“Tokdoi Kami Kun Paano Mamibi”

“KAGURANGNAN, tokdoi kami kun paano mamibi.” Iyan kahagadan kan saro sa mga disipulo ni Jesu-Cristo. (Lucas 11:1) An disipulong dai nginaranan maliwanag na sarong tawo na hararom an pag-apresyar sa pamibi. An tunay na mga parasamba ngonyan minimidbid man an halaga kaiyan. Total, an pamibi iyo an paagi na kita nakadodolok sa Kaharohalangkaweng Persona sa uniberso! Asin isip-isipa na sana! An “Paradangog nin pamibi” nagtatao nin personal na atension sa satong mga kapurisawan asin kahaditan. (Salmo 65:2) Mas mahalaga, paagi sa pamibi, kita nagpapasalamat asin nag-oomaw sa Dios.​—Filipos 4:6.

Minsan siring, an mga tataramon na “tokdoi kami kun paano mamibi” nagpapalataw nin nagkapirang seryosong hapot. Sa bilog na kinaban dakol na paagi nin pagdolok sa Dios an ginagamit nin laen-laen na relihion. Alagad igwa daw nin tama asin salang paagi nin pamimibi? Bilang simbag, siyasaton ta nguna an nagkapira sa popular na mga kostumbreng relihioso na may labot sa pamibi. Isesentro niato an satong atension sa mga nakaugalean sa Latin Amerika.

Mga Imahen Asin “Patron”

Sa pankagabsan, an mga nasyon sa Latin Amerika relihiosong marhay. Halimbawa, sa bilog na Mejico mamamasdan an popular na kaugalean na pamimibi sa mga “patron.” An totoo, kostumbre na nin mga banwaan sa Mejico na magkaigwa nin mga “patron” na pinagpipiestahan sa itinalaan na mga aldaw. An Mejicanong mga Katoliko namimibi man sa kadakol na imahen. Minsan siring, kun baga siisay na “santo” an aarangon depende sa kun anong klase an kahagadan na gusto kan parasamba. Kun an saro naghahanap nin aagomon, tibaad sia magsolo nin kandila ki “San” Antonio. An saro na mabiahe sa auto tibaad ipagkatiwala an sadiri ki “San” Cristobal, an patron nin mga biahero, partikularmente nin mga motorista.

Pero, saen hale an siring na mga kostumbre? Ipinaheheling nin kasaysayan na kan umabot an mga Kastila sa Mejico, nanompongan ninda an mga tawo na debotado sa pagsamba sa mga dios na pagano. Sa saiyang librong Los Aztecas, Hombre y Tribu (An mga Aztec, an Tawo Asin an Tribo), si Victor Wolfgang von Hagen nagsasabi: “Igwa kaidto nin personal na mga dios, an kada tinanom may sadiring dios, an kada gibo may sadiring dios o diosa, pati an mga paghugot igwa. Si Yacatecuhtli iyo an dios nin mga negosyante. Sa kinaban na ini na dakol an dios, an gabos na dios may malinaw na marhay na mga tendensia asin trabaho.”

Risang marhay an pagkakaagid kan mga dios na ini sa mga “santong” Katoliko kaya kan probaran kan mga konkistador na Kastila na gibohon na “Kristiano” an mga tubo duman, an mga ini ibinalyo sana an debosyon hale sa saindang mga idolo pasiring sa mga “santo” kan iglesya. An sarong artikulo sa The Wall Street Journal inadmitir an paganong ginikanan kan Katolisismo na inootob sa nagkapirang kabtang nin Mejico. Sinabi kaiyan na sa sarong lugar, an kadaklan sa 64 “santo” na sinasamba kan mga tawo katimbang nin “espesipikong mga dios kan mga Maya.”

An New Catholic Encyclopedia nangangatanosan na “sa pag-oltanan kan santo asin kan mga yaon sa daga naestablisar na an bogkos nin may pagsarig na pagkadayupot, . . . sarong bogkos na, imbes na makaparayo kan atension sa relasyon ki Cristo asin sa Dios, dinudugangan an kualidad asin pinarararom iyan.” Alagad paano an sarong bogkos na malinaw na tada nin paganismo makaparararom sa relasyon nin saro sa tunay na Dios? Talaga daw na puedeng makapaogma sa Dios an mga pamibi sa siring na mga “santo”?

An Ginikanan kan Rosaryohan

An saro pang popular na kostumbre may labot sa paggamit kan rosaryohan. An Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano (Español-Amerikanong Ensiklopedikong Diksionaryo) ilinaladawan an rosaryohan bilang “tinuhog na singkuenta o siento singkuentang bilog-bilog na pinagseseparar sa manorosampulo nin iba pang mas darakula asin pinagsusugpon an mga sa poro nin sarong krus, na sa presente may sinusundan na tolong bilog-bilog.”

Sa pagpaliwanag kun paano ginagamit an rosaryohan, an sarong babasahon na Katoliko nagsasabi: “An Banal na Rosaryo sarong klase nin berbal asin mental na pamibi manongod sa mga Misteryo kan pagkakalda sa sato. Iyan kompuesto nin kinseng manorosampulo. An kada manorosampulo kompuesto kan pamimibi kan Ama Niamo, sampulong Ave Maria, asin sarong Gloria Patri. Hinohorophorop an sarong misteryo sa panahon kan kada manorosampulo.” An mga misteryo mga doktrina, o katokdoan, na maninigong maaraman nin mga Katoliko, na sa kasong ini nanonongod sa buhay, pagsakit, asin pagkagadan ni Cristo Jesus.

An The World Book Encyclopedia nagsasabi: “An enot na mga klase nin pamimibi na naggagamit nin rosaryohan nagpoon sa Kristianismo kaidtong Edad Media, alagad nagin sanang lakop kan mga taon nin 1400 asin 1500.” Mga Katoliko sana daw an naggagamit kan rosaryohan? Bako. An Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano nagsasabi: “Ginagamit an kaagid na mga bilog-bilog sa pagsambang Islamiko, Lamaista asin Budista.” An totoo, an Encyclopedia of Religion and Religions nagkokomento: “Isinuherir na an mga Muhamedan kinua an rosaryohan sa mga Budista, asin an mga Kristiano sa mga Muhamedan kan panahon kan mga Krusada.”

An iba nangangatanosan na an rosaryohan nagseserbi sanang parapagirumdom kun kaipuhan an pag-orootro sa dakol na pamibi. Alagad ikinaoogma daw nin Dios an paggamit kaiyan?

Dai kita kaipuhan na magbanabana o magdebate manongod sa pagigin angay o tama nin siring na mga kostumbre. Si Jesus nagtao nin may autoridad na simbag sa kahagadan na tokdoan an saiyang mga parasunod kun paano mamibi. An saiyang sinabi magtatao nin kaliwanagan asin tibaad makasosorpresa sa ibang nagbabasa.

[Mga retrato sa pahina 3]

An mga Katoliko sa kadaklan naggagamit nin rosaryohan. Ano an ginikanan kaiyan?