si Jesu-Cristo. Kun siring, nasudya an mga paghihingoa ni Hitler na pogolan an saindang Kristianong pagkamoot asin kagayagayahan.

Hinanyoga mantang binabalikan nin duwang nakaligtas sa kampo an nakaaging limang dekada pakalihis na mapangganang naatubang ninda an pagbalong ini sa pagtubod. An saro nagsabi: “Nagsusulwak an sakong kagayagayahan sa pakaaram na ako nagkaigwa kan napapalaen na pribilehio na patunayan an sakong pagkamoot asin pagtanaw nin utang na boot ki Jehova sa irarom kan pinakamaringis na mga kamugtakan. Mayo nin nagpuersa sa sako na gibohon ini! Sa kabaliktaran, an mga nagprobar na puersahon kami iyo an samong mga kaiwal na nagprobar paagi sa mga paghuma na pakuyogon kami ki Hitler nin orog kisa sa Dios​—alagad iyan nasudya! Bako sana na ako maogma ngonyan kundi, huli sa marahay na konsensia, ako maogma minsan kan nasa laog kan mga lanob nin bilanggoan.”​—Maria Hombach, 94 anyos.

An saro pang Saksi nagpahayag: “Ginigirumdom ko an mga aldaw kan sakong pagkabilanggo na may pagpasalamat asin kagayagayahan. An mga taon na ako sakop ni Hitler sa mga bilanggoan asin kampo de konsentrasyon masakit asin pano nin mga pagbalo. Alagad dai ko gugustohon na iyan nalihisan, huli ta tinokdoan ako kaiyan na magtiwala ki Jehova nin biyo.”​—Johannes Neubacher, 91 anyos.

“Magtiwala ki Jehova nin biyo”​—iyan an sekreto kan kagayagayahan na naeksperyensiahan kan Mga Saksi ni Jehova. Sa siring, sinda magayagaya, dawa napalilibotan nin kinaban na daing kagayagayahan. An saindang kagayagayahan maheheling sa “Magayagayang mga Paraomaw” na Pandistritong mga Kombension sa dai pa sana nahahaloy na mga bulan. Repasohon niato nin halipot an magayagayang mga pagtiripon na ini.

[Retrato sa pahina 4]

Maria Hombach