“Magpagal Kamo, Bakong Para sa Kakanon na Matutunawon”

ISINAYSAY NI DAVID LUNSTRUM

An tugang kong si Elwood asin ako nasa andamyo na labing 9 metros an langkaw, na nagpipinta nin bagong karatula sa edipisyong imprentahan kan Watchtower. Pakalihis nin labing 40 taon, yaon pa iyan duman, na nandadagka: “BASAHON AN TATARAMON NIN DIOS NA BANAL NA BIBLIA AROALDAW.” Kada semana, rinibo katawo an nakaheheling kan karatulang ini mantang minabalyo sinda sa bantog na Brooklyn Bridge.

KABALE sa sakong mga nagigirumdoman kan ako aki pa an aldaw kan pamilya sa paglaba. Pag-alas 5:00 n.a., mata na si Nanay, na naglalaba para sa samong dakulang pamilya, asin si Tatay nagbubulos para sa trabaho. Mainit na naman sindang nagdidiskusyon, na nangangatanosan si Tatay na an tawo nag-ebolusyon sa laog nin minilyon na taon, asin nagkokotar si Nanay sa Biblia tangani na patunayan na an mga tawo direktang linalang nin Dios.

Dawa kan siete anyos pa sana ako, narealisar ko na yaon ki Nanay an katotoohan. Minsan ngani namomotan kong gayo si Tatay, naheheling ko na an saiyang pagtubod mayong itinataong paglaom para sa ngapit. Kanigoan kutana an kaogmahan ni Nanay na maaraman na pakalihis nin dakol na taon, duwa sa saiyang mga aking lalaki an nagpinta nin karatula na nagparigon sa boot kan mga tawo na basahon an Biblia, sarong libro na namotan niang marhay!

Alagad bakong surunodsunod an sakong estorya. Paano ako nagkaigwa nin siring na pribilehio? Kaipuhan kong balikan an taon 1906, tolong taon bago ako mamundag.

An Maimbod na Halimbawa ni Nanay

Kaidto sinda Nanay asin Tatay bago pa sanang kasalon asin nag-iistar sa sarong tolda sa Arizona. An sarong estudyante sa Biblia, na apod kaidto sa Mga Saksi ni Jehova, nag-abot asin inalok si Nanay kan serye nin mga librong isinurat ni Charles Taze Russell, na may titulong Studies in the Scriptures. Bilog na banggi siang dai nagtorog sa pagbasa kaiyan asin dai nahaloy narealisar nia na ini an katotoohan na hinahanap nia kaidto pa. Langkagon na siang pumuli si Tatay hale sa paghanap nin trabaho.

Bako man na kontento si Tatay sa itinotokdo kan mga iglesia, kaya sa halipot na panahon inako nia an mga katotoohan na ini sa Biblia. Minsan siring, dai nahaloy buminulag sia nin relihion asin ginibo pa nganing mapawot an kamugtakan para ki Nanay. Pero nungka si Nanay na nag-ontok sa pag-asikaso sa pisikal saka sa espirituwal na mga pangangaipo kan saiyang mga aki.

Dai ko noarin man malilingawan an paghilig ni Nanay barobanggi, pakatapos na magparatrabaho sa bilog na aldaw, tangani na basahon samo an sarong kabtang kan Biblia o ihiras samo an sarong espirituwal na kayamanan. Mahigos man si Tatay, asin mantang nagdadakula ako, tinokdoan nia akong magpinta. Iyo, tinokdoan ako ni Tatay na magpagal, alagad tinokdoan ako ni Nanay kun ano an dapat na pagpagalan, siring sa itinokdo ni Jesus, ‘an kakanon na bakong matutunawon.’​—Juan 6:27.

Sa katapustapusi nag-erok an samong pamilya sa sadit na banwaan nin Ellensburgh sa estado nin Washington, mga 180 kilometros sa sirangan nin Seattle. Kan ponan niamong mga aki na mag-atender sa mga pagtiripon kan Mga Estudyante sa Biblia kaiba ni Nanay, nagtitiripon kami sa pribadong mga harong. Uminontok an gabos na lalaki sa samong grupo nin pag-adal kan idoon an pangangaipo na makikabtang sa ministeryo sa harong-harong. Alagad nungkang nagduwaduwa si Nanay. Permanenteng ikinatanom kaini sa sakong kaisipan na perming magtiwala sa paggiya kan organisasyon ni Jehova.

Pag-abot nin panahon nagkaigwa nin siyam na aki sinda Tatay asin Nanay. Namundag ako kan Oktubre 1, 1909, an ikatolong aki ninda. Anom gabos sa samo an nag-arog kan marahay na halimbawa ni Nanay asin nagin maigot na mga Saksi ni Jehova.

Pagdusay Asin Bautismo

Kan ako nagsosoltero na, nagdusay ako ki Jehova, asin kan 1927 sinimbolisaran ko ini paagi sa bautismo sa tubig. Ginibo an bautismo sa Seattle sa sarong daan nang edipisyo na dating simbahan na Baptista. Naoogma akong hinale ninda an daan nang kampanaryo. Inibanan kami pasiring sa langoyan na nasa sirong na kun saen tinawan kami nin isusulot na halabang mga gubing na itom. Garo kami makikilobong.

Nasa Seattle giraray ako pakalihis nin pirang bulan, asin sa panahon na ini nanamitan ko sa kaenot-enote an pagpatotoo sa harong-harong. An nangengenot sinabihan ako, “Digdi ka sa ladong ini kan bloke, asin maduman ako sa ibong kan bloke.” Sa ibong kan sakong nerbios, nakapasakamot ako nin duwang set nin mga pulyeto sa sarong mabooton na babae. Ipinadagos ko an ministeryo sa harong-harong kan ako pumuli sa Ellensburg, asin ngonyan, pakalihis nin haros 70 taon, an siring na paglilingkod dakula pa man giraray na kagayagayahan para sa sako.

Paglilingkod sa Pankinaban na Opisina Prinsipal

Dai nahaloy pakalihis kaiyan, pinarigon an boot ko nin sarong lalaki na nakapaglingkod na sa Bethel sa Brooklyn, an pankinaban na opisina prinsipal kan Watch Tower Society, na magboluntaryong maglingkod duman. Dai nahaloy pakapag-olay niamo, may luminuwas na paisi sa magasin na Torrengbantayan na ipinaaaram an pangangaipo nin tabang sa Bethel. Kaya nag-aplay ako. Dai ko noarin man malilingawan an sakong kagayagayahan sa pakaresibi kan surat na magreport para sa paglilingkod sa Bethel sa Brooklyn, Nueva York, kan Marso 10, 1930. Sa siring nagpoon an sakong pambilog na panahon na karera sa pagpapagal para sa ‘kakanon na bakong matutunawon.’

Tibaad may mag-isip na huli sa sakong eksperyensia bilang pintor, siertong iaasignar ako sa pagpinta. Imbes, an enot kong nagin trabaho sa imprentahan iyo an pagpadalagan kan makinang de alambreng pantahi nin mga pulyeto o magasin. Maski ngani nakauumoy na gayo an trabahong ini, ikinaogma ko an trabaho sa laog nin labing anom na taon. An dakulang rotary press na may pagkawili niamong inapod na old battleship (sa Bicol, gurangan nang bapor de guerra) nagpoprodusir nin mga pulyeto na pinadadalagan sa transportador pasiring sa samo sa ibaba. Naoogma kami sa pagprobar na tahion an mga pulyeto nin siring karikas kan pagresibi niamo kaiyan hale sa imprentahan.

Pakatapos kaiyan nagtrabaho ako sa nagkapirang departamento, kabale an saro na duman naggibo kami nin mga ponograpo. Ginamit niamo an mga ponograpong ini sa pagpatokar nin irinekord na mga mensahe sa Biblia sa pinto nin mga kagharong. An patindog na ponograpo dinisenyo asin ginibo nin mga boluntaryo sa samong departamento. Bako sanang nagpapatokar nin irinekord na mga mensahe an ponograpong ini kundi igwa man nin espesyal na mga lalagan para sa mga pulyeto asin tibaad sanwits. Nagkapribilehio akong idemonstrar an paggamit kan bagong kasangkapan na ini sa sarong kombension sa Detroit, Michigan, kan 1940.

Minsan siring, bako sanang madonong an pagkagibong mga makina an ginigibo mi. Naggigibo man kami nin mahalagang espirituwal na mga pagliliwat. Halimbawa, an Mga Saksi ni Jehova naggagamit kaidto nin tadik na may krus asin korona. Alagad nasabotan niamo na si Jesus ginadan sa sarong tanos na harigi, bakong sa sarong krus. (Gibo 5:30) Kaya ipinondo an paggamit kan mga tadik na ini. Nagkapribilehio akong haleon an mga siradora sa mga tadik. Kan huri tinunaw asin ipinabakal an bulawan.

Minsan ngani igwa kami nin masibot na iskedyul sa trabaho na limang aldaw may kabanga kada semana, nakikiiba kami sa Kristianong ministeryo kun mga Sabado asin Domingo. Sarong aldaw, 16 sa samo an inaresto asin ibinilanggo sa Brooklyn. Taano? Bueno, kan mga aldaw na idto ibinilang mi na an relihion kapareho sa kahulogan kan falsong relihion. Kaya nagdadara kami nin mga karatula na mababasa sa sarong kampi an “An Relihion Sarong Siod Asin Raket” asin sa ibong an “Maglingkod sa Dios Asin ki Cristong Hade.” Huli sa pagdara kan mga karatulang ini, ibinilanggo kami, alagad si Hayden Covington, an abogado kan Watch Tower Society, nagpiansa tangani na makaluwas kami. Kan panahon na idto dakol na kasong kalabot an katalingkasan sa pagsamba an ipinakikipaglaban sa Korte Suprema kan Estados Unidos, asin nakaoogmang mag-istar sa Bethel asin direktang madangog an mga report dapit sa satong mga kapangganahan.

Pag-abot nin panahon iinasignar ako sa mga trabahong napakinabangan an sakong eksperyensia sa pagpinta. Sa Staten Island, saro sa limang dibisyon administratiba sa Siudad nin Nueva York, yaon an satong istasyon nin radyo na WBBR. An mga torre kan istasyon na may antena nin radyo labing 60 metros an langkaw, asin igwa iyan nin tolong grupo nin mga kableng pantindi. Nagtutukaw ako sa .9 metros an laba asin 20 sentimetros an lakbang na torotonton na tabla mantang iiniitaas ako nin sarong katrabaho. Nakatukaw na halangkawon sa sadit na tablang iyan, pinintahan ko an mga kableng pantindi asin an mga torre. May mga naghapot sa sako kun baga dai kami nagparapamibi mantang ginigibo an trabahong idto!

An trabahong pantig-init na nungka kong malilingawan iyo an paglinig kan mga bintana asin pagpinta kan mga pasamano sa edipisyong imprentahan. Inapod mi idto na samong bakasyon sa tig-init. Pinamumugtak mi an samong kahoy na andamyo asin paagi sa moton asin lubid, binubutong an samong sadiri paitaas asin pababa sa walong eskalon na edipisyo.

Sarong Mapagsuportar na Pamilya

Kan 1932 nagadan an sakong ama, asin inisip-isip ko kun maninigo akong pumuli asin tumabang sa pag-ataman ki Nanay. Kaya bago mangodto sarong aldaw, nagbugtak ako nin sarong halipot na surat sa pamayohan na lamesa na tinutukawan ni Tugang na Rutherford, an presidente kan Sosyedad. Dian hinagad kong makipag-olay sa saiya. Kan maaraman an sakong paghadit asin maisihan na igwa ako nin mga tugang na lalaki asin babae na nag-iistar pa sa harong, naghapot sia, “Gusto mong magdanay sa Bethel asin gumibo kan gibohon kan Kagurangnan?”

“Siempre po gusto ko,” an simbag ko.

Kaya isinuherir nia na suratan ko si Nanay tangani na maaraman kun oyon sia sa sakong desisyon na magdanay. Iyan an ginibo ko, asin nagsurat sia na nagpapahayag nin biyong pag-oyon sa sakong desisyon. Talagang inapresyar ko an kabootan asin sadol ni Tugang na Rutherford.

Durante kan sakong dakol na taon sa Bethel, regular kong sinusuratan an sakong pamilya asin pinaririgon an boot ninda na maglingkod ki Jehova, siring sa pagparigon ni Nanay sa sakong boot. Nagadan si Nanay kan Hulyo 1937. Nagin nanggad siang inspirasyon sa samong pamilya! Solamente an sakong matuang tugang na lalaki asin babae, sinda Paul asin Esther, asin an sakong ngohod na tugang na babae na si Lois an dai nagin Saksi. Minsan siring, si Paul oyon sa satong gibohon asin nagtao nin mga lote na tinogdokan mi kan samong kaenot-enoteng Kingdom Hall.

Kan 1936 an tugang kong si Eva nagin payunir, o pambilog na panahon na parahulit. Kan taon man sanang iyan pinakasalan nia si Ralph Thomas, asin kan 1939 iinasignar sinda sa gibohon na pagbiahe tanganing maglingkod sa mga kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova. Dai nahaloy buminalyo sinda sa Mejico, kun saen ginamit ninda an 25 taon sa pagtabang sa pan-Kahadean na gibohon.

Kan 1939 an sakong mga tugang na babae na sinda Alice asin Frances naglingkod man bilang payunir. Kanigoan na kagayagayahan na maheling si Alice na nagtatrabaho sa sarong departamento sa kombension sa St. Louis kan 1941 na idinedemonstrar an paggamit kan ponograpo na nagtabang ako sa paggibo! Maski ngani kinaipuhan ni Alice na pumondo sa saiyang pagpapayunir sa panapanahon huli sa mga paninimbagan sa pamilya, sa kagabsan nakagamit sia nin labing 40 taon sa pambilog na panahon na ministeryo. Si Frances nag-adal sa Paadalan sa Biblia kan Watchtower sa Gilead kan 1944 asin naglingkod bilang misyonera sa Puerto Rico.

Sinda Joel asin Elwood, an duwang pinakangohod sa pamilya, nagin payunir sa Montana kan enot na mga taon nin 1940. Nagdanay na maimbod na Saksi si Joel asin ngonyan naglilingkod bilang ministeryal na lingkod. Nakaiba ko si Elwood sa Bethel kan 1944, na nagtao nin dakulang kagayagayahan sa sakong puso. Maglilimang taon pa sana sia kan humale ako sa harong. Siring sa sinabi kasubago, magkaiba kaming nagtrabaho sa pagpinta kan karatulang idto sa edipisyong imprentahan, “Basahon an Tataramon nin Dios na Banal na Biblia Aroaldaw.” Parate kong hinohorophorop kun baga pirang tawo na nakaheling kan karatulang iyan sa nag-aging mga taon an naparigon an boot na basahon an saindang Biblia.

Naglingkod si Elwood sa Bethel sagkod kan 1956 kan pakasalan nia si Emma Flyte. Sa laog nin dakol na taon sinda Elwood asin Emma magkaiba sa pambilog na panahon na ministeryo, na naglingkod sa halipot na panahon sa Kenya, Aprika, siring man sa España. Nagkakanser si Elwood asin nagadan kan 1978 sa España. Nagdanay si Emma sa España na nagpapayunir sagkod ngonyan.

Pag-agom Asin Pagpamilya

Kan Setyembre 1953, naghale ako sa Bethel tangani na pakasalan si Alice Rivera, sarong payunir sa Kongregasyon kan Brooklyn Center na inaatenderan ko. Ipinaaram ko ki Alice na ako may langitnon na paglaom, alagad interesado pa man giraray siang pakasalan ako.​—Filipos 3:14.

Pakalihis nin 23 na taon na pag-istar sa Bethel, dakulaon na pagkaliwat na pumoon sa sekular na trabaho bilang pintor tangani na masustentohan ko si Alice asin an sakong sadiri sa pagpapayunir. Perming mapagsuportar si Alice, dawa kan huli sa salud kinaipuhan niang pumondo sa pagpapayunir. Kan 1954 hinahalat ming mamundag an samong panganay na aki. Dai nagin marahay an pangangaki, pero an samong aki, si John, marahay. Naawasan si Alice nin kadakoldakol na dugo durante kan operasyon na dai hinona kan mga doktor na sia mabubuhay pa. May panahon na dai ngani ninda mahanap an pulso. Pero nakaligtas sia kan bangging idto asin pag-abot nin panahon narahay nin lubos.

Pakalihis nin pirang taon, kan magadan an ama ni Alice, buminalyo kami sa Long Island tangani na makaiba an saiyang ina. Huling mayo kami nin kotse, naglalakaw o naglulunad ako sa auto asin sa tren sa irarom kan daga. Huli kaiyan nakapadagos ako sa pagpapayunir asin nakasustento sa sakong pamilya. An mga kagayagayahan kan pambilog na panahon na ministeryo nalabihan nanggad an ano man na pagsasakripisyo. An pagtabang sa mga tawo​—siring baga ki Joe Natale, na tinalikdan an may paglaom na magin mapangganang karera sa beisbol tangani na magin Saksi—​nagin saro sana sa dakol na bendisyon sa sako.

Kan 1967, mantang nagraraot an mga kamugtakan sa Nueva York, nagdesisyon akong darahon sinda Alice asin John sa sakong banwaan nin Ellensburgh tangani na duman mag-istar. Ngonyan nakakokontentong maheling na nakikikabtang an kadakoldakol na makoapo asin makoapo sa tuhod kan sakong ina sa pambilog na panahon na ministeryo. An iba naglilingkod pa ngani sa Bethel. Si John, kaiba kan saiyang agom asin mga aki, maimbod man na naglilingkod ki Jehova.

Makamomondo nanggad, nagadan kan 1989 an sakong namomotan na agom, si Alice. An pagdadanay na sibot sa pambilog na panahon na ministeryo nakatabang sa sako na matagalan an kawaran na iyan. Kami kan sakong tugang na si Alice maogmang magkaiba ngonyan sa pagpapayunir. Kanigoan karahay na mag-istar giraray sa sirong nin sasaro sanang bubong asin manompongan an samong sadiri na sibot sa pinakamahalagang gibohon na ini!

Kan tigsoli nin 1994, nagsongko ako sa Bethel sa kaenot-enote sa laog nin mga 25 taon. Abaa kagayagaya na maheling an dinosena sa mga nakatrabaho ko kaidtong labing 40 taon na an nakaagi! Kan ako dumuman sa Bethel kan 1930, 250 sana an nasa pamilya, alagad ngonyan an pamilyang Bethel sa Brooklyn may bilang nang labing 3,500!

Sinusteniran kan Espirituwal na Kakanon

Amay sa kadaklan na aga naglalakawlakaw ako sa pangpang kan Salog nin Yakima na harani sa samong harong. Hale dian naheheling ko an halangkawon na natatahoban nin niebeng Bukid nin Rainier na labing 4,300 metros an langkaw. Abunda an mga hayop. Kun minsan nakaheheling ako nin usa, asin sarong beses nakaheling pa ngani ako nin elk.

An matoninong, nagsosolong mga panahon na ini nagtotogot sa sako na horophoropon an makangangalas na mga probisyon ni Jehova. Namimibi ako para sa kosog na makapadagos na maimbod sa paglilingkod sa satong Dios, si Jehova. Gusto ko man na magkarokanta mantang ako naglalakawlakaw, nangorogna an awit na “Making Jehovah’s Heart Glad” (sa Bicol, “Pinagagayagaya an Puso ni Jehova”), na an mga tataramon kaiyan nagsasabi: “O Dios, ika an susundon; kabotan mo kukuyogon. Kami may partisipasyon na puso mo paogmahon.”

Naoogma ako na pinili ko an gibohon na nakapaoogma sa puso ni Jehova. Namimibi ako na logod makapadagos ako sa paggibo kan gibohon na ini sagkod na akoon ko an ipinanugang langitnon na balos. An sakong minamawot iyo na logod an kasaysayan na ini makapahiro man sa iba na gamiton an saindang buhay sa ‘pagpagal para sa kakanon na bakong matutunawon.’​—Juan 6:27.

[Mga retrato sa pahina 23]

Si Elwood na nagpipinta kan karatulang “BASAHON AN TATARAMON NIN DIOS NA BANAL NA BIBLIA AROALDAW”

[Retrato sa pahina 24]

Kaiba ninda Grant Suiter asin John Kurzen, na idinedemonstrar an bagong ponograpo sa kombension kan 1940

[Retrato sa pahina 25]

Kan 1944 kami na mga nasa katotoohan nasa pambilog na panahon na ministeryo: si David, Alice, Joel, Eva, Elwood, asin Frances

[Retrato sa pahina 25]

Buhay pang mga tugang poon sa wala: si Alice, Eva, Joel, David, asin Frances