Pagdolot nin Inaakong mga Atang ki Jehova

KAIDTO sa kasaysayan, sarong pambihirang pangyayari an maheheling sa sirangan na agihan palaog sa tatamnan nin Eden.a Duman, may nagbabantay na makapangyarihan na mga kerubin, na malinaw na ipinaririsa kan saindang makahahandal na itsura na mayo nin maninigong mangahas na umagi. Nagbabawal man an naglalaad na tarom nin naglalabadlabad na espada, na posibleng nagtatao nin nakapangigirabong sinag sa nakapalibot na mga kahoy kun banggi. (Genesis 3:24) Huling tibaad nakapupukaw ini nin interes, an siisay man na nagheheling nagdanay na nasa haroharayong distansia.

May posibilidad na dakol na beses na dinumanan ni Cain asin Abel an lugar. Huling namundag paagi ki Adan asin Eva sa luwas kan tatamnan, puede sana nindang imahinaron kun paano an mabuhay sa Paraiso, siring kan naeksperyensiahan kaidto kan saindang mga magurang, na yaon an matubig, matubang na mga pananom asin kadakol na prutas patin gulay. Ngonyan, an kadikit na maheheling sa Eden daing duwa-duwa na garo baga dai nakukultibar asin nagkatarahoban na.

Seguradong ipinaliwanag ni Adan asin Eva sa saindang mga aki kun taano an tatamnan ta dai na naataman asin kun taano ta pinalayas sinda dian. (Genesis 2:17; 3:6, 23) Siertong grabe an pagkadesganar ni Cain asin Abel! Puede nindang maheling an tatamnan, alagad dai sinda makalaog dian. Haranihon sinda sa Paraiso alagad ta harayoon sinda dian. Nadigtaan sinda nin pagkabakong sangkap, asin daing maginibo si Cain o si Abel manongod kaiyan.

An relasyon kan saindang mga magurang siertong daing ikatatabang na maparahay an situwasyon. Kan sinesentensiahan si Eva, an Dios nagsabi: “An saimong paghimuyawot magigin para sa saimong agom na lalaki, asin sia madominar sa saimo.” (Genesis 3:16) Tamang-tama sa hula na iyan, si Adan siertong nagpoon ngonyan na dominaron an saiyang agom, tibaad dai na sia tinatrato bilang kaibaiba asin katabang. Asin si Eva garo baga nagpaheling nin labi-labing pagdepende sa lalaking ini. An sarong komentaryo ilinadawan pa ngani an saiyang “paghimuyawot” bilang “pagmawot na haros kapareho nin helang.”

Kun sagkod saen an epekto kan situwasyon na ini kan mag-agom sa paggalang kan mga aking lalaki sa saindang mga magurang, dai sinasabi kan Biblia. Pero malinaw na si Adan asin Eva nagtao nin nakapupurisaw na halimbawa para sa saindang mga aki.

Pagpili nin Magkalaen na mga Dalan

Pag-abot nin panahon, si Abel nagin pastor asin si Cain nag-oma. (Genesis 4:2) Mantang sia nagpapastor, daing duwa-duwa na dakol an panahon ni Abel na pensaron an napapalaen na hula na sinabi bago pinahale sa Eden an saiyang mga magurang: “Bubugtakan ko nin pakikienemigo sa pag-oltanan mo asin kan babae saka sa pag-oltanan kan saimong banhi asin kan saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool.” (Genesis 3:15) Siertong inisip-isip ni Abel, ‘Paano daw maootob an panuga nin Dios mapadapit sa sarong banhi na maronot sa halas, asin paano daw lulugadon sa bool an banhi na ini?’

Paghaloyhaloy, na posibleng kan sinda nasa husto nang edad, si Cain asin Abel kanya-kanyang nagdolot ki Jehova. Huling si Abel sarong pastor, bakong makangangalas na sia nagtao nin “nagkapirang matuang ogbon kan saiyang kahayopan, pati an matatabang pidaso kaiyan.” Sa kabaliktaran, si Cain nagdolot nin “nagkapirang bunga kan daga.” Inako ni Jehova an atang ni Abel, alagad “dai nia hineling na may ano man na pag-oyon si Cain asin an saiyang dolot.” (Genesis 4:3-5) Taano ta dai?

Sinasabi nin nagkapira an bagay na an atang ni Abel hale sa “matuang ogbon kan saiyang kahayopan,” mantang an ki Cain “nagkapira [sanang] bunga kan daga.” Alagad an problema bakong sa kualidad kan idinolot ni Cain, huli ta an tala nagsasabi na hineling ni Jehova na may pag-oyon “si Abel asin an saiyang dolot,” asin na daing pag-oyon “si Cain asin an saiyang dolot.” Kaya sa pangenot si Jehova nagheling sa kamugtakan nin puso kan nagsasamba. Sa paggibo kaiyan, ano an namansayan nia? An Hebreo 11:4 nagsasabi na “huli sa pagtubod” na si Abel nagdolot kan saiyang atang. Kaya minalataw na mayo ki Cain an pagtubod na iyong nagpangyari na akoon an atang ni Abel.

Sa bagay na ini, mahalagang mangnohon na kalabot sa dolot ni Abel an pagpabolos nin dugo. Puedeng tama na ikinonklusyon nia na an panuga nin Dios may labot sa banhi na lulugadon sa bool mangangahulogan kan pag-atang nin buhay. Sa siring an dolot ni Abel nagin pagngayongayo para sa pagtubos, asin iyan nagpahayag nin pagtubod na an Dios matao nin pampagian nin boot na atang para sa mga kasalan sa itinalaan na panahon.

Sa kabaliktaran, posible na daing gayo inisip ni Cain an saiyang idinolot. “An saiyang dolot pagmidbid sana sa Dios bilang paratabang,” an isinuherir nin sarong komentarista sa Biblia kan ika-19 siglo. “Malinaw na ihinayag kaiyan na dai nia rinekonoser an aktuwal na siwang sa pag-oltanan nia asin kan saiyang Kaglalang, ni an ano man na pangangaipong pagtuga nin kasalan o pagdepende sa pagtubos.”

Apuera kaini, bilang panganay, tibaad may kapangahasan na inasumir pa ngani ni Cain na sia an ipinanugang banhi na malaglag sa Halas, ki Satanas. Puedeng itinanom man ni Eva sa saiyang isip an siring na ambisyosong mga kamawotan para sa saiyang panganay na aking lalaki. (Genesis 4:1) Siempre, kun ini an linaoman ni Cain asin Eva, sinda nasala nanggad.

Dai sinasabi kan Biblia kun paano ipinaheling ni Jehova an saiyang pag-oyon sa atang ni Abel. May mga nagsusuherir na iyan tinumtom nin kalayo hale sa langit. Ano man an totoo, kan maaraman na hinaboan an saiyang dolot, “si Cain naanggot na marhay, asin an saiyang lalauogon nagpoon na magmurusdot.” (Genesis 4:5) Pasiring sa kapahamakan si Cain.

An Hatol ni Jehova Asin an Reaksion ni Cain

Si Jehova nakipangatanosan ki Cain: “Taano ta naaanggot kang marhay asin taano ta murusdot an saimong lalauogon?” an hapot nia. Nagtao ini ki Cain nin igong oportunidad na siyasaton an saiyang mga saboot asin motibo. “Kun ika magibo nin marahay,” an pagpadagos ni Jehova, “dai daw magkakaigwa nin pag-omaw? Alagad kun dai ka magibo nin marahay, igwa nin kasalan na naglulukob sa tata, asin ika an minamawot kaiyan; asin ika daw, sa saimong kabtang, makadadaog kaiyan?”—Genesis 4:6, 7. (Helingon an kahon sa pahina 23.)

Dai naghinanyog si Cain. Imbes, inagda nia si Abel pasiring sa sarong oma asin ginadan sia. Kan huri, kan maghapot si Jehova kun haen si Abel, dinagdagan ni Cain nin pagputik an saiyang kasalan. “Inda,” an simbag nia. “Ano ako parabantay kan sakong tugang?”—Genesis 4:8, 9.

Kapwa bago asin pakatapos kan paggadan ki Abel, si Cain habong ‘gumibo nin marahay.’ Pinili nia na padaog sa kasalan, asin huli kaini, si Cain pinalayas sa lugar na inerokan kan pamilya nin tawo. Sarong “tanda,” tibaad saro sanang solemneng dekreto, an inestablisar tanganing mayo nin siisay man na ipamalos an kagadanan ni Abel paagi sa paggadan ki Cain.—Genesis 4:15.

Kan huri nag-establisar si Cain nin sarong siudad, na inginaran iyan sa saiyang aking lalaki. Bakong makangangalas, an saiyang mga gikan nagin bantog sa saindang kadahasan. Sa kahurihurihi, an linya ni Cain natapos kan paraon kan Delubyo kan kaaldawan ni Noe an gabos na tawong bakong matanos.—Genesis 4:17-24; 7:21-24.

An pagkasaysay sa Biblia dapit ki Cain asin Abel dai iningatan para sana sa pagbasa tanganing maaling. Imbes, iyan “isinurat sa pagtokdo sa sato” asin “kapakipakinabang para sa pagtokdo, sa pagsagwe.” (Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16) Ano an manonodan ta sa pagkasaysay na ini?

Leksion sa Sato

Arog ki Cain asin Abel, an mga Kristiano ngonyan inaagda na magdolot nin atang sa Dios—bakong literal na dolot na tinotong, kundi “atang nin pag-omaw, na iyo, an bunga nin mga ngabil na nagpapahayag sa publiko kan saiyang ngaran.” (Hebreo 13:15) Ginigibo ini sa presente sa bilog na kinaban, mantang ihinuhulit kan Mga Saksi ni Jehova an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios sa labing 230 kadagaan. (Mateo 24:14) Nakikikabtang daw kamo sa gibohon na iyan? Kun siring makaseseguro kamo na “an Dios bakong biko na malingawan an saindong ginibo asin an pagkamoot na saindong ipinaheling para sa saiyang ngaran.”—Hebreo 6:10.

Siring kan mga dolot ni Cain asin Abel, an saindong atang dai hinuhusgaran sa panluwas na itsura kaiyan—halimbawa, paagi sana sa bilang nin oras na ginagamit nindo sa ministeryo. Si Jehova nagheheling nin mas hararom. An Jeremias 17:10 nagsasabi na sia “nagsisiyasat kan puso” asin “nagsisiyasat [pa ngani] kan mga bato”—an kairairaroming mga kaisipan, saboot, asin motibasyon kan personalidad nin saro. Kaya an totoong isyu iyo an motibo, bakong an kadakolan. An totoo, baga man dakula o sadit, an atang mahalaga sa Dios kun iyan idinodolot gikan sa puso na minomotibar nin pagkamoot.—Ikomparar an Marcos 12:41-44 sa 14:3-9.

Kadungan kaiyan, maninigo na maaraman niato na dai aakoon ni Jehova an pilay na mga atang, kun paanong dai nia inako an paramas sanang dolot ni Cain. (Malaquias 1:8, 13) Hinahagad ni Jehova na itao nindo sa saiya an pinakamakakaya nindo, na paglingkodan sia nin bilog nindong puso, kalag, isip, asin kosog. (Marcos 12:30) Ginigibo daw nindo iyan? Kun siring igwa kamo nin marahay na dahelan na mansayon na may satispaksion an saindong atang. Si Pablo nagsurat: “Patunayan nin lambang saro an saiyang gibo, dangan may dahelan na siang mag-ogma dapit sa saiya sana, asin bakong sa pagkomparar sa ibang tawo.”—Galacia 6:4.

Pareho an pagkapadakula ki Cain asin Abel. Alagad an panahon asin mga sirkumstansia nagtao sa kada saro kan oportunidad na pataluboon an daing kaparehong mga karakteristiko. An aktitud nin Cain gradwal na nagsakit huli sa pag-imon, pakikiiwal, asin kaanggotan.

Sa kabaliktaran, si Abel ginigirumdom nin Dios bilang matanos na tawo. (Mateo 23:35) Huli sa saiyang determinasyon na paogmahon an Dios ano man an mangyari nakarerepresko an kalaenan ni Abel sa mga ingrato sa saiyang pamilya—si Adan, Eva, asin Cain. An Biblia nagsasabi sa sato na minsan ngani nagadan si Abel, sia “nagtataram pa giraray.” An saiyang fiel na paglilingkod sa Dios kabtang kan permanenteng rekord nin kasaysayan na yaon sa Biblia. Arogon logod niato an halimbawa ni Abel paagi sa padagos na pagdolot nin inaakong mga atang sa Dios.—Hebreo 11:4.

[Nota sa Ibaba]

[Kahon/Retrato sa pahina 23]

Sarong Arogan Para sa Kristianong mga Parakonseho

“TAANO ta naaanggot kang marhay asin taano ta murusdot an saimong lalauogon?” Paagi sa hapot na ini, si Jehova maboot na nakipangatanosan ki Cain. Dai nia pinirit si Cain na magbago, huli ta si Cain may sadiring boot. (Ikomparar an Deuteronomio 30:19.) Minsan siring, si Jehova dai nag-alangan na isabi an kaaabtan kan sumbikalan na dalan ni Cain. Pinatanidan nia si Cain: “Kun dai ka magibo nin marahay, igwa nin kasalan na naglulukob sa tata, asin ika an minamawot kaiyan.”—Genesis 4:6, 7.

Mahalagang mangnohon na dawa paagi sa makosog na pagsagwe na ini, dai trinatar ni Jehova si Cain na garo tawong mayo nang esperansa. Imbes, sinabi nia ki Cain an mga bendisyon na naghahalat sa saiya kun bagohon nia an saiyang mga dalan, asin nagpahayag sia nin kompiansa na kayang daogon ni Cain an problemang ini kun gugustohon nia. “Kun ika magibo nin marahay,” sabi ni Jehova, “dai daw magkakaigwa nin pag-omaw?” Hinapot man nia si Cain mapadapit sa saiyang mapangadan na grabeng pagkaanggot: “Ika daw, sa saimong kabtang, makadadaog kaiyan?”

Ngonyan, maninigong arogon kan kamagurangan sa Kristianong kongregasyon an halimbawa ni Jehova. Siring kan sinabi sa 2 Timoteo 4:2, kun beses kaipuhan sindang “magsagwe” asin “magtuyaw,” na prangkang isinasabi an kaaabtan kan sumbikalan na dalan nin saro na napapasala. Kadungan kaiyan, an kamagurangan maninigo na “magsadol.” An termino sa Griego na pa·ra·ka·leʹo nangangahulogan na “parigonon an boot.” “An konseho bakong nakalulugad sa boot, nakikiargumento, o mapagkritika,” an sabi kan Theological Dictionary of the New Testament. “An bagay na an karangahan puedeng magin saro pang kahulogan kaiyan nagpaparisa kan iyo man sanang ideya.”

Makahulogan nanggad, an sarong konektadong termino sa Griego, na pa·raʹkle·tos, puedeng ipanongod sa sarong katabang o paradepensa sa legal na bagay. Kun siring, dawa kun an kamagurangan nagtatao nin prangkang pagsagwe, maninigo nindang girumdomon na sinda mga katabang—bakong mga kaiwal—kan indibiduwal na nangangaipo nin hatol. Arog ki Jehova, an kamagurangan maninigo na magin positibo, na nagpapaheling nin kompiansa na kaya kan hinahatolan na daogon an problema.—Ikomparar an Galacia 6:1.

Sa katapustapusi, siempre, nasa indibiduwal na kun iaaplikar nia an konseho. (Galacia 6:5; Filipos 2:12) Tibaad maheling kan mga parakonseho na may mga dai naghihimate sa saindang mga patanid, kun paanong ginusto ni Cain na ignorohon an pagsagwe hale sa Kaglalang mismo. Pero, kun inaarog kan kamagurangan si Jehova, an sangkap na Arogan para sa Kristianong mga parakonseho, makaseseguro sinda na ginibo ninda an maninigo nindang gibohon.