Karisma—Pag-omaw sa Tawo o Pagpamuraway sa Dios?
“AN SARONG namamahala kaipuhan na nakalalabi sa saiyang mga nasasakopan, bako sanang sa punto na pagigin tunay na mas marahay kisa sainda, kundi kaipuhan man na sia igwa nin makosog na impluwensia sa sainda,” an isinurat ni Jenofonte, sarong bantog na Griegong heneral. Ngonyan, an siring “kakosog na impluwensia” inaapod nin dakol na karisma.
Siempre, bakong gabos na namamahalang tawo igwa nin karisma. Alagad an mga igwa kaiyan ginagamit an saindang abilidad sa pagpukaw nin debosyon asin sa pagkontrol sa ordinaryong mga tawo para sa saindang sadiring mga katuyohan. Tibaad an dai pa sana nahahaloy na pinakamidbid na halimbawa iyo si Adolf Hitler. “[Kan 1933] para sa mayoriya kan mga Aleman nakua na ni Hitler—o madali nang makua—an kamurawayan nin sarong totoong may karismang lider,” an isinurat ni William L. Shirer sa saiyang librong The Rise and Fall of the Third Reich. “Sinda buta na nagsusunod sa saiya, na garo baga sia igwa nin banal na paghusgar, sa laog kan suminunod na doseng maribok na taon.”
An kasaysayan nin relihion pano-pano man nin may karismang mga lider na minotibar an mga tawo na magin deboto sa sainda alagad nagdara nin grabeng kapahamakan sa saindang mga parasunod. “Mag-ingat kamo na dai nin siisay man na manlagalag sa saindo,” an patanid ni Jesus, “huli ta dakol na tawo an maabot sa ngaran ko na nagsasabing ‘Ako an Cristo,’ asin ilalagalag ninda an dakol.” (Mateo 24:4, 5, Phillips) An may karismang falsong mga Cristo bako sanang kan enot na siglo luminataw. Durante kan mga taon nin 1970, iprinoklamar ni Jim Jones na sia an “mesiyas kan Templo nin mga Tawo.” Sia ilinadawan bilang “sarong may karismang klerigo” na igwa nin “pambihirang kapangyarihan sa mga tawo,” asin kan 1978 sia an nagsutsut kan saro sa pinakadakulang lagduan na paghugot sa kasaysayan.a
Malinaw na an karisma puedeng magin sarong peligrosong balaog. Minsan siring, an Biblia nagtataram manongod sa laen na klase nin balaog, o mga balaog, hale sa Dios, na makukua kan gabos patin para sa kapakinabangan kan gabos. An Griegong termino para sa balaog na ini iyo an khaʹri·sma, asin iyan minalataw nin 17 beses sa Biblia. An sarong Griegong intelektuwal tinatawan iyan nin kahulogan bilang ‘sarong libre asin dai na kutana maninigong balaog, sarong bagay na itinao sa sarong tawo na bakong bilang bayad asin bakong bilang merito, sarong bagay na hale sa biyaya nin Dios asin nungka kutanang maaabot o makukua paagi sa sadiring paghihingoa nin tawo.’
Kaya sa Makakasuratan na punto de vista, an khaʹri·sma sarong balaog na naako, huli sa dai na kutana maninigong kabootan nin Dios. Ano an nagkapira sa mga balaog na ini na may kabootan na itinao sa sato nin Dios? Asin paano niato magagamit iyan sa pagtao nin pag-omaw sa saiya? Estudyaran niato an tolo sa maugayon na mga balaog na ini.
Buhay na Daing Katapusan
Daing duda na an pinakamahalagang balaog sa gabos iyo an balaog na buhay na daing katapusan. Si Pablo nagsurat sa kongregasyon nin Roma: “An ibinabayad nin kasalan kagadanan, alagad an balaog [khaʹri·sma] na itinatao nin Dios buhay na daing katapusan paagi ki Cristo Jesus na satong Kagurangnan.” (Roma 6:23) Mahalagang mangnohon na an “ibinabayad” (kagadanan) sarong bagay na inako niato bilang bayad, minsan ngani dai ta gusto, huli sa satong makasalan na naturalesa. Sa ibong na lado, an buhay na daing katapusan na pinagigin posible nin Dios na makua sarong bagay na biyong dai na kutana maninigo na nungkang maaako niato bilang bayad sa sadiri tang mga merito.
An balaog na buhay na daing katapusan maninigo na pakamahalon patin ihiras. Matatabangan ta an mga tawo na mamidbid si Jehova, maglingkod sa saiya asin sa siring matawan kan balaog nin buhay na daing katapusan. An Kapahayagan 22:17 nagsasabi: “An espiritu asin an nobya padagos na nagsasabi: ‘Madia!’ Asin an siisay man na makadangog magsabi: ‘Madia!’ Asin an siisay man na napapaha dumolok; an siisay man na boot kumua kan tubig nin buhay na daing bayad.”
Paano ta magigiyahan an iba pasiring sa tubig na ini na nagtatao nin buhay? Sa pangenot paagi sa epektibong paggamit kan Biblia sa satong ministeryo. Totoo na sa ibang mga parte kan kinaban, an mga tawo bihira nang magbasa o maghorophorop manongod sa espirituwal na mga bagay; minsan siring, pirmeng igwa nin mga oportunidad tanganing ‘pukawon an talinga’ nin saro. (Isaias 50:4) Sa bagay na ini, makakokompiar kita sa nagmomotibar na puersa kan Biblia, “huli ta an tataramon nin Dios buhay asin mapuersa.” (Hebreo 4:12) Baga man iyan praktikal na kadonongan kan Biblia, karangahan asin paglaom na iinaalok kaiyan, o an paliwanag kaiyan manongod sa katuyohan kan buhay, an Tataramon nin Dios puedeng makataros sa puso asin maggiya sa mga tawo sa dalan pasiring sa buhay.—2 Timoteo 3:16, 17.
Dagdag pa, an basado sa Bibliang mga babasahon puedeng tumabang sa sato sa pagsabing “Madia!” An propetang si Isaias naghula na durante kaining panahon nin espirituwal na kadikloman, “si Jehova masirang” sa saiyang banwaan. (Isaias 60:2) Ipinababanaag kan mga publikasyon kan Watch Tower Society an bendisyon na ini hale ki Jehova, asin kada taon ginigiyahan ninda an rinibong tawo pasiring ki Jehova, an Gikanan nin espirituwal na kaliwanagan. Sa mga pahina kaiyan dai tinatawan nin pagkaprominente an mga indibiduwal. Siring kan ipinaliliwanag sa introduksion kan An Torrengbantayan, “an katuyohan kan An Torrengbantayan omawon si Jehova Dios bilang Soberanong Kagurangnan kan uniberso. . . . Pinupukaw kaiyan an pagtubod sa natutukaw na ngonyan na Hade nin Dios, si Jesu-Cristo, na an pinabolos na dugo nagbubukas kan dalan tanganing an katawohan magkamit nin buhay na daing sagkod.”
An sarong pambilog na panahon na Kristianong ministro, na sa dakol na taon nagin pambihira an kapangganahan sa saiyang ministeryo, nagkokomento dapit sa kahalagahan kan An Torrengbantayan asin Awake! sa pagtabang sa mga tawo na maparani sa Dios: “Kun an sakong mga estudyante sa Biblia magpoon nang basahon asin masonoan An Torrengbantayan asin Awake!, sinda marikas na nag-ooswag. Minamansay ko na mahalagang marhay na pantabang an mga magasin sa pagtabang sa mga tawo na mamidbid si Jehova.”
Mga Pribilehio sa Paglilingkod
Si Timoteo sarong Kristianong disipulo na tinawan nin saro pang balaog na maninigong tawan nin espesyal na atension. Sinabihan sia ni apostol Pablo: “Dai mo pagpabayaan an balaog [khaʹri·sma] na yaon sa saimo na itinao sa saimo paagi sa hula asin kan idoon kan grupo nin kamagurangan na lalaki an saindang kamot sa saimo.” (1 Timoteo 4:14) Ano an balaog na ini? Imbuelto dian an pagnombra ki Timoteo bilang sarong nagbibiaheng paraataman, sarong pribilehio nin paglilingkod na kaipuhan niang pangatamanan na may pagkaresponsable. Sa iyo man sanang halipot na kotasyon, sinadol ni Pablo si Timoteo: “Magmahigos ka sa pampublikong pagbasa, sa pagsadol, sa pagtotokdo. Pirme mong atenderan an saimo man sana asin an saimong pagtotokdo. Magdanay ka sa mga bagay na ini, huli ta sa paggibo mo kaini ililigtas mo kapwa an saimo man sana asin idtong naghihinanyog sa saimo.”—1 Timoteo 4:13, 16.
An kamagurangan ngonyan kaipuhan man na pakamahalon an saindang mga pribilehio nin paglilingkod. Siring sa ipinaliwanag ni Pablo, an sarong paagi na magigibo ninda ini iyo na ‘pirmeng atenderan an saindang pagtotokdo.’ Imbes na arogon an kinabanon na may karismang mga lider, dinadara ninda an atension sa Dios, bakong sa sadiri ninda. Si Jesus, an saindang Arogan, sarong marahayon na paratokdo na daing dudang igwa nin nakaaakit na personalidad, alagad mapakumbabang itinao nia an kamurawayan sa saiyang Ama. “An sakong itinotokdo bako ko, kundi kaidtong nagsugo sa sako,” an ipinahayag nia.—Juan 5:41; 7:16.
Pinamuraway ni Jesus an saiyang langitnon na Ama paagi sa paggamit kan Tataramon nin Dios bilang an autoridad kan saiyang itinotokdo. (Mateo 19:4-6; 22:31, 32, 37-40) Idinoon man ni Pablo an pangangaipo na an mga paraataman ‘marigon na mangapot sa fiel na tataramon kun dapit sa saindang abilidad sa pagtokdo.’ (Tito 1:9) Paagi sa marigon na pagbasar sa Kasuratan kan saindang mga pahayag, an kamagurangan garo man sana magsasabi nin siring sa sinabi ni Jesus: “An mga tataramon na sinasabi ko saindo dai ko ipinagtataram hale sa sako man sana.”—Juan 14:10.
Paano ‘marigon na makapangangapot sa fiel na tataramon’ an kamagurangan? Paagi sa pagsentro sa Tataramon nin Dios kan saindang mga pahayag asin mga asignasyon sa pagtiripon, na ipinaliliwanag patin idinodoon an mga tekstong ginagamit ninda. An dramatikong mga ilustrasyon o makangingising mga anekdota, nangorogna kun sobrado, tibaad irayo an atension kan mga nagdadangog sa Tataramon nin Dios asin darahon an atension sa abilidad mismo kan espiker. Sa ibong na lado, an mga bersikulo kan Biblia an mataros sa puso asin mamotibar sa mga nagdadangog. (Salmo 19:7–9; 119:40; ikomparar an Lucas 24:32.) An siring na mga pahayag daing gayo nagdadara nin atension sa mga tawo patin nagtatao nin orog na kamurawayan sa Dios.
An saro pang paagi na an kamagurangan puedeng magin orog na epektibong mga paratokdo iyo an pakanood sa lambang saro. Kun paanong tinabangan ni Pablo si Timoteo, an sarong magurang sa kongregasyon puedeng tumabang man sa iba. “Sa batbat, an batbat mismo minatarom. Kaya an tawo minapatarom sa lalauogon nin ibang tawo.” (Talinhaga 27:17; Filipos 2:3) Nakikinabang an kamagurangan paagi sa pagpipinahayagan nin mga ideya asin suhestion. Sarong bago pa sanang nombrahan na magurang sa kongregasyon an nagpaliwanag: “Sarong may kabatidan na magurang sa kongregasyon an nagtao nin panahon tanganing ipaheling sa sako kun paano nia binibilog an sarong pampublikong pahayag. Sa saiyang pag-andam, ibinale nia an retorikong mga hapot, ilustrasyon, halimbawa, o haralipot na eksperyensia, saka halipot na mga kotasyon sa Kasuratan na maingat niang siniyasat. Nanodan ko sa saiya kun paano magdagdag nin pagkalaenlaen sa sakong mga pahayag tanganing malikayan an daing kabuhaybuhay, nakasusumong pagpahayag.”
Gabos kita na may mga pribilehio nin paglilingkod, baga man kita kamagurangan, ministeryal na mga lingkod, o payunir, kaipuhan na pakamahalon an satong balaog. Kan madali na siang magadan, ipinagirumdom ni Pablo ki Timoteo ‘na palaadon na siring sa kalayo an balaog [khaʹri·sma] nin Dios na yaon sa saiya,’ na sa kaso ni Timoteo imbuelto an sarong espesyal na balaog kan espiritu. (2 Timoteo 1:6) Sa harong kan mga Israelita, an kalayo sa parate mga baga sana. Puedeng ‘palaadon iyan’ tanganing magkaigwa nin kalayo asin dagdag na init. Sa siring kita ineenkaminar na ibugtak an satong puso asin kosog sa satong mga asignasyon, na pinalalaad na siring sa kalayo an ano man na espirituwal na balaog na ipinagkatiwala sa sato.
Espirituwal na mga Balaog na Ihihiras
An pagkamoot ni Pablo sa saiyang mga tugang sa Roma an nagpahiro sa saiya na magsurat: “Ako nagmamawot na maheling kamo, tanganing makawaras ako sa saindo nin espirituwal na mga balaog [khaʹri·sma] tanganing kamo maparigon; o, mas marahay pa, tanganing magkaigwa nin pagriribayan nin pagparigon sa boot dian sa saindo, an lambang saro huli sa pagtubod nin iba, an saindo asin an sako man.” (Roma 1:11, 12) Minamansay ni Pablo an satong abilidad sa pagpasarig kan pagtubod nin iba paagi sa satong pakikipag-olay sa sainda bilang sarong espirituwal na balaog. An pagriribayan nin siring na espirituwal na mga balaog magreresulta sa pagpakinorosogan nin pagtubod asin pagparinigonan nin boot sa lambang saro.
Asin ini seguradong kaipuhan. Sa maraot na palakaw na ini na kinabubuhayan niato, kita gabos napapaatubang sa tension sa laen-laen na paagi. Minsan siring, an regular na pagriribayan nin pagparigon sa boot puedeng makatabang sa sato tanganing makatagal. An ideya nin pagriribayan—kapwa pagtao asin pag-ako—mahalaga para sa pagmantener nin espirituwal na kosog. Totoo, kaipuhan niato gabos an pagpakosog sa boot sa panapanahon, alagad gabos kita puede man na magpakinosogan sa lambang saro.
Kun kita listo sa pagriparo sa mga kapagtubod na pinanluluyahan nin boot, tibaad “maranga niato an mga nasa ano man na klase nin kahorasaan paagi sa karangahan na irinaranga mismo sa sato nin Dios.” (2 Corinto 1:3-5) An Griegong termino para sa karangahan (pa·raʹkle·sis) sa literal nangangahulogan “pagparani sa saro.” Kun kaipuhan, kun kita yaon sa harani tanganing magtao nin tabang sa satong tugang na lalaki o babae, daing duwa-duwa na kita mismo maako nin iyo man sanang mamomoton na suporta kun kita man mangaipo.—Eclesiastes 4:9, 10; ikomparar an Gibo 9:36-41.
Dakula man an pakinabang kan mamomoton na mga pagsongko sa pagpapastor kan kamagurangan. Minsan ngani igwa nin mga okasyon na an pagsongko ginigibo tanganing magtao nin Makakasuratan na hatol sa sarong bagay na nangangaipo nin atension, an kadaklan na pagsongko sa pagpapastor okasyon para sa pagparigon sa boot, sarong ‘pagranga sa puso.’ (Colosas 2:2) Kun an mga paraataman naggigibo nin siring na nakapakokosog sa pagtubod na mga pagsongko, sinda totoong nagtatao nin espirituwal na balaog. Arog ki Pablo, manonompongan ninda na kapakipakinabang an daing kaagid na paaging ini nin pagtao, asin mapatatalubo ninda an ‘pagmawot’ para sa saindang mga tugang.—Roma 1:11.
Ini totoo sa kaso nin sarong magurang sa kongregasyon sa España, na nagsasaysay kan minasunod na eksperyensia: “Si Ricardo, sarong 11 anyos na aking lalaki, garo kakadikit kan interes na ipinaheheling sa mga pagtiripon asin sa kongregasyon sa pankagabsan. Kaya naghagad ako nin permiso sa mga magurang ni Ricardo na songkoon an saindang aking lalaki, na daing pag-alangan na inoyonan ninda. Sinda nakaistar sa kabukidan mga sarong oras na pagmaneho hale sa sakong harong. Si Ricardo malinaw na naogmang maheling an interes ko sa saiya, asin sia naghiro tolos-tolos. Dai nahaloy sia nagin dai pa bautisadong parahayag asin sarong entusiastikong miembro kan kongregasyon. An saiyang pagkamasosopgon naribayan nin sarong mas maogma asin mas makiamigong personalidad. Nagkapira sa kongregasyon an naghapot: ‘Anong nangyari ki Ricardo?’ Garo baga kaidto sana ninda sia nariparo. Pinepensar an importanteng marhay na pagpapastor na idto, namatean ko na mas nakinabang ako kisa ki Ricardo. Kun minalaog sia sa Kingdom Hall, maheheling an kaogmahan sa saiyang lalauogon, asin sia naghihidali sa pagtaratara sa sako. Nagin sarong kagayagayahan na maheling an saiyang espirituwal na pagtalubo.”
Daing duwa-duwa, an mga pagsongko sa pagpapastor, na siring kaini, abundang binebendisyonan. An siring na mga pagsongko kaoyon sa pangapodan ni Jesus: “Pastoran mo an saradit kong karnero.” (Juan 21:16) Siempre, bako sanang an kamagurangan an puedeng magtao nin siring na espirituwal na mga balaog. An gabos sa kongregasyon puedeng dagkahon an iba sa pagkamoot asin marahay na mga gibo. (Hebreo 10:23, 24) Kun paanong an mga parasakat na luway-luway na nagsasakat sa sarong bukid iribang nagagakod, kita sinararo man sa espirituwal na bogkos. Dai malilikayan, an satong ginigibo asin sinasabi nakaaapektar sa iba. An nakalulugad sa boot na komento o nakakokolog na pagtatsar puedeng makapaluya sa bogkos na nagpapasaro sa sato. (Efeso 4:29; Santiago 3:8) Sa ibong na lado, an piniling marhay na mga tataramon nin pagparigon sa boot asin an mamomoton na tabang puedeng makatabang sa mga tugang niato na mapangganahan an saindang mga kasakitan. Sa paaging ini ikatatao niato an espirituwal na mga balaog na nagdadanay an halaga.—Talinhaga 12:25.
Pagpabanaag kan Kamurawayan nin Dios sa Mas Dakulang Sokol
Malinaw na an lambang Kristiano igwa man minsan paano nin karisma. Itinao sa sato an daing kaagid sa halaga na paglaom na buhay na daing katapusan. Yaon man sa sato an espirituwal na mga balaog na puede tang ihiras sa lambang saro. Asin puedeng pagmaigotan ta na pukawon o motibaron an iba sa tamang mga pasohan. An nagkapira igwa nin dagdag na mga balaog sa porma nin mga pribilehio nin paglilingkod. An gabos na balaog na ini prueba kan dai na kutana maninigong kabootan nin Dios. Asin huling an ano man na balaog na puedeng yaon sa sato inako ta hale sa Dios, siertong mayo kita nin rason na maghambog.—1 Corinto 4:7.
Bilang mga Kristiano, marahay na hapoton niato an satong sadiri, ‘Gagamiton ko daw an ano man na sokol nin karisma na tibaad yaon sa sako sa pagpamuraway ki Jehova, an Paratao nin “lambang marahay na balaog asin lambang sangkap na regalo”? (Santiago 1:17) Aarogon ko daw si Jesus asin paglilingkodan an iba kun itotogot kan sakong mga abilidad asin kamugtakan?’
Sinusumaryo ni apostol Pedro an satong responsibilidad sa bagay na ini: “Kaoyon sa sokol nin balaog [khaʹri·sma] na naako kan lambang saro, gamiton iyan sa paglingkod sa lambang saro bilang marahay na mga mayordomo kan dai na kutana maninigong kabootan nin Dios na ipinahahayag sa manlaenlaen na paagi. Kun may nagtataram, magtaram sia na garo baga iyan sagradong mga kapahayagan nin Dios; kun may naglilingkod, sia maglingkod na nagsasarig sa kosog na itinatao nin Dios; tanganing sa gabos na bagay an Dios mapamuraway paagi ki Jesu-Cristo.”—1 Pedro 4:10, 11.
[Nota sa ibaba]
a May total na 913 tawo an nagadan, kabale si Jim Jones mismo.
[Pasasalamat para sa pinagkuanan kan retrato sa pahina 23]
Corbis-Bettmann
UPI/Corbis-Bettmann